Oekraïne: beslist de economie?

De media-aandacht voor Oekraïne is gericht op het gewapend conflict in het oosten van het land. Maar op de achtergrond speelt een economische crisis, door de oorlog verscherpt, die wel eens beslissend zou kunnen zijn voor de toekomst van Oekraïne. Economische dwang zou daarom tot een schikking tussen Oekraïne en Rusland kunnen leiden, meent Hans van Zon. Nog voor de EuroMaidan revolutie van begin 2014 stond Oekraïne aan de rand van het bankroet. Dat was niet uitsluitend te wijten aan het bijzonder corrupte bewind van president Janoekovitsj. De elite van Oekraïne als geheel heeft gefaald sinds het land eind 1991 onafhankelijk werd. Was het welvaartspeil in Oekraïne in 1991 op ongeveer gelijk niveau als dat van Polen en Rusland, nu zijn beide buurlanden ongeveer twee en een half keer zo rijk, gerekend in bruto nationaal product per hoofd van de bevolking. Oekraïne heeft sinds 1991 vrijwel geen economische vooruitgang geboekt. Nu is het gemiddelde maandloon 213 dollar (officieel geregisteerde verdiensten, wisselkoers 16 hryvna voor een dollar) terwijl de prijzen van eerste levensbehoeften, zoals voedsel, niet veel lager zijn dan in Nederland.

Foto: Heiloo Online (cc)

Waarom de starterslening weg moet

OPINIE - Het klinkt zo sympathiek. Met een extra hypotheek nét dat laatste zetje geven zodat starters toch hun droomhuis kunnen kopen. In de jaren negentig dacht men precies zo – toen werd tussen 1994 en 1998 in stappen de maximale hypotheek van een doorsnee gezin met 86% verhoogd. De NVM waarschuwde in 1993 zelfs nog voor prijsdalingen in het goedkopere segment, omdat mensen deze woningen links zouden laten liggen nu de financieringsruimte steeg.

Inmiddels weten we beter; álle huizenprijzen passen zich rap aan het nieuwe leenvermogen aan. In 1999 waren huizenprijzen met 85% gestegen waarmee een doorsnee gezin precies hetzelfde huis kon kopen als in 1994. Dat gezin had daar nu wel 33% van beide inkomens voor nodig in plaats van 31% van alleen het hoogste. Gevolg is dat de Nederlandse woonlasten na de Griekse en Deense het hoogst zijn van Europa.

Tien jaar lang werd jaarlijks twintig à veertig miljard euro overwaarde geconsumeerd. Nu die geldstroom opdroogt merken we pas hoe onze private schulden – drie maal zo hoog als in de buurlanden en het dubbele van Spanje en Portugal – de economie verstikken. Als zonder starterslening huizen niet te financieren zijn, moeten niet de schulden en woonlasten omhoog maar de huizenprijzen omlaag.

‘Grote vier’ accountants adviseren allemaal over belastingontwijking

Omdat ze daar uiteraard voor worden ingehuurd:

Niet alleen accountant PricewaterhouseCoopers (PwC), ook zijn drie grootste concurrenten hielpen bedrijven aan lucratieve belastingafspraken, waardoor overheden overal ter wereld miljarden aan inkomsten mislopen door belastingontwijking.

De namen van Deloitte, KPMG en Ernst & Young duiken op in de nieuwste serie vertrouwelijke documenten die het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) heeft onderzocht. Trouw maakt deel uit van dat consortium.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Accijnsverhoging 2015 in perspectief

DATA - Jawel, de jaarlijkse uitbarsting van de fervente autorijders is weer daar. De accijns wordt verhoogd! Alweer! Ze moeten ook steeds de automobilist hebben!
Afijn, same old song. Accijns is in Nederland geïndexeerd (net als huur vaak bijvoorbeeld). Dat betekent dat deze min of meer meegroeit met de inflatie. En daarom maar weer dit overzicht van de heffingen (grootste deel is accijns immers) op benzine (Euro95) sinds 1990, voor inflatie gecorrigeerd. Saai toch.
accijns_2015_475

Update 14-12-2014: Omdat de BOVAG vond dat het meer over de dieselaccijns ging, hier ook nog een versie daarvoor:
accijns_diesel_2015_475

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Afdingen in eigen land

COLUMN - Onderhandelen met verkopers is iets voor op vakantie, op een Turkse bazaar of een Thaise markt. In elke toeristengids staat wel een kleine handleiding om de westerse consument voor uitbuiting te behoeden. Die is namelijk een onervaren onderhandelaar, want in het Westen heeft afdingen in winkels geen enkele zin. Winkeliers hangen hun prijskaartjes tenslotte niet voor niets op.

Tenminste, dat is het idee. Maar klopt dat eigenlijk wel? Economen Sandro Shelegia en Joshua Sherman nemen in een pas verschenen paper de proef op de som. Zij stuurden twaalf onderzoeksassistenten op pad, die samen bijna driehonderd winkels in Wenen bezochten.

De assistenten werden geïnstrueerd om interesse te veinzen voor producten in een gegeven prijsklasse, variërend van 30 tot 1000 euro. De assistenten startten vervolgens een conversatie met de verkoper, en zodra een goed moment zich voordeed vroegen ze om een korting. Ze vroegen niet naar een bepaalde prijs of percentage en gaven geen redenen voor hun vraag. Op die manier probeerden de onderzoekers 751 producten te kopen, met een mediaanwaarde van 135 euro.

Het blijkt dat onderhandelen loont: de gemiddelde korting in alle onderhandelingen bedroeg 10 euro. De vraag om korting werd gehonoreerd in veertig procent van de gevallen, en als er een korting werd gegeven bedroeg die gemiddeld 25 euro. De gemiddelde korting bedroeg een kleine 5% van de aankoopprijs, en liep op als het product duurder werd. Als de auteurs alle producten waarop ze korting kregen hadden gekocht hadden ze achtduizend euro bespaard, op een totaal bedrag van ongeveer tachtigduizend euro.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Ondanks economisch herstel verdienen jonge Amerikanen steeds minder

En dus blijft er steeds meer over voor de werkgevers.

De grote werkloosheid op het hoogtepunt van de Grote Recessie zorgde ervoor dat lage lonen the new normal werden. Met als gevolg dat jonge werknemers niet meer sparen en steeds meer schulden hebben.

Kortom: een fijne rem op de consumptie en verder economisch herstel.

Ik ben benieuwd hoe het er in dit opzicht in Nederland voorstaat…

Foto: epSos .de (cc)

Ongelijkheid is slecht voor iedereen

ACHTERGROND - Een documentaire over economische ongelijkheid valt moeilijk te verkopen aan studiobazen en geldschieters. Daarover vertelde Jacob Kornbluth, de regisseur van Inequality for All, in een interview met The Guardian: ‘It always sounded so dry, but then I’d tell people it’s like An Inconvenient Truth for the economy and they’d go, Ah!’

Inequality for All is een krachtige documentaire die duidelijk uitlegt hoe het kapitalisme in de Verenigde Staten de middenklasse in de kou zet en de superrijken nog rijker maakt. Tijdens de laatste bijeenkomst van Movies: Science & the City keek een bomvolle zaal gebiologeerd naar wat feitelijk een anderhalf uur durend college over rijk en arm was, gegeven door de ster uit de film, Robert Reich, professor Publiek Beleid (UC Berkeley) en voormalig minister van Arbeid.

Daarna betrad prof. dr. Jan Luiten van Zanden (UU), een van Nederlands meest vooraanstaande historici die zich bezighoudt met economische geschiedenis, het podium. Want wordt de kloof tussen arm en rijk ook hier steeds groter, of valt het allemaal wel mee?

Kloof tussen arm en rijk

Na afloop van de voorstelling geeft Van Zanden meteen antwoord op de vraag die waarschijnlijk bij iedereen door het hoofd schoot: ‘Klopt het wat ik zojuist allemaal gezien en gehoord heb?’ ‘Ja, alles klopt, op een paar details na. En het is ook al langer bekend maar het wil gewoon niet in het collectief bewustzijn doordringen dat het een groot probleem is,’ aldus Van Zanden.

Foto: Klaus Friese (cc)

Een Duitse les

OPINIE - Frankrijk wordt belachelijk gemaakt omdat het een te groot begrotingstekort heeft, maar de Nederlandse media zijn zo verblind door het Duitse ‘succes’ dat ze het echte gevaar niet zien.

Na Griekenland is nu Frankrijk de zondebok voor de eurocrisis. Velen vinden dat de Fransen maar eens goed de oren moet worden gewassen. Het land heeft ‘gebrek aan discipline, is arrogant en gevaarlijk voor de euro,’ volgens Carla Joosten van Elsevier.

En het Financieel Dagblad schrijft:

Of het nu de borreltafel is of de Tweede kamer, overal wordt van Frankrijk een karikatuur gemaakt; het land staat te boek als boertig, verwend en dommig.

Hoe arrogant en vertekend dit beeld van Frankrijk is wordt treffend geïllustreerd in het Financieel Dagblad van zaterdag 29 november [*] in meerdere artikelen.

De krant opent met de kop ‘Brussel en Dijsselbloem geven schot voor de boeg. Frankrijk stevent af op harde confrontatie over begroting’. Als het Frankrijk niet lukt om voor maart volgend jaar de begroting in orde te krijgen dan loopt het kans op een boete van 4,2 mrd euro. ‘Frankrijk moet op de schop, de Fransen moeten een Duits lesje leren,’ schrijft het FD, en dat is hoog nodig want ‘Frankrijk is een gevaar voor de hele eurozone’.

Amerikaanse winbare schaliegasreservers overschat

Zo meldt Nature:

When US President Barack Obama talks about the future, he foresees a thriving US economy fuelled to a large degree by vast amounts of natural gas pouring from domestic wells. “We have a supply of natural gas that can last America nearly 100 years,” he declared in his 2012 State of the Union address.

Obama’s statement reflects an optimism that has permeated the United States. It is all thanks to fracking — or hydraulic fracturing — which has made it possible to coax natural gas at a relatively low price out of the fine-grained rock known as shale. Around the country, terms such as ‘shale revolution’ and ‘energy abundance’ echo through corporate boardrooms.

Companies are betting big on forecasts of cheap, plentiful natural gas. Over the next 20 years, US industry and electricity producers are expected to invest hundreds of billions of dollars in new plants that rely on natural gas. And billions more dollars are pouring into the construction of export facilities that will enable the United States to ship liquefied natural gas to Europe, Asia and South America.

All of those investments are based on the expectation that US gas production will climb for decades, in line with the official forecasts by the US Energy Information Administration (EIA).

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Kiezen en Delen | Wie zoet is…

COLUMN - Twee mannen staan op een perron in Keulen. Éen van beiden, Günther, gooit zijn koffiebeker op de grond. Manfred stapt op hem af en zegt vermanend “Wil je dat bekertje even oprapen? Het perron is geen afvalbak.”

Dit wordt geen Duitsersmop. Het bovenstaande geënsceneerde voorval was onderdeel van een wetenschappelijk experiment over normhandhaving. Een paar seconden later liet éen van beiden namelijk zijn tas met boeken vallen. De onderzoekers registreerden hoe vaak diegene geholpen werd door toeschouwers, en of dat afhing van zijn gedrag daarvoor.

Of Manfred net Günther had berispt, had geen invloed op of hij hulp kreeg – 40% van de omstander hielp hem. Daarentegen hielp men Manfred, als hij na zijn bekertje ook nog zijn boeken liet vallen, minder dan half zo vaak.

Waarom helpen we onbekenden eigenlijk? Daarvoor zijn twee verklaringen. De positieve is ‘what goes around comes around’- ik help haar, daarom help jij mij, zoals op online platforms als Peerby. De negatieve verklaring is dat we gestraft kunnen worden door types als Manfred als we asociaal gedrag vertonen. Maar die tweede verklaring is controversieel. Waarom zou iemand de moeite doen om een ander te straffen, als hij daar zelf niets voor terugkrijgt, maar wel het gevaar loopt in elkaar geslagen te worden?

Vorige Volgende