Naar een nieuwe samenleving

Waarin de architect Aad Breed uitlegt dat economische groei niet in ons belang is en een pleidooi houdt om alle werklozen aan een bijzonder project te laten werken. Op 12 september gaan we naar de stembus. Democratisch kunnen we dan uitsluitend kiezen voor economische groei. Dat is raar. We beseffen nauwelijks dat economische groei de werkloosheid en armoede op de wereld zal vergroten. Sterker nog, economische groei leidt naar de ondergang van de democratie, de sociale voorzieningen en het milieu. Een minimale eis om te bestaan is de individuele beschikking over kernproducten zoals een fatsoenlijke woning, voldoende voedsel, kleding. Daarnaast, maar niet echt nodig, is het aangenaam als de we tot op zekere hoogte kunnen beschikken over pretproducten.   

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Selectieve verontwaardiging

Politici als Buma en Samsom zijn tegen belastingparadijzen. Behalve als we zelf dat paradijs zijn.

Dit weekend bleek uit onderzoek van de Volkskrant dat de NS, een staatsbedrijf, tussen 1999 en 2011 via een Iers dochterbedrijf winstbelasting ontweek. In Ierland betalen de spoorwegen namelijk gemiddeld 9% en in Nederland 25% aan belasting. De Nederlandse staatskas liep daardoor meer dan een kwart miljard euro aan inkomsten mis. Hoewel dit al van begin af aan bekend was, en hoewel de winst door deze belastingtruc uiteindelijk deels weer als dividend naar onze schatkist vloeit, is de verontwaardiging groot. Samsom vindt dat het “gewoon niet deugt”, Buma vindt het een “gebrek aan moraal”. Je zou bijna vergeten dat Nederland zelf zo ongeveer het Bermuda aan de Noordzee is en de fiscale vluchtelingen van deze wereld met open armen ontvangt.

80 van de 100 grootste multinationals –  maar ook types als Bono en zelfs Khadaffi – laten hun rente, dividend, royalty’s of financiering via hun ‘brievenbusbedrijven’ in Nederland lopen om zo belasting te ontwijken (zie FD). Onlangs toonde KPMG nog eens aan dat het vooral qua belasting op onderzoek en ontwikkeling (R&D) in Nederland goed toeven is. In een filmpje van de New York Times valt te zien op welke manieren, zeg, een Amerikaanse farmaceut Nederland kan gebruiken om belasting te ontwijken.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rijken beste koopkrachtontwikkeling in laatste 10 jaar

DATA, DATA - Gisteren verschenen de koopkrachtcijfers van het CBS. Maar die geven slechts een momentopname waar iedereen mee aan de haal gaat. Wat is de ontwikkeling als je het over een periode van 10 jaar bekijkt? Dan zie je dat de hogere inkomens meer profiteren dan de lage, met uitzondering van de allerlaagste groep.


Het is duidelijk dat hoe hoger het inkomen, hoe beter de koopkrachtontwikkeling is. Alleen de onderste 10% houdt zich niet aan de verdeling en komt hoger uit.
Maar het is duidelijk dat in de afgelopen 10 jaar niet iedereen evenveel geprofiteerd heeft van de economische ontwikkeling en dat daarmee de ongelijkheid gegroeid is.

Voor wie zelf nog wat wil spelen met de cijfers, hier de spreadsheet met data van het CBS en de berekening.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

CPB: CDA is vies

Je zou door het gehakketak met economische cijfers haast vergeten dat er ook een man of twintig van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) hard hebben meegewerkt aan de CPB doorrekeningen van de partijprogramma’s. Na wat rondlezen (lexis-nexis) schat ik dat  één op de dertig nieuwsartikelen de berekende effecten qua CO2 uitstoot, hernieuwbare energie en biodiversiteit bespreken. Bij tv en radio is het niet anders. Dat is jammer, want daar valt veel over te zeggen. Bijvoorbeeld dat veel partijen (een meerderheid qua zetels) het milieu ondanks de crisis toch proberen te ontzien. Maar vooral ook dat het CDA het slechter doet dan de VVD en zich feitelijk in het asgrijze PVV/DKP kamp bevindt.

In het CDA verkiezingsprogramma (‘Iedereen’)  valt deze hartverscheurende passage te lezen: “Het gaat misschien wel het meest om onze kinderen. Als wij nu niet doen wat nodig is, zitten zij straks met onze problemen” (p.7). Maar ook het geruststellende: “Wij gaan alles op alles zetten voor 8% duurzame energie in 2016 en 14% duurzame energie en 20% CO2 reductie in 2020.” (p.35). Dat is nog eens rentmeesterschap, zou je denken. De aarde is wel toevertrouwd aan de christendemocraten.

Maar wat blijkt nu. De afname van CO2 is bij het CDA echt minimaal, zelfs de VVD doet het beter. Dit komt voornamelijk doordat het CDA weinig doet aan hernieuwbare energie. Nederland heeft in EU verband afgesproken in 2020 14% van haar energieconsumptie uit schone energiebronnen als zon en wind te halen. GroenLinks, PvdA, ChristenUnie en D66 halen die doelstelling makkelijk. Zelfs de SP, SGP en, jawel, de VVD halen de 14% net. Alleen het CDA (11%) blijft achter, samen met de PVV (7,5%) en Brinkman’s DKP (7,5%).

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-09-2022

IJdele hoop nekt de woningmarkt

We denken allemaal dat we de uitzondering op de regel zijn. Ook als het om de prijs van onze huizen gaat. 

In Nederland is het geheel vaak minder dan de som der delen. Nederlanders vinden al jaren dat het met henzelf beter gaat dan met ‘ons’ (denk aan Paul Schnabel’s ‘Met mij gaat het goed, met ons gaat het slecht’). Het schijnt ook dat de meerderheid denkt beter dan gemiddeld te kunnen autorijden. En nu blijkt uit een enquête in de ESB van deze week (pdf) dat Nederlanders de waarde en de prijsontwikkeling van hun eigen huis hoger inschatten dan van alle andere huizen. Dat is dus niet rationeel, aldus de medewerkers van De Nederlandsche Bank die enquête bespreken. En het vertraagt de aanpassing naar een nieuw prijsevenwicht op de woningmarkt.

Sinds augustus 2008 zijn de woningenprijzen met 13% gedaald, het aantal transacties daalde met meer dan een derde, en de gemiddelde verkooptijd is meer dan verdubbeld. En veel prognoses wijzen er op dat de komende jaren de huizenprijzen (regionale verschillen daargelaten) verder zullen dalen – tot wel 20% tegen 2015.

Uit de enquête blijkt dat huiseigenaren gemiddeld genomen de huizenprijzen ook 20% te hoog vinden. De helft verwacht een daling en slechts 5% een stijging. Maar over de waarde en verwachte prijsontwikkeling van het eigen huis zijn respondenten gek genoeg veel optimistischer. De gemiddelde woningeigenaar denkt dat de eigen woning sinds 2008 ongeveer evenveel waard is gebleven, en schat de toekomstige prijsontwikkeling ook rooskleuriger in. Woningverkopers weigeren dus om zelf mee te bewegen met de markt.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Zeepbellen blazen met Ben Verwaayen

Als er na zondagavond één misverstand uit de weg geruimd moet worden, dan is het wel dat Ben Verwaayen zo’n “interessante” en “inspirerende” man is. Ik weet wel dat tweets het digitale equivalent zijn van hersenscheten, maar Twitter rook gisteren zo naar bewondering voor Verwaayens platitudes, dat ik me verwonderd afvroeg of ik soms in een opiumkit beland was.

Zo’n beetje heel opiniebepalend Nederland was lyrisch:

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Nabeschouwing Zomergasten | Ben Verwaayen

RECENSIE – Waarin de auteur denkt te kijken naar een aflevering van Zomergasten, maar blijkt te kijken naar een drie uur durend spotje van de VVD.

Helemaal aan het begin van de uitzending vroeg Jan Leyers waarom een druk bezet man als Ben Verwaayen op de uitnodiging van Zomergasten was ingegaan. Verwaayen zei dat zijn kinderen tegen hem hadden gezegd dat je wel heel arrogant moest zijn om een uitnodiging van Zomergasten af te slaan. En wie wil er nu arrogant zijn in de ogen van zijn kinderen? Zeker Ben Verwaayen niet. Maar dat was, zo concludeerde ik een kleine twee uur later, niet de echte reden dat hij bij Zomergasten zat. De echte reden was dat zich een unieke kans had voorgedaan om, in volle verkiezingstijd, de culturele voorhoede van Nederland duidelijk te maken waarom de VVD de partij was om ons er weer bovenop te helpen.

Pas toen de globalisering en de opkomst van de Chinezen ter sprake kwam en Verwaayen ging uitleggen welke rol Europa daarin moest spelen en hoe je de Nederlandse politiek moest inzetten om mensen niet zozeer te doordringen van de noodzaak van Europa, maar om Europa aantrekkelijk te maken, begreep ik waar het Verwaayen om te doen was. We waren een nieuw tijdperk ingegaan. En als we niet uitkeken en niet in staat waren een sterk blok te vormen zodat we om konden gaan met de verschuivende machtsverhoudingen, dan moesten we accepteren dat we het minder zouden krijgen. Wilden we dat niet, dan moesten we durven kiezen. Dan moesten we er echt voor gaan. Niet bij de pakken neerzitten. “Handen uit de mouwen”, zie hij letterlijk. Ineens luisterde ik naar een pratende verkiezingsposter van de VVD. 

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-11-2022

Zomergasten | Ben Verwaayen

VOORBESCHOUWING – Vanavond is topmanager Ben Verwaayen de vijfde Zomergast van Jan Leyers. Hij staat bekend als het ‘belangrijkste exportproduct van de Nederlandse managementschool’, maar is dat wel terecht?

Ben Verwaayen. Iemand die mij niet bijster veel interesseert. Maar dat kunnen juist de leukste Zomergasten zijn natuurlijk. Volgens mijn Wikipedia is Bernardus Johannes Maria (Ben) Verwaayen sinds 2008 Chief-Executive Officer van Alcatel-Lucent. Was daarvoor topman bij Britisch Telecom en bij KPN toen het nog een staatsbedrijf was. Wordt wel eens het ‘belangrijkste exportproduct van de Nederlandse managementschool’ genoemd. Officier in de Orde van Oranje, Chevalier de la Légion d ‘Honneur en Honorary Knight of the British Empire.

Sir Ben Verwaayen dus. Naast succesvol exportproduct is Sir Ben Verwaayen ook nog eens een zeer prominent VVD-lid. Elk jaar komt de top van de VVD samen in zijn villa in Zuid-Frankrijk. Dan eten ze bitterballen, luisteren ze naar ACDC, doen ze rukspelletjes en bedenken ze welke kant het op moet met de VVD.

Hier las ik dat Ben Verwaayen en Mark Rutte een vrij hechte band hebben. In een interview met de NRC schijnt Sir Ben zijn band met Mark te hebben omschreven als “een vader die iets tegen zijn zoon zegt”. Ik vind het een wat vreemde omschrijving (alsof hij wil uitsluiten dat wij denken dat zijn band met Rutte is als een vader die met zijn zoon voetbalt), maar kort gezegd denk ik dat we de Zomergast van vanavond met een gerust hart de surrogaatvader van onze premier mogen noemen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

We weten niks, we kunnen het aan, het is te laat

Kort voor de zomer verblijdde ExxonMobil-baas Rex Tillerson de wereld met een speech waarin hij de vrees voor klimaatverandering, alsmede voor energietekorten en ecologische schade door fossiele energiewinning, overtrokken noemde. Klimaatverandering is hanteerbaar, ‘manageable’; de mens past zich wel aan. Mede dankzij de technologie van topbedrijven als ExxonMobil natuurlijk, die dan echter niet met allerlei op vrees gebaseerde regelgeving gepest moeten worden. Wie er anders over denkt dan Tillerson is technisch en wetenschappelijk ‘ongeletterd’.

De speech van Tillerson markeert een verschuivende argumentatie van de antiklimaatlobby, die jarenlang werd
aangevoerd door ExxonMobil. Het bedrijf begint nu kennelijk de mondiale klimaattango een andere kant op te sturen.

ExxonMobil was tot ongeveer 2007 topfinancier van de Amerikaanse twijfel-en ontkenningsindustrie: tientallen door fossiele belangen betaalde libertaristische ‘denktanks’ zoals het Heartland
Institute
en het Marshall Institute, met even zovele nep-experts die niets anders doen dan ogenschijnlijk wetenschappelijke rapporten fabriceren om twijfel te zaaien over de consensus in de mainstream-klimaatwetenschap.

Een aantal jaren geleden begon ExxonMobil zijn financiering aan de beroepstwijfelzaaiers af te bouwen. Wellicht speelde een brief van de Royal Society (de Britse Academie voor Wetenschappen) uit 2006 een rol, die de statements van ExxonMobil over klimaat ronduit ‘misleidend’ noemde, en er op aandrong de steun aan de twijfelindustrie te beëindigen. Dat gebeurde ook, en het stokje van de financiering werd probleemloos overgenomen door industriefondsen als de Scaife Foundation en Koch Industries van de broers Charles en David Koch. Hun grootvader Harry was legde de basis van zijn fortuin in het Friese Workum. Later emigreerde hij naar de Verenigde Staten en stichtte daar een imperium met een omzet van inmiddels meer dan 100 miljard dollar per jaar. Het jaarlijks uittrekken van enkele tientallen miljoenen voor aanvallen op een wetenschap die een risico is voor de vrijemarktideologie en de fossiele belangen is welbesteed geld: iedere dag uitstel van beleid betekent winstgroei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-02-2022

De antikapitalistische Olympische Spelen

Zijn de Olympische Spelen op te vatten als een voorbeeld van antikapitalistische maatschappijkritiek?

Nu de Olympische Spelen van 2012 zijn afgelopen, is het weer eens duidelijk geworden dat topsport een bijzonder grote publiekstrekker is. Het staat buiten kijf dat honderden miljoenen (miljarden?) mensen op zijn minst een deel van de Spelen op de televisie of anderszins hebben bekeken. Waar komt deze aantrekkingskracht vandaan? Misschien ligt het antwoord op deze vraag wel besloten in het gegeven dat de Olympische Spelen (wanneer de organiserende instanties buiten beschouwing worden gelaten) een impliciete kritiek vormen op het kapitalistische keurslijf waarin een groot deel van ons dagelijks leven zich afspeelt.

Voor de meesten van ons is werk repetitief en weinig opwindend. Een niet onaanzienlijk deel van de werkweek wordt doorgaans gespendeerd aan het aftellen tot vrijdagmiddag. Wij werken dan ook in hoofdzaak om geld te verdienen en niet voor onze lol. Voor olympische atleten werkt het anders. Zwemster Ranomi Kromowidjojo lag niet jarenlang iedere ochtend op een onchristelijk uur in het zwembad om er financieel beter van te worden. Weliswaar levert een gouden olympische medaille het nodige op, maar er zijn talloze efficiëntere manieren om een goede boterham te verdienen. We kunnen er dus veilig vanuit gaan dat financieel gewin hooguit een nevenproduct en zeker niet het hoofddoel was van Kromowidjojo’s inspanningen.

Zodoende is voor olympische atleten (en voor snelwandelaars en luchtgeweerschutters is dit zéker het geval) persoonlijke, innerlijke uitnemendheid het streefdoel. Uiterlijke zaken zoals geld, maar ook roem, komen ver daarachter.

Vorige Volgende