Van alle gewezen criminelen is Willem Holleeder toch zeker wel de meest fatsoenlijke. Wàt een lichtend voorbeeld voor de rest, die man. Vandaag gaf hij aan zijn advocaat een briefje mee ,waarin hij zich tegenover de rechtbank excuseert voor de opgelopen vertraging in zijn proces. Tuurlijk, het handschrift was wat beverig, hij heeft immers net een openhartoperatie achter de rug, maar hij vond toch maar mooi de kracht om te schrijven dat het hem spijt dat het proces tot september stilligt. Grote klasse. Zeer grote klasse.
En dan te bedenken dat Holleeders belabberde conditie te wijten is aan Justitie, die hem voor dag en dauw zijn cel uit sleepte, hem urenlang het land doorreed, om hem vervolgens met kloppende slapen, lekkende hartkleppen en holle ogen plaats te laten nemen in de rechtbank. Dat houdt geen mens vol, dus ook Holleeder niet. Want dat is hij: een mens. En geen pieper hoor, oh nee, dus als Holleeder klaagt, nou dan is er ook reden tot klagen! Zelfs nu hij weerloos ligt te revalideren, een kom kippensoep aan de lippen, een infuus in de arm, een belspelletje op tv, zelfs dan wil Justitie van geen wijken weten: het ultrastrenge EBI-regime blijft gehandhaafd. En waarom? Omdat hij ten prooi is gevallen aan de sluwe beschuldigingen van een criminele vastgoedmagnaat die z’n smerige straatje schoon wou vegen. Kafkaïaans drama. Maar Holeeder piept niet, Holleeder schrijft een net briefje.
De vers afgetreden PvdA-voorzitter Michiel van Hulten noemde ze om aan te tonen dat hij echt alles had geprobeerd om het tij te keren: de heisessies. Vier heisessies nog wel. Hij bedoelde maar: als zelfs vier heisessies geen zoden meer aan de dijk zetten, wat kan je dan nog meer doen, als partijvoorzitter, of überhaupt als mens. Ik heb nooit begrepen waar het vermeende heilzame effect van de heisessie vandaan komt. Het idee erachter is dat je er even helemaal uit bent, zonder knellend korset van vaste patronen, zonder schurende sleur van dagelijkse beslommeringen, dat je even met je hoofd in de frisse plattelandslucht kunt lopen, een lentebiertje erbij kunt drinken en je collega’s eens diep in de ogen kunt kijken. Zaken uitpraten, eerlijk zijn, zeggen wat je al maanden zeggen wou, maar waar je eerder de tijd noch moed voor had. Het is een bedrieglijk idyllisch beeld. Heisessies zijn namelijk een recept voor onheil. Echt, wie de bom wil laten barsten moet op de hei zijn.
Het is niet voor niets dat mensen zo hechten aan een vast ritme, aan geformaliseerde omgangsvormen. In ons allen schuilt een beest, of op z’n minst een ongemanierde hork. Wij slikken dingen in, onderdrukken impulsen en tellen tot tien. Dat doen wij dagelijks en dat heet beschaving. Je moet er toch ook niet aan denken dat je de hele dag zou moeten zeggen wat je denkt en zou moeten doen wat je zegt. Maar op de hei gelden nou juist die maatstaven. Daar wordt opeens van je verwacht dat je alles open en bloot op tafel gooit. Huis en haard worden achtergelaten en mensen gaan de hele dag op elkaar inpraten, desnoods in de vorm van rollenspellen. Ik dacht dat we het rollenspel definitief hadden afgeschreven als de doos van Pandora. Ontneem mensen hun identiteit en je ontneemt hen hun remmingen. Zodra mensen zich niet meer tegenover zichzelf hoeven te verantwoorden – “ja, ik speel een ról”- veranderen ze in diabolische kruitvaten. Je zag het aan Maxime Verhagen tijdens de verkiezingscampagne: ongetwijfeld een zeer fatsoenlijke man, maar toen hij de rol van Bos-basher ging spelen, veranderde hij in een rat van Luciferiaanse proporties.
Sinds maandag is Guus Hindingu niet langer de bekendste Zuid-Koreaan, is William Shakespeare niet meer de meest gelezen toneelschrijver en zijn die twee gasten van Columbine voorbijgestreefd als kampioenen in het doodschieten van medeleerlingen. Cho Seung-Hui, a.k.a. de Virginia Tech shooter, brak afgelopen maandag in iets minder dan drie uur tijd een hoop records. Zijn nalatenschap: een hele hoop doden en nog veel meer vragen. Het technische plaatje (hoe kwam hij aan z’n wapens?, had hij handlangers?, waarom reageerde de politie niet eerder?) lijkt inmiddels redelijk ingevuld, één vraag blijft echter onbeantwoord: waarom deed hij dit?!
Nou moet gezegd worden dat Cho zich behoorlijk heeft ingespannen om daarover duidelijkheid te verschaffen. Hij stuurde immers een driedubbeldik informatiepakket naar televisiestation MSNBC, waarin hij op crossmediaal verantwoorde wijze zijn zegje deed. Inmiddels was internet ook al volgestroomd met oude toneelstukken van zijn hand en verklaringen van leraren, roommates en schoolgenoten. Cho had zich namelijk altijd zó vreemd gedragen, dat het lijkt alsof iedereen die in een straal van 10 kilometer rond Virginia Tech woont, wel uit eigen ervaring een anekdote heeft over zijn excentriciteit. Hij kreeg dan ook speciale aandacht van docenten, was een tijdje in therapie en gebruikte medicijnen om z’n geestestoestand op te krikken. Nee, onopgemerkt is zijn waanzin bepaald niet gebleven. Een zondebok is moeilijk aan te wijzen.
Sinds enkele weken is de vocale ontwikkeling van oud-politicus Hilbrand Nawijn voor iedereen nauwgezet te volgen. Nawijn, in een recent verleden minister van Vreemdelingenzaken en Integratie, is tegenwoordig namelijk aspirant-popster bij het SBS-programma So You Wanna Be A Popstar. Bekende Nederlanders strijden daarin om een platencontract. Dat Nawijn zich bij die queeste niet laat hinderen door enige vorm van toonvastheid en ritmegevoel, mag de pret niet drukken. Gisterenavond prees de jury hem uitbundig voor zijn Elvis-vertolking; hij gaat met sprongen vooruit. Wie zijn vorige optredens voor de geest haalt, kan alleen maar concluderen dat het pas écht bewonderenswaardig zou zijn als hij in niveau was teruggevallen. Ook het publiek blijkt echter op zijn hand. LPF-tijden herleven; Nawijn treedt op met het mandaat van het volk.
Nou is hij natuurlijk bepaald geen popster. Hilbrand Nawijn die een performance geeft, het lijkt nog het meest op de doodsstrijd van een aangespoelde walvis met Gilles de la Tourette. Zelfs de hardst afgeserveerde Idols-kandidaat mag zich in het licht van zijn kunsten een ongekend talent wanen. Maar bij Nawijn worden de valse noten en gebroken motoriek mooi wel vergezeld door een niet-aflatende grijns. Hier staat iemand op het podium die er plezier in heeft. De kijker waardeert dat. Bovendien komt het niet vaak voor dat je het verval van een publiek figuur van zo dichtbij kunt aanschouwen. Daar wil je natuurlijk geen minuut van missen.
Vier dagen is het proces tegen Willem Holleeder nu bezig, en er viel al heel wat te genieten: explosies, raketwerpers, Hirsch Ballin die uit bed wordt gebeld. Holleeder wordt de opwinding zelfs allemaal een beetje te veel; meneer ligt hyperventilerend en met uitputtingsverschijnselen in zijn beklaagdenbankje. Dat belooft nog wat, want het proces zou wel eens een tijdje kunnen duren.
Zoals dat hoort bij een mediaspektakel, stonden journalisten in groten getale voor de rechtbank. Mooie plaatjes heeft het echter niet opgeleverd. Dat heeft alles te maken met die afzichtelijke bunker in Osdorp, waar het proces plaatsvindt. Ik bedoel, een bunker is al niet het meest esthetische object uit de architectuur, maar een bunker in Osdorp?! Dat is zoiets als Sharon Dijksma in een fluorescerend jurkje van Hans Textiel.
Ik denk dat Moszkowicz achteraf ook wel blij is dat hij de verdediging van Holleeder heeft opgegeven. Zelfs het duurste Italiaanse designerpak verbleekt tegen de achtergrond van zo’n troosteloze bunker. Het schijnt zelfs dat kasjmier spontaan ontbindt zodra het in contact komt met de ijle Osdorpse buitenlucht. Holleeders nieuwe advocaat, Jan-Hein Kuijpers, lijkt me trouwens ook wel een jongen die van mooie dingen houdt. Geen wonder dat hij er wat beteuterd bijstond maandagochtend. Ik verdenk hem er zelfs van dat hij zélf die raketwerper ter hand heeft genomen. Gewoon omdat ie hoopte dat het proces verplaatst zou worden naar een plek met wat meer grandeur. Het is tenslotte ook zijn feestje.
Gisterenavond beloofde aanvankelijk een vrijdagavond zoals elke andere te worden. Aan mijn lippen stond een glas sherry, in mijn schoot lag Jan Renkema’s Schrijfwijzer en uit de speakers klonk Boudewijn de Groot, die iets over een president zong. Enfin, u als Sargasso-lezer hoef ik natuurlijk niets uit te leggen, ik ging weer een avond vol vrolijk vermaak tegemoet.
Plots moest ik echter denken aan het rumoer dat afgelopen week is ontstaan nadat Ab Klink had gepleit voor het afschaffen van happy hour. En toen dacht ik bij mezelf: Paddy jongen, je kan hier nou wel gaan zitten, niets mis mee natuurlijk, absoluut niet, integendeel zelfs, maar je kan ook de hort op, op onderzoek uit, op REPORTAGE. Je bent verdorie toch een burgerjournalist?! Nou dan! De lezers hebben recht om te weten wat zich afspeelt in ‘s lands kroegen en discotheken, of het er echt zo erg is met het alcoholgebruik van de jeugd, kortom: hoe het er in de praktijk aan toegaat!
Ik gaf mijzelf volmondig gelijk en besloot dat het inderdaad tijd was voor actie. Voor de vorm sloeg ik nog even met mijn vuist op tafel en toen ook dat goed voelde, wist ik het zeker: happy hour, hier ik kom!