Overzicht

P.J. Cokema

1.336 Artikelen
178 Waanlinks
2.631 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
P.J. Cokema is het pseudoniem van Peter de Jonge. Hoewel geen fervent voorstander van pseudoniemen, toch deze internet-identiteit aangenomen, omdat er erg veel Peter de Jonges op het world wide web te vinden zijn.

Tot juli 2018 werkzaam geweest in de dak- en thuislozenopvang. Blogt sinds 9 januari 2006 op zijn eigen website Peterspagina (voorheen Codes, keuzes en maakbaarheid). Onder het pseudoniem P.J. Cokema voegde hij zich in 2008 als gastlogger bij GeenCommentaar, waar hij in mei 2011 toetrad tot de vaste groep redacteurs.

Na de fusie met Sargasso verzorgde hij sinds oktober 2011 de wekelijkse rubriek Kunst op Zondag, nu nog 1 tot 2 keer per maand. Daarnaast zijn binnenlands bestuur en de gezondheidszorg de belangrijkste aandachtsgebieden voor zijn artikelen.

Tevens initiatiefnemer van de Blogparel (tot 2014), de blogprijs voor stukjes die lezers eerst doen lachen en vervolgens tot nadenken stemmen.
Foto: allfr3d (cc)

Kunst op Zondag | Samen

, door

Het ‘Komt allen tesamen’ klinkt de komende dagen zo vaak, dat een eenzaam wandelingetje een aangename ontsnapping aan het Kerstgedruis zal zijn. Samen is wel het woord van de nabije toekomst. Nu het VN-jaar van de coöperatie op zijn eind loopt, verwachten we volgend jaar een explosie aan artistieke samenwerking.

De overheid wil dat ook. De gedachte is dat samen, in materialistische zin, gelijk staat aan goedkoper. Geen briljante vondst, want sinds mensenheugenis werken mensen al samen. En is het leven er goedkoper op geworden?
Om mensen die al te gehecht zijn aan solistisch samenleven te stimuleren, knijpt de overheid geldstromen af. Wie niet wil fuseren (lokale overheden), wie niet regionaal wil samenwerken (eerstelijns zorg) krijgt minder of geen geld.

Vooral de beeldende kunstenaar wordt nog steeds gezien als het cliché van de solitair denkende en werkende mens die, opgesloten in het atelier, naar het blanke doek staart tot hij op een briljant idee komt. “Ah, kunst!” En dat gaat-ie dan maken.

Dat clichébeeld is al lang niet meer waar. Creatief gezien wil het nog wel eens tot een Gesamtkunstwerk komen. Een term die aan Richard Wagner wordt toegeschreven en betekent dat meerdere disciplines in één artistiek product zijn verenigd. Maar kunstenaars werken ook samen in de vele kunstcollectieven en kunstenaarsverenigingen om hun materiële belangen te delen.
Als het geen losse verbanden in voormalige kraakpanden zijn, dan zijn het stichtingen, verenigingen en wat bv’s. De coöperatie komt minder voor. Terwijl daar de mogelijkheid ligt producenten (de kunstenaars) en consumenten (het publiek) samen te brengen.

Foto: Paul G (cc)

Geen Mens van het Jaar 2012

, door

OPINIE - Vorig jaar konden we Elseviers ‘Man van het Jaar’ overtreffen met Sargasso’s Mens van het Jaar. Voor 2012 overtreft Sargasso alle ‘van-het-jaar-verkiezingen’ en heeft de ‘Geen Mens van het Jaar’ gevonden.

In 2011 was het ook niet zo moeilijk om Elseviers keuze, Mark Rutte, in de schaduw te stellen van een veel betere ‘mens-van-het-jaar’. Uit 23 voorgedragen personen konden we zestien genomineerden in de strijd om de eretitel gooien. Het werd iemand die, met de voeten in het stof, geheel zonder eigen belang Senegalese straatkinderen helpt. Remco Hemmelder werd door de lezers gekozen tot de Mens van het Jaar 2011.

Dit jaar zochten we opnieuw een waardig mens van het jaar. Misschien zijn de lezers keuzes maken moe, want het aantal voordrachten lag een stuk lager. Als we de spelregels streng toepassen kunnen we daar, met wat moeite, zeven genomineerden uit halen. Diep bedroefd over het schijnbaar grote gebrek aan ‘mensen van het jaar’, zijn we dan ook niet tot een uiteindelijke verkiezing overgegaan.

Jammer van voorgedragen personen als Jadav ‘Molai’ Payeng, de man die een levenswerk maakt van een bos op een plek waar dat onmogelijk werd geacht. Ook jammer van Alex Brenninkmeijer, vorig jaar als derde geëindigd en die dit jaar het dertigjarig bestaan van de Nationale Ombudsman viert.

Zou Tania Nijmeijer een kans hebben gemaakt? Of de Chinese kunstenaar en dissident Ai Weiwei? Zou de in 2012 overleden Gerrit Komrij postuum de eretitel gekregen hebben?

Foto: mystic_mabel (cc)

Kolossaal decentraal

, door

OPINIE - Het kabinet wil vaart maken met een onderwerp waarvan iedereen dacht dat er geen haast mee gemaakt zou worden. De ministerraad van vrijdag 14 december gaf de aftrap voor de schaalvergroting van provincies en gemeenten.

In het regeerakkoord spraken VVD en PvdA af er de tijd voor te nemen. ‘Voor de lange termijn hebben wij het perspectief van vijf landsdelen (…) en gemeenten van tenminste honderdduizend inwoners voor ogen.’ Nu blijkt dat de eerste samenvoeging van provincies (Noord-Holland, Utrecht en Flevoland) in maart 2015 een feit moet zijn.

De bestuursparagraaf van het regeerakkoord schetst een kleinere overheid, die uit grotere provincies en gemeenten moet bestaan. Ook het aantal waterschappen moet kleiner en zullen uiteindelijk opgaan in landsdelen, het nieuwe woord voor provincies.
De provincies  zijn de enigen die zonder al te veel kanttekeningen voor deze ontwikkeling zijn. Gemeenten (pdf) en waterschappen zijn op een diplomatieke manier kritisch. Ze erkennen dat samenwerking voordelen kan hebben, maar zijn wantrouwend over de koers die het Rijk wil varen.

Burgers en media lijken ongeïnteresseerd. Terwijl deze plannen betekenen dat de burgers straks een kolos van een lokale overheid tegenover zich hebben staan. Bestuurlijke gebieden waar meer inwoners met minder volksvertegenwoordigers en bestuurders te maken krijgen. En niet omdat men er zelf voor kiest, maar omdat het Rijk het afdwingt.

Foto: copyright ok. Gecheckt 29-09-2022

Kunst op Zondag | Kringloop

, door

Van idee naar expositie. Van expositie naar verkoop. Van verkoop naar musea of naar ‘de mensen’. Dat is de kringloop van kunst. Recent nieuws maakte duidelijk dat kunst langs vele wegen circuleert en dat de kringloop van kunst bepalend is voor de prijs die je voor een artistiek werk moet betalen.

Het hangt er van af over welke kringloop je het hebt. Die van atelier via veilingen naar verzamelaars en musea loopt soms via kunsthandelaren. Zij dachten door onderlinge koehandel de prijzen op veilingen te kunnen drukken. Goedkoop inkopen is uiteindelijk goed voor de consument, redeneerden de handelaars.
Na een jaartje onderzoek besloot de NMa (Nederlandse Mededingingsautoriteit) dat het onderling afstemmen van biedgedrag, om een zo laag mogelijke prijs te bedingen, concurrentiebeperkend is. Het mag voortaan alleen als de handelaren hun afspraken vooraf melden aan de veiling en het volledig transparant in hun boeken registreren.

De handelaren zijn natuurlijk schatzoekers en koopjesjagers. Als ‘gewone kunstliefhebber’ kom je er op veilingen moeilijk tussen. De afspraak die de NMa nu met de kunsthandelaren heeft gemaakt, zal daar weinig aan veranderen.
De doorsnee burger is evenzeer schatzoeker, annex koopjesjager. Zoveel maakt een programma als Avro’s ‘Tussen kunst en kitsch’ wel duidelijk. Als via dat programma kunst niet op een veiling of in een museum komt en de bezitter besluit het niet bij het grofvuil te zetten, dan zijn er nog de kringloopwinkels.

Kunst op Zondag | Van het jaar

, door

Nog voor het jaar eindigt, wordt met lijstjes de balans opgemaakt. Ook in de kunsten. Wie zijn de kunstenaars van het jaar 2012?

Als we alleen naar nog levende en werkende Nederlandse kunstenaars kijken, dan is Marlene Dumas ongetwijfeld de kunstenares van het jaar 2012. Ze werd nummer één in Elseviers top-100 en kreeg dit jaar de Johannes Vermeer Prijs 2012, de Nederlandse staatsprijs voor de kunsten.

Bij de uitreiking gaf ze in haar toespraak staatssecretaris Halbe Zijlstra een veeg uit de pan en de prijs door aan Ateliers ’63. Rutte I had deze postacademische instelling op het lijstje weg te bezuiningen genomineerden staan.

Marlene Dumas – First People.
cc Flickr spinster's photostream Marlene Dumas First People

Marlene Dumas – Feather Stola.
cc Flickr celinecelines' photostream Marlene Dumas Feather Stola

Toch is Dumas niet de enige kunstenaar van het jaar. De Volkskrant Beeldende Kunstprijs 2012 ging naar de Iraanse kunstenares Tala Madani. Ze werkt in Los Angeles en in Amsterdam en dat is voor De Volkskrant genoeg om haar hier tot kunstenares van het jaar te promoveren.

Tala Madani – Pink Cake.
cc Flickr HerryLawford’s photostream Tala Madani Pink Cake

Tala Madani – Tower Reflection.
cc Flickr HerryLawford’s photostream Tala Madani Tower Reflection

Elsevier en De Volkskrant hebben blijkbaar een voorkeur voor tamelijk rauw schilderende dames. Voor de Stichting Kunstweek was Ted Noten, ontwerper van sieraden, tassen en gadgets, de kunstenaar van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Kunst op Zondag | Het oog

, door

Ons oog viel op een leuke tentoonstelling in het Zandvoorts Museum, nog tot 31 december te zien. Onder de titel ‘KunstOog’ staat er de ‘spiegel van de ziel’ centraal. Leonardo da Vinci zou de ogen de spiegel van de ziel hebben genoemd.

Van alle lichaamsdelen is het oog misschien wel het meest bijzondere. Je kunt zeggen wat je wil, het oog verraadt vaak wat je werkelijk wilt zeggen. Vanaf het oog van Horus, het alziend oog van god tot het ‘trompe l‘oeil’ is de aard en werking van het oog onderwerp der kunsten geweest. Daar kun je langer naar kijken, dan je in de ogen van een ander kunt blikken.

Daarom sluiten we in deze aflevering van Kunst op Zondag aan bij een minder bekend citaat van Da Vinci, dat vrij vertaald luidt: Kun je niet zien dat het oog de schoonheid van de hele wereld omarmt? Het tekent de kosmos, het adviseert alle menselijke kunsten en corrigeert ze, het beweegt de mensheid naar de verschillende delen van de wereld.

De wereldberoemde ogen van Salvador Dali (het juweeltje ‘Eye of Time’), René Magritte (Le faux miroir) of  M.C. Escher (Oog VII).slaan we over. Laat ons verder kijken.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Mens van het Jaar 2012

, door

OPROEP - Vorig jaar werd een voor velen onbekende Remco Hemmelder uitgeroepen tot Sargasso’s Mens van het Jaar. In december worden we overspoeld door tradities, dus  is elke nieuwe er één teveel. Voor de Mens van het Jaar maken we graag een uitzondering.

In 2011 was de verkiezing geïnspireerd op Elseviers keuze voor de Man van het Jaar, Mark Rutte. We vonden dat er  betere kandidaten voor zo’n enorme eretitel waren. Dat vonden de lezers ook en zij droegen kandidaten aan voor een bijzondere lijst genomineerden.
Elsevier moet nog met de man van het jaar komen, maar er zal vast weer een zeer bekende Nederlander uitrollen. Wij denken dat er voor de eretitel Mens van het Jaar betere kandidaten zijn dan de eerste de beste hotemetoot.

Er zijn al heel wat mensen tot bijzonderheid van het jaar benoemd. Van een secretaresse tot een telefonist/receptionist, en een schoonmaker van het jaar. Van een vakman tot een overheidsmanager van het jaar. En niet te vergeten de leraar, de communicatieman/vrouw en de e-mail man van het jaar.

Maar is er wel eens een erepodium klaargezet voor de huishoudelijke hulpen? De mensen die bij particulieren thuis de boel op orde houden? En wie is de portier van het jaar? Of de wc-juffrouw van het jaar? Ik noem er maar een paar. Misschien zijn er wel huldigingen voor deze beroepen, maar ik heb ze nog niet gevonden. Kennen de lezers misschien ondergewaardeerde vaklui die dit jaar  een erepodium verdienen?

Foto: copyright ok. Gecheckt 24-11-2022

Kunst op Zondag | Nederland versus de wereld

, door

Als kunst een grensverleggend of grensverkennend medium is, dan is  kunst per definitie internationaal. Toch een klein onderzoek: besteden Kunst op Zondag en onze musea wel genoeg aandacht aan Nederlandse kunstenaars?

Kunst is niet een wedstrijdje Nederland – buitenland. Toch vroeg ik mij af of er in Kunst op Zondag (KOZ) niet te weinig aandacht aan Nederlandse kunstenaars wordt besteed. Sterker nog, ik had een vermoeden dat KOZ niet veel anders te werk ging dan musea. Een vermoeden of een onderbuikgevoel?

Tijdens de research voor KOZ drongen zich regelmatig drie gedachten op:
A – Musea scoren vooral met wereldberoemde kunstenaars en die komen meestal uit het buitenland.
B – In buitenlandse musea komen maar weinig Nederlandse kunstenaars aan bod, vergeleken met het aantal buitenlandse kunstenaars dat in Nederlandse musea aan bod komt.
C- Kunst van buitenlandse kunstenaars is vaker boeiender dan Nederlandse kunst.

Het wordt tijd dat eens uit te zoeken.

Het aanbod

Om een idee te krijgen van vermoeden A heb ik de laatste 29 afleveringen van KOZ eens nagekeken en vergeleken met 29 exposities die nu nog lopen in diverse musea. Daarbij is alleen gekeken naar nog levende kunstenaars.
In KOZ komen de Nederlanders er bekaaid af. Slechts 84 Nederlandse kunstenaars, naast 153 buitenlandse kunstenaars.

Vorige Volgende