Overzicht

Max Molovich

362 Artikelen
9 Waanlinks
345 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: copyright ok. Gecheckt 17-10-2022

Kunst op Zondag | Tussen kunst en propaganda

, door

Deze week was er enige commotie op het beroemde sociale netwerk Facebook. VPRO’s Geschiedenis 24 had bovenstaande klassieke verkiezingsposter van de PSP op haar profiel gezet. En Facebook had het nodig gevonden om die afbeelding, zonder opgaaf van redenen te verwijderen. Naar het waarom van deze censuur valt enkel te gissen. Wij van Sargasso, nooit te beroerd om ergens een complot te zien, vermoeden dat Mark Zuckerberg nauwe banden onderhoudt met de Amerikaanse wapenlobby en dat Facebook daarom pacifistische propaganda weert. Anders zien wij niet in waarom men de met afstand beste Nederlandse verkiezingsposter ooit heeft verwijderd.

Het leek me in ieder geval een mooi moment om Kunst op Zondag te wijden aan de grenzen tussen kunst en politieke propaganda. (Wellicht een leuk tv-formatje trouwens, Tussen Kunst & Propaganda. AVRO, leest u mee?) Normaal vult mijn gewaardeerde collega PJ Cokema deze onvolprezen rubriek, maar die is met vakantie. Over een paar weken zal ie weer terug zijn. Zo gaat dat met vakantie. Je kunt je afvragen waar het eigenlijk op slaat, vakantie. Nergens op natuurlijk. PeeJay had overigens al wel een KoZje klaargezet, maar die is naar volgende week verhuisd, want de actualiteit schreeuwde om iets anders. 

Om verkiezingsposters dus. Een vak apart. Met een redelijke lange geschiedenis hier in Nederland. Doordat in 1918 het kiesstelsel met evenredige vertegenwoordiging van kracht werd, was het ineens veel belangrijker om te vertellen waar je voor stond. Dat werd gedaan met behulp van verkiezingsposters. Meteen dat jaar al, liet het campagneteam van Colijn onderstaande iconische verkiezingsposter ontwerpen:

Foto: copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Met gewoon Jos door gewoon NL, afl. 5: café ‘Ons Genoegen’

, door

REPORTAGE – Op verkiezingscampagne met Jos Kuintjes door gewoon Nederland. Aflevering 5, café ‘Ons Genoegen’, waarin de auteur samen met een somber gestemde Jos Kuintjes diens verjaardag viert.

Daar zit ik dan. De kerkklok heeft zojuist middernacht geslagen. Het is nu 21 augustus. Jos Kuintjes is officieel niet meer jarig. Hij is 40 jaar oud geworden. Of was het nu 39? Hij weet zelf niet meer of ie nou in 1972 of 1973 is geboren. Ik zeg tegen ‘m dat ik het maar vreemd van, iemand die zijn eigen geboortejaar is vergeten. Hij zegt, met driedubbele tong, dat ik mijn bek moet houden.

Zo ken ik Jos niet. Hij staart droevig voor zich uit. Achter de toog staat de kastelein zwijgend een glas schoon te wrijven met een witte doek. Volgens mij is hij al een kwartier lang hetzelfde glas aan het schoonwrijven. Aan de bar zitten twee mannen met baarden. Ze kijken glazig over hun ouwe klares, naar de horizon van hun lang vervlogen dromen. U merkt wel, ook ik ben een tikje melancholisch gestemd deze zwoele zomeravond. 

“Niemand”, zegt Jos Kuintjes. Hij laat een stilte vallen. “Helemaal niemand.” Ik vraag of ie dan mensen had uitgenodigd. “Daar gaat het niet om”, zegt gewoon Jos. “Jij bent er toch ook?”
Maar ik ben er toevallig. Omdat ik dacht dat we naar Oisterwijk gingen om daar tijdens een tupperware party een bende huisvrouwen toe te spreken. “Dat was ook het plan”, zegt Jos, “Ik dacht: dan vier ik tenminste toch een soort van feestje op mijn verjaardag. Maar vanmiddag belde de organisator af. Het werd bij nader inzien geen tupperware maar een dildo party en daarbij waren mannen ongewenst. Godverdomme.”

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Nabeschouwing Zomergasten | Ben Verwaayen

, door

RECENSIE – Waarin de auteur denkt te kijken naar een aflevering van Zomergasten, maar blijkt te kijken naar een drie uur durend spotje van de VVD.

Helemaal aan het begin van de uitzending vroeg Jan Leyers waarom een druk bezet man als Ben Verwaayen op de uitnodiging van Zomergasten was ingegaan. Verwaayen zei dat zijn kinderen tegen hem hadden gezegd dat je wel heel arrogant moest zijn om een uitnodiging van Zomergasten af te slaan. En wie wil er nu arrogant zijn in de ogen van zijn kinderen? Zeker Ben Verwaayen niet. Maar dat was, zo concludeerde ik een kleine twee uur later, niet de echte reden dat hij bij Zomergasten zat. De echte reden was dat zich een unieke kans had voorgedaan om, in volle verkiezingstijd, de culturele voorhoede van Nederland duidelijk te maken waarom de VVD de partij was om ons er weer bovenop te helpen.

Pas toen de globalisering en de opkomst van de Chinezen ter sprake kwam en Verwaayen ging uitleggen welke rol Europa daarin moest spelen en hoe je de Nederlandse politiek moest inzetten om mensen niet zozeer te doordringen van de noodzaak van Europa, maar om Europa aantrekkelijk te maken, begreep ik waar het Verwaayen om te doen was. We waren een nieuw tijdperk ingegaan. En als we niet uitkeken en niet in staat waren een sterk blok te vormen zodat we om konden gaan met de verschuivende machtsverhoudingen, dan moesten we accepteren dat we het minder zouden krijgen. Wilden we dat niet, dan moesten we durven kiezen. Dan moesten we er echt voor gaan. Niet bij de pakken neerzitten. “Handen uit de mouwen”, zie hij letterlijk. Ineens luisterde ik naar een pratende verkiezingsposter van de VVD. 

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-11-2022

Zomergasten | Ben Verwaayen

, door

VOORBESCHOUWING – Vanavond is topmanager Ben Verwaayen de vijfde Zomergast van Jan Leyers. Hij staat bekend als het ‘belangrijkste exportproduct van de Nederlandse managementschool’, maar is dat wel terecht?

Ben Verwaayen. Iemand die mij niet bijster veel interesseert. Maar dat kunnen juist de leukste Zomergasten zijn natuurlijk. Volgens mijn Wikipedia is Bernardus Johannes Maria (Ben) Verwaayen sinds 2008 Chief-Executive Officer van Alcatel-Lucent. Was daarvoor topman bij Britisch Telecom en bij KPN toen het nog een staatsbedrijf was. Wordt wel eens het ‘belangrijkste exportproduct van de Nederlandse managementschool’ genoemd. Officier in de Orde van Oranje, Chevalier de la Légion d ‘Honneur en Honorary Knight of the British Empire.

Sir Ben Verwaayen dus. Naast succesvol exportproduct is Sir Ben Verwaayen ook nog eens een zeer prominent VVD-lid. Elk jaar komt de top van de VVD samen in zijn villa in Zuid-Frankrijk. Dan eten ze bitterballen, luisteren ze naar ACDC, doen ze rukspelletjes en bedenken ze welke kant het op moet met de VVD.

Hier las ik dat Ben Verwaayen en Mark Rutte een vrij hechte band hebben. In een interview met de NRC schijnt Sir Ben zijn band met Mark te hebben omschreven als “een vader die iets tegen zijn zoon zegt”. Ik vind het een wat vreemde omschrijving (alsof hij wil uitsluiten dat wij denken dat zijn band met Rutte is als een vader die met zijn zoon voetbalt), maar kort gezegd denk ik dat we de Zomergast van vanavond met een gerust hart de surrogaatvader van onze premier mogen noemen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een beetje spuug doet wonderen

, door

SOORT VAN OPINIE – Over het gedoe rond de fluim van Erwin Olaf in het gezicht van Tom Staal.

Een vriend van mij was naar de kiss-in van Erwin Olaf gegaan. Diezelfde avond zat ik een biertje met hem te drinken. De happening was erg geslaagd, vertelde hij. De opkomst was vrij hoog, iedereen was vrolijk, Erwin Olaf hield een korte speech, en op het moment dat het zoenen begon, begon het te stortregenen. Mijn vriend schuilde onder twee zoenende homo’s.

De eigenaresse van restaurant Razmataz vertelde hem dat Erwin Olaf zijn eigen beveiliging had geregeld. Daar was ze erg blij om, want ze was vooraf wel een beetje zenuwachtig geweest voor eventuele agressiviteit. Maar alles was in vrolijke harmonie verlopen. Alleen maar positieve mensen. Nou ja, behalve dan iemand van GeenStijl die zich opdringerig gedroeg. Mijn vriend wist niet zeker of ie van GeenStijl of Powned was. Hij had in ieder geval een roze microfoon en liep te zuigen.

Toen wist ik nog niet dat Erwin Olaf de verslaggever van GeenStijl in diens gezicht had gespuugd. Ik wist alleen dat die verslaggever heel vervelend was geweest, zoals gewoonlijk. Wij spraken nog even over het verdriet dat GeenStijl heet. Verveelde koorballetjes die naar je feestje komen met geen enkel ander doel dan te zieken en te zuigen in de hoop dat je gaat flippen. Iedereen vindt het losers, maar niemand heeft zin om er wat aan te doen omdat het dan alleen maar erger wordt. 

Foto: copyright ok. Gecheckt 30-10-2022

Met gewoon Jos door Gewoon NL, afl. 4: Ommen

, door

Waarin uw verslaggever de charismatische Jos Kuintjes volgt op zijn campagne door gewoon Nederland. Vandaag: Ommen. Waar gewoon Jos een vrij ongewoon theetje serveert bij de Christelijke Boeren- en Tuindersbond.

REPORTAGE – “Is iedereen een beetje gewoon?” Jos’ enthousiaste begin kan op weinig respons rekenen. Zijn reputatie is hem duidelijk nog niet vooruit gesneld. Of wel natuurlijk en moeten ze hier niets van Jos’ nuchtere gewoonheid hebben. We hebben ons verzameld in het clubhuis van korfbalclub RODKA74, Jos zal spreken voor de Christelijke Boeren- en Tuindersbond. Vrij norse mannen die met de handen over elkaar wachten op wat komen gaat. Ze lurken een beetje aan hun thee.

“Vandaag wil ik het met u hebben over drugs. Zoals wij hier in Nederland met drugs omgaan, dat is niet gewoon. Het moet maar eens afgelopen zijn met dat halfslachtige gedoe. Wat dat betreft is Nederland natuurlijk nooit gewoon geweest. Net zoals de rest van de wereld. Als het om drugs gaat, raakt iedereen overspannen. Want het gaat om onze jeugd, en de jeugd heeft de toekomst, en die moet je niet verpesten. Afijn, u kent het riedeltje. Onzin natuurlijk. Drugs moet je gewoon legaliseren.”

Jos kijkt de zaal rond. Hij neemt een slok van zijn thee. De zaal zit er nog hetzelfde bij. Ik neem ook een slok van m’n thee. Vreemde thee. Ik kijk naar het labeltje van een theezakje dat in een pot hangt. GEWOON T., lees ik. Jos gaat verder. “Nederland is altijd een land van compromissen geweest. Van bemiddelen. Van polderen. Dat heeft Nederland groot gemaakt. Daardoor was Nederland al die jaren zo gewoon. Niet links, niet rechts, maar gewoon. Maar als het gaat om drugs was Nederland gewoon dom. Want hoeveel belastinggeld heeft de staat wel niet misgelopen door het gebruik van softdrugs wel toe te staan, maar het verkopen ervan niet? U hier, tuinders in hart en nieren, u hier had multimiljonair kunnen zijn door uw kennis en ervaring niet alleen in te zetten om de mooiste viooltjes en hortensia’s te kweken, maar om de beste wiet van de wereld te maken. En al die talentvolle scheikundigen die ons land telt, hadden, in plaats van het najagen van de Nobelprijs, de beste LSD, XTC, GHB of weet ik veel wat voor drugs kunnen maken. En wij hadden de Afghanen kunnen helpen door hun opium te importeren en er de beste heroïne ter wereld van te maken. De Nederlandse economie, zo durf ik u wel te zeggen, had niet in een crisis gezeten als dat allemaal legaal was geweest en als de staat daarover belastinggeld had mogen innen. Dat hele vermaledijde huishoudboekje was gigantisch op orde geweest.” Luidkeels gegaap in de zaal.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Nabeschouwing Zomergasten | Lidewij Edelkoort

, door

RECENSIE – Waarin de auteur drie uur lang naar een orakel kijkt dat hij niet altijd even goed kan volgen, maar dat het wel voor elkaar krijgt om hem iets anders naar de wereld te laten kijken.

Het ik-tijdperk is voorbij. Je zou het niet zeggen als je even naar Facebook of Twitter gaat, maar het is zo. Het ik-tijdperk is voorbij. Trendvoorspeller Lidewij Edelkoort heeft het gezegd. Het ik-tijdperk is zelfs al lang voorbij. Het ik-tijdperk is zo voorbij dat het Lidewij Edelkoort verbaasde dat Jan Leyers dacht dat we er nog midden in zaten.

Welk tijdperk nu wel is aangebroken is onduidelijk. We zitten vlak onder de top van een enorme hobbel, waarvan het de vraag is of het gaat lukken om er overheen te komen. Als het lukt, dan glijden we een prachtig tijdperk binnen, met allemaal sliploze meisjes in folkloristische rokjes die vrolijk rond de meiboom dansen en moeder aarde beminnen. Bezit is niet meer nodig, want dankzij creativiteitslessen op alle opleidingen is onze fantasie enorm groot en is het voldoende om ons voor te stellen hoe het is om iets te bezitten. We kleden ons in berenvelletjes, telen onze eigen groente die we bemesten met onze eigen stront en fluiten ’s avonds met onze vrienden vogelliedjes aan het kampvuur. We delen onze geliefdes met elkaar en voeden onze kinderen samen op. Lukt het niet om over de hobbel heen komen, dan wordt de wereld een angstige en wantrouwige plek waarin iedereen zich terugtrekt in zijn eigen cocon en er nergens plek is voor outsiders. Een beetje zoals het hier sinds het begin van de mensheid is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zomergasten | Lidewij Edelkoort

, door

VOORBESCHOUWING – Vanavond is modegoeroe en trendwatcher Lidewij Edelkoort de vierde Zomergast van Jan Leyers. Een mooi moment om het even over het fenomeen mode te hebben.

Mode is een eigenaardig fenomeen. Dankzij mijn werk bij een voormalig postordebedrijf ben ik daar veel meer mee bezig dan voorheen. Zoals dat gaat als je ergens wat meer vanaf weet, zie ik ineens veel meer. Pas nu ik weet dat pastelkleuren een trend zijn, zie ik dat het stikt van de pastelkleuren in het straatbeeld. Om maar iets te noemen.

Ik zie ook ineens hoeveel slachtoffers er rondlopen. Vooral onder vrouwen, maar ook steeds meer onder mannen. Mijn hart bloedt als ik weer eens een seksegenoot zie rondwandelen op mannenuggs met daarboven peperdure jeans die zorgvuldig van gaten voorzien zijn, een vintage armyjasje, een knaloranje T-shirt en een zorgvuldig getrimde baard. Heb je pak ‘m beet 600 euro uitgegeven om er als een designzwerver uit te zien. 

Als baarddrager steekt het me dat de baard een trend aan het worden is. Ik had eigenlijk gedacht dat ie nooit meer modieus zou zijn en dat ik dus lekker als een anachronisme door de Westerse samenleving kon wandelen. Maar de baard is verdomme terug. En dan ben je, als baarddrager, ineens iemand die de mode volgt. Terwijl ik me daar juist aan wilde onttrekken. Afgelopen donderdag nog zat ik in de trein met een modieuze baardaap. Hij had knalgele schoenen van New Balance aan, donkere jeans, een gewatteerde donkerblauwe jas, een Scandinavian trekkersrugzak, een met zijn gele schoenen matchende koptelefoon… en een volle baard. Hij knikte even, in de veronderstelling dat wij gelijkgestemden waren. Ik begon te huilen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Met gewoon Jos door Gewoon NL, afl. 3: Woerden

, door

Waarin uw verslaggever de charismatische Jos Kuintjes volgt op zijn campagne door gewoon Nederland. Vandaag: Woerden, officieel het gewoonste dorp van Nederland.

REPORTAGE – “Ik reed hier zojuist op m’n brommertje door de polders en onder het viaduct lagen tientalen onderkanten van bomen. Afgezaagd en met wortel en al uit de grond gerukt. Is dat zo gewoon? Ik dacht het niet. Ik reed verder en zag een voetbalveldje met een doel op de rand van een brede sloot. Is dat zo gewoon? Ik dacht het niet. Weer wat verder zag ik een man in een minuscuul kort spijkerbroekje zijn heg knippen. Is dat zo gewoon? Ik dacht het niet. Woerden heet het gewoonste dorp van Nederland te zijn. Maar zo gewoon vind ik het helemaal niet.”

Het is bloedheet in café-restaurant De Admiraal. Het ruikt er naar zweet, koffie en verschaald bier. Het zaaltje is afgeladen. De mensen hier voelen zich altijd extra verantwoordelijk als er verkiezingen aankomen. Ze willen niets missen van alle kandidaten die hun zo doodgewone dorp aandoen. Jos Kuintjes heeft hun aandacht.

“Dat is natuurlijk de pest van de gewoonste zijn. Gewoon zou eigenlijk geen superlatief mogen hebben. De gewoonste zou niet mogen bestaan. Iemand kan misschien wel gewoner zijn dan iemand anders, maar de gewoonste, dat kan eigenlijk niet. Want als je de gewoonste bent, dan ben je zo onwaarschijnlijk gewoon dat het niet meer gewoon is. En dat kan niet de bedoeling zijn.” 

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Nabeschouwing Zomergasten | Jolande Withuis

, door

RECENSIE – Waarin de auteur naar een zeer veelbelovende uitzending van Zomergasten kijkt (met een uitstekende Jan Leyers), die helaas halverwege gestaakt werd omdat zomergaste Jolande Withuis haar gevecht tegen een opkomende migraine-aanval niet op tijd wist te winnen.

Deze uitzending zou ‘erop of eronder’ worden voor Jan Leyers, zo had zijn landgenoot Peter Vandermeersch voorspeld. Al vrij snel werd duidelijk dat het erop zou worden. En erover. Jan Leyers was niet onder de loodzware druk van de Hollandse kritiek gezwicht. Er zat daar een kalme, charmante man die alles deed om zijn gast te laten schitteren. Helaas stak het lichaam van de gast daar een stokje voor.

Een aantal jaren geleden zat Sylvia Toth in Zomergasten. Halverwege de avond had ze zich ineens verkleed. Uit ijdelheid. Ze wilde niet drie uur lang in hetzelfde mantelpakje gekleed gaan. Ik had gehoopt dat Jolande Withuis ook wat andere kleren bij zich had. Het ensemble dat zij had gekozen om zich aan de intellectuele elite van ons geliefde Nederland te tonen, leek iets te warm voor een zwoele zomeravond onder de studiolampen. Ergens in de buurt van het vierde fragment, toen Koningin Juliana ter sprake kwam (over wie Withuis momenteel een biografie schrijft), begon ze met een tissue het zweet van hals en voorhoofd te deppen. 

Zomergasten | Jolande Withuis (maar vooral Jan Leyers)

, door

Vanavond om 20.15 uur is sociologe en schrijfster Jolande Withuis de derde Zomergast van Jan Leyers, van wie het de grote vraag is of hij deze avond overleeft. Tenminste, als wij NRC-hoofdredacteur Peter Vandermeersch mogen geloven.

“Hij heeft nog vier afleveringen te gaan en die van volgende week (met schrijfster en sociologe Jolande Withuis, nvdr) wordt alles of niets. Mislukt die, dan wordt hij afgemaakt.” Aldus de Vlaamse NRC-hoofdredacteur Peter Vandermeersch afgelopen maandag tegen De Standaard in een reactie op de kritiek die zijn landgenoot Jan Leyers de avond ervoor had gekregen op de manier waarop hij Micha Wertheim aan de tand had gevoeld tijdens de tweede Zomergasten van het seizoen. Afgemaakt lijkt mij wat al te drastisch omschreven. It comes with the job.

Ooit vond ik de kritiek op Zomergastenpresentatrice Connie Palmen dusdanig te gortig worden dat ik probeerde het tij te keren met de Stichting Connie Palmen Rules op te zetten. Zomergastenpresentators doen het nooit goed. In dit twittertijdperk komt die kritiek wellicht wat rauwer binnen.

Vandermeersch zelf vond overigens dat Leyers het wel goed had gedaan: “Ik vond Jan Leyers goed, maar te bescheiden. Hij luistert veel en cijfert zichzelf weg.” Nu wil ik best geloven dat Jan Leyers luisterde, maar daar liet hij weinig van merken. Je kan nog zo vaak geïnteresseerd ‘hm-hm’ zeggen, als je keer op keer vervolgens met vragen komt die geen enkele blijk geven van enige interesse in hetgeen net gezegd was, vraag ik me af wat Peter Vandermeersch precies onder luisteren verstaat.

Vorige Volgende