Max Molovich

353 Artikelen
9 Waanlinks
335 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Lieuwe van Gogh en het spel van de wolf

COLUMN - Voordat de zoon van Theo van Gogh op RTL4 te zien was, keek ik eerst naar 2/11 Het spel van de wolf, de film van Theodor Holman en Gijs van de Westelaken over de rol van de AIVD bij de moord op hun vriend. Ik hield mijn hart vast toen het begon, vreesde een (com)plot die gierend uit de bocht zou vliegen. Maar het viel reuze mee.

De intrige bleef wat vaag (en ik dommelde zo nu en dan weg, wat vooral aan mijn slaaptekort was te wijten), maar als ik het goed begreep suggereerde de film dat de AIVD wel degelijk op de hoogte was van de plannen van Mohammed B., maar dat de moord niet werd voorkomen om een Syrische infiltrant te beschermen die tot Osama bin Laden himself zou moeten doordringen. Als je het zo leest, lijkt het alsof de plot wel degelijk gierend uit de bocht vloog. Het mag dus een prestatie heten dat ik dat gevoel niet had tijdens het kijken. 

Het aardigste van Het spel van de wolf was dat ze mijn beeld van de AIVD wat wisten te kantelen. Toen ik destijds hoorde dat Mohammed B. deel uit maakte van een groep die in de gaten werd gehouden, maar dat nou net hij aan de aandacht was ontsnapt omdat ie niet genoeg voorstelde, dacht ik, zoals waarschijnlijk iedereen: typische knulligheid van Hollandse spionnetjes die nog met één been in het Swiebertje-tijdperk staan. Maar nu begrijp wij gespind zijn. De AIVD wil dat wij denken dat de AIVD een wat kneuterige dienst is die USB-stickies op achterbanken laat liggen, per ongeluk informanten aan de pers lekt en een rekje beige regenjassen heeft hangen voor als er geschaduwd moet worden. Zolang wij de AIVD niet serieus nemen, komen ze overal mee weg.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Theo van Gogh

COLUMN - Aankomende zondag is het tien jaar geleden dat Theo van Gogh werd vermoord. Ik werkte destijds vlak achter de Dam waar, zo liet Job Cohen ergens in de loop van de middag weten, rond een uur of zeven een zogenaamde lawaaidemonstratie werd gehouden. Het leek mij niet echt in de geest van de overledene, maar het scheen een idee te zijn van ‘de vrienden van Theo van Gogh’ die die dag voor het eerst van zich lieten horen. En wie was ik om de vrienden van Theo van Gogh tegen te spreken?

Omdat ik er zo’n honderd meter vandaan werkte, besloot ik maar te gaan kijken. Ik las hem graag. En ik zag zijn interviews graag, die toen, als ik het mij goed herinner, op zondagavond rond de klok van half twaalf op Veronica werden uitgezonden. 

Toen Allah weet het beter uitkwam, was ik nog samen met mijn baas naar Scheltema gegaan waar Van Gogh zijn boek signeerde. Ik kocht een exemplaar voor een vriendin die was afgestudeerd in psychologie. “Dan schrijf ik op”, zei Van Gogh toen ik hem uitlegde wat de bedoeling was, “Voor Hanneke, Klaar met psychologie (toch een overbodige studie). Moge Allah je beware, Theo.” Maar in plaats van ‘Hanneke’ bleek hij ‘Allah’ te hebben geschreven. “Het opperbeest was kennelijk in mij gedaald”, zei hij toen ik hem op zijn fout wees. Later bedacht ik me dat ik had moeten zeggen dat psychologie misschien toch niet zo’n overbodige studie is. Maar in dit soort situaties ben ik zelden zo scherp als ik zou willen zijn.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Zwarte Piet

COLUMN - Er is al meer dan genoeg over Zwarte Piet geschreven. Alles is waarschijnlijk wel zo’n beetje gezegd. Elk nieuw woord dat aan de zwartepietendiscussie wordt toegevoegd is even overbodig als een paardenfluisteraar in een opvanghuis voor dove koeien. En toch zal dit stukje over Zwarte Piet en de zwartepietendiscussie gaan. Kortom, mocht u doorgaan met lezen en zich achteraf bekocht voelen en uw kostbare tijd willen terugeisen: ik heb u gewaarschuwd. Uw tijd is weg.

Aanleiding voor dit volstrekt overbodige stukje is een filmpje dat mij onlangs op het beroemde webforum Facebook onder de neus werd gewreven, een filmpje waarop de intocht van Sinterklaas te Amsterdam in 1935 te zien is. Wij zien dat Sinterklaas welgeteld door nul Zwarte Pieten wordt begeleid. Wel zien wij een stel roomblanke mannen van een zekere leeftijd met een veer op hun hoed achter de goedheiligman aan schuifelen op hun paard. Of dat Pieten zijn durf ik niet te zeggen, maar Zwart zijn het zeker niet. 

Wat de reden is dat Sinterklaas in 1935 geen Zwarte Pieten bij zich had, weet ik niet (wie weet heeft de NSB Amsterdam geprotesteerd tegen de aanwezigheid van inferieure rassen om tere kinderzieltjes te beschermen tegen degenererende invloeden), maar het moge duidelijk zijn dat Zwarte Piet niet zo’n vanzelfsprekende plek in de Nederlandse cultuur inneemt dat ie niet ter discussie mag staan. Ik zie ook geen demonstranten met borden waarop ‘handen af van onze volkscultuur‘ te lezen staat.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | De hokjesman en de Papendallers

COLUMN - Er stond een spreuk op het whiteboard:

Winnaars hebben een doel.
  Verliezers  ”           ”    excuus.

U raadt het al, hier worden topsporters gekweekt. Die aanhalingstekens zijn exemplarisch voor de mentaliteit die hier heerst. Alles moet zo effectief mogelijk. De energie moet in de topsport worden gestoken. Twee woorden schrijven die je niet hoeft te schrijven? Pure verspilling.

De Hokjesman ging embedded in Papendal. Ik moet zeggen dat ik helemaal niet afwist van het bestaan van dit door God verlaten oord. Ik dacht dat topsporters op natuurlijke wijze voortkwamen uit toptalenten die bij gewone sportverenigingen worden ontdekt en vervolgens bij topclubs tot volle wasdom komen. Maar er blijkt een centrale plek waar je naartoe wordt gestuurd als je heel goed kan rennen, fietsen, volleyballen, handballen of tienkampen. 

Het gevaar, zo vertelde volleybaltrainer Ron Zwerver (voormalige koning van de sprongservice), was dat je teveel energie verspilde aan de mindere goden. Degenen die het nooit zouden halen. Uiteindelijk haalde maar vijf procent van alle leerlingen het nationale team. Het liefst zou je alle energie willen steken in die vijf procent. Maar dat kan niet. Soms komt echt talent iets later naar buiten, soms ontwikkelt iemand zich niet.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Dwars door Afrika

COLUMN - De Chinezen veroveren Afrika. Dat hoor je al jaren. Dat frame wordt meestal in twee frames gegoten. Het eerste: terwijl het Vrije Westen met allerhande goedbedoelde waterputjes Afrika hulpbehoevend houdt, maken de Chinezen Afrika zelfredzaam door er in te investeren. Moraal van het verhaal: ontwikkelingshulp doet meer kwaad dan goed, je helpt een ontwikkelingsland pas echt als je het laat profiteren van dezelfde vrijemarktprincipes waarmee jij er goud geld aan kan verdienen.

Het tweede frame: het amorele China buit de Afrikanen uit voor hun eigen gewin en schendt in hun zucht naar kapitaal mensenrechten, steunt dictatoriale regimes en plundert bodemschatten. 

In het niet genoeg te prijzen Dwars door Afrika liet Bram Vermeulen afgelopen zondag zien dat nu werkt in de praktijk, Chinezen in Afrika. Vermeulen was in Zambia en sprak daar met Chinese ondernemers, met Chinese werknemers van Chinese bedrijven, met Zambiaanse werknemers van Chinese bedrijven, met een vader van een meisje dat was omgekomen in een Chinese fabriek, met de onderminister van Zambia en met Zambiaanse treinreizigers. De trein waarin ze zaten was ergens in het begin van de jaren ’70 aan Zambia geschonken door de toenmalige regering van China. Het Oosten is Rood, stond er in Chinese tekens voorop de trein. Communistisch imperialisme, zou je zeggen. Maar behalve dat ze hun cadeau een communistische naam gaven, doen de Chinezen weinig aan het verspreiden van het Heilige Woord der Kameraden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Dood voor beginners

COLUMN - Volgens Denker des Vaderlands René Gude zijn er twee fouten die je kan maken als je te horen krijgt dat je stervende bent. De ene fout is doorgaan met leven alsof er niks aan de hand is, de andere fout is doen alsof het leven al voorbij is.

René Gude zal hoogstwaarschijnlijk de Kerst niet meer halen. Sinds 2007 is hij ziek, sinds 2011 weet hij dat het ongeneeslijk is. Gisteren was hij te gast bij De Wereld Draait Door. Voor de allerlaatste keer. 

Matthijs van Nieuwkerk vroeg of Gude zichzelf nog verbaasd had onlangs. Was er, nu de dood zo nabij was, een reactie die hij niet verwacht had van zichzelf. Gude vertelde dat hij had beseft dat het dagelijks leven, hoeveel je er ook van houdt, eigenlijk best zwaar is. Al die dagelijkse beslommeringen, elke dag opstaan, presteren op school, je verhouden tot andere mensen, een baan vinden, een partner vinden, kinderen op de wereld zetten (of juist niet), ruziemaken, liefhebben: ga er maar aan staan. Het paradoxale was dat je tijdens het leven voortdurend bezig bent om te ontkennen dat het zwaar is, maar dat je, als de dood in zicht is, juist troost kan putten uit het idee dat het allemaal nog niet zo eenvoudig was als je deed voorkomen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Typisch Nederlands

COLUMN - Ik zag gelijk wat Sjors bedoelde toen ik afgelopen vrijdag Typisch Nederland binnenviel. Hassan was bezig de Islam in een kwaad daglicht te zetten door aan zijn tijdelijke huisgenoten te vragen of ze het erg vonden dat hij zich even verwijderde toen de champagnefles werd geopend. Nu zult u zeggen: wat is er erg aan iemand die even ergens anders gaat zitten op het moment dat er alcohol wordt geschonken? Hij viel er immers niemand mee lastig. Maar door zich Mohammedaanser dan Mohammed te gedragen, vestigt hij wel heel demonstratief de aandacht op het punt dat hij wil maken en dringt hij zijn medebewoners een moreel dilemma op. Immers, als ze het werkelijk zo gezellig vinden om hem erbij te hebben, dan besluiten ze om die fles champagne te laten staan en aan de ranja te gaan. Zijn vrijwillige verwijdering kun je als een impliciete beschuldiging interpreteren. 

Even later zat Hassan binnen een typisch Nederlands 7Upje te drinken terwijl de rest buiten over de islam van Hassan zat te praten. Sommige gelovigen hebben daar een talent voor. Om hun religie op zo’n manier te belijden dat iedereen zich gedwongen voelt er iets van te vinden. De eveneens Islamitische Fatima, die gewoon bleef zitten toen er alcohol werd geschonken en die niet elk moment aangrijpt om te laten zien hoe vroom ze is, heeft daar geen last van. Zij is eerst mens, dan moslim. Hassan wil eerst moslim zijn, dan mens. Wat hij overigens niet volhoudt. Halverwege de barbecue breekt Hassan en is hij even meer mens dan moslim.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | IS onthoofdingsvideo’s

COLUMN - Zo nu en dan vraag ik mij af of ik niet eens naar een van IS’ onthoofdingsvideo’s moet kijken. Niet kijken voelt namelijk een beetje als wegkijken. Aan de andere kant zou ik dan juist doen wat IS wil: mijn aandacht schenken aan hun gruweldaden (wat ik door dit stukje te schrijven trouwens ook doe). Daarnaast voelt het aan de ene kant alsof ik de onthoofde slachtoffers van IS verraad door ervoor te kiezen niet naar hun laatste minuten te kijken. En aan de andere kant denk ik juist dat ik meer respect betuig door geen getuige te zijn van hun vernedering. En tot slot is er nog mijn persoonlijke gevoel: aan de ene kant een perverse nieuwsgierigheid, aan de andere kant de walging en de angst een netvliestrauma op te lopen.

Ik heb trouwens ook nog een vrouw die, elke keer als een of ander journaal of actualiteitenrubriek aandacht besteed aan zo’n filmpje, weg zapt. Kortom, ik heb tot nu toe louter door journaals ingekorte versies gezien en transcripties gelezen van de executies. Toen Al Qaida Irak, de voorloper van IS, zo’n jaar of tien geleden begonnen met het afsnijden van Westerse hoofden en dat op film te zetten, heb ik ook nooit gekeken. Volgens mij hield het de wereld ook wat minder in z’n greep. De angst die het inboezemde was kleiner. Het waren excessen. Vooral tragisch voor de betrokkenen. Je kon het tien jaar geleden nog afdoen als een stel religieuze psychopaten die profiteerden van de chaos die heerste in het Irak van na Saddam Hoessein. Met de nieuwe onthoofdingfilmpjes is wat anders aan de hand. Daar is over nagedacht.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Peter Jan Rens

COLUMN - Filemon werd verwelkomd door de pitbull van Peter Jan Rens. Hij stond hem blaffend op te wachten op de veranda. Peter Jan Rens kwam er vrolijk lachend achteraan. “Hij doet niks”, zei hij. Hij leek me enigszins manisch. Peter Jan Rens, bedoel ik. Hij woonde met zijn twintig jaar jongere vriendin en hun dochtertje in een bungalowpark. Hij liep rond in een blauw Meneer Kaktus-pak.

Behalve aan zijn vriendin werd Filemon ook voorgesteld aan de vaste cameraman van Peter Jan Rens. Die legde zijn leven vast. Alles wat hij deed, werd opgenomen. Peter Jan Rens vergeleek zichzelf met een bloemetje. Zoals een bloemetje gaat opbloeien als het aandacht krijgt, zo bloeit Peter Jan Rens op als de camera’s draaien. Dan pas komt hij tot leven en is hij gelukkig. 

Er was net een boek van hem verschenen. Ollie. Filemon ging mee naar de presentatie in De Nieuwe Boekhandel te Amsterdam. Het boek ging over een spastische jongen die een onmogelijke relatie aanging met zijn logopediste. Peter Jan Rens leek het ongelooflijk te vinden waartoe zijn fictieve hoofdpersoon allemaal in staat was. Zijn vriendin had het boek nog niet gelezen.

De volgende dag ging Filemon mee naar de studio. Samen met een DJ maakte Peter Jan Rens een remake van zijn hit De Prik van de Kaktus. “Want ik kak, kak, kak… op alles”, zong hij. Er zat een hoop frustratie in. Zijn timing was er niet op vooruit gegaan. Daarna had hij een schnabbel in Lelystad, waar hij voor een man of vier zich stond uit te sloven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Zeevonk

COLUMN - Dit weekend zat ik in Zeeland, in een bungalowhuisje op camping De Roompot te Vrouwenpolder. Na het uitwaaien op het strand, zag ik afgelopen vrijdag achtereenvolgens het Mega Piraten Festijn in de Gelredome en een herhaling van Hollands Welvaren, een documentairereeks van Michiel van Erp.

Wat betreft het Mega Piratenfestijn: we zullen het er maar op houden dat elk mens zo z’n eigenaardigheden heeft. Waarmee we meteen bij Michiel van Erp zijn. Want rond dit gegeven heeft Michiel van Erp zo ongeveer zijn gehele oeuvre heen gebouwd. Zijn mens met al z’n eigenaardigheden is vaak een vrouw. Een specifiek soort vrouw. Het soort vrouw naar wie nooit zoveel is omgekeken. Ze leeft een toegewijd en dienstbaar leven, hunkerend naar aandacht en erkenning zonder dat ze daar zelf weet van heeft. Michiel van Erp geeft hen die aandacht en erkenning, waarmee hij hen tot leven wekt.

Voor deze aflevering had Michel van Erp zijn oog op mevrouw Peppelman laten vallen. Die naam alleen al verdient het om ergens de hoofdrol in te spelen. 

Mevrouw Peppelman werkt als vrijwilliger op kasteel Middachten, waar ze onder andere verantwoordelijk is voor de befaamde Middachten jam. Ze leidt een leven zoals er zovele zijn. Van het soort dat op het oog opgewekt is, maar een diep tragische grondtoon bevat. Terwijl ze 119 potjes jam aan het vullen was in haar keuken, vertelde ze dat ze haar eerste man in de steek had gelaten voor een zeeman. Maar niet alleen haar eerste man had ze in de steek gelaten, haar vier kinderen ook. De schuld die ze daarvoor droeg, maakte ze draaglijk door boete te doen bij de gravin van Landgoed Middachten.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Recensie Zomergasten | David van Reybrouck

RECENSIE - Ik zag iets wat mijn voorstellingsvermogen te boven ging. Een soort magie. Geen goocheltruc, want bij een goocheltruc weet je dat het niet waar is. Wat hier gebeurde, dat zag je meteen, was wat het was: kunstenaar Nick Steur zette stenen op elkaar die onmogelijk op elkaar konden blijven staan. Al sinds zijn vroege jeugd stapelt hij stenen. Kennelijk is hij zo goed geworden in het vinden van het zwaartepunt dat hij stapels kan maken die de wetten van de zwaartekracht negeren. David van Reybrouck vertelde dat hij Nick Steur in Oostende aan het werk had gezien, op een snikhete dag, en dat hij zich aanvankelijk vooral verwonderde over het acrobatische aspect, maar dat hij dit na verloop van tijd kon loslaten en kon genieten van de pure, meditatieve schoonheid. “Dit is Rothko, voor mij”, zei hij. “Leg uit”, vroeg Wilfried de Jong. “Maar Wilfried, hoe moet ik dit nu uitleggen?”, vroeg Van Reybrouck.

Aan het begin van deze laatste aflevering van Zomergasten 2014 legde Van Reybrouck uit hoe hij te werk was gegaan. Hij wilde geen strak betoog houden. Hij had fragmenten gekozen met onderwerpen die de coulissen van zijn schrijverschap vormden. Daarin was hij zeer intuïtief te werk gegaan. Deze avond zou als een jazzimprovisatie zijn. Het ging niet om het doel, maar om de weg. “Een zwerver kan nooit verdwalen”, zei hij. Je zou zeggen: dat moet Wilfried de Jong, jazzliefhebber, toch als muziek in de oren klinken. Maar Wilfried de Jong houdt niet van dwalen. Waar David van Reybrouck al beeboppend allerlei zijpaden van de schoonheid en de troost insloeg, daar lukte het Wilfried de Jong maar niet om van het pad af te raken. Dat lukt hem nooit: dwarsverbanden leggen, grote stappen maken en het overduidelijke ontstijgen. Hij vraagt het liefste naar de bekende weg.

Zomergasten | David van Reybrouck

COLUMN - Gisteren beweerde iemand in mijn nabije omgeving uit zeer betrouwbare bron te hebben vernomen dat voormalig Zomergast Reinbert de Leeuw zich in zijn leven nooit heeft overgeleverd aan de geneugten der vleselijke liefde. Doet deze kennis (waarvan wij de waarheidsgetrouwheid nooit kunnen controleren) enigszins ter zake? Vertelt het ons iets wezenlijks over Reinbert de Leeuw, iets wat we kunnen gebruiken om hem beter te leren begrijpen? Voor mij werpt het een net wat intensiever licht op m’n observatie dat Reinbert de Leeuws relatie tot muziek religieus van aard is. Een celibatair leven voor de muziek. Verder is het natuurlijk vooral een smeuïge roddel.

Doch dit geheel en al terzijde. Want eigenlijk wilde ik het met jullie hebben over de vijfde en laatste aflevering van Zomergasten: David van Reybrouck. Op papier wat mij betreft de interessantste. Hij weet veel, kan goed babbelen en heeft interessante opvattingen. Bijvoorbeeld over de toekomst van de democratie

Met Congo: een geschiedenis had hij het soort boek geschreven dat iedereen in zijn boekenkast wilde hebben, maar bijna niemand heeft uitgelezen (tenminste, dat geldt voor iemand in mijn omgeving, en daaruit meen ik te mogen concluderen dat het voor het overgrote deel van de mensheid geldt). Hij was mede-oprichter van de G1000, een evenement waar 1000 gewone burgers bijeenkomen om oplossingen te bedenken voor de diverse crisissen die België rijk is. En voor De Correspondent is hij correspondent Democratie, Cartografie en Conflictanalyse. Hij schijnt bijzonder veel waarde te hechten aan orde en netheid. Heeft een knipperlichtrelatie. Maakt deel uit van Het Brussels Dichterscollectief. Is graag onder de mensen, maar ook graag langdurig alleen. Studeerde archeologie omdat hij dan én met zijn neus in de boeken én met zijn handen in de grond kon wroeten. Zal de regie stevig in handen willen houden.

Vorige Volgende