Jos van Dijk, auteur op Sargasso

Foto: Foto van de auteur

Uraniumbedrijf ontwijkt belasting en vergiftigt het land

22 juni 2015 , 14:00 , door Jos van Dijk

ACHTERGROND - De Nederlandse belastingroute kostte Malawi tientallen miljoenen aan belastinginkomsten door het toedoen van slechts één bedrijf, het Australisch mijnbouwbedrijf Paladin.

Action Aid berichtte vorige week over de effecten van de Nederlandse belastingroute voor bedrijven die in ontwikkelingslanden investeren.

Malawi is een van de armste landen ter wereld. Het werd begin dit jaar getroffen door een overstromingsramp die in de rest van de wereld nauwelijks aandacht heeft getrokken. Het herstel van de geleden schade bedraagt volgens de VN 400 miljoen dollar. Dit land liep door aggressieve tax planning van het Australische mijnbouwbedrijf Paladin in zes jaar tijd zeker 43 miljoen US dollar ($) aan belastinginkomsten mis, via een Nederlandse belastingconstructie ($27,5 miljoen) en belastingvoordelen ($15,6 miljoen). Dit blijkt uit nieuw onderzoek van ActionAid in Nederland, Australië en Malawi. Het nieuwe belastingverdrag tussen Malawi en Nederland kan dit soort misbruik door internationale bedrijven nog altijd niet uitsluiten. Paladin maakte in Malawi enorme schulden bij het Australische moederbedrijf en kocht er dure diensten in. De rentes op leningen en dure fees werden betaald via een brievenbusmaatschappij in Nederland. Zo hoefde het minder bronbelasting op rentebetalingen over leningen en op aanzienlijke management fees te betalen. Deze Nederlandse BV heeft geen werknemers en staat geregistreerd op het adres van het bekende trustkantoor TMF Group in Amsterdam.

Foto: Roel Wijnants (cc)

90 dagen vaderschapsverlof

19 juni 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Meer dan twee dagen betaald vaderschapsverlof zit er volgens minister Asscher niet in voor Nederlandse vaders. Elders zijn jonge vaders een stuk beter af.

De ruimste vaderschapsverlofregelingen zijn in IJsland en Slovenië, waar nieuwe vaders 90 dagen betaald verlof krijgen. Ook Finland, met 54 betaalde dagen, Litouwen met een maand en Portugal met 20 dagen (waarvan de eerste tien dagen zelfs verplicht zijn), behoren bij de vijf landen met de ruimste regelingen. In Mozambique, Italië, Saudi-Arabië en Tunesië zijn vaders nog slechter af dan in Nederland met slechts één betaalde verlofdag. Maar in heel veel landen bestaat nog helemaal geen vaderschapsverlof.

Duitsland, dat geen vaderschapsverlof kent, staat ook voor zwangerschapsverlof onderaan het lijstje van Europese landen . Dat is daar 14 weken (het Europese minimum), in Nederland 16, in Denemarken 50 en in Zweden 96 weken.

Verlofregelingen voor jonge ouders zijn in Europa zo verschillend dat er moeilijk overeenstemming bereikt kan worden voor een EU-richtlijn. Voor moeders verschillen de regelingen in tijd, dat wil zeggen het aantal verlofweken voorafgaand aan de geboorte en na de geboorte, in verplichte en vrijwillige delen, betaalde en onbetaalde weken, en in de hoogte en de bron van de vergoeding. Niet overal worden alle weken 100% vergoed. In sommige landen is er na de geboorte de optie voor een ouderschapsverlof dat zowel door de vader als door de moeder kan worden opgenomen. Zo kent Ierland een zwangerschapsverlof van 26 weken, betaald door de staat, 16 weken onbetaald verlof en 18 weken onbetaald ouderschapsverlof.

Foto: foto: nl.wikipedia.org

Vluchtelingen gekidnapt

12 juni 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - De misdaad maakt zich meester van de vluchtelingencrisis.

De Italiaanse politie heeft vorige week 44 mensen opgepakt vanwege het knoeien met overheidscontracten voor de opvang van vluchtelingen. Het gaat om een maffia-netwerk waarin ook een politicus van Berlusconi’s Forza Italia is betrokken.

Maar het kan altijd nog erger. Vluchtelingen uit het Midden-Oosten, die via mensenhandelaren tegen hoge prijzen Griekenland konden bereiken, worden op doorreis in Macedonië door criminelen gekidnapt en alleen tegen een losprijs vrijgelaten. Dat is te zien in een reportage van het Britse Channel 4 dankzij twee Syrische jongens die de kidnappers wisten te ontvluchten

De bende staat onder leiding van een Afghaan, die Alibaba genoemd wordt. Hij zegt dat hij de politie van Macedonië heeft omgekocht. De vluchtelingen worden net over de grens opgewacht door bendeleden en vervolgens in goederenwagons vervoerd met medeweten van de spoorwegbeambten. Op een overstapstation worden ze gevangen genomen en naar een boerderij gebracht waar ze met honderden opeengepakt zonder enige voorziening worden vastgehouden totdat ze hun losgeld cash hebben betaald of het hebben laten overmaken. De journaliste Ramita Navai, die met hulp van de Syrische informanten de hele route naliep en het huis waar de vluchtelingen worden vastgehouden ontdekte, ontmoette in Belgrado meer vluchtelingen die in handen waren gevallen van de kidnappers.

Waan van de dag

De visie van Varoufakis

11 juni 2015 , 22:53 , door Jos van Dijk

De Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis legt uit hoe de crisis is ontstaan en waarom zijn land zich niet kan neerleggen bij de eisen van “de instituties”.

Het probleem is volgens hem de asymmetrie in de eurolanden. Sterke en zwakke landen met één munt, dat moest een keer fout gaan. Het is niet terecht dat de gevolgen daarvan eenzijdig worden neergelegd bij Griekenland en andere landen met grote schulden.

Waan van de dag

Duitsers tegen NATO-ingrijpen in conflict met Rusland

10 juni 2015 , 10:52 , door Jos van Dijk

Een meerderheid van de Duitsers is tegen inzet van het leger ter verdediging van een NATO-bondgenoot tegen Rusland. Slechts 38% steunt militair ingrijpen tegen Rusland.

In het NATO-verdrag hebben landen zich verplicht elkaar te steunen als een van de bondgenoten wordt aangevallen. Dat artikel staat in Duitsland dus op losse schroeven. Duitsland wijkt hiermee significant af van de publieke opinie in andere landen. Maar ook elders is geen of slechts een kleine meerderheid te vinden voor het opvolgen van de belangrijkste regel van het NATO-bondgenootschap. Gemiddeld steunt 48% de inzet van het eigen leger tegen Rusland in dit Pew onderzoek.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Predikers op de zwarte lijst

9 juni 2015 , 16:00 , door Jos van Dijk

OPINIE - Dubieuze, niet bepaald onschuldige plannen voor de bestrijding van het terrorisme.

Het kabinet wil een lijst aanleggen van islamitische predikers die haat zaaien. Die zouden dan geen visum meer krijgen, waardoor onrust zoals onlangs in Rijswijk en Utrecht kan worden bezworen. Het probleem is nog dat er ook ongewenste predikers binnen de EU leven die geen visum nodig hebben. VVD-Kamerlid Ockje Tellegen wil een actievere houding van het kabinet. Ze vindt dat er één lijst moet komen waarop alle ongewenste imams staan, dus ook als ze uit een Europees land komen. Het liefst wil ze dat er ook een Europese lijst komt, waar Nederland op moet aandringen. Minister Van der Steur vindt het voorstel “interessant”, maar hij zal ook wel weten dat het vrijwel uitzichtloos is om voor een gebaar richting PVV-sympathisanten 28 landen op dit punt op één lijn te krijgen

Wat is een haatprediker? Een door GeenStijl geknipt fragment uit een discussie op radio 1 gisteren tussen een voorstander van zo’n zwarte lijst, CDA-Kamerlid Peter Oskam, en tegenstander Nourdeen Wildeman laat zien dat dit soort plannen niet zo eenvoudig zijn uit te voeren zonder zwaarwegende beginselen als de vrijheid van godsdienst en de gelijke behandeling aan te tasten. Oskam wordt door Wildeman uitgedaagd te reageren op een uitspraak tegen het homohuwelijk. Is dat haat zaaien? Als het Kamerlid uiteindelijk toehapt en bevestigend antwoordt onthult Wildeman de bron van zijn voorbeeld: de paus. Komt die dan ook op de zwarte lijst? Oskam weigert er verder op in te gaan en herhaalt dat hij geen predikers in het land wil toestaan die getuigen van antisemitisme en vrouwenhaat.

Ay Manuela, Manuela!

5 juni 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Vrouwen veranderen de politiek in Spanje. Na Barcelona krijgt ook Madrid waarschijnlijk een radicaal-linkse vrouw als burgemeester.

Manuela Carmena is een 71-jarige gepensioneerde rechter die tot voor kort in Madrid een winkeltje dreef met babykleding, waarmee oud-gevangenen wat konden bijverdienen. Ze werd pas een paar maanden geleden overgehaald om de lijst Ahora Madrid aan te voeren voor de lokale verkiezingen. De lijst verenigt een aantal linkse groepen, inclusief Podemos. Nu wordt ze waarschijnlijk de nieuwe burgemeester van Madrid. Haar partij werd met 20 zetels net niet de grootste. De conservatieven Partido Popular van Esperanza Aguirre, ook wel de Spaanse Margaret Thatcher genoemd, haalde een zetel meer. Maar met steun van de socialisten wordt nu gewerkt aan een linkse coalitie onder leiding van Carmena.

In Barcelona is ook een lokale linkse coalitie in de maak met Ada Colau van de winnende partij Barcelona en Comú als burgemeesterskandidaat. Colau is een activiste die zich populair heeft gemaakt door haar strijd tegen de huisuitzettingen. Door de economische crisis en de enorm oplopende werkloosheid konden steeds meer mensen hun hypotheek niet meer betalen. Ada Colau wist dankzij haar acties tegen de meedogenloze en inhalige banken vorig jaar bij de Europese verkiezingen al een enorme winst te behalen. Haar partij is net als die van Carmena in Madrid gelieerd aan Podemos. Anders dan de tot nu toe regerende partijen in Barcelona stelt Barcelona en Comú zich terughoudend op tegenover het Catalaanse nationalisme. In haar plannen stelt Colau de belangen van de inwoners van Barcelona boven die van de toeristen. Ze wil de komende zes maanden geen nieuwe hotels of toeristische appartementen meer in de Catalaanse hoofdstad. Om te laten zien dat ze uit ander hout gesneden is dan haar politieke voorgangers heeft de nieuwe burgemeester haar salaris verlaagd van 12.000 naar 2200 euro per maand.

Waan van de dag

Nieuwe kledingvoorschriften voor vrouwen

3 juni 2015 , 20:27 , door Jos van Dijk

In Brussel werden schoolmeisjes met lange rokken naar huis gestuurd. Het motto #JePortaMaJupeCommeJeVeux is een trending topic geworden.

Tunesische meisjes roepen alle vrouwen vrijdag op minirokken te dragen. De actie is een reactie op een Algerijnse onlinecampagne ‘Wees een man en sluier je vrouwen’. Die zegt dat echte mannen beslissen wat vrouwen dragen. De pagina, die ondertussen offline werd gehaald, verzamelde onmiddellijk duizenden ‘likes’. Als bewijs van hun ‘man zijn’ postten mannen op de pagina foto’s van hun familie in conservatieve kledij.

Foto: Luigi Caterino, flickr.com CC

Minder vaak gevangenisstraf opgelegd in Zweden

29 mei 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - In Zweden zijn in 2014 minder mensen gevangen gezet dan in elk van de voorafgaande zestig jaren.

Het aantal mensen dat een gevangenisstraf kreeg opgelegd daalt al langer in Zweden. In 1989 gingen nog 15.000 mensen de bak in, vorig jaar waren dat er nog geen 9.000. Ook het aantal mensen met een voorwaardelijke straf daalde. De afname van gevangenisstraffen betrof alle soorten delicten, met uitzondering van de drugshandel. De straffen voor deze categorie misdaden worden wel korter.

De Zweedse trend is niet uniek. Ook in Duitsland en Nederland daalt het aantal opgelegde gevangenisstraffen. Maar in Zuid-Europa zien we nog geen afname. Zweden heeft een lange traditie in het bevorderen van terugkeer in de maatschappij in plaats van uitsluitend straffen. Die inzet heeft er ook toe geleid dat het aantal recidivisten laag is, ongeveer 40%. Dat is de helft van de percentages gevangenen die opnieuw in de fout vallen in veel andere Europese landen (in Nederland is dat 75%).

De World Prison Population List van 2013 laat de verschillen zien van het aantal gevangenen per land. Per 100.000 inwoners hield Zweden in dat jaar 67 mensen gevangen. Ook in andere landen van Noord-Europa zien we bescheiden aantallen met uitzondering van de Baltische landen (Estland 238, Letland en Litouwen meer dan 300). Bij de andere Europese landen springen het Verenigd Koninkrijk en Spanje er uit met resp. 148 en 147 gevangenen per 100.000 inwoners. Duitsland heeft er 79, Nederland 82, België 108. Buiten Europa zien we een absolute top in de Verenigde Staten. Eind 2011 zaten daar 2.239.751 mensen gevangen, dat is 716 op de 100.000 inwoners.

Waan van de dag

Netneutraliteit dreigt te verdwijnen

27 mei 2015 , 09:43 , door Jos van Dijk

De Nederlandse wet dreigt te worden vervangen door zwakkere Europese regels waardoor de Nederlandse internetter keuzevrijheid verliest.

“Gelekte teksten laten zien dat het Europees Parlement onder steeds meer druk staat om toe te geven aan de belangen van van de grote lidstaten en hun telecomindustrie en om de sterke positie los te laten die zij een jaar geleden nog innam: die voor echte netneutraliteit.” aldus Floris Kreiken van Bits of Freedom. “In wat de laatste uren van de onderhandelingen kunnen zijn, is het de vraag wat Nederlandse Europarlementariërs nog doen om op te komen voor de belangen van de Nederlandse internetter.”

Waan van de dag

Polen kiezen verdeeld in oost en west

26 mei 2015 , 11:38 , door Jos van Dijk

Bij de Poolse presidentsverkiezingen koos het oosten in meerderheid voor de conservatief Duda, het westen voor de liberaal Komorowski. Duda won.

Citizenfour

23 mei 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

RECENSIE - Een spannende week met klokkenluider Edward Snowden op een hotelkamer in Hongkong.

Twee jaar geleden kwam Edward Snowden met zijn onthullingen over de omvangrijke, alles en iedereen omvattende, spionagepraktijken van de Amerikaanse National Security Agency (NSA). We herinneren ons de verhalen van Glenn Greenwald, de Amerikaanse freelance journalist die voor de Guardian schreef. Minder bekend is de rol van filmmaakster Laura Poitras. Met haar legde Snowden, onder de schuilnaam citizenfour, als eerste contact in het voorjaar van 2013. Zij ontmoette Snowden, samen met Greenwald op een hotelkamer in Hongkong. Van daaruit werd het nieuws verspreid dat de wereld nog maanden zou bezighouden.

Citizenfour is de documentaire van Laura Poitras waarin we zien hoe het ging in die hotelkamer in Hongkong. Het is een persoonlijk verslag, een gefilmd dagboek van Poitras over haar ontmoeting met Snowden, de interviews van Greenwald en zijn collega van de Guardian, flitsen van de media over de onthullingen en vervolgens Snowden’s vlucht uit het hotel. De film, die inmiddels een reeks prijzen heeft gewonnen, laat een kalme, rationele klokkenluider zien, die zich bewust is van de risico’s die hij heeft genomen, maar evenzeer overtuigd van de juistheid van zijn beslissing. Ook als hij het middelpunt is geworden van wereldwijde ophef blijft hij tamelijk rustig, gedecideerd en alert op de gevaren die internetverbindingen hem kunnen opleveren.