Gwen van Eijk

132 Artikelen
27 Waanlinks
2 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Criminoloog

Quote du Jour | Islamofobie

Ik liep met mijn twee kinderen door het centrum van Zaandam. Een man liep achter mij en begon van alles tegen mij te zeggen. Ik vroeg hem of er iets was, waarop hij reageerde met: “Je draagt dit toch om dichter bij Allah te komen?” (over mijn niqaab). Ik antwoordde dat dit klopte waarop hij zei: “Weet je wat je moet doen, je moet jezelf ophangen aan een touw en dan kom je sneller dichterbij Allah”. Een man vroeg mij achteraf wat hij gezegd had maar greep niet in toen het incident zich afspeelde. (16 augustus 2019)

Foto: mystic_mabel (cc)

Hoeveel belasting wil je betalen?

Stel dat we zelf mogen bepalen hoeveel belasting we betalen, zodat belasting betalen niet iets is dat moet maar iets dat we willen. Dit idee onderzoekt filosoof Peter Sloterdijk in zijn boek Woede en tijd (2012), waarin hij nadenkt over een economisch systeem dat niet is gebaseerd op hebzucht, schuld en rancune maar op trots.

Onderdeel hiervan zou een ander belastingstelsel kunnen zijn: in plaats van rijke mensen te dwingen om meer belasting te betalen zouden we een beroep moeten doen op hun vrijgevigheid, zodat mensen trots kunnen zijn op hun bijdrage aan de samenleving, in plaats van zich door de staat bestolen te voelen. Zo’n belastingstelsel leidt tot een verschuiving van het proletariaat naar het voluntariaat. En veel rijke mensen doneren toch al veel geld, stelt Sloterdijk, dus er valt te verwachten dat zij ook voor publieke middelen geld willen doneren.

Roof

Filosoof Slavoj Zizek is kritisch over Sloterdijks idee en werpt tegen dat Sloterdijk wel erg kritiekloos de huidige vrijgevigheid van de rijken viert. Zie bijvoorbeeld de crisis van 2008 die door die ‘vrijgevige’ rijken is veroorzaakt en waarvoor het gewone volk de prijs betaalde. Binnen het kapitalistisch systeem is de vrijgevigheid van de rijken vaak voorafgegaan door een gewelddadig proces van toe-eigening van de vruchten van (onderbetaalde) arbeid. De rijken zijn zo rijk geworden door roof (grondstoffen, land), uitbuiting (slavernij, wage theft) en het ontduiken van regels (belastingontwijking). Dat werpt toch een ander licht op de vrijgevigheid van de rijken.

Quote du Jour | Racisme is geen mening

Een debat is een discussievorm waarbij het de bedoeling is een stelling te verdedigen of juist te bestrijden. Wij vinden dat racisme geen stelling is om te verdedigen of te bestrijden. Racisme is geen mening maar een moorddadig systeem wat al eeuwenlang stelselmatig Zwarte mensen uitbuit, uitsluit, onderdrukt en generationele trauma’s heeft veroorzaakt.

Het Black Renaissance Collectief, opgericht door filosoof en schrijver Grâce Ndjako en Antoin Deul, oud-directeur van het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee), roept in een open brief aan NPO-bestuursvoorzitter Shula Rijxman op om het ‘racismedebat’ onder leiding van Jort Kelder te boycotten.

Foto: Karen Eliot (cc)

Politiegeweld in Nederland (2): fundamentele vragen

Nederland demonstreert tegen racistisch politiegeweld, terwijl het kabinet politiegeweld lichter wil bestraffen. Gisteren schreef ik over de gebrekkige cijfers van politie en OM over politiegeweld. Vandaag: twee fundamentele vragen voor de verdere behandeling van het wetsvoorstel ‘Geweldsaanwending opsporingsambtenaar’ dat nu bij de Eerste Kamer ligt.

De Tweede Kamer heeft in oktober 2019 een wetsvoorstel aangenomen om de vervolging van politiegeweld te wijzigen; de Eerste Kamer moet er voor de zomer over beslissen. Het uitgangspunt van de wijziging is dat meer recht gedaan moet worden aan de ‘bijzondere positie’ van politieagenten wanneer zij geweld gebruiken.

Het wetsvoorstel werd in de afgelopen week controversieel – zie voor meer achtergrond en kritiek bijvoorbeeld de artikelen van Controle Alt Delete, Lilith Magazine en Oneworld. Terecht stelt Controle Alt Delete dat behandeling van het wetsvoorstel opgeschort zou moeten worden totdat duidelijk is hoe de gewijzigde geweldsinstructie – met ruimere bevoegdheden voor het gebruik van de taser, rubberkogels, pepperspray en het vuurwapen – eruit gaat zien.

De Eerste Kamerfracties van D66, VVD, SP, GroenLinks, PvdA en PvdD lieten gisteren weten nieuwe vragen te gaan stellen aan minister Grapperhaus over het wetsvoorstel. Ik hoop dat ze ook meer fundamentele vragen stellen, zoals: (1) Verantwoordt de politie zich voldoende?, en (2) Waarom gebruikt de politie geweld?

Foto: Tim Dennell (cc)

Politiegeweld in Nederland (1): gebrekkige verantwoording

Nederland demonstreert tegen racistisch politiegeweld, terwijl het kabinet politiegeweld lichter wil bestraffen. Wat weten we eigenlijk over politiegeweld? De cijfers van politie en OM zijn zeer onvolledig en andere cijfers wijzen op een aanzienlijke discrepantie tussen praktijk en registratie. Morgen deel 2: wat er schort aan het wetsvoorstel.

Terwijl in de VS, in Nederland en elders wordt gedemonstreerd tegen racistisch politiegeweld, wil ons kabinet een lagere straf voor agenten die buitensporig politiegeweld toepassen. In plaats van vervolging voor algemeen geweld (doodslag of mishandeling) moeten agenten in de toekomst bij voorkeur vervolgd worden – als ze al worden vervolgd – voor ‘schending van de geweldsinstructie, waarop een maximumstraf van drie jaar gevangenisstraf staat, aanzienlijk lager dan maximaal 15 jaar voor doodslag. Terecht worden hierover kritische vragen gesteld, waarover morgen meer.

Wat opvalt in het wetsvoorstel is dat er geen cijfers worden opgevoerd over het gebruik van (buitensporig) geweld door de politie, alsof de feiten daarover volstrekt irrelevant zijn. Cijfers over politiegeweld zijn nodig om te controleren of de politie verantwoordelijk omgaat met het geweldsmonopolie. Bij het publiceren van het aantal interne meldingen van geweldstoepassingen in 2018 zei politiechef Frank Paauw daarover: “Het is absolute noodzaak om goed te kunnen duiden hoe vaak, waarom en op welke wijze de politie geweld toepast. Om verantwoording af te leggen aan de maatschappij, maar – minstens zo belangrijk – om van te leren.”

Foto: amanda tipton (cc)

De zweetsokken van minister Sander Dekker

Waarom horen we zo weinig nieuws meer uit de gevangenissen en waarom doet minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker zo laconiek over de rechten van gedetineerden?

Net als de rest van Nederland ondervinden mensen in gevangenissen al ruim twee maanden de gevolgen van de coronacrisis. Voor hen geldt isolatie in het kwadraat: ze ontvangen geen bezoek meer, verloven zijn opgeschort en activiteiten binnen de muren beperkt. We horen echter steeds minder over wat er gebeurt in gevangenissen en hoe de coronamaatregelen door gedetineerden worden ervaren.

Zo was sprake van toenemende onrust in het Justitieel Complex Schiphol – waar eerder een arts besmet bleek – vanwege het toenemend aantal besmettingen, maar sinds het bericht van 1 mei over de tiende gedetineerde die positief testte is het stil. Volgens minister Dekker zijn er op dit moment veertien gedetineerden, verspreid over vier gevangenissen, besmet.

Monddood

Dat we zo weinig nieuws uit de gevangenissen horen komt volgens oud-gevangenisdirecteur Frans Douw omdat gedetineerden “monddood” worden gemaakt. Tegen de Volkskrant zei hij: “Dit gebrek aan transparantie klopt rechtsstatelijk van geen kant, dit is niet integer. Justitie spreekt van slechts veertien besmettingen, maar dat is voor niemand te controleren. Ook voor de Tweede Kamer niet.” Ook familieleden en advocaten van gedetineerden beklagen zich over het gebrek aan transparantie en tegenstrijdige verhalen.

Foto: © Sargasso cartoon etnisch profileren P.J. Cokema 2

Wanneer mag/moet de overheid gegevens over afkomst gebruiken?

Over etnisch profileren door de Belastingdienst, #Marokkanen en meer oversterfte door COVID-19 onder mensen met een migratie-achtergrond

Nadat bekend werd dat de Belastingdienst tussen 2012 en 2015 burgers op basis van hun tweede nationaliteit selecteerde voor extra controle, betoogde Sylvana Simons dat “het gebruik van etnische gegevens moet worden verboden voor alle overheidsinstanties”. Twee weken eerder vroeg het Landelijk Platform Slavernij (LPS) het RIVM juist om gegevens over corona-besmettingen en -sterfgevallen uit te splitsen naar etniciteit en nationaliteit (en sociaaleconomische status), omdat “mensen van Afrikaanse afkomst vanwege institutioneel racisme slechtere medische behandeling zouden kunnen krijgen”. Twee tegenovergestelde verzoeken dus, hoewel het Platform hetzelfde beoogde als Simons die in haar betoog ook opriep om het racisme bij alle overheidsinstanties en gemeentelijke voorzieningen te onderzoeken.

Het zijn de zoveelste aanleidingen voor de overheid om beter na te denken over wanneer en met welk doel de overheid data over afkomst mag of moet verzamelen en gebruiken. Cijfers over de gevolgen van corona uitgesplist naar afkomst hebben we inderdaad, zoals het LPS verzocht, wél nodig. In de VS en het VK is al gebleken dat onder Afro-Amerikanen en Britse zwarte Afrikanen en Pakistani’s de sterftecijfers zo’n 2,5 keer hoger zijn dan onder de witte populatie.

Quote du Jour | Institutioneel racisme

Nationale Politie profileert etnisch, de belastingdienst profileert etnisch, werkgevers profileren etnisch, makelaars profileren etnisch, overheid als werkgever profileert etnisch maar nee er is geen sprake van institutionele racisme…..

Fatima Elatik reageert op het onderzoek van Trouw en RTL waaruit blijkt dat de Belastingdienst zich jarenlang schuldig heeft gemaakt aan etnisch profileren bij de controle van aangiften voor de inkomstenbelasting. Tussen 2012 en 2015 selecteerde de Belastingdienst mensen op grond van hun tweede nationaliteit voor een extra controle. De fiscus erkent dit na vragen van de journalisten.

Foto: Gerard Stolk (cc)

Zorgen over behandeling van mensen in vreemdelingendetentie

Het Meldpunt Vreemdelingendetentie maakt zich zorgen over de behandeling van ‘circa 310’ mensen die nog in detentie zitten op Schiphol en Rotterdam Airport. Het is onduidelijk waarom zij niet kunnen worden vrijgelaten zolang uitzetting niet mogelijk is.

Op 21 maart schreef ik dat in verband met het coronavirus enkele groepen mensen uit vreemdelingendetentie waren vrijgelaten, maar sindsdien lijkt er weinig meer te zijn gebeurd. In een schriftelijk overleg met de Tweede Kamer meldt staatssecretaris Broekers-Knol dat de bezetting in de detentiecentra is gedaald van ‘circa 460’ mensen op 31 januari tot ‘circa 310’ mensen op 2 april. Onder de mensen die zijn vrijgelaten zijn in elk geval ongeveer 70 Dublinclaimanten, een groep uitgeprocedeerde asielzoekers en in elk geval één persoon die naar de rechter is gestapt.

De staatssecretaris laat desgevraagd weten dat ze in de oproep van de Hoge Commissaris van de Mensenrechten van de Raad van Europa en verschillende mensenrechtenorganisaties ‘geen aanleiding’ ziet tot ruimere vrijlating. Niet iedereen die nog vastzit heeft ‘criminele antecedenten’, maar het is onduidelijk hoeveel mensen in die categorie vallen en waarom mensen die geen gevaar vormen voor de samenleving niet kunnen worden vrijgelaten (bijvoorbeeld met een meldplicht).

Zicht op uitzetting

Foto: darius norvilas (cc)

Testen, testen, testen in gevangenissen

Moeten de gevangenissen de algemene RIVM-richtlijnen volgen of is er voor bijzondere omstandigheden ook bijzonder (test)beleid nodig?

Nadat een gedetineerde man in een gevangenis in Arkansas vorige week positief testte voor corona, besloot het Department of Corrections iets uitzonderlijks: om iedereen in zijn woonunit te testen. Twee dagen later bleek dat 43 van de 46 gedetineerden is besmet met het coronavirus. Geen van de mannen had ziekteverschijnselen. Iedereen is in quarantaine gezet.

In Ohio besloot het Department of Corrections om iedereen – gedetineerden én personeel – in enkele gevangenissen te testen. In de Marion Correctional Institution bleek 73 procent (1828) van de gedetineerden besmet te zijn. De overige 667 gedetineerden zitten nu in quarantaine. Onder het personeel testten 109 mensen positief.

Onderschatting

Het maakt duidelijk dat de hoge besmettingsgraad in Amerikaanse gevangenissen – soms tientallen malen hoger dan de stad of staat waarin de gevangenissen liggen – nogal een onderschatting zal zijn. (Voor veel gevangenissen is het bovendien gissen omdat er überhaupt geen cijfers over het aantal besmettingen of testen zijn vrijgegeven.) De Marion gevangenis voert nu de New York Times-lijst aan van grootste Amerikaanse coronaclusters.

Enkele gedetineerden in Cook County Jail, dat vorige week nog de lijst aanvoerde, spanden begin april een rechtszaak aan tegen de gevangenis onder meer vanwege het uitblijven van preventief testen. Zelfs nadat er meerdere coronabesmettingen waren vastgesteld en een hele afdeling in quarantaine moest werd er niet getest – er werd zelfs geen temperatuur gemeten. De rechter bepaalde dat de gevangenis meer moet doen om gedetineerden te testen als zij ziekteverschijnselen hebben.

Foto: pmonaghan (cc)

Coronaclusters in Amerikaanse gevangenissen

Uitbraken van het coronavirus in overbevolkte Amerikaanse gevangenissen leiden tot het vrijlaten van gedetineerden, maar zelfs onder de huidige alarmerende omstandigheden lijkt er geen bereidheid om iets substantieels te doen aan ‘mass incarceration’.

Cook County Jail in Chicago is volgens de New York Times op dit moment de grootste bron van coronabesmettingen in de VS. Op zaterdag telde de gevangenis 304 besmettingen onder gedetineerden en 213 onder gevangenismedewerkers; zondag stierf de derde gedetineerde aan corona. Ook in de gevangenis op Rikers Island in New York City neemt het aantal besmettingen in zorgwekkend tempo toe. In gevangenissen in California groeide het aantal besmettingen in een week met een factor zeven onder gedetineerden en een factor drie onder personeel. De meest dodelijke uitbraak in een gevangenis tot nu toe vindt plaats in de federale gevangenis in Oakdale, Louisiana, waar zes gedetineerden zijn overleden aan corona.

In verschillende staten worden gedetineerden vrijgelaten, waarbij het meestal gaat om kwetsbare groepen, maar activisten, advocaten en wetenschappers waarschuwen dat bestuurders niet snel genoeg handelen en dat de aantallen te klein zijn om de veelal overbevolkte gevangenissen te kunnen ontlasten. In de VS is een schrikbarend hoog aantal mensen gedetineerd: gemiddeld bijna 700 per 100.000 inwoners en in sommige staten gaat het aantal richting 1 op de 1000 – ter vergelijking: in Nederland zijn het er zo’n 60 per 100.000.

Quote du Jour | Gevangenis

Every morning when I awaken in my 8-by-10-foot cell, I peer out my small window and thank the Universe for such a view. It’s not much, mostly razor wire and uniform-clad convicts. I’ve found that during trying times like these, the simplest things matter the most. Sure, you’re trapped inside your home or apartment, but all’s not lost.

You also have your own bathroom and kitchen, which, I hope, given your access to the world of commercial sanitizing products, are corona free. I have none of these spaces. I share a bathroom with 96 other convicts. In my cell I have a narrow, lumpy mattress and a middle school-sized desk that I cram myself into while writing, as I am now as I type this.

I’d give anything to trade places with you right now. And when I say anything, I mean anything. If I owned a billion dollars I’d offer it over to you. A hundred billion. A trillion. That’s because I’m scared to death. I may die all alone in prison without any of my loved ones around to comfort me and send me off. I don’t want the last faces I see to be those of the two cruel prison guards assigned to watch over me while I slip away.

And I did deserve to come to prison. But I do not deserve a lonely death because of it. Neither do you.

Vorige Volgende