Voor wie het nog niet duidelijk was: deze week is de huidige Poolse regering definitief door de mand gevallen als een corrupt, ondemocratisch en a-sociaal regime. De regerende PiS-partij die met haatpropaganda tegen buitenlanders een keihard anti-immigratiebeleid voerde blijkt sinds 2021 arbeidsmigranten van buiten de Europese Unie in ruil voor duizenden dollars met voorrang een werkvisum te hebben verstrekt. En dezelfde partij die sinds de Russische inval in Oekraïne bezweerde het buurland onvoorwaardelijk te steunen weigert nu wapens te leveren terwille van het eigen land en de bescherming van de eigen boeren. Die moeten namelijk op 15 oktober weer op de PiS stemmen om het regime-Kaczyński in het zadel te houden.
Polen, en ook Slowakije en Hongarije hebben een importverbod van Oekraïens graan afgekondigd na het mislukken van de graandeal met Rusland. De vrees is dat Oekraïens graan een negatieve invloed zal hebben op de binnenlandse markt. Dat president Zelensky het graan-importverbod “politiek theater” noemt en zegt dat dit Rusland in de kaart speelt, is Polen in het verkeerde keelgat geschoten. Woensdagavond kondigde de Poolse premier Mateusz Morawiecki aan dat Polen Oekraïne niet langer gaat bewapenen. We kiezen nu voor de defensie van ons eigen land met moderne wapens, zei de premier. Morawiecki voegde er nog een waarschuwing richting het buurland aan toe: ‘Als ze het conflict op deze manier willen laten escaleren, zullen we extra producten toevoegen aan het importverbod in Polen. De Oekraïense autoriteiten begrijpen niet in welke mate de Poolse landbouwindustrie is gedestabiliseerd.’ Er zou inmiddels via de diplomatieke weg een oplossing voor het conflict worden gezocht. Maar voor de binnenlandse beeldvorming gaat de PiS kennelijk niets te ver om het kiezerspubliek aan zich te binden.
Verkiezingsretoriek
Morawiecki hoopt natuurlijk dat zijn ferme patriottisme de aandacht afleidt van het corruptieschandaal met de visas. Dankzij een vernuftig computersysteem boekten tussenbedrijven vrije plekken in de wachtrij voor een visum. Daardoor konden migranten versneld een visum krijgen, waarvoor tussen de vierduizend tot vijfduizend dollar (3.750 tot 4.700 euro) werd betaald. In 2022 verstrekte Polen 200.000 van dit soort visa, schrijft de regeringskritische krant Gazeta Wyborcza. Ruim 130.000 visa gingen naar mensen uit islamitische landen. Bepaald geen nieuws dat de islamofobe PiS in verkiezingstijd kan gebruiken. Inmiddels is een aantal ambtenaren gearresteerd, een onderminister is ontslagen. Partijleider Kaczynski bagatelliseert de zaak. De oppositie probeert met alle macht de affaire uit te buiten. Maar of dat gaat lukken is nog de vraag. Voorlopig leidt PiS nog steeds in de polls. Ze behalen misschien geen absolute meerderheid. Dan is een coalitie met extreemrechts nog altijd een optie. De extreemrechtse Konfederatie is in Polen even groot als verenigd links. De grootste oppositiepartij is het Burgerforum onder leiding van voormalig premier Donald Tusk. Zijn Europese carrière en zijn liberale beleid als premier hebben hem bij een aanzienlijk deel van de Poolse kiezers niet populair gemaakt.
In een VPRO documentaire over Gazeta Wyborcza, een van de weinig overgebleven oppositiekranten, tonen de journalisten zich nogal sceptisch over de mogelijkheden tot verandering in Polen. Wij hebben het ene na het andere schandaal aan het licht gebracht, zeggen ze. Het heeft niets geholpen. De overmacht van de PiS gezinde media is te groot. De persvrijheid staat onder grote druk. Journalisten krijgen voortdurend rechtszaken aan de broek. En niet omdat er een grond is voor overtreding van de wet, maar om de de krant kapot te maken, zeggen ze. Ook PiS doet aan SLAPP.
De EU blijft worstelen
De EU worstelt al bijna tien jaar met ontwikkelingen in de Poolse rechtsstaat die feitelijk niet door de beugel kunnen. Het heeft tot nu toe nog weinig opgeleverd. Polen is met 36 miljoen inwoners de op vier na grootste lidstaat van de EU. Het is niet alleen een afzetgebied voor Europese bedrijven, maar ook al jaren een belangrijke leverancier van arbeidskrachten. Het land ligt uit geostrategisch oogpunt op een voor Europa uiterst belangrijke plek. Het is, zeker sinds de Russische inval in Oekraïne, voor de andere lidstaten niet eenvoudig om Polen nog meer onder druk te zetten. Aan de andere kant kunnen de tekortkomingen op het gebied van de rechtsstaat, de persvrijheid, de gelijke behandeling en het migratiebeleid democraten elders niet onverschillig laten. De tolerantie voor een autoritaire extreemrechtse politiek in landen als Polen zou zomaar eens over kunnen slaan naar het westen, als PiS c.s. geen halt wordt toegeroepen.
[Foto van de Sejm, het Poolse parlement, CC. https://polen-heute.de/]
Reacties (12)
ja was echt slim om zulke landen zo snel bij de EU te halen want ze waren zo zielig en nu gaan ze dezelfde fout maken met Oekraïne.
Polen, Hongarije, Bulgarije, Roemenië, Tsjechië, Oekraïne , Rusland, etc etc etc, allemaal verschillende namen voor dezelfde autoritaire en corrupte bende en die hadden we gewoon allemaal op afstand moeten houden.
Zowel Polen, de EU, als Oekraine hebben de fout gemaakt om de enorme en goedkope graanstroom, niet langs de oost europese landen te leiden, maar erin. Dit Oekrainse graan had altijd de bestemming de arme landen en had en heeft een veel lagere prijs dan het europese graan, dat vooral binnen Europa wordt verkocht, binnen een eigen teelt- en distributie systeem.
Daarvan werden de oost europese boeren de dupe. Alleen door het laten concurreren van goedkoop met duurder graan. Men kiest dan voor het goedkope graan. Dat is marktwerking, waarvan de beslissers, ieder om zijn eigen redenen, “niet doorhadden” dat dat ontwrichtend zou werken voor de bestaande handelsstructuren.
Daarbij spelen de autoriteiten in de oost europese landen ook een vuile rol. Hun corrupte systeem zorgde voor een verdienmodel door het graan in hun landen te laten distribueren. En de regerende PIS jongens creerden een mooie reden om in te grijpen zodat ze de grote en dominante agrarische achterban zogenaamd konden beschermen, door het Oekrainse graan te verbieden. Dit een paar weken voor de verkiezingen. Zo gaat dat in landen waar de corrupte- en rechts- populistische partijen, gesteund door een kortzichtige massa, kunnen regeren.
De EU moet veel selectiever zijn in het toelaten van leden. De verkeerde landen blazen de EU op.
Niet waar.
https://foreignpolicy.com/2023/08/01/black-sea-grain-russia-ukraine-africa-hunger/
Wel waar:
https://oec.world/en/profile/bilateral-product/wheat/reporter/ukr#historical-data
“In 2021, Ukraine exported $5.87B in Wheat, making it the 5th largest exporter of Wheat in the world. At the same year, Wheat was the 3rd most exported product in Ukraine. The main destination of Wheat exports from Ukraine are: Egypt ($851M), Indonesia ($640M), Pakistan ($594M), Nigeria ($490M), and Ethiopia ($440M).”
Het graandispuut heeft volgens Politico ook te maken met de vrees van Polen en andere landen dat zij (hun boeren dan vooral) de klos zijn als Oekraïne lid zou worden van de EU.
En dat zijn de boeren dan ook omdat Oekraïne dan direct aanspraak kan maken op de helft van alle EU landbouw subsidies en dat gaat ten koste van de boeren in de rest van de EU.
de fout gemaakt om de enorme en goedkope graanstroom, niet langs de oost europese landen te leiden
Eh… hoe zou die route langs de Oost-Europese landen dan lopen?
De schepen die over de Zwarte Zee varen lopen het risico getorpedeerd te worden.
Als het graan al verscheept worden kan, want havens zijn ook gebombardeerd.
Lees deze informatie maar eens over de Oekraiense graanexport van voor de oorlog.
https://www.consilium.europa.eu/nl/infographics/ukrainian-grain-exports-explained/
Volgens mij gaat dit niet over de export van voor de oorlog maar over het zwarte zee initiatief en ook daar is duidelijk zichtbaar dat het bulk van de graan naar Turkije en Spanje gaat en vwb mais het bulk naar China, Turkije en Spanje gaat.
https://www.un.org/en/black-sea-grain-initiative/vessel-movements
“politiek theater” vind ik nog een zeer vriendelijke term.
Bij mij is “matennaaier” het eerste woord dat opkomt.
Ik begrijp wel dat boeren in Polen inkomsten mislopen als Oekraïens graan via Polen getransporteerd wordt.
Maar om hoeveel geld gaat het eigenlijk?
Ik neem aan dat het graan voor het grootste deel verder vervoerd wordt, internationaal zijn de graanprijzen hoog (door de oorlog) dus ik vermoed dat de boeren nog steeds een goede boterham verdienen.
En hoe verhoudt dit zich tot de kosten van de levering van wapens, of de opvang van vluchtelingen?
Hoe langer de oorlog duurt, hoe meer het de EU kost.
Mij lijkt het daarom buitengewoon dom om de economie van Oekraïne te schaden.
“Ik neem aan dat het graan voor het grootste deel verder vervoerd wordt”
Daar zit hem denk ik een probleem; De logistiek voor de hoeveelheid die Oekraine over de Zwarte zeehavens exporteerde, krijg je over land niet zo snel uit de grond gestampt. Daardoor zal er dus in Oost-Europa een lokaal overschot ontstaan (en hoe verder daarvandaan, hoe meer tekort).