Tegenstelling

COLUMN - Op 25 mei gaat in heel Europa de GDPR in, of in gewoon Nederlands de AVG. De wat?

De General Data Protection Regulation, oftewel de Algemene Verordering Gegevensbescherming.

Ik zie de vage blikken al komen. Waar komt deze wet op neer? Kort en simpel gezegd staat in deze in Brussel gemaakte wet neer dat alle bedrijven in Europa, of die handel drijven in Europa, gedwongen worden alle gegevens die zij van mensen opslaan voor al die mensen inzichtelijk te maken, inzichtelijk te maken met welke bedrijven en instanties zij die gegevens delen, de reden van het opslaan van die gegevens toe kunnen lichten, en de gegevens over een persoon met die persoon op verzoek kunnen delen en zelfs wissen.

Het is saaie wetgeving, en het wordt pas interessant voor mensen als zij ook daadwerkelijk hun dossier op willen vragen. De meeste mensen zullen dat niet willen doen, maar het is prettig dat dit kan. Je zal maar een keer een conflict krijgen met een bedrijf, nietwaar? Niet alle data die opgeslagen wordt is ook betrouwbaar. Als je ergens verkeerd staat geregistreerd wil je recht kunnen zetten.

De AVG is dus wetgeving waar je als burger weinig tegen kan hebben. Het staat echter in schril contrast met de zogenaamde sleepwet, waar we in een referendum aanstaande woensdag 21 maart voor of tegen gaan stemmen.

Volgens deze sleepwet mogen overheidsinstellingen, in tegenstelling dus tot bedrijven, data over personen opslaan zonder hun medeweten.

Sterker nog, zij mogen die data opslaan zonder dat zij zélf weten wat ze precies opslaan. Laat staan dat de mensen die het betreft deze data kunnen inzien, of kunnen corrigeren of ook maar aanvechten.

Bovendien mogen die data ook nog eens ongezien gedeeld worden met buitenlandse inlichtingendiensten, zoals daar zijn die van Turkije, Israël en de USA.

Inlichtingendiensten doen andere dingen met data dan bedrijven. Zij zijn niet geïnteresseerd in iemands persoonsdata om er een gerichte advertentie op af te kunnen sturen. Zij willen deze data om profielen te kunnen maken van mensen, buurten, en vriendenkringen, op basis van politieke voorkeuren en maatschappelijke geneigdheid. Dit om te kunnen controleren of deze mensen zich gedragen naar de normen van het land dat ze dienen en de luimen van de machthebbers die in dat land aan de macht zijn.

En niet alle bevriende staten hebben dezelfde maatstaven over wat politiek correct is, wat mag en niet mag, en wat een rechtsstaat volgens ons is.

Straks mogen mijn data niet meer gedeeld worden tussen Google en de buurtsuper zonder mijn medeweten en goedkeuring, maar wel tussen Den Haag en Ankara, Tel Aviv of Washington. En over wat die met de persoonsdata doen of gaan doen is geen enkele controle.

Mijn vertrouwen in de Nederlandse staat en de Nederlandse rechtsstaat is nog wel op orde. Maar wat er in andere landen met mijn data gebeurt, daar ben ik minder gerust op. Zeker als de kans er is verdacht te worden omdat ik in een bepaalde groep val, in een bepaalde buurt leef, ooit een rare discussie op internet heb gevoerd, of als ik mij daar nooit heb begeven, maar alleen maar mensen ken die dat wel hebben gedaan.

Natuurlijk, het is belangrijk dat veiligheidsdiensten informatie hebben, en ook dat zij onderzoek kunnen doen naar mensen zonder dat zij dit zelf weten. Maar die diensten moeten wél zelf een reden hebben om data te verzamelen en op te slaan. In een dienst die data opslaat zonder dat ze weet waartoe heb ik sowieso al weinig vertrouwen.

En ik zou het al helemaal vanzelfsprekend vinden dat als die data gedeeld wordt, het dan in ieder geval voor de dienst van mijn eigen land duidelijk is welke data precies gedeeld wordt, en waarom.

Mensen maken zich zorgen om de privacy van mensen tegenover bedrijven. Daarvoor wordt nu echter een wet gelanceerd die in ieder geval in de geest een stap vooruit is in de bescherming van mensen tegen kwaadwillenden. Maar voor de overheid gaat het de compleet tegengestelde richting op.

Je kan een hoop klagen over de EU, maar houd wel je nationale regering in de gaten. Want soms is Brussel toch echt een stuk beter dan Den Haag.