Dossier Fons Jacobs: nóg meer rijksrecherche-onderzoeken

ONDERZOEK - Het is nooit duidelijk geworden wie achter de bedreiging zat van de Helmondse oud-burgemeester Fons Jacobs. Wel blijkt nu dat hij zelf verdacht werd van corruptie. En ook blijkt dat er nóg een groot corruptie-onderzoek is geweest, waarin een aantal bekenden een (hoofd)rol spelen. (Deel 1, 2, 3, 4, nieuws)

De rijksrecherche is niet alleen bezig geweest met Jacobs. Vanaf medio juni 2009 loopt er, onder de codenaam “Ob”, een ander groot onderzoek van deze dienst. Onderwerp: corruptie binnen de Brabantse politie. Twee politiemensen van Turkse komaf in Tilburg worden verdacht van het doorsluizen van politie-informatie naar het criminele milieu. Eén van hen, hoofdagent Suat Y., zou contact hebben met de Tilburgse crimineel Yusuf A., zo verneemt de Criminele Inlichtingen Eenheid (CIE).

Deze Yusuf is dezelfde man die later, vanaf medio 2010, de hennep levert aan de achterdeur van coffeeshop Carpe Diem in Helmond. Ook heeft hij een financieel belang in de zaak. Yusuf, zo blijkt uit de gegevens ingezien door Sargasso, is nauw bevriend met Nico, de vastgoedhandelaar die Noord-Koninginnewal 46 van Bavaria kocht. Ook Robin is in beeld: hij bracht Yusuf en Nico bij elkaar en verzorgde de bewaking van Carpe Diem.

Alledrie de mannen worden vanaf begin 2010, nog voor de opening van de coffeeshop, zéér intensief in de gaten gehouden: hun telefoons zijn getapt, hun gesprekken afgeluisterd en ze zijn doorlopend geschaduwd.

Al in mei 2009 is Yusuf in beeld, omdat hij ervan wordt verdacht hoofdagent Suat Y. smeergeld te hebben betaald. Het valt de CIE op dat ze vaak contact hebben. Op 8 februari start de politie een telefoontap bij Yusuf en die tap wordt twee jaar lang telkens verlengd. Ook volgt een observatieteam de gangen van de Tilburgse Turk. Ze volgen hem bijvoorbeeld naar een pand in Helmond.

De politie hoort Yusuf en Robin over wiet praten en vanaf maart 2010 wordt ook Robin getapt. Ook het conflict met Vosmeer komt nog aan de orde. Op 18 juni horen politiemensen via de tap Robin en Yusuf zeggen dat John ‘echt dom’ is. De tap is niet verder uitgewerkt. Eind juni, net voor de aanslagen, wordt de observatie van Yusuf stopgezet. Het corruptieonderzoek is vastgelopen.

Raadslid

Even later komt er echter informatie binnen via de CIE dat Suat Y. wel degelijk informatie levert aan de onderwereld en dat doet via zijn broer Ali. Die is raadslid in een Brabantse gemeenteraad. In augustus en september 2010 volgen er nog meer tips van de CIE dat Yusuf een politieman betaalt. De rijksrecherche start een nieuw onderzoek, dit maal “Atlas” geheten. Het zal een zeer grootschalig onderzoek worden.

In november 2010 worden zowel Yusuf als Robin weer onder observatie geplaatst. Ook Nico wordt in de gaten gehouden. De rechercheurs noteren dat de drie in softdrugs handelen. Nico, ogenschijnlijk een keurige zakenman en vastgoedondernemer, blijkt nauw betrokken bij diverse hennepkwekerijen en hennepdrogerijen, zo stelt de politie vast. Nico leent bijvoorbeeld geld aan Yusuf voor het kopen van softdrugs. De recherche start zelfs een ‘pseudo-koop’-traject om de handel en wandel van de drie in kaart te brengen.

Op 12 juli 2011 krijgt de CIE informatie binnen dat nóg een Brabantse politieman, een Nederlander met  codenaam/pseudoniem “Jan Jansen” informatie verkoopt aan criminelen. Hoe deze zaak is afgelopen, is niet bekend.

Begin 2012 worden Yusuf, Nico, Robin en Suat Y. aangehouden. De zaak ligt nu voor de rechter, maar Yusuf en Nico zijn geen verdachten meer van omkoping, maar wel van drugshandel. Suat Y. is inmiddels ontslagen: hij vecht zijn ontslag en de aantijgingen aan.

Bedonderd

In het dossier staan enkele verwijzingen naar de coffeeshopaffaire in Helmond. Op 4 juli verklaart ‘Agent A-3327’ over een gesprek dat hij undercover met Yusuf had op 4 juli 2011: ‘Yusuf zei dat hij vroeger makkelijker geld verdiende, maar dat het na Helmond anders was gelopen. Dat ze hem daar bedonderd hadden maar dat hij zijn geld wel terug had gekregen. Hij zei dat die burgemeester in Helmond “dat” al eens eerder had gehad in Brunssum en dat er daar ook een handgranaat was gebruikt. Yusuf zei dat hij het verder ook niet wist.’

En kort erop, op 27 juli, zou Yusuf tegen Agent A-3327 hebben gezegd ‘dat die koffieshop in Helmond een misser was geweest. Hij zei dat ze iemand uit Drunen hadden opgepakt in verband met die handgranaat. Hij zei dat hij dacht dat iemand van de Hell’s Angels was en dat dat wel wat met security of schuld te maken zou hebben’. (…) ‘Hij zei dat hij gewoon eerlijk zaken wilde doen en niet zoals met die Hollander in Helmond die hem genaaid had. Hij zei dat hij van die Hollander geen eens meer in die zaak had mogen komen. Hij zei dat hij vaak met corrupte “agentjes” zaken had gedaan.’

Opvallend is hoe weinig Carpe Diem wordt genoemd in het rijksrechercheonderzoek, dat meer dan 20.000 pagina’s beslaat. Over de aanslagen, de bedreigingen, de ruzie aan de achterdeur, de bedreigingen rondom Jacobs is buiten het bovenstaande nauwelijks iets terug te vinden. Terwijl Yusuf, zo vertelt hij Sargasso, daar toentertijd wel een dagtaak aan had en veel over belde – ook met de gemeente.

En weer een onderzoek

Blijkbaar zijn deze zaken niet naar boven gekomen toen de financiële constructie rondom Carpe Diem werd gecontroleerd. Het verklaart wellicht ook waarom het Openbaar Ministerie in de zomer van 2010 bij burgemeester Jacobs aandrong op een hernieuwd BIBOB-onderzoek van John Vosmeer, de eigenaar van Carpe Diem. Het OM had informatie binnengekregen dat met een van de zakenpartners, te weten Yusuf, iets mis was. Nu weten we dat die informatie al bekend was voor de opening van de coffeeshop en de aanslagen.

En dan is er nóg een rijksrecherche-onderzoek uitgevoerd in verband met de perikelen rondom Carpe Diem. Medio 2011 loopt er een onderzoek naar een mogelijk corrupte Brabantse politieman. Deze rechercheur van de politie Brabant Zuid-Oost, Chris S., heeft een usb-stick in zijn bureaula liggen met daarop een opgenomen gesprek. Eén van de twee gesprekspartners heeft kort daarvoor een poos vastgezeten wegens de bedreiging van burgemeester Jacobs. Chris S. wordt ontslagen omdat hij het onderzoek naar die bedreiging heeft belemmerd: hij had de usb-stick aan de CIE moeten geven. Chris S. overlijdt in november 2012. Zijn nabestaanden willen niet reageren.

Morgen maken we de balans op. Was Jacobs een pechvogel, een daadkrachtig bestuurder of een sjoemelaar, en welke vragen staan nog open?

Hiervoor:

Het einde van Carpe Diem
Vergunningen voor niet-bestaande BV’s
Hoe Fons Jacobs goochelt met vergunningen
De Limburgse affaires van Fons Jacobs
Oud-burgemeester Helmond verdacht van corruptie
Oud-burgemeester Helmond mogelijk vervolgd

Dit artikel is mede mogelijk gemaakt met financiële hulp van het Fonds voor Bijzondere Journalistieke Projecten. Een allesomvattend verhaal vindt u ook in Vrij Nederland van deze week.

featured foto ANP – Robin Utrecht