God houdt nu eenmaal van de Verenigde Staten, terecht

COLUMN - Amerika is gewoon een geweldig land, meent de herintredende Sargassoblogger rc. In zijn nieuwe rubriek Notes from New Netherlands zal hij zijn liefde en ergenissen bezingen. Vandaag het eerste deel: waarom we allemaal intens van de Verenigde Staten moeten houden.

Met de Amerikaanse presidentsverkiezingen in het zicht, verbaast mij steeds weer de obsessie van de Nederlandse media met Amerika. Verkiezingen in Duitsland, Frankrijk of Rusland, worden nauwelijks dieper besproken dan wat er van de telex van het ANP rolt, maar over de Amerikaanse verkiezingen hoor je uit en ter na de ene na de andere deskundige zijn anekdotisch mening uit de doeken doen op radio, tv en in de krant. Waarom in godsnaam?
De Amerikaan kent zonder blikken en blozen het antwoord wel: cause America is thé greatest country in thé world. De bewondering voor Amerika, hoewel die niet graag volmondig wordt toegegeven in Nederland of Europa, komt natuurlijk niet uit de lucht vallen. Ondanks tientallen jaren van linkse doembeelden over Amerika tijdens en na de Koude Oorlog, en ondanks dat je doorgaans alleen maar de doorsnee massacultuur uit Amerika (betaalbare, zo Nederlands zijn we dan weer wel) voor je kiezen krijgt. Waarom die enorme aandacht voor Amerika? Omdat Amerika  simpelweg een geweldig land is, en de Amerikaan een bewonderenswaardig mens.

Grand Theft Auto

Net als je als Europeaan denkt dat de teloorgang ingezet is, de Pax Americana in elkaar lijkt te storten door zinloze oorlogen, de Chinese, Arabisch and Russische financiers Amerikaanse industrieën en vastgoed opkopen, de schulden crisis de wereld doet imploderen, uit het niets komen ze er weer bovenop en komt er weer iets onvoorstelbaars bewonderenswaardigs uit de hoge hoed van Uncle Sam. World of Warcraft, Halo, Tom Clancy, Grand Theft Auto (gaming is groter dan Hollywood), Apple, Google, Facebook, complete nieuwe industrieën die ieders leven in de laatste tien jaar volkomen op zijn kop hebben gezet. Het is dan ook niet vreemd dat nieuwe generaties eigenlijk alleen nog maar in Amerika zijn geïnteresseerd, en wij Nederlanders in tijden van crisis naar Amerika kijken om gered te worden.

Je mag dan wel in Leiden of aan de Erasmus gestudeerd hebben, een echte baan garantie heb je pas als je ook je LLM of MBA aan Columbia, Wharton, MIT of Yale gedaan hebt. Weliswaar kost dat 1 of 2 jaartjes aankloten aan een Amerikaanse ivy-league voor $60.000 per jaar, meer dan 4 of 6 jaren rommelen aan de grachten, maar die verdien je dan wel met 1 jaar keihard werken snel terug in midtown New York bij een van de vele white-collar sweat-shops.

Die hoge lonen, vraag en aanbod, en kosten zijn de drijfveer van de Amerikaanse spirit. Raar genoeg hoor ik de VVD nooit over het loslaten van de loonmatiging in Nederland als ze het hebben over privatisering van bedrijven en marktwerking, het verlagen van de belastingen of het versoepelen van het ontslagrecht. Maar nog vreemder is dat je de PvdA daar nooit over hoort. De inkomens in Nederland liggen schrikbarend laag. Het probleem is niet de hoge inkomens, maar de lage inkomens. En met lage lonen komt lage motivatie op de arbeidsmarkt.

Als er over het lage percentage eigen woningbezit in Nederland gesproken wordt, hoor je niemand klagen over de lage inkomens in Nederland, maar wel over allerlei minieme belastingvoordeeltjes hier en daar, alsof het stelsel nog niet ingewikkeld genoeg is. Het probleem van de Europese economie zijn niet de hoge belastingen, die zijn er in Amerika immers ook, maar de lage inkomens. En dat is ook een reden om Amerika te bewonderen, loon naar werken, als je hard werkt, risiko durft te nemen, en geluk hebt, verdien je veel.

Grote broer

De gemiddelde Nederlander kijkt met een gedweeë bewondering naar de Amerikaanse ‘brave and free’ als naar een grote broer. De achteloze onbevangenheid, veerkracht en motivatie van Amerikanen gaat bovendien niet gepaard met een teloorgang aan sociale waarden en normen, zoals dat in Nederland het geval lijkt, maar komt met een grote dosis sociaal verantwoordelijkheidsgevoel. Alleen vinden Amerikanen het verschrikkelijk om die verantwoordelijkheid dan weer af te staan aan een anonieme overheidsinstelling.

Ook daarnaar kijkt de Nederlander met jaloezie en bewondering, en zelfs met een zekere afkeer van de eigen onverschilligheid die zolang voor tolerantie werd aangezien en jarenlang als een molensteen om de Nederlandse nek hing. Dat is allemaal niet af te doen met een classificatie van Amerika als een stelletje domme religieuze idioten zoals de clowneske Maarten van Rossum altijd doet, en verdient een meer oprechte en inzichtelijke blik op de aantrekkingskracht van Amerika. Dat die grootheid af en toe tot uiting komt in excessieve arrogantie is haast onvermijdelijk, maar ook vergeeflijk.

Ook cultuurveranderingen in Amerika gebeuren jaren voordat deze eindelijk ook Nederland bereiken. Voor de polarisatie van Geert Wilders, was er de polarisatie van George Bush. Voor de herrijzenis van het politieke midden was er de verkiezing van Obama. Commerciële televisie, betaal televisie voor sport, daily talkshows, commercieel theater, standup comedy en ongesubsidieerde kunst, het kost in Nederland jaren van mislukking en weerstand, maar uiteindelijk volgt Nederland de Amerikaanse trend. Politieke televisie debatten met een polemiek tussen een linkse en rechtse middenpartij, RTL en SBS6, Sport 1 en Eredivisie Live, De Wereld Draait Door, Joop van den Ende, het kost de Nederlander even, en vaak gaat het gepaard met een subversieve weerzin, maar uiteindelijk geeft de Nederlander zich over, en volgt gedwee het Amerikaanse voorbeeld … net als de rest van de wereld.

About:

‘Notes from New Netherland’ is een lichtzinnige column met impressies uit Amerika. Eerder schreef rc voor Sargasso columns onder de titel ‘Bericht uit Nieuw Nederland’. ‘Notes from New Netherland’ is een vervolg serie, 5 jaar na de eerdere serie, 5 jaar verder in het assimilatie proces van een Nederlandse buitenlander in Amerika. rc woont en werkt in New York, NY en emigreerde 10 jaar geleden naar Amerika.