De woensdagmiddag is op GC Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland. Vorige week was ik de WW glad vergeten, daarom deze week een éxtra leuke.
Nou, het heeft even geduurd, maar we zijn eruit. Eén van de meest prangende vragen uit de opvoedkunde is eindelijk eens goed wetenschappelijk onderzocht. En de resultaten zijn duidelijk genoeg om voor eens en voor altijd een langlopende urban legend uit de wereld te helpen: van luisteren naar Mozart wordt je niet slimmer.
In tegenstelling tot heel veel andere pseudo-weten- schappelijke mythes komt deze uit een wel heel erg gerespecteerde bron. Psychologen Rauscher, Shaw en Ky publiceerden in 1993 in het toonaangevendste aller tijdschriften, Nature, de vreemde resultaten van een onderzoek waarbij proefpersonen spatio-temporele taken moesten oplossen nadat ze naar een Mozartsonate, saaie ontspanningsmuziek danwel stilte hadden geluisterd. De uitkomst: de Mozarters bleken significant beter in hun taakje. Het Mozart-effect was geboren.
Direct na publicatie kwamen er al sceptische reacties uit de wetenschappelijke hoek en de auteurs zelf probeerden de beperkingen van hun onderzoek aan te geven (na vijftien minuten waren alle zogenaamde positieve effecten uitgewerkt), maar het kwaad was al geschied. Journalisten gingen met het verhaal op de loop, gevoerd door vervolgpublicaties zoals het boek “The Mozart Effect: Tapping the Power of Music to Heal the Body, Strengthen the Mind, and Unlock the Creative Spirit” van Don Campbell werden duizenden baby’s en kinderen blootgesteld aan pianoconcerten van Mozart. Het werd bijna een misdaad als je je kind niet de juiste opvoeding gunde door ze klassieken te voeren. Zell Miller, de gouverneur van Georgia liet in 1998 zelfs een tape met klassieke muziek verspreidden onder zijn onderdanen.
Terwijl het Mozart-effect steeds meer geaccepteerd raakte probeerden enkele professionele skeptici en wetenschappers de precieze omvang van de onzin vast te stellen. De meest grappige – hoewel weinig wetenschappelijke – tegenwerping vond ik op de site van skepdic.com:
“And the whole structure of his argument collapses under simple common sense. If Mozart?s music were able to improve health, why was Mozart himself so frequently sick?”
Maar dankzij de – nota bene – Weense onderzoekers Jakob Pietschnig, Martin Voracek en Anton K. Formann kunnen we nu eindelijk het resultaat naar het land der fabelen verwijzen. In het tijdschrift US Intelligence publiceerden zij de resultaten van een meta-analyse waarin ze de resultaten van 40 onafhankelijke onderzoeken waaraan in totaal meer dan drieduizend proefpersonen meededen optellen. En wat blijkt: Gebaseerd op al het cumulatieve bewijs is er geen enkele ondersteuning voor de claim dat luisteren naar Mozart je ruimtelijke intelligentie verbeterd. Dus de volgende keer dat iemand op een feestje deze pseudo-weten- schappelijke waarheid probeert te verkondigen kunt u zeggen: stop, dat is onzin.
Bach daarentegen…