‘Also sprach Zarathustra‘ van Friedrich Nietzsche is een poging om tot een nieuwe moraal te komen. Nietzsche was een domineeszoon die genoeg had van het Christendom, en een nieuwe moraal wilde bedenken. Met dit doel schreef hij een nieuwe Bijbel, met een nieuwe Christus-figuur: Zarathoestra.
Het boek Also sprach Zarathustra is te vergelijken met de Bijbel, in die zin dat het een volslagen onsamenhangend boek is, met veel inspirerende citaten, die echter niet eenduidig geinterpreteerd kunnen worden. Voor beide boeken geldt dat niemand ze ooit begrepen heeft. Dit is niet, zoals met name Nietzsche gesteld heeft, omdat de mensheid te dom is om deze boeken te begrijpen. Het is eenvoudigweg onmogelijk ze te begrijpen.
Nu is het zo dat de Bijbel voor ons voorgekauwd is door eeuwen van interpretatie, waardoor de indruk is ontstaan dat er uit het boek een boodschap van vrede en liefde spreekt. De tekst ondersteunt dit niet. Tegenover citaten als ‘Gij zult uw naaste liefhebben als uzelven.’ (Marc. 12:31) staan uitspraken als ‘Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard’ (Matt. 10:34) en ‘Indien dan uw rechteroog u ergert, trekt het uit, en werpt het van u’ (Matt. 5:29) Christenen hebben er over het algemeen weinig moeite mee om zulke uitspraken te negeren.
‘Also sprach Zarathustra’ is zodoende een anti-Bijbel. Omdat er een vals beeld ontstaan is van de Bijbel als een boek dat vrede en liefde predikt, gaan velen er van uit dat Also sprach Zarathustra een boek is dat oorlog en haat predikt. Dit wordt ondersteund door sommige citaten, andere citaten weerspreken dit. Also sprach Zarathustra is, kortom, een boek waar iedereen uit kan halen wat hij wil.
In deze tijd, waarin in ons land op grond van onze ‘christelijke waarden’ minachting voor met name de islam wordt gepredikt, is er behoefte aan een niet-christelijk tegengeluid. Mij trof het volgende citaat:
‘Ik roep jullie niet op tot naastenliefde: ik roep jullie op tot liefde voor diegenen die het verst van jullie af staan.’
Aldus sprak Zarathoestra.
Reacties (5)
Tegenover citaten als ‘Gij zult uw naaste liefhebben als uzelven.’ (Marc. 12:31) staan uitspraken als ‘Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard’ (Matt. 10:34) en ‘Indien dan uw rechteroog u ergert, trekt het uit, en werpt het van u’ (Matt. 5:29) Christenen hebben er over het algemeen weinig moeite mee om zulke uitspraken te negeren.
Zelfs als niet-christen kan ik met 5 minuutjes tijd en een online vertaling van de Statenbijbel zien dat je de laatste twee passages uit de context hebt gerukt om een punt te kunnen maken.
Maar het komt in atheïstische kringen wel vaker voor dat men minder veeleisend is naar zichzelf toe.
Maar ik zal het maar zien als luiheid, want er zijn inderdaad genoeg gewelddadige passages in de bijbel.
Kortom: u bent het eens met de auteur?
Jawel, maar dat is ondanks dat het stuk niet klopt. Hij maakt fouten en misinterpreteert het NT opzettelijk of onopzettelijk om een groter contrast te scheppen met Nietzsche.
Neem nou het volgende, kennelijk belangrijke, niet-christelijke citaat:
‘Ik roep jullie niet op tot naastenliefde: ik roep jullie op tot liefde voor diegenen die het verst van jullie af staan.’
Is dat wezenlijk anders dan:
(Matt. 5:43)
43Gij hebt gehoord, dat er gezegd is: Gij zult uw naaste liefhebben, en uw vijand zult gij haten.
44 Maar Ik zeg u: Hebt uw vijanden lief; zegent ze, die u vervloeken; doet wel dengenen, die u haten; en bidt voor degenen, die u geweld doen, en die u vervolgen;
m.a.w. biedt Nietzsche ons dan echt iets beters dan de bijbel? Vast wel, maar om dat te weten moet je wel allebei lezen.
Nietzsche creeerde geen nieuwe Christus figuur, maar revitaliseerde de voorloper van het Christendom: het Zoroastisme uit het oude Perzie.
Wellicht uit nostalgie naar de oervorm.
@Wout: ik heb alleen Voorbij Goed en Kwaad gelezen, en daarop afgaand biedt hij de casual reader niet meer aan dan een onbegrijpelijke stroom aforismen. De Bijbel is meestal iets minder cryptisch, al wordt het wel cryptisch door alle tegenspraken tussen de delen.