Unesco plaatst Nederlandse vastgoedzeepbel op werelderfgoedlijst

ANALYSE - De zeepbel op de Nederlandse vastgoedmarkt is toegevoegd aan de werelderfgoedlijst. Dat heeft het Werelderfgoedcomité zojuist in Tokyo bekend gemaakt. Het comité roemt Nederland om haar innovatieve werkwijze bij de totstandkoming van de zeepbel, een werkwijze die wereldwijd inmiddels navolging krijgt.

Initiatiefnemer voor de Nederlandse nominatie was DNB-directeur Klaas Knot: ‘Gelijk bij mijn aantreden in 2011 ben ik een lobby gestart om dit voor elkaar te krijgen. De hoge Loan-To-Value-Ratio (LTV) van de Nederlanders zorgden in combinatie met dalende huizenprijzen dat internationale financiële markten vertrouwen kwijt raakten in onze banken. Nu de zeepbel officiëel beschermd is zal dat vertrouwen snel terug komen.’

Gidsland Nederland en de ‘Dutch treat’

De plaatsing van Nederland ging niet zonder slag of stoot. Centrale banken van onder andere Australië en Engeland probeerden hun eigen vastgoedmarkt ook te plaatsen, maar het erfgoedcommité had slechts plek voor één vastgoedmarkt. Wat uiteindelijk de doorslag gaf, is dat Nederland al sinds medio jaren ’50 van vorige eeuw een gidsland is voor zeepbel-economieën. Een geheel unieke ‘Dutch treat‘ die de politiek heeft ontwikkeld laat al decennia een uiterst effectief patroon zien: eerst worden de ‘have nots’ gesubsidieerd om te sparen en/of om te lenen voor een woning. Zodra de prijsstijging momentum wint en iedereen een huis wil kopen wordt de subsidie voor sparen afgebouwd en de subsidie voor lenen aangevuld met een garantie op onverantwoorde leenvormen die uitgaan van prijsstijging en stijgend inkomen. Zodra een bubble is geknapt worden de subsidies weer stopgezet en komen de garanties – ook voor bestaande gevallen – te vervallen.

Engeland maakte lange tijd ook goede kans op plaatsing op de lijst, tot uit interne memo’s van de Bank of England bleek dat het Help to buy-programma geïnspireerd was door Nederlandse startersleningen en NHG-garanties. Knot: ‘Nederland blijft gewoon vernieuwen waar anderen kopiëren. Ik denk dat we hier best trots op mogen zijn.’ Klaas Knot kreeg oktober jongstleden al te horen dat de plaatsing rond was. In zijn enthousiasme vergat hij haast dat het nieuws tot vandaag onder embargo stond. ‘Bijna praatte ik mijn mond voorbij toen ik aangaf dat we uit de crisis waren,’ aldus Knot. Hij vervolgt: ‘Gelukkig geloofde men mij toen ik zei dat ik dit op mijn gevoel baseerde.’

Vrijwel direct na Knot het nieuws in oktober hoorde besloot hij een nieuw huis te kopen, verderop aan de Hogeweg te Amsterdam waar hij al woonde. Op de vraag of het niet verstandig was om eerst zijn oude woning te verkopen is hij stellig: ‘Nu prijzen niet langer omlaag kunnen had ik geen haast met de verkoop van mijn oude huis. Met Koninginnedag hebben vorig jaar twee jongens voor mijn deur de hele dag één nummer van Brian Adams staan spelen op de elektrische gitaar. Het zou mij niet slecht zijn uitgekomen als de verkoop nog een maandje op zich had laten wachten zodat ik een uitwijkmogelijkheid had.’

Rob Mulder van Vereniging Eigen Huis heeft in een SMS aan Knot laten weten in zijn nopjes te zijn met de plaatsing: ‘Deze zeepbel heeft ons zoveel goeds gebracht dat we blij zijn dat hij voor toekomstige generaties bewaard blijft.’

Dit artikel verscheen eerder op Woningmarktcijfers.

Afbeelding: Wikipedia