ELDERS - De Zweedse Groenen zijn de schietschijf van de rechtse anti-islam beweging in Zweden.
Mehmet Kaplan, de groene minister van Volkshuisvesting in de minderheidsregering van sociaaldemocraten en groenen, is opgestapt na kritiek in de media over zijn relaties met rechtse Turkse groepen en een oude uitspraak waarin hij de wijze waarop Israël omgaat met Palestijnen vergeleek met de behandeling van Joden door de nazi’s. Daarbovenop kwam de weigering van Yasri Khan, kandidaat-hoofdbestuurslid en gemeenteraadslid van de groene partij, om een vrouwelijke journalist de hand te drukken. Ook hij heeft zich teruggetrokken. Het tonen van een teken dat bekend is van de Egyptische Moslimbroederschap was voor sommige media de aanleiding om de suggestie te verspreiden dat de Zweedse Miljöpartiet is geïnfiltreerd door islamisten. Op de televisie maakte een defensie-expert de vergelijking met de wijze waarop de Sovjet-Unie in de Koude Oorlog probeerde te infiltreren in politieke partijen.
Kaplan was gespot in gezelschap van Turkse nationalisten. Hij verdedigde zich aanvankelijk door afstand te nemen van hun denkbeelden. Na de ophef over zijn uitspraak over Israël besloot hij af te treden omdat gewoon verder werken niet meer mogelijk was. Khan beriep zich op zijn geloof en vond dat daarvoor plaats moest zijn in een partij die diversiteit hoog in het vaandel heeft staan. Maar ook het feminisme is een belangrijke stroming bij de Zweedse Groenen en dat maakt zijn gedrag voor veel partijgenoten onacceptabel.
De regering van sociaaldemocraat Stefan Löfven is door de crisis bij de kleinste coalitiepartner verder verzwakt. Op de achtergrond speelt de voortdurende politieke spanning over de vluchtelingencrisis.
Maar ook de relatie met Israël is met het opduiken van Kaplan’s uitspraken opnieuw verslechterd. Zweden heeft als een van de weinige landen tot nu toe de Palestijnse staat officieel erkend. Margot Wallström, de minister van Buitenlandse Zaken is sindsdien niet meer welkom in Israël. Eind vorig jaar kreeg ze buitengewoon boze reacties op haar kritisch commentaar op de buitengerechtelijke executies die Israëlische soldaten uitvoeren. De uiterst rechtse politicus Liebermann zei: “Het enige dat de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken nog niet heeft gedaan, is zichzelf daadwerkelijk aansluiten bij de Palestijnse terroristen en Joden neersteken. Gezien haar gedrag tot nu toe, moeten we hopen dat dat niet zal gebeuren.”
In Israël zal men deze week ook met argusogen hebben gekeken naar de openlijke manifestatie van neonazi’s van de Nordiska Motståndsrörelsen in Börlange. De noordelijke ‘weerstandsbeweging’, met vertakkingen in Noorwegen en Denemarken, richt zich nu vooral op immigranten maar is ook niet vies van antisemitisme en uitingen van blanke suprematie. Zondag waagde Tess Aplund een zwarte vrouw van 42 jaar het met opgeheven vuist 300 uniform geklede nazi’s tegemoet te treden. Het leverde een iconisch beeld op dat onmiddellijk rondging op het internet. Het was een impulsieve actie, zegt Aplund achteraf. Ze vreest nu een tegenreactie van de nazi’s.
De neonazi’s vormen het extreem-rechtse uiteinde van een groeiende beweging tegen immigranten in Zweden. De Zweden Democraten, de Zweedse PVV, behaalde bij de vorige verkiezingen in 2014 de grootste winst. Niemand wil met hen samenwerken, maar ze hebben wel een sleutelpositie in het parlement. De sociaaldemocratische minderheidsregering, die na een paar maanden al bijna strandde op begrotingsproblemen, heeft vorig jaar een flinke draai moeten maken inzake immigratie. Het land is een populaire bestemming van vluchtelingen, maar de opvangcapaciteit raakt aan grenzen, moest ook een hevig geëmotioneerde Åsa Romson, de groene vicepremier, tevens partijvoorzitter, eind vorig jaar erkennen.
Een ander groot probleem in Zweden is het niet of nauwelijks op gang komen van de integratie van migranten in de Zweedse samenleving. Het is al jarenlang bekend dat de segregatie in Zweden ondanks de gastvrijheid erg ver is doorgevoerd. Immigranten wonen bij de grote steden Stockholm, Göteborg en Malmö in aparte wijken. De recente toestroom van vluchtelingen heeft de problemen nog vergroot. De meeste immigranten komen niet buiten een kleine kring van landgenoten. Naar aanleiding van het bericht dat een van de terroristen van de aanslagen in Brussel en Parijs uit Zweden kwam maakte NOS-correspondent Rolien Créton onlangs deze reportage uit de wijk Rosengård in Malmö over een wijkagent, de enige in heel Zweden die probeert contacten te leggen in deze migrantenbuurt waar veel IS-aanhangers wonen. “Er is hoge werkloosheid, veel schooluitval, veel bendecriminaliteit maar ook een grote verbondenheid. Als je in Rosengård bent geboren, blijf je er wonen.”
De Miljöpartiet houdt volgende week een congres voor een ‘nieuwe start‘. “Iedereen is welkom in de Groene Partij, maar niet alle waarden zijn welkom”, staat in de aankondiging van deze ongetwijfeld spannende bijeenkomst.
[foto: Åsa Romson, bij de start van de verkiezingscampagne in 2010, foto van Martin Svalln]
Reacties (20)
Het is een sober artikel. Ik krijg steeds meer de indruk dat Europa breed de pleuris uit gaat breken. Het tij lijkt niet meer te keren. Alle ingrediënten voor onrust zijn aanwezig.
@1: somber, bedoel je neem ik aan. Ik begrijp dat dit verhaal zo’n gevoel oproept. Maar er zijn ook nog wel mensen die niet bij de pakken neerzitten.
De alliantie van sociaal democraten en Groenen met conservatieve moslims is altijd al een ongemakkelijk zaak geweest, zij hebben qua denkbeelden weinig gemeen. Ook binnen de PvdA heeft dat al vaak tot flinke botsingen geleid. Het heeft ook veel oude PvdA kiezers naar de SP en de PVV gejaagd.
Om dat infiltratie te noemen gaat mij te ver, de conservatieve moslims hebben hun denkbeelden over vrouwen, homo’s en Joden nooit echt onder stoelen en banken gestoken. Het werd door links alleen altijd gedoogd in de hoop dat het vanzelf wel goed zou komen.
@2:
Dat bedoelde ik inderdaad. Dank in ieder geval voor het uitzoeken hoe het in Zweden gaat. Daar horen en lezen we niet zo heel veel over.
Zweden is al lang geen sociaaldemocratisch paradijs meer: ook daar gaat het economisch steeds slechter. Ondanks het feit dat het land geen deel uit maakt van de euro wordt toch het zelfde masochistische neoliberale ‘van pijn wordt je sterk’ beleid gevoerd (beter bekend als ‘hervormen’). Dit is geheel overbodig want Zweden heeft nog ‘soevereiniteit van de munt’. Er hoeft dus helemaal niet bezuinigd te worden, maar toch gebeurt dat. Ook in Zweden is/wordt bezuinigd. [Deze link is van 2014, Ik kan geen recente links vinden over de economie van Zweden op dit moment, Jos heb jij nog wat?]
Op dit wordt ook door Zweden de zelfde soort ‘stimulatie van de economie’ toegepast als in Euroland in een poging de koers van de munt laag te houden. Zo zoeken alle landen het putje op, economisch, en sociaal.
@5: Misschien dit bericht?
Opmerkelijk citaat:
Hoe kan het dat Zweden, een Europees land dat het overgrote deel van zijn handel drijft met de andere Europese landen economisch zo veel beter presteert dan de rest van Europa? De relatief zeer forse instroom van asielzoekers wordt als verklaring opgevoerd. Deze leidt tot hogere overheidsuitgaven en consumptie, wat de economie op korte termijn ten goede komt.
@6: Dank!
Dit artikel is om meerdere redenen interessant:
1. Ik kan niet beoordelen hoeveel de instroom van asielzoekers bijdraagt aan de groei, maar het zal zeker een positieve bijdrage zijn. Zo is ook bekend dat natuurrampen het BBP vergroten – ik haast me er aan toe te voegen dat ik de instroom van asielzoekers natuurlijk niet vergelijk met een natuurramp! Waar het om gaat is dat de extra uitgaven van de staat bijdragen aan de economie.
2. Verder bevestigt het artikel mijn droevige conclusie dat ook de Zweden zich gedragen alsof ze al deel uit maken van de euro. Het feit dat ze geen deel uitmaken van de euro bevrijdt ze juist van de noodzaak van bezuinigen: de regering kan gelddrukken en hoeft helemaal niet te lenen. De staatsschuld is helemaal geen probleem. En, tenslotte, ook Zweden gaat helemaal mee het neoliberale denken dat landen een soort winkeltjes zijn die hun producten aan de man moeten brengen
3. De subtitel ‘‘Lage staatsschuld en kroon zwepen Zweedse economie op’’ laat zien dat dit verhaal van de zelfde categorie is als het artikel in de Economist waar ik van de week over heb geschreven. Men heeft – zo blijkt – totaal geen idee wat er aan de hand is.
@Michel: geld bijdrukken daar zijn de schuldeisers (obligatiehouders) tegen. En als je die tegen je hebt, dan gaat onherroepelijk de obligatie-rente omhoog.
Met streng beleid bouw je reputatie op die leidt tot aantrekkelijke rentes.
@8: Mijn reactie is dan: “nou en”?
Laat die obligatie rente maar oplopen, daar heeft de staat geen last van want die geeft het geld zelf uit en kan die rente altijd betalen.
En, eh… wacht, “een aantrekkelijke rente”… je bedoelt dat de rente oploopt? Maar daar zijn nu juist al die (nutteloze) maatregelen de ECB (en dus ook Zweden) toch voor bedoeld?
Niet erg consistent dus wat je daar zegt (overigens ben je in goede kringen, samen met het voltallige bestuur van de ECB, de Duitse en Nederlandse regering, de Zweedse regering en Centrale bank … )
@Michel: met aantrekkelijke rente bedoel ik voor een overheid lage obligatie rente.
Wat Nederland en Duitsland traditioneel hebben en wat een land als Griekenland traditioneel niet heeft.
@10: Zoals ik al zei: voor een land als Zweden, dat nog een eigen munt heeft maakt dat helemaal niets uit. Die kunnen elke rente betalen want ze kunnen hun eigen geld maken. Ze hoeven ook helemaal geen obligaties uit te schrijven om aan geld te komen.
Dat beseffen ze niet.
In Nederland en Duitsland ligt de situatie net even iets anders: daar werd dat ook niet beseft en daarom heeft men besloten om zijn ‘soevereiniteit over de eigen munt’ (mooie woorden voor het feit dat je een eigen munt hebt) uit handen gegeven aan een instantie waar ze geen controle over hebben: de ECB.
Aan Griekenland zie je wat er gebeuren kan als het fout gaat. Wat je nog hebt aan soevereiniteit wordt helemaal afgenomen. Je bezittingen (je land, je eilanden, je havens) worden verkocht aan de hoogste bieders, en je mensen worden veroordeeld tot ‘schuldslaaf’ (ik weet niet of dat een bestaande term is, maar je begrijpt wat ik bedoel).
Het is monetarisme, en het is dit monetarisme dat de crisis veroorzaakt in Europa.
@7: 2. Verder bevestigt het artikel mijn droevige conclusie dat ook de Zweden zich gedragen alsof ze al deel uit maken van de euro.
De grootste exportmarkt van Zweden is euroland. Dat verklaart waarom de kroon in lijn loopt met de euro. Basis internationale macro-economie trouwens.
@12: Je opmerking is niet in tegenspraak met mijn bewering. Wat ik stel is dat dat men daar op de zelfde manier denkt (en zich daar naar gedraagt) over economie als hier.
Het idee dat een land moet concurreren op de internationale markt, dat de economie ‘drijft op de kurk van de export’ (zoals ik wel eens in Nederland hoor) is (o.a.) het probleem. Een land is geen winkel, waar men geld moet verdien om te kunnen rondkomen: op de den duur kan een handelsbalansoverschot niet gehandhaafd worden. Zie Zwitserland voor wat er dan gebeurt.
Al sinds de negentiende eeuw is bekend dat het voordeel van internationale handel specialisatie is. (Zie bij Ricardo) en is het mercantilisme zoals dat met name door Duitsland en Nederland wordt aangehangen, weerlegt. 199 jaar later, maar nog steeds niet helemaal begrepen.
Wat er in Zwitserland gebeurt? Hoge lonen en ditto levensstandaard? Voor kleine ecos kan het logisch zijn zoveel mogelijk te exporteren.
Bijzonder hoe partijen die klaarblijkelijk wel degelijk over zelfreinigend vermogen beschikken het mikpunt van kritiek door partijen/groeperingen die van dat vermogen verstoken zijn worden.
#3 Heeft eigenlijk ook best wel gelijk als je ’t mij vraagt. E dat zeg ik in zijn/haar geval geloof ik niet vaak.
Over Zweedse neonazi’s (en ik ben net terug van vakantie, dus ik heb weer helemaal zin in nog een antifa discussie): Revfronten is ook niet voor de poes. Gelukkig maar.
@14: Nee, dat is juist niet gebeurd. De lonen waren te laag (gegeven de productiviteit) waardoor er een groot handelsoverschot was. De koers van de franc was echter gekoppeld aan de euro. De Zwitserse centrale bank moest daarom op grote schaal euro’s kopen om de koers op peil te houden. Dat was op een gegeven niet meer houdbaar en de koers van de franc vloog omhoog. Deze plotselinge correctie zorgde er voor dat Zwitserland in een klap duurder werd – met alle gevolgen van dien, en dat de winst van de handel (dat belegd was in euro’s) minder waard werd.
Klein of groot: uiteindelijk moet de betalingsbalans in evenwicht zijn anders is het niet houdbaar. Het zeker zo dat een klein land voor een groter deel afhankelijk is van import/export – het aandeel buitenland is in een klein land nou eenmaal veel groter dan in een groot land met een grote binnenlandse markt, maar die afhankelijkheid betekent niet dat de men een overschot moet hebben op de handelsbalans.
Huh? Dat de zwitserse eco er niet slecht voor staat is toch gewoon een feit. Slecht voorbeeld voor je verhaal dus (dat verder wel klopt)
@17: de economie heeft er schade door geleden, dat is wat ik zeg.
Tsja de wereldwijde financiele crisis en daarop volgende depressie is leuk voor niemand. Het gaat om relatief: zwitserland is nou niet bepaald een verliezer van de crisis (zoals zuid Europa).
@19:
“wereldwijde financiele crisis”
relevantie?
“depressie is leuk voor niemand.”
je meent het.
“Het gaat om relatief”
“beter hangen dan de brandstapel” zei de man die gehangen werd.