De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Eén van de meest nare filosofische ideeën is dat van het Solipsisme. Kort samengevat stelt het Solipsisme dat er maar één enkele bewustzijn is in het universum en dat is die van jouzelf, de waarnemer. Alle kennis over de buitenwereld is vals, een door jezelf gecreëerde illusie. Erg vervelend natuurlijk, omdat het het bestaan nogal eenzaam maakt. Problematisch is ook dat er weinig tegen het Solipsisme in te brengen valt omdat hij eigenlijk niet falsificeerbaar is. Tegen allerlei tegenwerpingen blijken solipsistische gedachtenexperimenten overeind te blijven.
Het bekendste, en meest tot de verbeelding sprekende gedachtenexperiment is dat van het ‘Brein in een Vat‘. Het idee is hier dat een ‘mad scientist’ een brein uit iemands hersenpan heeft gelepeld en het in een met vloeistof gevuld vat in leven houdt. Het brein is aangesloten op een supercomputer die het brein prikkels geeft. Door middel van deze prikkels worden waarnemingen gesimuleerd die door het brein niet van ‘echt’ te onderscheiden zijn. Het brein denkt dus dat het nog steeds buiten rondloopt, bloemen ruikt en vogels hoort, terwijl het in werkelijkheid in het vat ronddobbert. Veel filosofen hebben grote problemen gehad met dit gruwelijke gedachtenexperiment en de conclusies die hieruit voortvloeien over de onkenbaarheid van het bewustzijn. Iedereen was dan ook blij dat het bij een gedachtenexperiment bleef. Tot deze week.
Want wat deden Mark Hammond en co. van de Universiteit van Reading? Ze stopten een prutje van 300.000 ratneuronen in een vaatje en lieten ze connecties maken. Op die manier vormde zich een (primitief) breintje. Dat breintje werd gekoppeld aan, je raadt het al, elektroden waarmee door middel van voltages prikkels toegediend werden. Hammond en zijn collega’s proberen de boel door te meten om zo meer inzicht te krijgen in de werking van het brein en zo eventueel tot nieuwe behandelingen voor aandoeningen als Alzheimers en epilepsie te komen.
Andere collega’s van Hammond, Dimitris Xydas and Julia Downes gaan nog een stapje verder. Ze sluiten de rattebreinen aan op rondrijdende robotjes. De signalen van de ultrasone obstakel-sensoren worden doorgegeven aan het brein en presto, na verloop van tijd wist het door het rattebrein aangestuurde robotje muren in 80% van de gevallen te ontwijken. Omdat de rattebreinen op ingewikkelde wijze in leven gehouden moeten worden, zijn de rattebreinen niet direct gemonteerd op het robotje maar sturen en ontvangen ze hun signalen vanuit een grote magnetron verderop in de kamer.
Een echt rattebrein in een vat dus. Wie zegt mij dat we dit over een paar jaar niet met mensenbreinen kunnen doen. Erger nog: wie zegt mij dat dit niet allang gebeurt en dat mijn brein me nu vertelt dat ik dit stukje zit te typen, maar eigenlijk ergens in een laboratorium dobbert… *cue twilight zone muziek*
Reacties (6)
Wie zegt jou dat je brein eigenlijk in een labarotorium ronddobbert?
Ha, dat geldt ook voor de laboranten. Ergo: voor alles en iedereen die denkt een brein te hebben.
De eindconclusie is: als het niet zeker is dat we echt bestaan of in een vat rondhangen, dan is het niet langer relevant onze identiteit te ontlenen aan het bewustzijn.
Een interessante interactie lijkt mij als ik, hypothetisch gezien, als overtuigd solipsist, een ander overtuigd solipsist tegen zou komen.
Aangezien het niet falcifieerbaar is, gelijk “bestaan er één of meerdere goden” is solipsisme een oninteressante these.
Het onderzoek daarentegen klinkt interessant. Ben benieuwd welke simpele mechanismen men (weer) gaat vinden om iets complex als een functionerend brein te laten evolueren.
Het lijkt mij een logische “evolutie” om de wetware met de hard-en software te koppelen. Dit is het prille begin van iets dat over 15-30 jaar misschien heel normaal wordt.
Uit ervaring weet ik dat achter de schermen (lees: geheim, defensie)de techniek ongeveer 30 jaar vooruit is. Dit was ook het geval met bijvoorbeeld de stealth-technologie. Wat er nu (“top secret”) aanwezig is op gebied van supercomputers en kunstmatige intelligentie, kon zo uit een Star trek film komen.
Beetje als in The Matrix:
“You think that’s air you’re breathing?”
Of als The Man With Two Brains, als je het wat luchtiger wilt bekijken.
Volgens mij is solipsisme recht evenredig omkeerbaar. Alles in het universum, inclusief zwarte gaten, poezen, badkuipen en natuurlijk U en Uw familie zijn echt en als zodanig op verschillende niveaus meetbaar. Ik daarentegen ben volslagen illusionair en besta nergens, zelfs niet op het gebied van de quantum mechanica.