WW: Hobbitdebat woedt verder

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

In 2003 werd op het Indonesische eiland Flores een vondst gedaan die al jaren voor veel paleontologische onrust zorgt. In een grot op het eiland werden acht skeletten gevonden van zo’n 18.000 jaar oud. Helaas werd maar één enkele schedel aangetroffen. Opmerkelijk is dat het postuur van deze skeletten afwijkt van die van de Homo Sapiens, in de zin dat de mensen een stuk kleiner waren dan wij nu zijn (zo’n 1 meter lang). De inhoud van de gevonden schedel was ook aanmerkelijk kleiner dan bij de moderne mens. Deze afwijking had tot gevolg dat de gevonden mens door sommige wetenschappers een eigen soort werd toegedicht, met de naam Homo floresiensis. In de volksmond kreeg de nieuwe mens een sprekender naam: de Hobbit.

Maar niet iedereen is ervan overtuigd dat de hobbits daadwerkelijk een aparte soort zijn. Een  grote groep antropologen en paleontologen is ervan overtuigd dat het hier gaat om gewone mensen die ofwel een bepaald fenotype hebben ontwikkeld, namelijk dat ze een stuk kleiner werden (zoals bijvoorbeeld ook de Pygmeeën kleine mensen zijn). Tegelijkertijd wordt er gewezen op de mogelijkheid dat het hier gaat om een genetische aandoening waarbij de schedelomvang te klein is.

Tussen de twee kampen woedt al jaren een felle strijd over de vraag of de Hobbit nou een aparte soort is of niet. Met name antropoloog Dean Falk meent dat analyse van de schedel aantoont dat er hier sprake is van een daadwerkelijke nieuwe soort en verdedigde dat uitgangspunt in het tijdschrift Science. Hij deed dit met name tegenover de argumenten van Robert Martin, die meent dat de overeenkomsten tussen de hobbitschedel en die van huidige encefaliepatienten aantoont dat er hier sprake is van een afwijking, veroorzaakt door een ziekte.

Het debat duurt voorlopig voort. Zo werden vandaag de resultaten van een zorgvuldige scan van de schedel in de Proceedings of the National Academy of Science gepubliceerd. Ook hier werd de scan werd vergeleken met die van encefaliepatienten en werden opmerkelijk veel overeenkomsten gevonden. Maar antropologen van het ‘nieuwe soort’-kamp, waaronder Falk, hebben al kritisch gereageerd op de conclusies. De onderzoekers van beide kampen beschuldigen elkaar van “hobbit politics” en het verdraaien van onderzoeksresultaten ten behoeven van de ‘gewenste’ conclusie.

Het zal dus nog wel even duren voordat het stof der debat is neergedaald en we kunnen uitmaken of we als moderne mens nu daadwerkelijk een hobbit-zustersoort hadden of niet.