Wetenschapsverdraaiing: Slenteren niet beter voor de gezondheid

ANALYSE - De Universiteit Maastricht haalde afgelopen week het nieuws met hun persbericht getiteld ‘Slenteren beter voor de gezondheid dan sporten.’ Een bizarre conclusie vindt Esther Bakker, universitair docent gezondheidspsychologie, als je het originele artikel leest.

De onderzoekers uit Maastricht vroegen achttien studenten gedurende vier dagen drie verschillende bewegingsregimes te volgen. In het eerste regime kregen studenten de opdracht elke dag veertien uur zittend door te brengen; in het tweede regime brachten studenten dertien uur per dag zittend door, en sportten zij één uur; in het derde regime werd zes uur zittijd verruild voor vier uur lopen en twee uur staan. Uit het onderzoek bleek dat deelnemers na het derde regime gunstigere bloedwaarden hadden ten opzichte van de andere regimes.

Wat zegt dit nu? In ieder geval niet dat slenteren beter is voor de gezondheid dan sporten. Wel dat langdurig zitten niet goed is voor onze gezondheid, en dat het vervangen van zit-uren door actieve uren ten goede komt aan bepaalde waarden in ons bloed. Kortom: dagelijks een uurtje sporten compenseert de negatieve effecten van een zittende levensstijl niet, meer uren niet zittend doorbrengen zou beter zijn.

Deze conclusie trekken de onderzoekers zelf gelukkig ook in hun onderzoek. Echter, de manier waarop dit onderzoek naar buiten is gebracht is pure wetenschapsverdraaiing die bovendien nog schadelijk kan zijn voor de volksgezondheid ook. Hoeveel mensen zullen door dit bericht concluderen dat ze het als niet-sporter best wel aardig doen? Een dergelijk bericht doet veel schade aan de enorme investering die er al jaren wordt gedaan om mensen meer aan het bewegen te krijgen, ten gunste van hun gezondheid.

Dit wordt nog eens versterkt door de quote van de hoofdonderzoeker, waarin hij aangeeft dat de Nederlandse beweegnorm, die inhoudt dat je elke dag een half uur intensief moet bewegen, dus onjuist blijkt. Ik neem aan dat de hoofdonderzoeker hier verkeerd geciteerd is, de Nederlandse Norm Gezond Bewegen spreekt namelijk van matig intensief bewegen. Hij zal vast bedoeld hebben dat dertig minuten bewegen op een dag niet voldoende is, maar zo staat het er niet.

Aangezien de meeste mensen niet verder lezen dan de kop en de eerste alinea, en al helemaal het originele artikel er niet bij zullen zoeken, wordt hier een totaal verkeerd beeld neergezet van de implicaties van dit onderzoek. Het ergste van alles is: het is de Universiteit Maastricht zelf die dit persbericht op deze manier naar buiten heeft gebracht! Als we een wetenschappelijk instituut als een universiteit al niet meer kunnen vertrouwen, wie dan wel?

Natuurlijk, media-aandacht is belangrijk, en het delen van wetenschappelijke kennis ook, maar op deze manier wordt er meer schade berokkend dan goed gedaan. Universiteiten en onderzoeksinstituten, laat u niet verleiden tot dit soort goedkope aandachttrekkerij, maar deel uw kennis op een professionele manier. Daar heeft de samenleving veel meer aan.