DATA - Terwijl het boterzachte klimaatakkoord in Nederland nog steeds niet definitief is, laat staan breed gedragen wordt, gaat de opwarming rustig door.
Veel aandacht bij de grafieken over de opwarming gaat uit naar de pieken aan de bovenkant. Maar het is leerzaam om te kijken wat de onderkant van de grafiek doet. Het is bijna 5 jaar geleden dat het onder de 0,3 kwam en tien jaar geleden dat het onder de 0,1 kwam.
Ook al zitten we nu lager dan de piek van 2016, het dal zit hoger als zo’n beetje alle 30 jaar voor 2014.
Oh, en de langjarige gemiddelden, behalve die voor 3 jaar, bereikten nieuwe hoogtepunten. Dat is het signaal.
Om het in deze donkere dagen aan het eind van het jaar nog wat somberder te maken, hier nog wat artikelen. Een artikel over een eerdere periode waarin de temperatuur stevig steeg. Dat bleef niet zonder gevolgen. Nog eentje. En eentje over het steeds sneller smelten van het ijs op Groenland. En tot slotte eentje over de pauze in de opwarming die geen pauze was, en terloops duidelijk uitlegt wat de rol van de mens is versus andere factoren.
Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v3, Hadcrut4 (4.6), NCDC, Copernicus ERA interim en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) , 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.
Reacties (50)
Ben even te lui om daar links bij op te zoeken, maar ik las van de week dat 2018 het op 3 na warmste jaar zal worden. Waarschijnlijk in de meeste datasets. Die van UAH geen idee, geen interesse.
Nederland zal het schoppen tot plek 2. Het op één na warmste jaar. Nu ga ik even een reversed Hans Verbeek doen: zou dat betekenen dat Nederland nu harder gaat opwarmen? :P
Wat me niet duidelijk is, is of dit afgelopen jaar een ENSO neutraal jaar of niet was en wat de ranking is volgens de ENSO indeling.
@1
Als ik het goed heb zaten we aan het begin van dit jaar op het randje van wel of geen La Niña. Volgens de WMO was er een La Niña. JMA zegt dat ook. Maar volgens de ENSO-index van NOAA stelde het maar weinig voor.
@1: mee eens, majava, in Nederland zal de gemiddelde temperatuur over 2018 uitkomen op 11,3°C., het op één na warmste jaar sinds 1901. Dat betekent de twee warmste jaren (sinds 1901) in het afgelopen decennium. Maar je hoort mij daar niet over klagen.
@1: In Maastricht wordt het zelfs het warmste jaar ooit gemeten. Althans, ik loop natuurlijk vooruit op zaken, 31 december weten we meer ;-)
@1: Klopt. Bij UAH vooralsnog de op vijf na warmste.
En totale zee ijs momenteel op eennalaagste niveau.
https://14adebb0-a-62cb3a1a-s-sites.googlegroups.com/site/arctischepinguin/home/sea-ice-extent-area/grf/nsidc_global_area_byyear_b.png?attachauth=ANoY7cpdVfpMmo0WwpmGgKSLN4IVV2SzMab53q0lyST-d-3Y_THNGFQeodpzU2dHTtnYvYLUrQGU-i_60JoS8xmcLeMp9EjyZPaMqeF6MX4Mp_5tNL3qKisSKK0Cl-wNIryIhTqW0tqDKEeL4egDHxZG_G6oqsfxw0CSxB4w4E3s3zuP4Lt1TJ88zORVLbuit0-xXcx19lGu4z-xT-jNqcYy87z-ndp5DTWKWZAOR69sIBt-qvVD_ukXe_I2Y1jKABr9qqRia4pbFiRDdNuAObighBAF8uHugiDkXsDzWUVwE84Lc7E_ksA%3D&attredirects=1
Zolang het niet lukt om de globale CO2-emissies omlaag te krijgen of tenminste stabiel te krijgen zal de opwarming vrolijk doorgaan. Gletsjers zullen smelten en zeespiegels zullen stijgen. Maar alle klimaatconferenties, akkoorden en wetten ten spijt het blijft business as usual. Het is niet dat er niets gebeurt maar het blijft too little and too late. Jammer de Wereld zou zo veel meer kunnen bereiken.
@7:
Niet zo somber, Raymond. Er is iets aan het veranderen.
Overal ter wereld wordt overgeschakeld van steenkool op schoner aardgas of duurzame energiebronnen. Tien jaar geleden betaalde de wereldbevolking meer dan $100 voor een vat olie. De laatste jaren is dat minder dan $80, terwijl er juist heel veel dollars bijgekomen zijn.
De doemscenario’s van het IPCC zijn onrealistisch en kunnen de prullenbak in. De afgelopen 10 jaar hebben aangetoond dat de wereldolieproductie en de wereldkolenproductie aan hun plafond zitten. Alleen het RCP2.6-scenario is plausibel.
@8: Je poneert een onhoudbare stelling. Bewijs het maar, met links.
@9: welke stelling vind je onhoudbaar?
of
of
Wat betreft die laatste bewering, lees mijn verhaal uit 2013 nog eens terug.
En leg dan gelijk maar uit waarom je er toen niet op reageerde.
2013:
2018:
En dan toch net doen alsof dat allemaal bij dezelfde doordachte visie hoort.
Hans Verbeek, dat je zelf altijd genoegen neemt met het eerste het beste gelegenheidsargument dat je uit je duim zuigt, dat is nu wel bekend. Maar laat het nu eens tot je doordringen dat je er verder helemaal niemand meer mee in de maling neemt. Dus, als je ooit eens één keer een advies van iemand aanneemt, laat het dan dit zijn: hou nou in vredesnaam eens op met jezelf zo voor lul te zetten.
@11: je snapt het niet he, Hans.
De olieprijs in 2013, boven de $100, was te hoog voor veel mensen. In Griekenland konden ze de stookolie niet meer betalen en gingen bomen uit stadsparken op te stoken.
In 2018 blijkt een olieprijs van $80 al te hoog voor de wereldeconomie. De dalende beurskeursen wijzen op een afnemende groei.
De meeste recessies in de afgelopen 50 jaar werden voorafgegaan door een stijging van de olieprijs.
Natuurlijk is er een elite, die zelfs $100 voor een liter benzine kan betalen. Maar het overgrote deel van de wereldbevolking voelt het direct in de portemonnee als de olieprijs stijgt.
Jij mag je eigen theorietje bedenken waarom de beurskoersen dalen en de wereldhandel niet verder groeit. Maar ik denk dat de hoge kosten van oliewinning een belangrijke factor zijn.
@12
Ik snap het uitstekend. Een hoge olieprijs, een lage olieprijs, een stijgende olieprijs, een dalende olieprijs, voor jou maakt het allemaal niet uit. Het is hoe dan ook bewijs van je gelijk.
Maar goed, het viel ook wel te verwachten dat je er juist nog een schepje bovenop zou doen na mijn advies om op te houden jezelf voor lul te zetten. Je moet het ook helemaal zelf weten.
@13: precies.
Door een hoge olieprijs worden de afnemers gedwongen tot keuzes:
– auto wegdoen (zie de dalende autoverkoop in China)
– zonnepanelen op het dak
– gebouwen isoleren
Hierdoor daalt het olieverbruik en de CO2-uitstoot.
Als de olieprijs daalt, gaat niemand de isolatie of de zonnepanelen weghalen.
Bij een lage olieprijs worden oliemaatschappijen gedwongen tot keuzes:
– stilleggen van verliesgevende projecten (teerzand)
– uitstellen van investeringen in nieuwe projecten
Hierdoor daalt op de lange termijn (5-10 jaar) de mondiale olieproduktie en daarmee de CO2-uitstoot.
Het is moeilijk in te zien dat juist die cyclus van een hoge olieprijs, gevolgd door een recessie, gevolgd door een lagere olieprijs op de lange termijn leidt tot een lagere mondiale olieproduktie.
Het sleutelwoord is “affordability”. Miljarden mensen kunnen zich makkelijk winbare olie, die voor 1 dollar per vat geproduceerd wordt, permitteren.
Moeilijk winbare olie, uit schalie of de diepzee of uit teerzand, kost $30 per vat of meer. En die prijs kunnen veel minder mensen zich permitteren.
@10: deze:
@15: Luister naar het verhaal van David Rutledge uit 2005 over de IPCC-scenario’s
Lees het verhaal van Judith Curry over RCP8.5
In 2007 schreef Kjell Aleklett al dat er onvoldoende steenkool, aardolie en aardgas gewonnen kan worden om de scenario’s te laten uitkomen. https://www.resilience.org/stories/2007-05-21/global-warming-exaggerated-insufficient-oil-natural-gas-and-coal/
Of lees mijn verhaal uit 2013 waarin ik beweer dat de menselijke CO2-uitstoot voor 2025 zal pieken en zal gaan dalen.
De mondiale steenkoolproduktie-piek is al geweest in 2013. Dus er is een redelijke kans dat ik gelijk ga krijgen.
In 2011 schreef ik hier op Sargasso al:
Volgens mij kunnen alle scenario’s waarbij de menselijke CO2-uitstoot na 2025 nog stijgt de prullenbak in.
@16: nonsens kwadraat: http://peakoilbarrel.com/world-coal-2018-2050-world-energy-annual-report-part-4/
Olieproductie wereldwijd 2007: 82.3 miljoen barrels, 2017: 92.6 miljoen barrels. Jaar op jaar productie stijgend in alle jaren!l
@14: “Miljarden mensen kunnen zich makkelijk winbare olie, die voor 1 dollar per vat geproduceerd wordt, permitteren.”
De productieprijs doet niet zo ter zake voor de consument. Geen vat olie wordt voor $1 verkocht (mede dankzij het OPEC kartel). Sterker nog, voor $30/vat krijg je de olie ook nergens (al meer dan 12 jaar niet meer), tenzij je hem zelf in centraal Canada bij de teerzanden gaat ophalen. Dus iedereen die in de afgelopen jaren olie gekocht heeft, kan zich olie tegen een veel hogere prijs dan $30/vat permitteren.
@12: jouw “theorietje” past niet bij de feiten. In 2011 was olie het duurst, gemiddeld was 2013 minder dan 100$ per vat. Sterker nog dan #18 zie ik zelfs al 15 jaar geen lagere prijs dan 30$ per vat
@8: [ Overal ter wereld wordt overgeschakeld ]
U snapt het niet, hè, mijnheer Verbeek?
Correctie, u WILT het niet snappen, hè, mijnheer Verbeek?
Daarom, voor de andere lezers:
Als de groei in olieconsumptie groter is dan de overschakeling op renewables, dan blijft de olieconsumptie gewoon groeien. Met 1,5% per jaar of zo. Jaar in, jaar uit. Hoe lang dat zo blijft weet ik niet, ik hoop niet lang, maar velen verwachten peak oil pas in 2030.
Dat geklets over de bankroete Grieken is gewoon weer anekdotisch cherrypicking en geen maatstaf voor de wereld.
“Chinese Oil Demand Growth Could Slow Down Soon” zegt al genoeg, de groei verminderd…
In verklaringen voor verminderde autosales in China wordt de economie genoemd en de trade wars, maar niet de olieprijs.
De olieprijs heeft niet of nauwelijks een waarneembare invloed op de totale consumptie. Die stijgt gestaag door met slechts één significante daling tussen 1980-1985. De enorme crisis van 2008 is niet meer dan een klein dipje.
Vergelijk de grafiek voor de olieprijs (inflatie gecorrigeerd) en de olieconsumptie. Correlatie nul komma nul.
Ondanks hogere prijzen, veel zuinigere motoren en verlichting en electronica, isolatiemaatregelen en renewables en wat dies meer zij, stijgt de olieconsumptie schijnbaar onafhankelijk door. “Affordability” is dus blijkbaar geen belangrijke factor voor de wereldwijde consumptie.
http://labs.timogrossenbacher.ch/worldoil/
https://www.macrotrends.net/1369/crude-oil-price-history-chart
@17:
De wereldsteenkoolproduktie is de afgelopen jaren niet gegroeid maar afgenomen. (bron: Statistical Review of World Energy 2018)
Ook dit plaatje uit het artikel van Minqi Li, waar jij naar verwijst, laat zien dat de mondiale steenkoolproduktie al heeft gepiekt tussen 2010 en nu. Minqi Li verwacht nog een tweede piek, die nauwelijks hoger is, rond 2030. Maar dat is koffiedikkijken.
Voor de doemscenario’s van het IPCC is een verdubbeling van de menselijke CO2-uitstoot nodig. En volgens mij gaan we dat never-nooit-niet halen.
Mee eens, de olieproductie stijgt nog wel. Maar cijfers uit het verleden geven geen garantie voor de toekomst.
Als jij op basis van jouw bronnen de doemscenario’s geloofwaardig vindt, prima. Maar ik ben niet overtuigd.
@18:
Tuurlijk niet, Bismarck.
Stel de productieprijs van een liter melk bedraagt 50 cent. En de consument wil maar 49 cent betalen aan de boer. Hoe lang denk je dat de boer doorgaat met melken?
@20:
Op de korte termijn niet.
Als de olieprijs lange tijd laag blijft en de winsten van de olieproducenten verdwijnen, dan wordt er minder geïnvesteerd in nieuwe olieprojecten. Aangezien de productie uit bestaande velden geleidelijk afneemt (zie bijvoorbeeld de Noordzee), moet er voortdurend in nieuwe productiecapaciteit worden geïnvesteerd.
Als er lange tijd niet geïnvesteerd wordt, zal op de duur het aanbod aan aardolie gaan afnemen.
We zullen het zien. Het IPCC acht het realistisch dat de olieproductie nog decennia lang zal stijgen. Ik verwacht in het komend decennium toch wel een daling. Het is zeg maar een wetenschappelijk experiment waarin mijn hypothese wordt getest.
Ik ben benieuwd naar de uitkomst.
Hoe lang zeg je dat al? En hoe lang zal je dat blijven volhouden? De realiteit heeft op jou geen invloed, vrees ik:
https://www.carbonbrief.org/analysis-fossil-fuel-emissions-in-2018-increasing-at-fastest-rate-for-seven-years
@24: kun je niet lezen, majava?
Waarom daalde de mondiale CO2-uitstoot in 2009?
Denk je dat zo’n economische recessie nog een keer kan gebeuren?
@25: Die quote is leuk voor op Facebook. Hier hou je er niemand mee voor de gek. Waar we het hier over hebben en wat we in het verleden hebben gezien is dat de wereld een groeiende honger heeft naar energie en dat de prijs daar haast geen invloed op had en heeft. Economische activiteit wel en na een dip komt een opleving en gaat de trein weer verder. Jij negeert dat alles. Echt compleet alles.
Ik kan lezen. Kun jij wel begrijpend denken?
@26: als je er zoveel verstand van hebt, dan kun je je aanmelden als blogger. Ze zullen jouw verhalen over de oneindige groei graag posten.
Als we in Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk weer steenkool gaan winnen. En als er in de Golf van Biskaje net zoveel olie gevonden wordt als in de Noordzee. En er in Europa een tweede Slochteren gevonden wordt, dan kunnen we nog wel 40 jaar groeien in Europa. Maar ja, als.
@21: de IEA noemt een stijging in 2017. Van 2018 hebben we waarschijnlijk nog niet alle getallen.
@27: niemand beweert dat die groei voor eeuwig blijft, maar er is voorlopig geen teruggang in de consumptie van olie, steenkool etc. Typisch voorbeeld van een sokpop
@22: “Stel de productieprijs van een liter melk bedraagt 50 cent. En de consument wil maar 49 cent betalen aan de boer.”
Lees #18 even opnieuw. De consument is de afgelopen 14 jaar continu bereid geweest prijzen van (meestal veel) meer dan $30 te betalen. Dus ook die moeilijk winbare olie die $30/vat kost om te produceren levert gewoon winst op. Je vergelijking gaat dus niet op.
@30:
Bewijs ontbreekt.
Kun je onderbouwen dat een olieprijs van $30 per vat winstgevend is voor alle producenten?
The Bullshit Assymetry Principle is strong in @HansVerbeek
@31: jouw eigen woorden: #14.
@28: het IEA heeft voor de eerste helft van 2018 al wel data gepubliceerd.
Voor jou misschien ook interessant hoe het IEA over het steenkoolverbruik denkt.
https://www.iea.org/newsroom/news/2018/december/global-coal-demand-set-to-remain-stable-through-2023-despite-headwinds.html
O, je verzet de doelpalen naar “voorlopig geen teruggang”.
Daar kan ik mij wel in vinden, JANC, daar zijn we het over eens.
Een wereldwijde recessie daargelaten, verwacht ik dat de mondiale CO2-emissies pieken voor 2025. En daarom zijn de RCP-scenario’s volkomen onrealistisch, m.u.v. RCP2.6.
@34: dat is wel de meest idiote reactie. Uit jouw link is de belangrijkste passage namelijk:
dus steenkoolconsumptie steeg in de afgelopen twee jaar en blijft stabiel voor de volgende vijf.
Uit jouw link blijkt dat de vraag naar olie eveneens blijft stijgen.
@34
Als dat gebeurt, dan is dat dankzij al die mensen die begrijpen dat een energietransitie niet uit zichzelf uit de lucht komt vallen. Maar dat die alleen te realiseren is door er hard aan te werken en in te investeren. De mensen die niet luisteren naar de bullshit van rabiate wetenschapsontkenners en complotmallotici, dus.
Maar het zal de rabiate wetenschapsontkenners en complotmallotici niet verhinderen om zo’n geslaagde energietransitie te claimen als bewijs van hun gelijk. Omdat het eigen gelijk het enige is dat deze types interesseert.
@34:
Het is juist scenario 2.6 dat ‘onrealistisch’ zal blijken en zal afvallen. En dat zullen we al snel zien ook, want om op 2.6 te kunnen uitkomen moet het hoogtepunt van de emissies vallen voor het jaar 2020. Nog 2 jaar om dat te zien sneuvelen en jou je woorden te zien inslikken. #yeahright
Voor de goede orde, geen enkel scenario is onrealistisch als je het neutraal ziet als wat zou kunnen gebeuren. Het is namelijk allemaal mogelijk. En als ontkenners niet het grootste stel hypocrieten zou zijn die je je maar kunt voorstellen, dan zouden er nu een paar hebben komen vertellen dat er inderdaad nog heel veel fossiele voorraden zijn om op te stoken. Maar dat zul je ze alleen maar horen zeggen als ik begin over het overstappen naar hernieuwbare energiebronnen.
@37:
Is dat zo? Misschien moet je nog maar eens teruglezen wat van Vuuren en Kram er over schreven.
http://www.globalchange.umd.edu/iamc_data/iamc2009/090915_024_Detlef.pdf
@36:
Aha, ik val in die groep.
Jij stopt mensen, die tot andere inzichten komen graag in hokjes. Het is zwart/wit voor jou. Hopeloos ongenuanceerd.
Ik ben geen wetenschapsontkenner en ook geen malloticus.
Complotten bestaan. Sommige comlotten vind jij heel geloofwaardig, dus misschien ben jij zelf wel een complotdenker.
Heb ik dat gezegd dan?
[Toelichting: Ja, natuurlijk verwachtte ik wel dat je je aangesproken zou voelen. Maar dit is het soort spelletjes dat jij ook steeds weer speelt. Dingen suggereren en als je daar dan op aangesproken wordt zeggen dat je het niet (letterlijk) hebt gezegd.]
Projectie. En bullshit valt niet te nuanceren.
@22: [ En de consument wil maar 49 cent betalen aan de boer. ]
De logica van een kleuter.
Je MOET eten dus als er geen alternatief is MOET je duurder eten kopen en bezuinigen op bijvoorbeeld je vakantie.
Je MOET stoken om je huis warm te krijgen en als er geen alternatief is MOET je duurdere brandstof kopen en iets bezuinigen op bijvoorbeeld je vakantie.
U verzint allerlei onzin om de werkelijkheid te ontkennen die de grafieken laat zien: de olieconsumptie stijgt ongeacht de prijs van de afgelopen jaren.
@40: op wie doel je dan met de opmerking
@41:
Je hebt helemaal gelijk.
Zijn de schulden in het afgelopen decennium verder opgelopen of is de schuldenberg kleiner geworden?
Is alle olie, die we gebruikt hebben, echt betaald? Of staat er nog een rekening van biljoenen dollars open?
@34
De ‘daarom’ mag je uitleggen. Je begint met een verwachting/aanname/onderbuikgevoel die je niet onderbouwt. Vervolgens trek je daaruit de conclusie dat al het andere ‘volkomen onrealistisch’ is.
@44: leuk dat je even langskomt, spam.
De discussie is al een tijdje aan de gang.
De onderbouwing voor mijn bewering vind je in #16
@45: die onderbouwing is al onderuit gehaald.
@44: nog maar eentje ter onderbouwing
Projection of world fossil fuel production with supply and demand interactions
@47: hmmm een proefschrift uit 2010. Sindsdien hebben wij 8 jaren met enkel meer vraag en productie van olie, kolen, … is dat werkelijk een onderbouwing? Ja, van #32
@48: je hebt het niet gelezen, dus je roept maar wat.
Misschien staat er wel in dat productie en verbruik zal blijven stijgen tot 2030… o wacht…
Je hebt niet eens het citaat gelezen :-D
@49: nogmaals, gebaseerd op cijfers voor 2010. Voor de rest, blijft jouw onderbouwing een onderbouwing van de stelling in #32. Hoe je ook op de man probeert te spelen.