ACHTERGROND - Veel mensen zullen deze maand begonnen en alweer gestopt zijn met meer bewegen. Sporten blijkt, net als diëten en andere goede voornemens, moeilijk vol te houden. Maar waarom is dit zo? De reden is simpel: omdat veel mensen niet de goede sport kiezen, en dan is je goede voornemen gedoemd te mislukken. Maar hoe weet je nu welke sport bij je past? Biedt de wetenschap uitkomst?
Veel beginnende sporters zullen zich afvragen welke sport ze het beste kunnen gaan doen om hun goede voornemen voor 2015, meer bewegen, vol te houden. Zal ik lid worden van die nieuwe sportschool, gaan hardlopen, op yoga, of juist bij een voetbalvereniging gaan? En waar ben ik eigenlijk goed in, een duursport als hardlopen of een krachtsport zoals fitness?
Bij sommige mensen is duidelijk wat hen meer zal liggen: slanke gespierde types doen het beter als lange-afstandlopers, spierbundels kunnen beter gaan kogelstoten of gewichtheffen. Maar het grootste deel van de mensen die in januari (meer) willen gaan sporten zijn niet duidelijk in zo’n hokje te plaatsen en maken hun keuzes door invloed van vrienden, de laatste mode en nieuwjaarsaanbiedingen van de sportschool.
Genetisch sportadvies?
Wellicht kunnen je genen je vertellen welke sport je het best kunt doen? Er zijn inderdaad bedrijven (zoals DNAfit uit Engeland) die je sportadvies geven op basis van je erfelijke informatie, je DNA. Op basis van kleine variaties in een bepaald gen zou voorspeld kunnen worden of je een duursporter of een krachtsporter bent.
Er zitten echter veel haken en ogen aan zo’n test. Het programma De Kennis Van Nu liet in hun uitzending in december zien dat zo’n test er goed naast kan zitten. De discuswerper Maarten Persoon, die vaak tweede en derde wordt op WK’s en EK’s, zou volgens de test een duursporter zijn, terwijl hij toch duidelijk zijn strepen heeft verdiend als krachtsporter.
Het bedrijf DNAfit geeft in dit programma schoorvoetend toe dat de test misschien niet 100% voorspellend is. Maar er zijn sportscholen, zoals Health City, die de test aanbieden aan iedere recreatieve bezoeker (voor 170 euro). Maar heb je wat aan zo’n test als je gewoon wat aan je gezondheid wilt werken? Nee dus, de uitslag zegt waarschijnlijk weinig, dus vooral niet doen!
(Pseudo-)wetenschappelijk onderbouwde hypes
Als je DNA geen uitkomst biedt, hoe kies je dan wel de juiste sport? Ieder decennium heeft een nieuwe sport-hype: in de jaren tachtig was het aerobics, daarna Tae-Bo en Pilates, nu zijn Spinning en Yoga in de mode.
Iedere sporthype wordt ook vergezeld door (pseudo-)wetenschappelijk bewijs dat díe activiteit toch echt het beste is voor je gezondheid/hart/gewicht/etc. Zo zou yoga je ‘organen masseren’, je ‘een stralende huid opleveren’ en ‘je immuunsysteem activeren’ volgens de folders, maar de wetenschappelijke onderbouwing hiervan is ver te zoeken. Ook alle beloftes rondom de super-workout Pilates bleken maar zelden te worden onderbouwd door wetenschappelijk onderzoek. Dat bewegen gezond is, is wel bewezen, maar wát je dan moet doen voor het beste resultaat blijft onduidelijk.
Gewoon wandelen dan maar?
Misschien maar gewoon regelmatig een stevige wandeling maken? Een recent onderzoek in Engeland, waarin verschillende studies naar het effect van wandelen werden bekeken, liet zien dat lid worden van een wandelclub de meest effectieve manier zou zijn om de gezondheid te bevorderen.
Maar ook dit onderzoek moet met een korreltje zout genomen worden. Volgens een onderzoeker van het UMCG in Groningen gelden de goede gezondheidseffecten van wandelen eigenlijk alleen voor ouderen. Jongere mensen die iets aan hun gezondheid willen doen kunnen volgens haar beter een intensievere sport gaan doen.
Doe wat je leuk vindt!
Al die tegenstrijdige adviezen helpen niet echt, dus laat men zich massaal verleiden door de nieuwjaars-aanbieding van die nieuwe sportschool, om vervolgens de rest van het jaar vast te zitten aan een te duur abonnement.
Maar als je écht meer wilt bewegen, dan zit er maar één ding op: ga iets doen wat je leuk vindt! Alleen dat kun je op de langere termijn volhouden, zeggen Amerikaanse artsen in het radioprogramma Freakonomics. Dus de beste wetenschappelijke tip is: volg proeflessen bij verschillende yogaclubs, hardloopgroepjes en sportscholen en vind uit wat je léuk vindt. Grote kans dat je dat wél de rest van het jaar volhoudt.
Door Eva Teuling
Reacties (19)
“Wellicht kunnen je genen je vertellen welke sport je het best kunt doen? Er zijn inderdaad bedrijven (zoals DNAfit uit Engeland) die je sportadvies geven op basis van je erfelijke informatie, je DNA. Op basis van kleine variaties in een bepaald gen zou voorspeld kunnen worden of je een duursporter of een krachtsporter bent. “
De hele gedachte hierachter ontgaat me. Mensen die met sporten beginnen als goed voornemen zijn over het algemeen al (veel) te oud om nog een topsportcarrière te beginnen. In welke sport je goed bent is dus niet echt een eerste overweging, zeker omdat Olympisch goud winnen toch al niet de motivatie is om überhaupt sporten op te pakken.
Dat is een inkoppertje.
We zijn allemaal het meest geschikt om hard te lopen. Niet sprinten, maar duurlopen. Onze hele lichaamsbouw is het gevolg van een natuurlijke selectie op ‘goed kunnen duurlopen’.
Als je een sport echt wilt blijven doen, dan moet je hem in je dagelijks leven inpassen.
Het hardlopen is vrij makkelijk in te passen in je leven. Korte afstanden (naar mijn werk en naar het station) doe ik hardlopend. En ik ken nog meer hardloopforensen, die naar hun werk hardlopen.
Jezelf hardlopend verplaatsen is voor Tarahumara-indianen uit Mexico en veel Kenianen en Ethiopiërs vanzelfsprekender dan fietsen en autorijden.
Da’s ook niet zo gek; voor de meest geschikte sporten is namelijk helemaal geen plek meer in Nederland. Zo ATB ik graag, maar dat mag dankzij Natuurmonumenten in toenemende mate (en zonder wetenschappelijke onderbouwing) alleen nog op de gebaande paden. En die ken ik onderhand wel. Toen ik nog jong was was dat allemaal niet zo’n punt; toen ging je gewoon. Nu vraag je je bij iedere flauwe bocht af of je om de hoek opgepakt wordt omdat je je identiteitsbewijs niet bij je hebt.
Bovendien is het nogal een toer om in het bos te komen; in de stad op een fiets waarmee het lastig is zachter dan 30 te rijden is een hel; je lijkt wel een wielrenner en wordt ook zo behandeld. Toen ik nog jong was was onze infrastructuur nog niet zo gespecialiseerd; je werd niet gedwongen je te mengen met het trage fietsverkeer maar deelde gewoon de rijbaan met iedereen.
Of hardlopen. Ik doe dat liefst niet op verharde ondergrond. Dat is ook helemaal geen optie want na 2 kilometer op verharde ondergrond lopen lig ik er gegarandeerd een maand uit. Nou heb ik een route ontdekt waarmee ik via bermen enzo nog wel een eindje kom, maar dan zit ik gegarandeerd onder de hondenstront. Toen ik nog jong was waren er veel meer onverharde stukken.
De conclusie is duidelijk: ik heb een meer “urban” sport nodig. Toen ik nog jong was had ik er een; jarenlang heb ik 4 uur per dag op mijn inline skates parkjes, parkeergarages etc. onveilig gemaakt. Nu zou ik nog terecht kunnen in het lokale skatepark tussen de jeugd die half zo oud is, maar gewoon lekker buiten sporten op inline skates als bijna veertiger… geen optie, niet in de minste plaats vanwege allerlei camera’s.
Gelukkig heb ik na jaren van zoeken nu een redelijke sport gevonden: ik loop voor zonsondergang bewapend met camera en statief zo ver mogelijk een niet door de Natuurmonumentengestapo beheerd natuurgebied in. Vervolgens wacht ik al fotograferend tot het lekker donker is en probeer dan zonder hartaanval te krijgen of de lokale fauna een hartaanval te bezorgen zonder zaklamp weer terug ;-) Heerlijk ;)
Maargoed – wat ik maar wil zeggen: het is behoorlijk lastig om zonder allerlei stressfactoren te introduceren een leuke sport te beoefenen tenzij je je heil zoekt in allerlei strak georganiseerde sporten, veelal teamsporten en sporten met *gruwel* regels. BRrrrr! In een niet compleet over de top volgestouwd land zou je helemaal niet hoeven sporten om het sporten; dan ga je gewoon een lekker stukje wandelen om het wandelen en blijkt achteraf dat je per ongeluk ondertussen ook hebt gesport.
@2, we zijn helemaal niet goed geschikt voor hardlopen – viervoeters zijn daar bv veel beter in. We zijn ook niet bij uitstek duurlopers, ons uithoudingsvermogen is redelijk beperkt. Noch sprinters, dat kunnen andere dieren veel beter, zoveel explosieve kracht hebben we ook weer niet. In alle richtingen zijn er heel wat dieren te vinden die stukken beter aangepast zijn. Waar wij bij uitstek genetisch goed in zijn is diversiteit en flexibiliteit. Hardlopen en gewoon lopen en klimmen en in bosjes verbergen en zwemmen en door open veld en door dicht struikgewas kunnen bewegen en dingen doen tijdens het lopen (zoals speren meesjouwen ofzo) en in de loop van de tijd uitvinden hoe je kunt kanoen of paardrijden of fietsen of boogschieten…
Kortom: zoek een breedtesportvereniging.
Zelf haalde ik uit de wandelclub en
trouwens ook iets anders: dat het misschien helemaal niet zoveel met de sport te maken heeft maar ook met sociale context en structuur.
(Verder: ik vind Scienzepalooza wel een beetje erg makkelijk en populair, dat mag best wat inhoudelijker.)
jezus wat een slap stukje
@4
Waar haal je dat vandaan?! Doorgaans wordt exact het tegenovergestelde beweerd, namelijk dat de mens bij uitstek geschikt is voor, grotendeels “ontworpen” om zo lang mogelijk te kunnen hardlopen. Met stip op nummer 1 in het dierenrijk; we rennen alle andere diersoorten eruit.
http://en.wikipedia.org/wiki/Persistence_hunting
http://www.nytimes.com/2009/10/27/health/27well.html?_r=0
Afgelopen jaar versloeg een mens nog een paard op de 100 kilometer hardlopen.
http://magazines.defensie.nl/landmacht/2014/08/man-vs-horse
Korte afstanden (naar mijn werk en naar het station) doe ik hardlopend. En ik ken nog meer hardloopforensen, die naar hun werk hardlopen.
En dan extra kleren meenemen en daar douchen? Zijn denk ik niet veel bedrijven die daar open voor staan.
@2:
Mijn heupen en knieën en rugwervels denken daar helaas heel anders over…
@6, behalve dat het paard uit de race is gehaald omdat het niet wilde drinken. Uiteindelijk is het dus als uitslag voor wie de afstand het beste af kan leggen toch wat onbeslist. Bovendien maakt dat ethische spanningsveld het uberhaupt moeilijk om te vergelijken: een sporter kan zichzelf verder pushen dan een enduranceruiter van z’n paard zal en mag vragen.
Tweede punt is dat het niet ‘man vs horse’ is maar ‘man vs horse+rider’ – de marathonrenner torst niet nog een ruim 15% extra gewicht mee, het paard wel.
https://en.wikipedia.org/wiki/Man_versus_Horse_Marathon geeft ook vrij regelmatig winst van het paard, de gegevens en de omstandigheden van de langere runs kan ik zo niet vinden.
Eea hangt verder af van de omstandigheden, weer, ondergrond etc. (In kou moeten we het bv ook afleggen tegen sledehonden en wolven, – verre. Maar die doen het bv niet goed in warme omstandigheden. Dus het hangt maar net af hoe je de race vormgeeft of we het halen of niet.)
We winnen het dan ook niet op basis van onze spieren, maar vooral omdat we geen vacht hebben en goed kunnen zweten.
(En eigenlijk is het best knap van het paard, aangezien die ook op kortere afstanden superieur zijn.)
@8
En mijn enkels. Maar een zittend bestaan met een chronisch slaaptekort is natuurlijk ook niet echt bevorderlijk voor de gezondheid. Atrofie.
@7: de hardloopforensen, die ik ken, hebben dat inderdaad goed geregeld. Ze lopen 2 of 3 keer per week hard naar het werk. Er is een douche en nette kleren liggen klaar op de zaak. Terug met de bus of de fiets.
Ik hoef zelf maar een klein stukje (300 m.) te rennen naar mijn werk. Daarna hoef ik niet te douchen of om te kleden.
Als je het eenmaal onder de knie hebt is hardlopen een heerlijk tijdverdrijf.
@8: wat heb je tijdens je leven gedaan om je knieën en rugwervels zo te verzwakken?
Je lichaam is de tempel van je ziel en je kostbaarste bezit. Wees er zuinig op en houdt het zo sterk mogelijk (gebruik je spieren om ze sterk te houden).
Hardlopen? Typisch iets van de moderne samenleving. Haast.
Allemaal.
Ga gewoon wandelen. Begin bij je huis, hang een rugzak om. Loop in je eigen tempo en neem om de 10 km een pauze om wat te eten. Drinken doe je als je moet. Zo kun je rustig 30 km op een dag doen. Vergeet die vierdaagse lopers die op snelheid hun 50 km doen.
Heb je geen geld voor?
Leer goochelen, ga vuurspuwen, straattekenen. Verzin wat.
Richt je leven anders in. Prima voornemen.
Ik ben toch veel meer op de hand van Midas Dekkers die in 2006 het boek “Lichamelijke oefening” schreef.
– “In zijn jongste boek Lichamelijke oefening bestudeert de bioloog de homo adidas. Hij veegt flink de vloer aan met een paar mythen over sport en bewegen. Dat sport natuurlijk zou zijn (geen enkel dier doet aan sport), dat het zou verbroederen (‘make love, no sports’, aldus Dekkers), dat je er ouder van zou worden (statistisch is dat nooit gebleken). Gezonder dan? Talloze mensen strompelen met een sportblessure rond. Dunner? Welnee. Kijk naar Amerika. In het land waar het meest gesport wordt, zijn ook de meeste dikkerds.” –
Ik hou het op gewoon functioneel bewegen. Het huishouden doen, rekken en strekken tijden het stoffen en soppen en lichte krachttraining tijdens het lopend boodschappen doen.
@3: Emigreer naar een leuk ongeregeld land vol met onverharde wegen…
Dammen?
Veel mensen zullen deze maand begonnen en alweer gestopt zijn met meer bewegen.
Veel mensen kiezen ook dan ook voor fitness/cardio of iets wat daar op lijkt. Maar ik kan vertellen, van alle mogelijkheden die er zijn, is fitness de domste keuze. Je moet een activiteit kiezen die je leuk vindt, niet iets kiezen met als doel afvallen/fitter worden.
@13
Lijkt me onzin. Hardlopen is met een goed functionerend lichaam, een niet al te lelijke omgeving en fatsoenlijke kleding (zoals geen kleding) hartstikke lekker. Je lichaam stuurt tijdens het hardlopen ook allemaal chemische signalen naar je brein om dat even goed duidelijk te maken.
Het ligt dan ook voor de hand dat je, mits niet gehinderd door de enorme bak aan rommel die de moderne samenleving op je afvuurt, regelmatig even een stukje zou rennen. Bovendien is hardlopen – gerekend per kilometer – efficienter dan wandelen en ligt het dus in de lijn der verwachting dat een gezond mens dat een afstandje moet afleggen puur biologisch gezien de voorkeur zou geven aan hardlopen boven wandelen.
Wolven en paarden rennen trouwens ook graag een stukje. Dat doen ze ook heust niet doordat de moderne samenleving ze met haast opzadelt.
@12:
Uit je vraag spreekt een fantastische vooringenomenheid. Mijn medisch dossier gaat je natuurlijk geen zak aan, maar ik kan je wel vertellen dat erfelijke factoren vaak een rol spelen bij kraakbeenaandoeningen.