Weinig revolutionairen, maar veel steun voor revolutie

Eergisteren was het een jaar geleden dat Khaled Said door de politie van Alexandrië werd doodgeslagen nadat hij getuige was geweest van een drugsdeal van twee agenten. Enkele honderden demonstranten herdachten dit in Cairo met een demonstratie tegen politie-willekeur. Hier één van hen met een poster van het verminkte lijk van Khaled Said bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. (Foto Hossam Hamalawy).

Twee tegelijk verschenen enquêtes – een van het International Republican Institute (IRI), de andere van Gallup Abu Dhabi – bevestigen dat de Egyptische bevolking en masse achter de omwenteling staat die Mubarak de laan uitstuurde. Om en nabij de negentig procent in beide onderzoeken is er blij mee dat hij weg is. Een meerderheid verwacht ook dat het nu beter zal gaan met Egypte (90% – IRI) en een veel groter aantal mensen dan voorheen heeft het gevoel dat de economie- die in slechte staat verkeert –  nu kan opkrabbelen (Gallup: 46% – was 15% vóór de revolutie). Gallup meldt ook dat veel minder mensen nu – na de revolutie nog zouden willen emigreren. Vóór de revolutie was dat 23%, nu nog 11%.

Het blijkt dat maar om en nabij de 28% van de Egyptenaren daadwerkelijk heeft meegedaan aan de revolutie door aan één of meer demonstraties of stakingen deel te nemen. Ook blijkt Twitter en Facebook op de meesten geen grote invloed te hebben gehad. Niet meer dan zo’n 30% van de Egyptenaren zegt toegang tot internet te hebben. En slechts 8% zegt zich te hebben laten leiden door Internet of Twitter. Veel belangrijker was de staatstelevisie (ruim 80%) of Al-Jazeera (ruim 60%).
Maar dat neemt niet weg dat het overgrote deel van de bevolking van plan is straks in september te gaan stemmen, namelijk zo’n negen van de tien Egyptenaren zullen dat doen (bij de laatste verkiezingen in 2010 was dat nog geen 30%). Het vertrouwen dat die verkiezingen eerlijk zullen zijn is eveneens groot.

Gallup heeft de Egyptenaren ook gevraagd welke vrijheden in ieder geval een plaats moeten krijgen in de nieuwe grondwet. van de ondervraagden noemde 92% de vrijheid van meningsuiting, 67% de vrijheid van godsdienst en 55% de vrijheid van vergadering. (Egypte blijkt trouwens hoog te scoren op de lijst van religieuze verdraagzaamheid, 67% heeft er geen bezwaar tegen dat iemand van een ander geloof naast hem/haar komt wonen. Alleen Libanon (76%) scoort hoger in het Midden-Oosten (ter vergelijking in Saudi-Arabië is het 19%, in Palestina 22% en in Israel 23%).

Ongeveer 1000 demonstranten vormden in Alexandrië een picket-line. Khaled Said werd een symbool van de Egyptische revolutie. De protesten tegen zijn dood leidden uiteindelijk tot de omwenteling. De eerste geslaagde protestdemonstratie werd op 25 januari 'De Dag van de Politie' gehouden in zijn naam.

Uiteraard vroegen beide onderzoeken hun respondenten ook over wat zij denken te gaan stemmen in september. Bij deze vragen blijkt voornamelijk dat wel een meerderheid wil gaan stemmen maar dat de meesten nog niet weten wat. Bij Gallup bleek dat 15% aanhanger is van de Moslim Broederschap (en 5% voor de gematigder islamitische Wassat-Partij) terwijl 10% nog een voorkeur heeft voor de Nationaal Democratische Partij, de inmiddels opgeheven voormalige regerings-partij. Bij beide scoort ook de Wafd, de grote voorvechter van de nationale onafhankelijkheid uit het verleden, redelijk: 5 – 6%. Partijen uit het verleden hebben kennelijk nog wel aantrekkingskracht en de Moslim Broederschap blijft trekken, al komt het in deze peiling niet boven de 20%.

Bij IRI bleek echter iets anders, namelijk vooral onzekerheid. Daar zei zo’n 68% dat zij wel willen gaan stemmen op één van de nieuwe partijen, maar bleek tegelijk dat niet meer dan een derde van hen al een keus gemaakt heeft welke partij dat dan wel gaat worden. IRI  meldt wel voorkeuren voor partijen, maar dat zijn maar heel kleine percentages voor lek van hen (bij IRI scoren de Moslim Broeders slechts 2%). Het verschil zal wel iets te maken hebben met het verschil in vraagstelling. Maar al met al bevestigt het allemaal het algemene beeld: namelijk dat de Egyptenaren absoluut gelukkig zijn met de revolutie,  maar onzeker over hoe het verder zal (moeten) gaan.