Weekendquote | Kritiek op gokken met voedsel

Door Gepost op Thema

“One of the main things in food inflation is that it has attracted the speculators for short-term profit at the expense of people living a dignified life” (Telegraph)

Unilever CEO Paul Polman bekritiseert speculanten die de afgelopen jaren naar de voedselmarkt zijn getrokken en kortetermijnwinst maken, over de rug van de ‘gewone’ consument. Polman heeft onlangs gesproken met eurocommissaris Michel Barnier (interne markten) over de mogelijkheden om speculanten te verplichten om hun posities te openbaren. Speculatie in goederen drijft (onnodig) de prijs op en staat los van de factoren die werkelijk het aanbod danwel de schaarste beïnvloeden: voorraden, droogten en overstromingen. Bij hard commodities als goud, ijzer en zilver heeft dit (slechts) een indirect effect op het leven van mensen. Maar bij soft commodities als graan, koffie en soja heeft direct consequenties voor het dagelijks leven, met name voor mensen in ontwikkelingslanden die een relatief groot deel van hun inkomen kwijt zijn aan eten. Uit een onderzoek van de Universiteit Utrecht in opdracht van de Triodos Bank naar de koffiemarkt bleek dat sinds 2004 de prijsontwikkeling in toenemende mate door speculatie wordt bepaald. Voor andere soft commodities is dat niet veel anders. Het record dat in december werd gebroken is naast misoogsten door droogte en overstromingen dan ook voor een groot deel aan speculatie te wijten.

  1. 1

    Speculatie met voedsel zou eigenlijk gewoon strafbaar moeten worden. Dit heeft zoals gezegd direct invloed op de levens van mensen. Zelfs zo ver dat kan lijden tot overlijden door ondervoeding. Probleem van globalisering is natuurlijk dat strafbaarstelling door een individueel land nergens toe zal leiden, omdat speculanten zich simpelweg elders kunnen vestigen. Voordat je de hele wereld zo ver hebt hier afspraken over te maken zijn we honderd jaar verder.

    Enige reële oplossing voor dit probleem op korte termijn lijkt het me dat landen meer zelfvoorzienend worden als het gaat om eerste levensbehoeften. Maar ik geloof dat ik met die constatering een wijd openstaande deur intrap.

    Reageer hierop
  3. 3

    Het is goed dat Polman dit benoemt, echter louter wijzen naar speculanten is mijns inziens wel een beetje simplistisch. Het gaat veel verder dan speculatie alleen.

    Naast speculatie heb je tevens te maken met het dumpen van voedsel door grote marktpartijen. Hierdoor zijn er diverse landen die totaal afhankelijk worden van buitenlands voedsel omdat het goedkoper is dan zelf produceren. Indien de prijs dan stijgt, kunnen ze nergens op terug vallen.

    Wat ook meespeelt is de opkomst van landen in het Oosten; China, India, etc, welke rijker worden, waardoor de bevolking meer te besteden heeft. Je zou zeggen dat er dan een ander deel in de wereld armer moet worden. Dat gebeurt ook, prijzen in Europa en VS stijgen en lonen stijgen niet mee. Maar de VS hebben een speciale positie. Met de dollar als resevemunt kan men geld bijdrukken totdat de rest van de wereld besluit om de munt te devalueren. Met het bijdrukken van de dollar, exporteert de VS een deel van haar inflatie naar andere landen.

    Daarbij komt dat de rijkdom in de wereld nu niet echt gelijkmatig verdeeld is. Hierover kan je een heel hoofdstuk optuigen over de verdeel en heerspolitiek van de westerse wereld en de oorlogen die men al honderden jaren voert om de dienst uit te kunnen maken, maar in het kort betekent dit dat indien de prijs ook maar een beetje stijgt, de armen al gauw het onderspit delven.

    De speculanten, dat zijn jij en ik die op de beurs beleggen in grondstoffen. Maar de partijen die werkelijk impact hebben zijn de Hedge Funds en Banken. De Hedge funds krijgen geld van rijken om te investeren. Banken idem, al kan een bank ook geld lenen zonder rente te betalen. Indien deze clubs dit geld kunnen investeren en er is capabel toezicht, dan was het nooit zover gekomen. Maar het mag duidelijk zijn dat het toezicht totaal gefaald heeft en de incapabele overheden de banken een coup hebben laten plegen. De banken die in 2008 om dreigde te vallen, zijn met gemeenschapsgeld gered. En tevens kunnen zij nog steeds beschikken over vrijwel gratis geld om overeind te blijven. Dit geld heeft zijn weg gevonden in de voedsel- en grondstoffenmarkt.

    Daarbij komt dat deze banken en investeerders zien dat de schuldenpositie van een tiental landen onhoudbaar begint te worden. Een valuta gaat bij failliet terug naar de waarde van het papier waarop het gedrukt is, een grondstof behoudt altijd waarde.

    Neem een JP Morgan, gered door de overheid. De bank is overigens nog steeds insolvabel, maar het kan beschikken over enorme hoeveelheden goedkoop geld. Met deze hoeveelheid geld, die veelal gelijk staat aan het BNP van een tiental landen(!) in de wereld, investeert men in grondstoffen. Zo koopt men bv een groot deel van de kopermarkt op. Dan is het niet vreemd dat de prijs stijgt. Zo ook een hedge fund, welke de jaarproductie aan cacao kocht voor circa een miljard euro. Vreemd he, dat de prijs van chocolade stijgt…

    Concluderend kan je zeggen dat er meerdere oorzaken zijn dan Polman benoemd en dat het een ongekend complex vraagstuk is met vele vertakkingen en oorzaken. Enkele zal ik niet hebben benoemd. Speculatie in deze vorm ontstaan door de totale onbalans qua rijkdom in de wereld. Het misbruik van de reservemunt. Het falende toezicht in de financiele wereld. Een falende, incapabele overheid, die totaal niet opgewassen is om de complexe vraagstukken die de financiele wereld hen voor de voeten gooit, te behapstukken. Hierdoor is de wereld gegijzeld door een groep bankiers, in een geldsysteem wat op zijn einde loopt. De stijgende voedselprijzen zijn daar slechts een van de gevolgen van.

    Reageer hierop
  4. 4

    de winstmarge van Unilever staat blijkbaar onder druk
    en als de prijzen laag zijn, is de kritiek dat de 3e wereld wordt uitgezogen, het is nooit goed

    Reageer hierop