Wanneer is geweld gerechtvaardigd?

Foto: zzkt (cc)

OPINIE - Wanneer is het gebruik van geweld legitiem? Daarover debatteerden Ruud Welten en Hans Achterhuis vorige week in Utrecht. Ook schreven zij essays om hun standpunt duidelijk te maken, die verschenen in Trouw en hier op Sargasso. Maar zowel Welten als Achterhuis zaten fout, denkt Mihai Martoiu Ticu.

Ruud Welten en Hans Achterhuis debatteren over geweld. Ze zijn allebei fout. In mijn masterscriptie in filosofie betuigde ik dat we een Internationaal Hof voor Mensenrechten moeten oprichten. In deze rechtbank moeten alle individuen alle staten kunnen aanklagen.

Waarom? Om twee redenen: Ten eerste omdat een rationeel concept van rechtvaardigheid dit vereist. Ten tweede, zonder rechtbank is iedereen vrij om te doen wat hij wil, inclusief geweld gebruiken.

Een voorbeeld

Neem bijvoorbeeld de Duitser Khalid El-Masri. De CIA heeft hem ontvoerd, naar Afghanistan gevlogen, verkracht en maandenlang gemarteld. Daarna ontdekte men dat ze de foute persoon hadden: hij had dezelfde naam als iemand op hun lijst. Ze hebben El-Masri inmiddels in Macedonië gedumpt.

El-Masri heeft oneindig in Amerikaanse rechtbanken gevochten, maar de Amerikaanse rechters mogen geen oordeel geven over buitenlandse politiek. El-Masri kan de VS ook niet in Duitsland of elders aanklagen, want staten zijn immuun in de rechtbanken van andere staten.Er bestaat geen internationaal hof waar individuen staten kunnen aanklagen. Maar waarom niet? Australië knokte vanaf 1946 vijf jaar lang voor het oprichten van een Internationaal Hof voor Mensenrechten, maar het werd afgekeurd door de veto-nomenklatoera: de Sovjets, de Britten, de Fransen en de Amerikanen.

Mijn stelling is dat El-Masri in zijn recht staat om de VS te vragen mee te werken aan het oprichten van een Internationaal Hof voor Mensenrechten, en als de VS weigeren, is El-Masri vrij om geweld te gebruiken.

De natuurtoestand van Thomas Hobbes

Stel je voor dat de bestaande continenten in een natuurramp verdwijnen en er een nieuw continent ontstaat. Samen met andere overlevenden uit alle hoeken van de wereld, koloniseer je dit nieuw continent. In het begin is er geen wet, geen staat, geen politie, geen rechter. Het lukt jullie om het land onderling te verdelen en iedereen heeft zijn eigen boerderij. Op dat moment ontstaat er een conflict met je buurman. Je meent dat het hek tussen jullie boerderijen ‘s nachts regelmatig verplaatst wordt, in jouw nadeel. Je vee begint uit te sterven door minder gras en een aantal van je kinderen sterft van honger.

Daarna gebeurt er iets anders, je buurman, de heer S. Lim, vermoordt je twaalfjarige dochter en verkoopt haar organen. Dat geloof jij tenminste stellig, omdat je het zelf hebt gezien, samen met tientallen andere getuigen. Je hebt het ook gefilmd. Je bent dus van mening dat S. Lim twee dingen heeft gedaan: hij heeft misdaden tegen jou gepleegd en hij is een gevaar voor de overleving van jezelf en je geliefden. S. Lim ontkent en geeft je één van de onderstaande mogelijke antwoorden:
(1) “Ik heb haar niet vermoord, jij en je getuigen zijn blind en je film is prutswerk.”
(2) “Ja ik heb haar met tegenzin gedood en ik lijd onder de pijn, maar ik kon niets anders doen.” Hieraan voegt hij een van de volgende excuses toe:
a. “Ze heeft me aangevallen en ik moest mijzelf verdedigen.”
b. “Ik heb een hersenziekte en verlies mijn controle soms.”
c. “Ik heb haar organen niet verkocht, maar gebruikt in een succesvol wetenschappelijk onderzoek, dat miljarden kinderen in de toekomst het leven zal redden, inclusief één van je kinderen die aan een dodelijke ziekte lijdt.”
(3) “Het hele verhaal is verzonnen en bedoeld om mij te vernietigen. Je bent gewoon jaloers op mijn rijkdom, op mijn morele en intellectuele superioriteit.”

Als redelijk mens stel je voor om een derde persoon als rechter aan te stellen – een neutraal iemand – zonder eigen belangen in dit conflict. Deze rechter evalueert jullie argumenten en spreekt een bindende beslissing uit. S. Lim en jij moeten afspreken dat jullie zijn beslissing blindelings zullen opvolgen.

Op zich niets dat S. Lim een onterecht nadeel kan bezorgen. Hij antwoordt echter als volgt: “Ik ben absoluut niet van plan om mij aan de uitspraken van een derde te onderwerpen, want ik weet het beter en ik weet dat ik geen enkele verantwoording schuldig ben.”

Valsspeler

De heer S. Lim heet niet voor niets zo. Het is slim van hem om te weigeren om mee te werken aan het ontstaan van een rechtbank. Want hij bemachtigt zo onverdiende voordelen voor zichzelf. Hij wordt rijk met de organen van je dochter en door het hek in jouw nadeel te verplaatsen. Maar er bestaat geen enkel mogelijk argument dat hij kan aanvoeren om te weigeren om mee te werken aan het ontstaan van een rechtbank. Immers, als hij gelijk heeft, zal hij van een rechter gelijk krijgen.

Zelfverdediging

Zijn weigering verleent jou volledige vrijheid. Jij bent op dat moment de ultieme rechter. Jij mag zelf beslissen of de heer S. Lim een charlatan en een gevaar is voor je leven; of jij het recht hebt op zelfverdediging; en welke middelen je daartoe gebruikt.

Dit argument wordt versterkt door een denkbaar ‘sociaal contract’ dat we als vrije en rationele wezens met elkaar zouden afsluiten, abstraherend van onze toevallige huidige eigenschappen. Sommigen zullen hier ‘the veil of ignorance’ van John Rawls herkennen.

Stel je voor dat we met elkaar in een ‘democratiekamer’ zouden kunnen debatteren en onderhandelen, al vóór onze geboorte. Bijvoorbeeld als ‘geesten’ in een denkbeeldige hemel, zonder te weten als welke persoon we geboren zullen worden. Je kan een man of vrouw zijn, blank of zwart, gelovig of atheïst, rijk of arm, slim of dom, superfit of (geestelijk) gehandicapt. Je kan El-Masri zijn of George Bush. Je weet dus absoluut niks van je toekomstige toevallige eigenschappen. Daarom kan je ook niet vals spelen; je kan de regels niet in je eigen voordeel maken.

Welke gedragsregels, wetten en instituties zouden we dan bedenken? Mijn stelling is dat we onder alle omstandigheden rechtbanken zouden oprichten. Want we willen conflicten van levensbelang definitief oplossen via bindende uitspraken van derden, onafhankelijke en onpartijdige arbiters.

We willen anderen – die machtiger, krachtiger en slinkser zijn dan wij – tot bepaalde handelingen kunnen dwingen, uit zelfverdediging tegen hun bedrog en willekeur. We willen niet dat zij ons beroven, vermoorden, verkrachten of in slavernij drijven. We willen dat zij hun contracten respecteren. Zonder rechtbanken zouden de sterksten en de charlatans altijd het laatste woord hebben.

Morele plicht

We zijn noch alwetend noch objectief. We kunnen anderen groot onrecht aandoen en onterecht geloven dat we onschuldig zijn. Daardoor hebben we een morele plicht om ons aan een procedure of instantie te onderwerpen, die objectiever is dan wij zelf, om over de schuldvraag te beslissen. We zijn verplicht om ons aan haar conclusies te onderwerpen. Bij weigering is de ander vrij om onze daden te interpreteren als een bewuste poging om het kwade te doen, met opzet vals te spelen, bedoeld om voor onszelf onverdiende voordelen met onterechte middelen te bemachtigen. Daardoor is de ander vrij om geweld tegen ons te gebruiken, ook als zelfverdediging. Hierdoor kunnen geweldsspiralen ontstaan die we juist willen voorkomen.

Ook anderen hebben een gebrekkig kennisvermogen. Iemand kan zich vergissen en toch oprecht geloven dat jij een misdaad hebt gepleegd of dat je een gevaar bent voor zijn leven; stel je bijvoorbeeld voor dat iemand per abuis gelooft dat je zijn kind hebt vermoord. Je weet dat zo iemand jou iets verschrikkelijks aan kan doen, onder de invloed van de sterke emoties van dat moment. Je wilt niet de rest van je leven met dat vergeldingsrisico kampen en voortdurend over je schouder kijken. Je wilt veel liever dat een neutrale partij, met een koel hoofd alle argumenten overweegt en je vrijspreekt als je onschuldig bent. Vanaf dat moment wil je de zekerheid hebben dat je niet meer vervolgd wordt door valse beschuldigingen van nepslachtoffers.

Conclusies

Hieruit volgt dat we ons via rechtbanken tegen andere individuen willen verdedigen, tegen groepen, bedrijven, internationale organisaties en staten. Het is zelfs rationeler om een hele groep in een keer te kunnen aanspreken en tot bepaalde handelingen te dwingen. Dat betekent dat we ook binnen het Volkenrecht over rechtbanken moeten beschikken om onszelf tegen de kille willekeur van staten te beschermen.

In het kort, er is geen enkel argument mogelijk voor iemand die zich onttrekt aan het ontstaan van rechtbanken. En als hij weigert om mee te werken, kan hij niet van anderen eisen dat zij geen geweld gebruiken.

Reacties (25)

#1 Prediker

Om te beginnen over de cursieve inleiding: Ruud Welten en Hans Achterhuis hadden het er niet over wanneer geweld legitiem is, maar wat ‘geweld’ mag heten, en wat niet; en de morele consequenties wanneer je iets ‘geweld’ noemt.

Welten meent dat allerlei vormen van sociale ongelijkwaardigheid en bureaucratie mensen eronder houden en ook als geweld moeten worden getypeerd. Achterhuis heeft daar problemen mee omdat dit volgens hem het terugslaan met geweld legitimeert. Hij geeft het terrorisme van de Rote Armee Fraktion als voorbeeld

Dan Mihai Martoiu Micu: die schrijft heel stoer dat zowel Welten als Achterhuis het mis hebben (ergo: hij weet het beter). Sterker nog: “Ze zijn allebei fout.”

Vervolgens gaat Martoiu Micu echter helemaal niet in op het discussiepunt van Welten en Achterhuis: wanneer mag je dwang of ontmenselijking aanmerken als ‘geweld’, en in hoeverre legitimeert dat het terugslaan met geweld?

In plaats daarvan gebruikt Martoiu Micu die opstellen om zijn stokpaardje nog maar eens van stal te halen: individuen moeten staten kunnen aanklagen!

Ja, mee eens. Maar daarmee toont de auteur in de verste verten niet aan dat Welten en Achterhuis “fout zijn”. Laat hem eens beginnen met samen te vatten wat die twee betogen, en dan aan te tonen waar hun analyses onjuist zijn.

  • Volgende discussie
#2 Kalief

maar de Amerikaanse rechters mogen geen oordeel geven over buitenlandse politiek. El-Masri kan de VS ook niet in Duitsland of elders aanklagen, want staten zijn immuun in de rechtbanken van andere staten

Om dit probleem op te lossen is echt geen nieuw Strafhof nodig. De CIA is een organisatie en geen staat en kan dus best in Duitsland worden aangeklaagd. En als dat moeilijk ligt in de Duitse wet kan Duitsland die aanpassen. Dat is veel makkelijker dan een nieuw Internationaal orgaan oprichten. De enige reden dat Duitsland dit niet wil is omdat ze ruzie met de VS willen vermijden.

En als hij weigert om mee te werken, kan hij niet van anderen eisen dat zij geen geweld gebruiken.
Dan nog moeten die anderen bereid zijn dat geweld toe te passen anders onttrekt natuurlijk iedereen zich aan zo’n hof. En denk je nou werkelijk dat Duitsland of El-Masri geweld tegen de VS kunnen gaan gebruiken?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Dirk Zeeman

Zoals Prediker ook signaleert, is “ze zijn allebei fout” een vreemde bewering. En gezien het niveau van dit hele stuk, en het feit dat de schrijver nauwelijks gelezen lijkt te hebben wat Achterhuis en Welten echt beweren, kan ik me niet voorstellen dat dit stuk werkelijk geschreven is door iemand die een master in de filosofie heeft behaald.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 huggieboy

“In deze rechtbank moeten alle individuen alle staten kunnen aanklagen”

Dat ze me een fraai schouwspel worden. haha

En wat heeft een rechtbank met rechtvaardigheid te maken maken? Met of zonder rechtbank ben ik vrij om te doen wat ik wil. Daarnaast. En als de rechtbank morgen besluit dat de dag 23 uur heeft dan heeft de mijne er nog steeds 24.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 huggieboy

“In deze rechtbank moeten alle individuen alle staten kunnen aanklagen”

Dat ze me een fraai schouwspel worden. haha

En wat heeft een rechtbank met rechtvaardigheid te maken maken? Met of zonder rechtbank ben ik vrij om te doen wat ik wil. Daarnaast. En als de rechtbank morgen besluit dat de dag 23 uur heeft dan heeft de mijne er nog steeds 24.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Mihai Martoiu Ticu

@Kalief
Het is niet alleen El-Masri. Een aantal honderd mensen is door de VS op Guantanamo opgesloten, gemarteld en gedood, zonder (eerlijke) rechtszaak. Zij kunnen niet naar een internationale rechtbank stappen en eisen dat ze vrij worden gelaten of dat ze een eerlijke rechtszaak krijgen. Al–Adsani, een Britse piloot, was in Kuwait gemarteld. Hij kon Kuwait nergens aanklagen. De Irakezen hebben niet naar een internationale rechtbank kunnen stappen en eisen dat de VS de militaire aanvallen stoppen. De Palestijnen kunnen niet naar een internationale rechtbank en eisen dat Israël de mensenrechtenschendingen stopt, of de bezetting stopt. Dus we leven in een wereld waar de machtigen de machtelozen alle kunnen aandoen en de machtelozen kunnen niet naar een rechter stappen en de machtigen dwingen om iets te doen of te laten, of om schadevergoedingen te betalen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Mihai Martoiu Ticu

@Prediker
Precies, hun discussie gaat over de vraag wanneer iets geweld is en wanneer je tegengeweld mag gebruiken. Er is dus een onuitgesproken argument dat je geweld mag gebruiken als antwoord op geweld. En ik heb gezegd dat ze de foute vraag stellen. Waar het om gaat is om andere tot iets te kunnen dwingen of van iets te kunnen weerhouden via bindende uitspraken van neutrale derden. Als de neutrale derden niet bestaan en als de machtigen zich niet laten binden door rechtbanken, dan ben je zelf vrij om te doen wat je zelf wilt. Of je geweld hebt ondergaan is volstrekt irrelevant.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Prediker

@7 – “Er is dus een onuitgesproken argument dat je geweld mag gebruiken als antwoord op geweld.”

Die is er alleen in het betoog van Hans Achterhuis. Ruud Welten heeft het namelijk helemaal niet over de vraag wanneer geweld legitiem is, hij stelt uitsluitend dat we in plaats van met de vinger te wijzen naar terroristen en criminelen eens wat scherper naar het geweld zouden moeten kijken dat van onze eigen maatschappelijke ordening uitgaat.

En bij Achterhuis is het de vraag of hij zelf vindt dat geweld tegengeweld legitiem maakt, of dat hij een observatie doet, namelijk dat dit nogal eens de redenering is, op het moment dat je iets geweld noemt.

“En ik heb gezegd dat ze de foute vraag stellen.”

O ja joh? Waar heb je dat gezegd? Want dat heb je in ieder geval niet in bovenstaand artikel gezegd. Daar zeg je dat zowel Ruud Welten als Hans Achterhuis “fout zijn”. Alsof ze Nicolae Ceaucescu hebben gesteund, ofzo.

“Waar het om gaat is om andere tot iets te kunnen dwingen of van iets te kunnen weerhouden via bindende uitspraken van neutrale derden.”

Tja, dat vind jij. En je hebt natuurlijk recht op je mening. Maar meningen zijn als aarsgaten: iedereen heeft er één.

En hoe serieus moeten we die van jou nemen? Je hebt er in bovenstaande artikel blijk van gegeven niet eens de moeite te nemen om te reageren op datgene wat degene op wie je kritiek oefent daadwerkelijk hebben geschreven. In plaats daarvan gebruik je hun opstellen als kapstok om je eigen stokpaardje te berijden. En om je betoog nog wat te redden verzin verzin je achteraf doodleuk argumenten die je zou hebben gebruikt (“En ik heb gezegd dat ze de foute vraag stellen.”).

Dus bijster serieus in de beoordeling van ‘waar het om gaat’ kan ik je niet nemen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Inca

@Prediker: ik kan me vinden in een boel van je inhoudelijke opmerkingen, maar zonder al die persoonlijke sneren is de discussie wat mij betreft waardevoller.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Mihai Martoiu Ticu

@Prediker
In beiden stukken is geweld by default fout. Je mag geen geweld gebruiken, tenzij. Dat is een onuitgesproken premisse die je in hun betoog kan lezen. Mijn insteek is precies andersom: bij de geboorte ben ik absoluut vrij om alles te doen wat ik wil dien, duus ook de wereld vernietigen, mocht ik dat willen.
http://www.mihai.nl/2010/04/13/waarom-zou-ik-de-wereld-niet-vernietigen/

Pas als ik een reden heb om geweld op te geven, of als anderen gerechtvaardigd zijn om mij te dwingen om mijn vrijheid op te geven, is geweld niet meer toegestaan. Dus als er een sociaal contract bestaat. Voor dit sociaal contract zijn er een minimale aantal voorwaarden. Als er niet aan die minimale voorwaarden wordt voldaan, is het contract niet meer bindend en ik ben opnieuw vrij om geweld te gebruiken.

Als we dit op voorbeelden toepassen, bijvoorbeeld op Algerije. De Algerijnen waren niet gerechtvaardigd om geweld te gebruiken omdat zij geweld ondergingen, zoals Sartre betoogde en onderschreven werd door Welten. De Algerijnen waren bij voorbaat vrij om geweld te gebruiken. Pas als de Fransen hadden gezegd: “jongens, wacht even, wij willen het conflict via een rechter oplossen of zo” dan zou er op dat moment een sociaal contract ontstaan die de Algerijnen zou binden om geen geweld te gebruiken.

Mijn tweede voorbeeld is de revolutie in Roemenië. We waren gerechtvaardigd om in opstand te komen omdat het oorspronkelijke contract was verbroken. Het hele systeem in Roemenië bevatte geen minimale voorwaarden om het contract bindend te houden. Dus we waren alweer vrij. Het had helemaal niets te maken met het geweld van Ceausescu, onze revolutie was dus niet een reactie, maar een vrije actie.

Dus mijn geweld is niet zoals Welten en Achterhuis een reactief geweld, een straf of een opstand. Het geweld is de default en het is verbonden aan de vrijheid.

==Tja, dat vind jij. En je hebt natuurlijk recht op je mening. Maar meningen zijn als aarsgaten: iedereen heeft er één.==

Denk ik niet. Het is niet alleen mijn mening. Het is zo. Stel dat jij zegt dat jij het recht hebt om mij te vermoorden en ik zeg dat je dat niet hebt. We hebben hier niet met twee willekeurige meningen te maken; en het is vanuit argumentatief oogpunt geen remise, zoals jij suggereert. Ik heb gelijk en jij niet. En dat komt omdat we regels maken slechts met de bedoeling om onze levens te verlengen en te verbeteren (of om onze fundamentele biologische en fysiologische behoeftes te bevredigen). Ik heb gelijk omdat mijn argument mijn leven verlengt en jouw leven en andere fundamentele behoeftes ongemoeid laat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Kok

Het is zo. Stel dat jij zegt dat jij het recht hebt om mij te vermoorden en ik zeg dat je dat niet hebt. We hebben hier niet met twee willekeurige meningen te maken; en het is vanuit argumentatief oogpunt geen remise, zoals jij suggereert. Ik heb gelijk en jij niet. En dat komt omdat we regels maken slechts met de bedoeling om onze levens te verlengen en te verbeteren (of om onze fundamentele biologische en fysiologische behoeftes te bevredigen). Ik heb gelijk omdat mijn argument mijn leven verlengt en jouw leven en andere fundamentele behoeftes ongemoeid laat.

Serieus, dit is je argumentatie?
Jij bent filosofiemaster?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 mark3000

@10Ik heb gelijk omdat mijn argument mijn leven verlengt en jouw leven en andere fundamentele behoeftes ongemoeid laat.

Als je zegt dat geweld de default is heb je in je eigen argumentatie ongelijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Inje

Mooi om te lezen dat zovelen de anarchie van het internationale statensysteem (h)erkennen en daarmee impliciet het Realisme omarmen. Sargasso is volwassen/cynisch geworden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Kalief

@Mihai #6
Voor al jouw voorbeelden geldt dat behoudens de Amerikaanse andere regeringen niet bereid zijn op te komen voor de rechten van hun burgers. Noch de Duitsers, noch de Britten waren bereid geweld te gebruiken tegen de Amerikanen toen die Duitse of Britse burgers maltraiteerden. Of Canadeze, zie dit recente voorbeeld:
http://www.nu.nl/buitenland/2921944/canadese-kindsoldaat-terug-guantanamo.html
Of Amerika nou wordt veroordeeld door een strafhof of niet, geen land zal bereid zijn een vonnis uit te voeren als daar geweld voor gebruikt moet worden.

Internationaal recht of een strafhof is geldverspilling. Degenen die nu met misdaden wegkomen doen dat straks ook. Je bent naief als je denkt dat grote overkoepelende instituten een eigen uitvoerende macht meekrijgen. En als ze dat wel krijgen hebben we een globale dictatuur.

De oplossing voor dit soort problemen ligt zuiver nationaal: laten landen het maar eens aandurven om de CIA op de terroristenlijst te zetten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 HansR

Even afvragen. Zouden Frankrijk (1800) Duitsland (1914, 1939), VS (1941, 1950, 1961, 1990, 2003) zich werkelijk tegen hebben laten houden door een gerechtshof? Zou Zuid-Afrika geluisterd hebben als ze aangeklaagd waren door individuen?

Rechtbanken hebben andere functies.
Welke daar wil ik nog even vanaf wezen, maar iig niet de functie van scheidsrechter waarnaar geluisterd wordt. Dat is nooit zo geweest en dat zal ook nooit gaan gebeuren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Let

Aan de lopende band worden individuen vermalen door belangen die elk fundamenteel menselijk recht negeren. Khalid El-Masri is een naam en een gezicht voor ons, voor de veroorzakers van zijn ellende is het een dossier, dat inmiddels gearchiveerd zal zijn, waarna men er ook maar niet meer aan denkt. Verder verschuilt men zich achter de argumentatie dat er slechts een opdracht uitgevoerd werd, voor de staat en dus wat wil je nog meer? Persoonlijke verantwoordelijkheid bijvoorbeeld? Daarom zou Khalid El-Masri moeten achterhalen welke personen hem hebben mishandeld, of anderszins onrechtmatig hebben behandeld, om deze personen ter verantwoording te roepen. Of de rechtspraktijk dit zou kunnen faciliteren betwijfel ik, maar er zijn andere wegen te bedenken om onrecht te benaderen, lijkt me.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Mihai Martoiu Ticu

Ik reageer op de sceptici. Er bestaan inmiddels drie internationale hoven voor mensenrechten, het Afrikaanse, Europese en het inter–Amerikaanse.

Staten respecteren in het algemeen hun uitspraken. Er is dus geen reden om te denken dat een internationaal hof niet zou werken.

En als de staten de uitspraken niet respecteren, of niet mee willen doen met een dergelijk hof, dan moeten de staten niet zeiken als men terroristische aanslagen pleegt. Technologie wordt steeds goedkoper, toegankelijker en kan steeds meer vernietigen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Mihai Martoiu Ticu

@Kok
We hebben een overlevingsinstinct, gevormd door doodsangst en de neiging om fundamentele fysieke en psychologische behoeftes, zoals de behoefte voor (fysieke) vrijheid te bevredigen. Onze waarden ontstaan omdat we deze behoeftes hebben. Als we onsterfelijk zouden zijn en deze behoeftes zouden missen, zouden we ook geen andere waarden hebben. Daarom moeten we het sociale contract baseren op deze elementen. Dus als we (morele) wetten bedenken en beoordelen, moeten we kijken in hoeverre deze wetten onze behoeftes bevorderen. Er zijn geen voorbeelden van wetten en morele systemen waar moord en diefstal worden aangemoedigd. Liegen wordt door geen enkel moreel systeem aangemoedigd.

Er zijn inderdaad ook waarden die niet meteen een verband hebben met ons overlevingsinstinct, maar deze waarden zijn minder belangrijk, variëren van systeem tot systeem, veranderen in tijd, ontstaan en verdwijnen.

Het feit dat men over deze waarden van mening verschilt wil niet zeggen dat argumentatie zoals een kooigevecht is, dat iedereen zijn standpunt heeft en er is altijd gelijkspel.

http://www.mihai.nl/2010/04/16/doodslag-voor-waarderelativisme/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Mihai Martoiu Ticu

@Inje
Realisme is slechts een bluf, bedoeld om anderen te ontmoedigen om zich te verzetten tegen de misdadiger. Maar realisme krijgt echter niet zo vaak gelijk. Aristoteles geloofde dat de natuur de mens in tweeën had gedeeld, in meesters en slaven. Vandaag de dag bestaat er geen slavernij meer. Vrouwen- en algemeen kiesrecht zijn voor lang ondenkbaar geweest. Men bekeek de bedenkers van V.N. en E.U. als gestoorde types of naïevelingen aan. De realisten riepen dat staten nooit individuen het recht zouden verlenen om staten bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens aan te klagen. En toch is die maatregel binnen no mum geaccepteerd en nu wachten er meer dan 150.000 individuen om Europese staten aan te klagen. En over de voorstanders van een Amerikaanse grondwet zei William Smith in een toespraak in 1796 het volgende:
“Among the wonders which no human research can fathom, even in these days, with all the miseries of anarchy before our eyes, there [are] still to be found political speculatists, who deriving their ideas of government from abstract theorems, and estimating man more by what he ought to be, than what he is, [wish] to erect an Utopian constitution on a sandy basis.”

De geschiedenis heeft naar deze realist niet echt geluisterd en de Amerikaanse grondwet is tegenwoordig net zo taboe als de Koran. Dus realisme heeft het veel te vaak mis.

Hetzelfde gebeurt in internationaal recht (IR). IR is inderdaad ontstaan tijdens kolonialisme en de machtigen hebben het IR in hun eigen voordeel gemaakt. De resten zien we bijvoorbeeld in het hebben van een veto–recht. Maar IR is enorm vooruitgegaan en rechtvaardiger geworden. Realist Churchill vertelde in 1942 “I have not become the King’s First Minister in order to preside over the liquidation of the British Empire.” Binnen tientallen jaren is Groot-Brittannië bijna al haar koloniën kwijt. Hetzelfde is gebeurd met Sovjet–Unie.

Maar we hebben ook andere enorme ontwikkelingen.

Mensenrechten zijn gigantisch vooruitgegaan. Honderd jaar geleden waren er vrijwel geen internationale rechtbanken, nu schieten ze als paddenstoelen uit de grond. Zoals het Internationaal Gerechtshof, het Internationaal Strafhof, het Europese-, inter-Amerikaanse- en het Afrikaanse Mensenrechtenhof. We hebben veel tribunalen, zoals voor voormalig Joegoslavië, Rwanda, Cambodja, Libanon, Sierra Leone, Oost-Timor etc.

Het idee dat machtige boeven terecht moeten staan, verspreidt zich als een olievlek: Bashir al Assad, Charles Taylor, Gaddafi, Mubarak, Saddam Hussein, Milosevic, Karadžic, Pinochet of Pol Pot ontmoeten hun lot in de beklaagdenbank. En het recht gaat langzamerhand ook mensen zoals George Bush achtervolgen. Hij durfde niet naar Zwitserland te gaan, bang voor arrestatie.

Dus IR gaat langzaam de juiste kant op. Daardoor is er geen reden om voor realisme (lees machiavellisme) te kiezen, maar eerder te kiezen voor het bevorderen van the rule of law.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Marius

Voor het rationeel beantwoorden van de geweldsvraag zul je veel striktere logica moeten gebruiken dan je nu doet. Het is allereerst belangrijk om een hierarchie aan te brengen in je principes. Het symmetrie principe dat regels voor individu A ook voor individu B gelden zou daarbij leidend moeten zijn.

De vraag hoe deze redenering is op te schalen naar een staat is zinloos. Je kunt immers geen geweld tegen een staat gebruiken, slechts tegen een natuurlijke persoon.

Ten slotte is de essentie van een rechtbank dat deze a posteriori een straf oplegt. Daarvoor is (de mogelijkheid tot) gebruik van geweld essentieel. Hoe stel je je dat voor? Er van uitgaand dat zo’n tribunaal niet meer macht kan aanwenden dan de sterktste staten: waarom zou een staat(sactor) zich aan zo’n tribunaal onderwerpen (als hij duidelijk andere intenties heeft) als hij het hele tribunaal ook kan negeren? Zo’n tribunaal kan slechts pro forma bestaan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Rob

@11 Ik kijk ook op van die argumentatie. Ik ben het met zijn conclusie eens (het is geen remise), maar niet met de uitleg, waarin Mihai eigenlijk pragmatische en consequentialistische argumenten aandraagt voor iets wat je principieel en categorisch zou moeten beargumenteren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 HPax

Geweld definitorisch.

Wat is geweld? Een duwtje in je rug van je vriend is het niet, van je vijand wel. Ook is er het natuur-geweld, te onderscheiden van dat van mensen. Menselijk geweld kan dan weer opzettelijk zijn of per ongeluk, en binnen die categorieën gering (door de vingers te zien), gematigd of bruut. Dan is er nog het geestelijk geweld tegenover lichamelijke.
Ook is er het geweld van Weber. Deze socioloog onderscheidt een type macht I die is ontstaan uit een ‘constellation of interests’ en een macht II voortvloeiend uit ‘established authority that allocates the right to command and the duty to obey’. Misschien wordt dat tegenwoordig met ‘structureel geweld’ bedoeld .

Ik denk dat dit lijstje niet uitputtend is, maar al wel voldoende om te doen inzien dat een algemene bespreking van geweld onherroepelijk in een moeras verzeild raakt, als niet van meet af aan het begrip in kwestie met zijn oppositie wordt geconfronteerd. Zoals je niets van ‘man’ kunt zeggen, zonder dat je er ‘vrouw’ bijhaalt.
Dus nu eerst (ook) uitzoeken wat ‘non-violence’ is, om het eens Ghandiaans uit te drukken.

Hieruit volgt weer dat zonder gebruik te maken van de begrippen ‘waarde’, ‘betekenis’ en ‘cultuur / culturen’, het geweldsconcept zich niet bij voldoende benadering praktisch laat omschrijven.

Laten wij ten slotte daarbij steeds de woorden van Ortega y Gasset voor ogen houden die zei dat geweld altijd een ‘ultima ratio’ was en is. Dus geweld = ratio, maar dit niet vv.
Het vervelend deuntje van ‘geweld lost(e) nooit wat op’, kan dus waarschijnlijk definitief van de baan. Al zullen – heel begrijpelijk – vooral slechte mensen daar niet mee instemmen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 altJohan

Als misdadiger bent dan kun je het beste juristen inhuren en en zelf je rechtbank oprichten met eigen principes.

IR kan handig zijn om anderen te veroordelen, maar niet voor jezelf. Je wilt toch graag je lot zoveel mogelijk in eigen hand houden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Inje

@Mihai

” Realisme is slechts een bluf, bedoeld om anderen te ontmoedigen om zich te verzetten tegen de misdadiger. ”

Realisme, in al haar vormen (neo/structuraal vs klassiek bijv.) is een theorie om de internatioanle arena te verklaren en begrijpen.

” Vandaag de dag bestaat er geen slavernij meer”

Wel eens in China of Afrika geweest? Onvoorstelbaar dat mensen dit durven te beweren

” en nu wachten er meer dan 150.000 individuen om Europese staten aan te klagen.”

Inderdaad. Ze wachten. Wat een prachtoverwinning zeg.

” De geschiedenis heeft naar deze realist niet echt geluisterd en de Amerikaanse grondwet is tegenwoordig net zo taboe als de Koran ”

Heb je de Amerikaanse grondwet weleens gelezen. Dat is een behoorlijk stuke Realistisch werk, met recht op eigen wapenbezit bijv. Of de three freedoms…..

” en de machtigen hebben het IR in hun eigen voordeel gemaakt”

Goe dat je dat toegeeft. Internationaal recht is dus gewoon een verlangstuk van de machtigen, geheel in overeenkomst met IR.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Peter

Geweld is een sociaal geïnstitutionaliseerde mythe die ongeveer 8000 jaar geleden is ontstaan als antwoord op de problemen van de toenmalige heersende klasse. Er ontstond een taal en een manier van oordelen wie de goede mensen waren en wie de slechte. Deze taal verheerlijkt geweld en werd gebruikt om zaken te rechtvaardigen en te controleren.
We worden opgevoed om te denken dat mensen van nature slecht zijn. Als je het goed doet verdien je een beloning en anders straf. Een trieste denkwijze …

Geweld is nooit gerechtvaardigd.
Geweld is een tragische uiting van onvervulde behoeftes.
Denken dat is gebaseerd op ‘wie verdient wat’ blokkeert mededogende communicatie.
-Marshall Rosenberg-

  • Vorige discussie