COLUMN - Nu de regering-Trump hard ingrijpt in de wetenschap als die volgens politici de verkeerde woorden gebruikt, en nu het duidelijk is dat grote Amerikaanse bedrijven door de knieën gaan en het nieuwe regime steunen, wordt het belangrijk om keuzes te maken.
Ik heb het altijd eigenaardig gevonden dat ik als medewerker van een Nederlandse universiteit verplicht ben Teams te gebruiken en daarmee allerlei gegevens aan een Amerikaans bedrijf overdraag. Microsoft beheert de manuscripten van mijn artikelen, kijkt mee met vrijwel al mijn vergaderingen en heeft controle over mijn e-mail en agenda. Om toegang te krijgen, moet ik bovendien een Microsoft-app op mijn mobiele telefoon installeren om mijn identiteit te verifiëren bij het inloggen.
Controleren
Microsoft zal de Nederlandse universiteiten vast allerlei mooie beloften hebben gedaan over geheimhouding en privacy, maar in Amerika heeft de regering inmiddels een buitenstaander, de miljardair Elon Musk, toegestaan om in de gegevens te kijken van zo ongeveer iedereen die ooit geld van de overheid heeft gekregen. Iets wat eerder zelfs Amerikaanse ministers niet mochten. Wat betekenen beloften onder dit regime?
Ik ben oud genoeg om me te herinneren dat mij werd verteld dat de universiteiten voorop zouden lopen bij de open source-revolutie. Ik denk dat het een jaar of twintig geleden was dat. We zouden alleen gebruik maken van programma’s die vrijelijk beschikbaar waren, omdat programmeurs ze gezamenlijk hadden gemaakt en hadden vrijgegeven voor het publieke domein. Niemand hoefde te verdienen aan software, of preciezer gezegd: mensen konden dan altijd nog verdienen aan het op maat maken van pakketten of mensen ondersteunen. Bovendien heeft open source-software het voordeel dat iedereen kan controleren wat er gebeurt.
Rondlopen
De programma’s bestaan. Er zijn denk ik geen functies in enig programma van, bijvoorbeeld, Microsoft, die niet ook door open source-software kunnen worden uitgevoerd. Als we de afgelopen twintig jaar hadden geïnvesteerd, had het allemaal nog veel mooier kunnen zijn.
Ik heb meegemaakt dat universitair medewerkers verboden werd om Dropbox of Google Drive te gebruiken, omdat die hun servers in Amerika hadden staan, maar dat we gebruik moesten maken van Surfdrive, want dat was van de Nederlandse universiteiten zelf. Niet helemaal open source, geloof ik, maar in ieder geval in vertrouwde handen. Surf heeft geen multimiljardairs voortgebracht. Maar nu wordt de Surfdrive meestal vervangen door die van Microsoft. Een groot deel van de Nederlandse wetenschap bevindt zich in Amerika.
Amerika is duidelijk niet langer onze vriend. Niet van Nederland, niet van Europa, niet van de wetenschap. Hoe lang blijf ik nog verplicht op mijn telefoon rondlopen met een app waardoor Elon Musk kan zien waar ik mij bevind?
Hier is een lijst met Europese alternatieven voor Amerikaanse diensten (niet allemaal ‘open source’)
Deze website is gewijd aan open source-alternative software
Reacties (7)
Volgens mij bestaat er geen plicht om met een telefoon rond te lopen. Volgens mij leven we in een vrij land waar we dat zelf bepalen. Maar ik kan me vergissen. De ontwikkelingen gaan razend snel en ik kan en wil met geen mogelijkheid al die onzinnige decreten van de gekken Trump en Musk bijhouden. Tijd om ons eigen plan te trekken en onze eigen zaken te gaan regelen. We kunnen helaas niet anders dan er van uitgaan dat de VS opgehouden heeft een betrouwbare partner te zijn. Want Democraten zijn weliswaar OK maar wat zijn hun toezeggingen waard als de gek ze probleemloos weer kan intrekken. Dus de VS zijn in geen geval meer betrouwbaar en hebben ook als bondgenoot afgedaan. Wij, dat wil zeggen, Europa zijn op ons zelf aangewezen voortaan.
“Volgens mij bestaat er geen plicht om met een telefoon rond te lopen. Volgens mij leven we in een vrij land waar we dat zelf bepalen. Maar ik kan me vergissen.”
Juridisch is dat waar, maar probeer maar eens je zaken te regelen als je in de grote meerderheid van plaatsen woont waar geen bankfiliaal van je bank meer is en die meer dan een uur reistijd vergen naar en van je gemeenteloket. Ook is voor steeds meer zaken (denk bv. belastingaangifte) het gebruik van DigID min of meer noodzakelijk. Als je bij een wat grotere werkgever werkt, moet je een mobiele telefoon bij je hebben om op je werklaptop/PC in te kunnen loggen. Zelfs in het OV reizen wordt zonder mobiel een steeds grotere uitdaging (=moeilijker/duurder gemaakt).
Dus bij dat eigen zaken regelen zal dan toch minstens moeten horen dat zowel overheid als publieke diensten alternatieven voor google, microsoft en apple bieden (op deze drie bedrijven draaien meer dan 95% van onze pc’s, laptops, tablets en mobieltjes, maar ook de grote meerderheid van de bedrijfs- en overheidssoftware en data). Alleen, inmiddels zijn we dusdanig afhankelijk geworden van die drie, dat bv. een omschakeling naar Linux (laat staan een eigen ontwikkeld platform) ettelijke jaren en miljarden gaat kosten. Ik zie eerlijk gezegd nog eerder gebeuren dat President Musk de regeringen in Europa vervangt door puppets die gunstigere arbeidswetgeving voor zijn autobedrijf kunnen verzorgen. Maar misschien ben ik wat pessimistisch ingesteld.
Wie zijn we? Amerika was lang een betrouwbare bondgenoot voor Europa. Die tijd lijkt voorbij.
Opensource is nog steeds heel belangrijk, al die clouddiensten draaien daar op.
Waar het stokt is de eindgebruiker, die wil niets nieuws leren en begint enorm te klagen als iets iets anders werkt als ze gewend waren. De puur opensource producten hebben doorgaans geen salesteam en beperkte technische ondersteuning. Dat maakt het financieel risicovol, je kan niet altijd wachten totdat een vrijwilliger inlogt op GitHub voordat hij je issue leest en zin heeft daar wat aan te doen. Een eigen IT afdeling runnen die dat kan is ook niet eenvoudig, dat vraagt vaak weer diepe specialistische kennis dat doorgaans niet komt voor de salarissen die de publieke sector te bieden heeft. Dan is een relatief klein bedrag per werknemer betalen aan een techreus die dat allemaal voor je doet een aantrekkelijke keuze. Dat veel van die techreuzen in de vs zitten komt voor een groot deel door financieringsmogelijkheden die in Europa erg gebrekkig zijn doordat op dat gebied er helemaal geen interne vrije markt is.
Er bestaan commerciële bedrijven die ondersteuning bieden bij open source-software (Ubuntu is een voorbeeld) maar blijkbaar is de voorsprong van traditionele software-leveranciers te groot.
En er zijn natuurlijk eindgebruikers die wel de deskundigheid zouden kunnen inhuren om onafhankelijk te zijn van bedrijven in de VS:
Verzekeringsmaatschappijen, banken, en natuurlijk de overheid.
Een probleem is dat politici zich laten overtuigen door het eerste beste commerciële praatje, (bijvoorbeeld dat AI de tekorten in de zorg gaat oplossen), en nauwelijks weten wat nodig is of waar de risico’s zijn (behalve dat we bang moeten zijn voor hackers uit Rusland ofzo).
Een betrekkelijk klein instituut als het NIKHEF slaagt er wel in zijn eigen email-server te beheren.
Maar daar werken dan ook veel knappe koppen.
Dat er in Europa geen financieringsmogelijkheden zijn, snap ik niet. Waar zit de barrière om geld over de grens te investeren?
Er bestaan inderdaad bedrijven die support leveren. Daarbij spelen twee dingen, de grote enterprise spelers verschillen uiteindelijk nauwelijks van de grote commerciële spelers, zie redhat. Twee omvang, een bedrijf die een paar honderd werknemers heeft met ondersteuning van een mooi opensource software product is niet instaat om organisaties met honderdduizenden gebruikers te ondersteunen.
Veel grote bedrijven doen het niet in eigen beheer wegens kosten en niet hun core business. Je heb heel veel expertise nog om volledig opensource te gaan.
Ik heb als particulier en zakelijk ook jaren zelf email servers gerund, je loopt tegen verschillende problemen aan. In toenemende maten wordt mailbezorging een probleem. Nadat je alles steeds weer gefikst was kwamen er steeds nieuwe problemen waardoor je in spamfilters terecht kwam. Grote spelers als google kan je als kleine mailserver nauwelijks nog mee communiceren omdat je mailvolume te klein is en je rating te laag blijft. Dus moet je alsnog van relays gebruik gaan maken waardoor het uit privacy oogpunt weinig meer uitmaakt. Er is pgp maar probeer dat maar eens bij een leek gebruiker.
Nu ben ik vrij technisch onderlegd en vond dat een tijdje leuk om te doen maar als je als bedrijf iemand moet inhuren gaat dat met uurtarieven van honderd plus euro al snel vrij vervelend worden. Dus je bent constant bezig om alles te controleren en te kijken of mensen berichten wel ontvangen of je betaald een klein beetje aan Microsoft en je bent van al dat gedoe af. Ik zeg dus niet dat het niet kan maar commerciële jongens hebben gewoon een betere propositie als je niet idealistische oplossingen zoekt.
@2.2 Ja, er zijn allerlei barriers omdat de financiële markten binnen Europa niet geliberaliseerd zijn zoals voor personen en goederen. Dit veroorzaakt hier kapitaal tekort voor de grote groeiers zoals Microsoft, google, amazon ooit waren. Dat remt de groei voor succesvolle startups in Europa. Daar is veel overgeschreven en wordt ook wel werk van gemaakt zoals dat rapport van Draghi maar het probleem is er nog steeds.
(pdf alert) https://www.eib.org/attachments/lucalli/20240130_the_scale_up_gap_en.pdf
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0263237322000950
het is nog geen verplichting om een smartphone te hebben maar je wordt wel raar aangekeken en als spelbreker aangemerkt als je meldt dat je niet zo’n ding hebt. vervolgens wordt er door de meeste mensen inmiddels geen enkele moeite gedaan om op andere wel aanwezige communicatiemiddelen zoals email of (vaste) telefoon over te gaan om contact te onderhouden. je bent eigenlijk een soort outcast geworden en leeft niet in de werkelijke wereld.
dit terwijl diezelfde mensen klagen over de verslavende effecten van de vaak op leugens gebaseerde items, alsook de tijds-verslindende en teleurstellende en uiteindelijk nutteloze werking van het apparaatje. als het ook nog waar is dat de Wifi-straling, die het ding constant verspreid, slecht is voor je gezondheid, hoeft niemand zich meer af te vragen wat het meest schadelijke gebruiksartikel is tot nu toe uitgevonden.