Vorige week vrijdag was de oorlog in Afghanistan precies tien jaar oud. Zowel in EenVandaag als bij Pauw & Witteman werd die avond hier op teruggekeken en de balans opgemaakt. Wie beide afleveringen heeft gezien moet hebben gedacht dat het om twee verschillende oorlogen ging.
In EenVandaag kwam staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking Ben Knapen aan het woord. Zijn eerste opmerking zette meteen de toon: ‘in zekere zin katapulteren wij dit land vanuit de middeleeuwen in de eenentwintigste eeuw.’ Dat kost een hoop tijd, voegde hij meteen toe, maar over honderd jaar zal hier op teruggekeken worden als een ‘eerste stap.’ Van een verloren oorlog was ‘geen sprake.’
Door toename van geweld, (zelfmoord)aanslagen en liquidaties karakteriseren velen de situatie in het land als chaos. Knapen ziet het anders. ‘Chaos gaat me veel te ver.’ Hij interpreteerde de toegenomen zelfmoordaanslagen, via een omweg, zelfs als een lichtpuntje. Ze zouden een ‘zekere wanhoop’ suggereren van de opstandelingen, ‘omdat het niet duidt op grote, georganiseerde offensieven.’
Dat we af en toe toch de indruk hebben dat het bergafwaarts gaat in Afghanistan leek Knapen te wijten aan Talibanpropaganda. Daarom waarschuwde hij dat we het zicht op het grotere geheel niet uit het oog moeten verliezen. ‘Zeker, de Taliban hebben er belang bij om zo veel mogelijk die chaos te accentueren, maar we moeten van al die dingen natuurlijk niet vergeten dat heel veel dingen ook goed gaan.’ Als voorbeeld van een van die vele dingen die goed gaan noemde Knapen dat er stappen zijn gezet ‘om dit land een kans te geven zijn eigen stabiliteit en zijn eigen veiligheid stap voor stap op te bouwen.’
Afghanistancorrespondent van de Volkskrant Natalie Righton, die aan mocht schuiven bij Pauw & Witteman, heeft duidelijk ergens anders leren balansen. Zij gaf aan dat het steeds onveiliger wordt in Afghanistan en dat de burgers hun eigen overheid niet meer vertrouwen. Het doel dat president Bush tien jaar geleden formuleerde, om ‘vrede en vrijheid’ te brengen in Afghanistan, noemde ze ‘jammerlijk mislukt.’
Rightons opmerkingen maken duidelijk dat er een enorme, onoverbrugbare kloof bestaat tussen haar analyse en die van de staatssecretaris. Tien jaar geleden, toen de Amerikanen binnenvielen, danste men in Kabul op straat. ‘Er was echte vreugde,’ aldus de journalist, maar daar is weinig meer van over. ‘Als je nu door Kabul heen loopt vind je heel veel depressieve, terneergeslagen mensen. Mensen hebben geen hoop meer.’ Ze zijn eigenlijk nog maar met één ding bezig. ‘Afghanen zelf zijn allemaal, die ik ken, bezig met een vluchtplan. Ze willen het land uit. (…) Het hele land is bezig met weggaan.’
De verklaring voor deze enorm uiteenlopende analyses ligt voor de hand: verschillende bronnen. Staatssecretaris Knapen sprak tijdens zijn bezoek aan Afghanistan, zoals gebruikelijk is voor kabinetsleden op bezoek in Afghanistan, waarschijnlijk uitsluitend Nederlandse militairen en een aantal Afghaanse agenten en politici. Allemaal mensen die er belang bij hebben de westerse aanwezigheid in het land als een succes af te schilderen. De grote afwezigen zijn de Afghaanse burgers, een categorie mensen die Righton wel spreekt. Zij vertellen haar een heel ander verhaal. ‘De woorden van parlementariërs en militairen staan in zeer, zeer schril contrast met wat je op straat hoort,’ aldus Righton.
Reacties (4)
A ja..de naar eigen believen/inzicht bijgeschaafde werkelijkheid op-en-rond de compounds versus wat b.v. Arnold Karskens hierover een tijd geleden ook al berichtte. Alleen laten zien wat de missie rechtvaardigt…The Embedded Thruth
Als een ten onrechte verstrekte hypotheek in stukken geknipt en vervolgens doorverkocht als goudmijntje..
De oorlog zal vast belangrijk zijn in ’t grote schema der dingen, anders loopt zelfs Groenlinks niet netjes in de pas.
Het meest stoor ik me eigenlijk aan mensen die nog steeds Bush zijn PR nablaten dat de oorlog in het belang van Afghanen wordt gevoerd. Het enige belang dat echt meetelt is het belang van de VS (incl. sidekicks), de rest is bijzaak.
Toch is verschillende bronnen niet genoeg. Als je de evaluatie leest van vier onafhankelijke experts over onze ISAF deelname zie je waarom. Het politieke systeem dat verantwoordelijk is voor de beslissing om mee te doen, kan niet leven met de gedachte dat het irrationeel en onzinnig was om oorlog te voeren. Dus heeft Nederland een “stevig” resultaat neergezet in Uruzgan, maar het is nog broos en niet onomkeerbaar. Dat kan niet allebei waar zijn.
Onzin evaluatie kortom, vooral onzin die de kwaliteit en moed van alle militaire en civiele inspanning tekort doet. De oorlog was dure en misdadige onzin, de humanitaire inspanningen en vorderingen waren redelijk.
Maar of de operatie in zijn geheel kostenefficient of moreel in orde was?
Waarschijnlijk bedoel je dat de Nederlandse humanitaire inspanningen en vorderingen redelijk waren. En zelfs daar twijfel ik aan, zoals ik de hele tijd sceptisch tegenover de benaming “opbouwmissie” heb gestaan.
En deze “politiemissie” is natuurlijk een regelrechte farce, te belachelijk voor woorden.
Nooit meer op GL stemmen. Dan beter D’66, dan weet je tenminste zeker dat je van tevoren nooit zeker weet wat je krijgt.