Weg met eigen risico, kijk naar ziektelast

Veel beter dan een eigen bijdrage in de zorg naar inkomen -zoals het nieuwe kabinet wil- zou een systeem van ‘gepaste eigen betalingen’ zijn. Dan kunnen ook de ziektelast en de doelmatigheid en effectiviteit van de gegeven zorg meewegen in de bepaling van de eigen bijdrage. Dat stimuleert ook weer gepast gebruik, betoogt Richard van Kleef. In 2013 stijgt het eigen risico in de basisverzekering van 220 euro naar 350 euro per volwassene per jaar. Dit levert de overheid naar verwachting een flinke besparing op, niet alleen omdat zorgkosten worden verschoven naar de portemonnee van de burger maar ook omdat een hoger eigen risico een rem zal zetten op het zorggebruik. Een belangrijk nadeel van het eigen risico is echter dat het vrijwel uniform wordt toegepast. Zo wordt geen onderscheid gemaakt tussen aandoeningen met een hoge ziektelast en aandoeningen met een lage ziektelast, terwijl dit vanuit het oogpunt van solidariteit wel wenselijk zou zijn. Ook wordt niet gedifferentieerd naar de effectiviteit van behandelingen, waardoor het hierboven genoemde remeffect niet alleen optreedt bij niet-effectieve zorg maar ook bij wel-effectieve zorg. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen doelmatige en minder doelmatige zorg, wat niet stimuleert tot een ‘gepast’ gebruik. Om deze nadelen te voorkomen zou het eigen risico moeten worden vervangen door een systeem van ‘gepaste eigen betalingen’, dat wil zeggen eigen betalingen die variëren met de ziektelast van de aandoening, de effectiviteit en doelmatigheid van de behandeling en de doelmatigheid van zorgaanbieders.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Marco Facci (cc)

Topinkomens krijgen juist geld erbij

ANALYSE - Het kabinet Rutte-II heeft een hekel aan mensen die 70.000 euro verdienen. Dat kun je gezien de zorgplannen stellen. Zeker als ze met twee zijn en ze een gezin vormen. Maar van nivelleren -wat veel VVD-ers doet steigeren- is geen sprake.

[noot: Dit artikel is onderhevig geweest aan stevige discussie. Dat heeft onderdelen in een ander daglicht gesteld. Lees daarom ook de update en reacties voor een beter beeld. AvdS]

Samsom probeert de inkomensafhankelijke zorgpremie te verkopen als nivelleren en Rutte verdedigt het als nivelleren, maar de hoge inkomens gaan er door deze maatregel juist op vooruit. Althans, volgens de cijfers van Stef Blok. Gezinnen met één kostwinner die meer dan circa 130.000 euro verdienen houden maandelijks meer geld over. Gezinnen met twee kostwinners die beide meer dan 70.000 euro en samen meer dan circa 330.000 verdienen gaan er ook op vooruit. En hoe meer ze extra verdienen, hoe meer ze erop vooruit gaan.

De reden. De verlaging van het hoogste belastingtarief van 52% naar 49% compenseert de extra zorgkosten. Die extra zorgkosten bestaan uit maximaal 5500 euro per jaar – 11% van je bruto inkomen tussen 20.000 en 70.000 euro. Of je nou 70.000 euro bruto verdient, of 400.000 euro: je betaalt maximaal 5500 euro extra aan zorgkosten. Maar die belastingverlaging blijft geld in het laatje brengen – voor elke extra euro betaal je 49% in plaats van 52% aan de staat. Die compensatie wordt steeds groter naarmate je meer verdient, terwijl de zorgkosten boven de 70.000 euro gelijk blijven. Vanaf een zeker inkomen gaat de belastingdaling je dus meer opleveren dan de zorg je extra gaat kosten.

Foto: bert kommerij (cc)

Meedoen mag, maar kan het ook?

ANALYSE - De Wet maatschappelijke ondersteuning maakt het mogelijk dat cliënten mee praten over het gemeentelijke zorg- en welzijnsbeleid. In de praktijk blijkt dat zo eenvoudig nog niet, blijkt uit onderzoek van kennisinstituut en adviesbureau Movisie.

Met de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in 2007 hebben de meeste gemeenten een Wmo-raad, adviesraad of participatieraad opgericht. Via deze organen, waarvan de positie in de wet is vastgelegd, kunnen cliënten participeren in de uitvoering van het beleid. De Wmo-raden mogen gevraagd en ongevraagd advies geven aan het college van B&W over het zorg- en welzijnsbeleid.

Wmo-raad heeft nog veel hobbels te overwinnen

Van de Wmo-raad wordt verwacht dat zij signalen uit de samenleving oppikt en een inschatting maakt of een probleem breder speelt. En dat zij als gelijkwaardige partner van de gemeenten voortdurend zoekt naar mogelijkheden om de uitvoering van de Wmo te verbeteren of te vernieuwen. Om deze rollen naar behoren te kunnen vervullen, dient de raad als adviseur het algemeen belang boven het specifieke belang van de verschillende doelgroepen te stellen. De omvorming van de Algemene wet bijzondere zorgkosten (Awbz) laat zien dat de Wmo-raden nog niet de rol kunnen spelen die hen is toebedeeld.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wachtlijsten in de zorg

COLUMN - Onlangs kopte de Volkskrant in verband met de kostenstijgingen in de zorg: “Wachtlijsten: zo gek nog niet?“ Een vraagteken is daar niet nodig, betoogt G. Drios.

Het basisidee van wachtlijsten in de zorg is heel eenvoudig. Het is niet leuk om op een behandeling te moeten wachten en het wachten veroorzaakt kosten. Voor iemand in kritieke toestand zijn deze extreem hoog, maar voor iemand anders zijn ze misschien wat lager. Stel, wij zouden deze kosten kennen en alle kosten van alle wachtenden gedurende een jaar bij elkaar optellen. Vervolgens zouden we kunnen proberen dit bedrag te verlagen door de capaciteit uit te breiden, bijvoorbeeld door extra specialisten in dienst te nemen.

Dat is niet altijd zinvol. Het is alleen zinvol als de jaarlijkse kosten van de uitbreiding niet hoger zijn dan de jaarlijkse verlaging van de kosten van het wachten en dat is niet altijd het geval. Dus, in een optimale situatie vinden uitbreidingen alleen plaats als de kosten daarvan de verlaging van de kosten van het wachten niet overstijgen. Anders kost het meer dan het opbrengt. Zolang de extra specialisten niet gratis zijn, zullen ook in een optimale situatie wachtlijsten blijven bestaan. Het zorgaanbod maar steeds te blijven verhogen tot zelfs de laatste boze reageerder op Telegraaf.nl niets meer te klagen heeft, is  niet zinvol maar gewoon veel te duur en nergens voor nodig.

Foto: Tom & Katrien (cc)

Verwachtingen marktwerking niet waargemaakt

ACHTERGROND - Bijna dertig jaar geleden heeft het kabinet Lubbers I de marktwerking in de openbare dienstverlening geïntroduceerd. Onderzoek naar privatisering, verzelfstandiging en marktprikkels in de ouderenzorg en het hoger onderwijs wijst uit dat de verwachtingen nog niet zijn waargemaakt, schrijft onderzoeker Anna de Zeeuw.

Bij de introductie van marktwerking leefden er bij politiek en dienstverleners hoge verwachtingen. Marktwerking zou ten goede komen aan een groter kostenbewustzijn, productinnovatie, en meer keuzevrijheid. En inderdaad, de ouderenzorg en het hoger onderwijs gingen ‘bedrijfsmatiger’ werken, al bleef de overheid, ondanks het proces van privatisering en verzelfstandiging, een stevig stempel op de sectoren drukken.

Fusies en protocollen

Wat uit mijn onderzoek naar percepties van marktwerking en kwaliteit in de periode 1982-2008 sterk naar voren komt, is dat de (landelijke) overheid de ouderenzorg en het hoger onderwijs vooral is gaan sturen via strakke protocollen en processen. Dat doet ze als opdrachtgever en financier vooraf en als kwaliteitsinspecteur achteraf. De overheid wil hoe dan ook controle houden op de dienstverlening en de kwaliteit ervan. Wat daarbij meespeelde was de publieke verontwaardiging over managers die vooral goed voor zichzelf (en hun salaris) zouden zorgen.

Een tweede opvallende ontwikkeling in de ouderenzorg en het hoger onderwijs is dat er door de marktwerking een proces op gang is gekomen van fusie en concentratie. Het aantal maatschappelijke dienstverleners nam af en als gevolg daarvan groeide de omvang van de instellingen fors. En deze dienstverlenende ‘molochs’ begonnen zich voornamelijk te richten op rendement en protocollen: in het hoger onderwijs hanteert men bijvoorbeeld de termen ‘studierendement’, ‘doorstroomsnelheid’ en bindende accreditatiekaders.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Amber Case (cc)

Zorgrobots, maar geen botte zorg

ACHTERGROND - Robots worden steeds slimmer en gevoeliger. Ze kunnen bestaande zorg dan ook goed aanvullen, zegt Matthijs Pontier, postdoc aan de Vrije Universiteit en betrokken bij het SELEMCA-project.

Voor industriële en huishoudelijke taken, zoals auto’s monteren, stofzuigen of grasmaaien, zetten we in toenemende mate robots in. In Nevada mogen sinds een jaar de eerste robot-auto’s zonder bestuurder de weg op. Door samen een treintje te vormen passen er 273% meer auto’s op hetzelfde wegdek. Auto’s die zo ook nog eens veel zuiniger rijden.

Ook in de zorg kunnen robots ingezet worden. Een succesvol voorbeeld is Paro, een zachte witharige knuffelrobot voor ouderen met dementie. Uit onderzoek blijkt dat deze aaibare robots veel positieve effecten hebben op het welzijn van deze ouderen. Ook worden AIBO robothondjes ingezet om eenzaamheid te voorkomen bij ouderen in verzorgingstehuizen. Dit blijkt net zo effectief te zijn als het inzetten van een echte hond. Verder worden robots ingezet om emotie-training geven aan kinderen met autisme. Robots gedragen zich, vergeleken met mensen, behoorlijk voorspelbaar. Een robot is hierdoor een relatief veilige interactiepartner.

Niet iedereen is enthousiast over het inzetten van robots in de zorg. Demente ouderen zouden gefopt worden door ze te laten interacteren met een robot, terwijl ze niet meer in staat zijn om te zien dat het om een robot gaat. Maar is het werkelijk zo erg is dat demente ouderen niet snappen dat Paro geen levend wezen is, als ze wel gelukkiger worden door het knuffelen met de namaak babyzeehond?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zorgpuntenspaarkaart vol

Menzis heeft aangekondigd gezond leven te belonen met punten, waarmee verzekerden welnessbehandelingen of korting op zorgproducten kunnen aanvragen. Verstandig – of slechts een slimme marketingtruc?

Toen ik vanochtend naar de radio luisterde, brak m’n spreekwoordelijke klomp.  De presentatoren van Radio 1 hadden Roger van Boxtel aan de lijn, de bestuursvoorzitter van zorgverzekeraar Menzis. Die vertelde over het plan om gezond gedrag van haar cliënten te gaan belonen. Als eerste in de wereld. Cliënten die gaan sporten, bloed- of orgaandonor worden of die zich inzetten als mantelzorger, geven dat online aan en sparen daarmee punten. En daarmee krijg je korting op behandelingen, extraatjes of je eigen risico.

Als ik bij Menzis had gezeten, dan had ik mijn zorgspaarkaart zo vol gehad. Ik sta sinds mijn zestiende geregistreerd als orgaandonor en doneer al zes jaar mijn bloed. En het afgelopen jaar ben ik 21 kilo afgevallen. Daarvoor had ik de hulp van een diëtiste nodig. Die sinds dit jaar niet meer verzekerd wordt.

Verleiden

Van Boxtel gaf in het radiogesprek aan dat ‘je Nederlanders [moet] verleiden.’ Dus het Menzispunten sparen moet de Nederlandse bevolking verleiden gezonder en beter te leven. Onder andere door online te declareren, want ook dat wordt beloond.

Vorige Volgende