Progressie in wiskunde in VS over 40 jaar

De Amerikanen hebben heel wat minder monumenten dan de Europeanen, wellicht dat ze daarom nog zuiniger zijn met de korte historie die ze hebben. Dat ze ook overheidsdata zorgvuldig bewaren, had ik al eens geconstateerd bij onderzoek naar de familiegeschiedenis. Maar blijkbaar is ook allerlei beleidsinformatie goed terug te vinden. In ieder geval ben ik onder de indruk van deze grafiek, die maar liefst veertig jaar teruggaat in de tijd. Het laat de prestaties zien van leerlingen op wiskunde en rekenen. De zogenaamde Nation's Report Card zou iedere beleidsmaker bescheiden moeten maken. Er is wel enige progressie, maar dat duurt dus wel een generatie. Opvallend vind ik dat vooral de jongere groep (leeftijd negen jaar) sterke stijging laat zien. De verschillen op zeventienjarige leeftijd zijn veel minder groot.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Peter Renshaw (cc)

Don’t know much about algebra

ACHTERGROND - Technisch klinkend cijfermateriaal verleent vaak extra geloofwaardigheid aan conclusies – zelfs als het om betekenisloze formules gaat.

Wiskunde is een prestigieuze tak van wetenschap. En dat straalt af op diegenen die hun argumenten kracht bijzetten met wiskundige formules en berekeningen. Sociaal wetenschapper Kimmo Eriksson publiceerde onlangs een paper (pdf) waaruit bleek dat zodra een betekenisloze wiskundige formule werd toegevoegd aan de samenvatting van een wetenschappelijke publicatie, proefpersonen de kwaliteit van het gepresenteerde onderzoek over het algemeen hoger inschatten. Dit effect was het sterkst onder proefpersonen die over de minste wiskundige kennis beschikten. Maar zelfs proefpersonen met een wiskundige of technische achtergrond – die toch heus beter zouden moeten weten – werden nauwelijks in negatieve zin beïnvloed in hun oordeel over de kwaliteit van het gepresenteerde onderzoek. In de woorden van Eriksson:

Quality judgments of research are known to be influenced by cues outside the research itself, such as the prestige of the author and the author’s institution […] The experiment presented here demonstrated a related but arguably more problematic effect: Participants judged the quality of research as higher when the content included unintelligible elements, which arguably ought to detract from the quality. Specifically, the experimental results suggest a bias for nonsense math in judgments of quality of research.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Uitgekotste wetenschappers

De Israëlische wetenschapper Daniel Shechtman krijgt morgen de Nobelprijs voor de Chemie voor de ontdekking van zogenoemde quasikristallen. Zijn ontdekking leidde tot een grote controverse. Collega’s meenden dat quasikristallen (hier meer over) onmogelijk waren. Hij werd gekleineerd, vermeden, uitgekotst en weggezet als een fraudeur. Maar had gelijk. En hoe.

Het is vaker het lot van grote genieën dat ze hun tijd te ver vooruit zijn. Of dat hun tijdgenoten niet over de grenzen van hun directe omgeving kunnen kijken. Nu is dat niet anders dan vroeger.

Eind negentiende eeuw stond de fysica in brand. In de wiskunde en theoretische natuurkunde werd enorme vooruitgang geboekt – men stond aan de vooravond van de relativiteitsleer en de eerste stappen naar de ontdekking van de quantummechanica waren genomen. Mindbending stuff. En onacceptabel volgens velen.

Onderstaande BBC documentaire vertelt over het lot van vier wiskundigen: Georg Cantor, Ludwig Boltzmann, Kurt Gödel and Alan Turing.
Het zijn stuk voor stuk grootheden die de wetenschap enorm vooruit hebben geholpen. Maar stuk voor stuk zijn het ook mensen die door hun omgeving, de intellectuele beknelling gek zijn gemaakt, al vertoonden enkelen van hen wel een gevoeligheid daarvoor.

Vooral het verhaal van Alan Turing is een grof schandaal, juist omdat niet zozeer zijn verdiensten in twijfel werden getrokken (hoeveel Engelse levens heeft hij gered met zijn Enigma-breker?), maar omdat zijn geaardheid een bedreiging was voor de morele orde van het Engeland van de jaren vijftig.

De schoonheid van wiskunde

Yann Pineill en Nicolas Lefaucheux laten in deze video de schoonheid van de wiskunde zien. Links een vergelijking, in het midden een animatie en rechts iets uit het echte leven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 25-09-2022

Wat zijn bruine getallen?

Er wordt dezer dagen flink met cijfers en percentages gesmeten. Daarom gooi ik er even een andere breinkraker in. Wat zijn bruine getallen? 11 en 5 zijn bruine getallen. 4 en 5 ook. Zie voor uitleg dit korte filmpje.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Wau: het meest gave cijfer

Wau (the ancestor of the Latin letter F) is an archaic letter of the Greek alphabet which originally stood for the sound /w/ and later remained in use only as a numeral symbol for the number ‘6’. Whereas it was originally called wau, its most common appellation in classical Greek is digamma.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende