Kunst op Zondag | ontmoet Ferenigi in Villa Mondriaan

Beeldend kunstenaar Dienke Groenhout zet in de tentoonstelling Ferengi (vreemdeling) kleding neer als ‘verlengstuk van ons lichaam’. Een lichaam is nooit neutraal. Het roept vooroordelen op, legt machtsverhoudingen bloot en draagt cultuur met zich mee. De grote inspiratiebron voor deze expositie zijn Groenhout’s reizen en ervaringen in Afrika. Daar was ze zelf een ferengi en op basis daarvan kreeg ze direct een identiteit aangemeten. Je kunt Ferengi t/m 19 september 2021 zien in Villa Mondriaan in Winterswijk. [caption id="attachment_331388" align="aligncenter" width="450"] Sfeerbeeld Ferengi in Villa Mondriaan © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Wie is Dienke Groenhout? Dienke Groenhout (Renkum, 1973) is beeldend kunstenaar en oprichter van de Wageningse Maakfabriek. Toen ze na de middelbare school niet wist welke opleiding ze zou gaan volgen, suggereerde haar moeder haar om naar de kunstacademie te gaan. Met dit advies vertrok Dienke naar Groningen. Na Kunstacademie Minerva volgde een opleiding in Amsterdam en tot slot een Master aan ARTEZ in Arnhem. Reizen is een passie en een grote inspiratiebron. Samen met haar man en hun vier kinderen heeft ze twee wereldreizen gemaakt. De eerste door Zuid-Amerika en de meest recente door Afrika. Over reizen zegt Groenhout: “het maakt niet uit waar je bent, als je maar niet stilstaat’. [caption id="attachment_331391" align="aligncenter" width="350"] Ferengi Hollandinye © Dienke Groenhout 2021 © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Reizend atelier Voor de tweede wereldreis door Afrika hebben Dienke en haar man een oude Magius vrachtwagen gekocht. Naast hun vervoersmiddel was het ook de woonplek voor het gezin en de werkplaats voor Dienke. “Met zes mensen en twee koffers een jaar lang op reis, maakt je bewust van wat je nodig hebt”, aldus Groenhout. Als de kinderen vroegen of ze onderweg iets mochten kopen, dan was de reactie: ‘dat is prima, als je het zelf meeneemt in je rugzak.’ De oplossing die de kinderen zelf aandroegen was om er dan maar een foto van te maken. De Maakfabriek Groenhout zou na de coronapandemie graag een reis naar Japan willen maken. Of haar kinderen (nu 17, 15, 12 en 11 jaar) dan nog meewillen op een derde wereldreis, valt te bezien. Vanuit Renkum is Dienke Groenhout nu actief met haar stichting de Maakfabriek. Ze biedt onder andere collega kunstenaars de mogelijkheid om als ‘artist in residence’ te komen werken. Dit kan zowel in de Maakfabriek als in het mobiele atelier. Belangstellenden kunnen haar een bericht sturen op [email protected] [caption id="attachment_331390" align="aligncenter" width="350"] Fjallkonan @ Gigja Reynisdottir 2021 © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Waar gaat Ferengi over? Volgens Groenhout gaat de tentoonstelling Ferengi over de wens om een buitenstaander te zijn. De wens om iets anders te zijn dan onszelf. De wensgedachte om ons geheel en al te verhullen in een vreemdeling. Tijdens haar bezoek aan Ethiopië heeft Groenhout een pak gemaakt van bananenbladeren. Hiermee ging ze de straat op. Voorbijgangers reageerden op de verschijning met reacties als ‘mooi’ of ‘je bent een lopend huis’ en ‘daar kan ik veel bananenbroden van bakken’. Weer iemand anders sloeg een kruis. Stuk voor stuk reacties die meer zeggen over degene die dit zegt, dan over de verschijning waarover ze iets zeggen. Groenhout vroeg zich af: “Welk deel van onszelf zijn we ‘echt’, van welk deel willen we eigenaar zijn? En welk deel van onszelf wordt door anderen gemaakt?” Identiteiten bevinden zich in een symbolische tijd en ruimte in een denkbeeldige geografie. Samenstellers van Ferengi   [caption id="attachment_331385" align="aligncenter" width="350"] Zaliwai © Valerie Amani 2021 © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Hoe Ferengi opgezet? Door de coronamaatregelen is het project Ferengi begonnen als online-project. Nu zijn de kostuums in het echt te zien en te ervaren. De tentoonstelling is opgebouwd uit kostuums die naast een decoratieve functie, ook vertellen over de context en de identiteit van de maker. Twee kostuums zijn gemaakt door Groenhout zelf, de andere kostuums zijn gemaakt door Tamrat Gezahegne uit Ethiopië, Gígja Reynisdóttir uit IJsland en Valerie Asiimwe Amani uit Tanzania. Dit zijn allemaal kunstenaars die Groenhout heeft ontmoet tijdens haar reizen. Op video’s kun je zien hoe de kostuums worden gedragen en hoe mensen er op reageren. Deze beelden geven inzicht in de werking van het kostuum als verlengstuk van de identiteit. [caption id="attachment_331389" align="aligncenter" width="350"] Rollie Bollie © Dienke_Groenhout 2021 © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Mijn ervaringen met Ferengi De vijf kostuums van Dienke en haar collega kunstenaars staan in een gang opgesteld. Ik vind dit een beetje jammer omdat het zo geen recht doet aan het werk en de betekenis van Ferengi; In de zonovergoten tuin van Villa Mondriaan staat Rollie Bollie. In dit ‘kostuum’ zijn allerlei dingen die we verzamelen, zoals verhalen van vroeger, herinneringen en souvenirs, verwerkt. Het zijn dierbare, gematerialiseerde sentiment- en gedachtespinsels. Tot … het moment waarop de verzamelde zaken ballast worden. Rollie Bollie is een transformatie van de ballast van een leven tot een eigen entiteit; Het is leuk om je hoofd door het kijkluik te steken. Ook de binnenkant van Rollie Bollie is gevuld met (jeugd)herinneringen; Om meer van de kostuums te begrijpen, kan ik je aanbevelen om podcast ‘Tussenstop #7’ te beluisteren. Hierin vertelt Dienke over haar werk en haar reizen. Ferengi van Dienke Groenhout is t/m 19 september 2021 te zien in Villa Mondriaan in Winterswijk. [caption id="attachment_331395" align="aligncenter" width="450"] Klaas Gubbels, Calvinst? Nu te zie in Villa Mondriaan © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Nu ook te zien in Villa Mondriaan Klaas Gubbels: Calvinist? Jan Toorop: Tussen geloof en hoop [caption id="attachment_331384" align="aligncenter" width="450"] Winterswijk, dorp van Mondriaan © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Extra tips voor een bezoek aan Winterswijk Mondriaan-wandeling Mondriaan-fietstocht - In het folderrek, op de gang tussen de receptie en het museumcafé, ligt een routebeschrijving op basis van het fietsknooppuntensysteem. Voor het gemak geef ik je hier de nummers van deze route: Na uitgang Villa Mondriaan linksaf (Zonnebrink) dan rechts op Vredensestraat. Volg nu bordjes naar knooppunt 14. Start nr 14 Winterswijk, daarna 6-5-33-1-39-52-54-99-2-3-7-8-4-33-11-10-9-15 en terug naar 14 © tekst en foto’s Wilma Lankhorst © gebruik van de afbeeldingen met dank aan Museum Villa Mondriaan en alle genoemde kunstenaars.

Door: Foto: Debek ferengi (verborgen vreemdeling) © Dienke Groenhout 2021 © foto Wilma Lankhorst.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.