Wie het eerst boven is

De nieuwsberichten stonden terecht op dezelfde pagina in mijn ochtendkrant. Samen vormden ze het wrangste commentaar op de huidige wereld dat je je maar kunt voorstellen. Rechtsboven meldde de krant het besluit van de G20 om een wereldwijde winstbelasting voor multinationals in te stellen. Dat moest hun weergaloze belastingontduiking en vernuftige geschuif met bv’s ietwat tegengaan, en voorkomen dat het mega-grootkapitaal ’s werelds overheden en werknemers nog verder leegzoog. Shell betaalt, zoals u weet, amper belasting in Nederland, maar eist wel op hoge toon investeringen, genoegdoeningen, compensaties en subsidies van de staat. En de gemiddelde Amazon-werknemer, die amper een minimumloon krijgt – en soms ook geen plaspauzes, zodat-ie in een fles moet pissen – betaalt verhoudingsgewijs meer belasting dan de baas van het bedrijf. Daaronder stond een stuk over wat drie van de rijkste mannen ter wereld met hun achtergehouden geld doen: een wedstrijdje space race spelen. Wie het eerste boven is. Elon Musk (van PayPal en Tesla), Richard Branson (Virgin Records en Virgin Airlines) en Jeff Bezos (Amazon) streden om de eer, en dit weekend bleek dat Branson had gewonnen: hij was buiten de dampkring geweest en had vier minuten gewichtsloos in de cabine van zijn Unity kunnen zweven. Branson wil te zijner tijd toeristenvluchten buiten de dampkring aanbieden, hij heeft al 600 kaartjes verkocht, à raison van 200 tot 250 duizend dollar. Musk plant intussen commerciële vluchten rond de aarde en om de maan. In een tijd dat we collectief moeten minderen met vliegen om als soort te kunnen overleven, is dit conspicuous consumerism gekruid met toxic masculinity. Ik koop, ik koop, ik koop wat jij niet kunt, en wat alles wat voor jou overblijft, maak ik lekker kapot. Dan liever de ex van Bezos, die na hun scheiding haar aandeel in hun werk opeiste en van de rechter in juni 2019 de lieve som van 38 miljard dollar reeg toegewezen, pakweg een kwart van hun gezamenlijke vermogen (MacKenzie Scott is inmiddels naar schatting 57 miljard euro waard). Scott beloofde minstens de helft van haar vermogen weg te geven, en ging met verve aan de slag. In anderhalf jaar tijd heeft ze een slordige 10 miljard dollar gedoneerd aan voedselbanken en aantal van organisaties die racisme bestrijden, gelijke rechten voor minderheden, vrouwen en LBTHQI’ers voorstaan, en die gezondheid en klimaatbeheersing promoten. Ze ‘probeert geld weg te geven dat is vergaard binnen een systeem dat dringend verandering behoeft’. Het is prachtig dat Scott dat doet. Maar ook: ze kan het lijden, met zulk kapitaal achter de hand (en geheid dat ze de giften dubbel en dwars van de belasting kan aftrekken). Maar dat de rijken steeds rijker worden en kapitaal zich – net als armoede – exponentieel uitbreidt, dat voorkom je er niet mee. Daar zijn eerlijker belastingen voor nodig. Het is tijd om die drie mannen hun speeltjes af te pakken. Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.

Foto: Deutsche Bundesbank (cc)

Negatieve winstbelasting voor multinationals

SATIRE - Grote internationale bedrijven die hun fiscale winst in Nederland parkeren krijgen daarvoor vanaf dit jaar geld toe. Minister van Financiën Wopke Hoekstra hoopt zo belastingparadijzen als Belize en Oman te vlug af te zijn.

‘Nederland krijgt al enige tijd een negatieve rente op kortlopende staatsleningen’, legt Hoekstra uit. ‘We kunnen dus lenen zonder dat het ons geld kost. Tegelijkertijd betalen multinationals geen winstbelasting in Nederland, maar daarmee onderscheiden we ons niet van andere landen die je geen belastingparadijzen mag noemen. Eén en één maakt twee. Als we extra geld lenen kunnen we dat kosteloos doorsluizen naar multinationals.’

Critici stellen dat Nederland op deze manier belastingontduiking faciliteert, maar volgens Hoekstra is juist het omgekeerde het geval: ‘Nederland staat niet op de lijst van negen belastingparadijzen die de EU hanteert. Dat zijn vooral armere landen als Belize, Oman en Vanuatu. Die kunnen niet zo goedkoop lenen op de kapitaalmarkt als Nederland. Wanneer wij die landen uit de markt prijzen, wordt de lijst van belastingparadijzen juist korter. Ons beleid ondersteunt dus de internationale strijd tegen agressieve fiscale planning.’

Andere critici vinden het onverantwoord dat Nederland tientallen miljarden euro’s gaat lenen om aan multinationals te geven. Ook dit is een misvatting, zegt Hoekstra. Tegenover de extra staatsschuld staat namelijk een grote hoeveelheid fiscale winst, die via een slimme boekhoudmethode bij het bruto binnenlands product (bbp) opgeteld kan worden. Daardoor daalt per saldo de staatsschuld als percentage van het bbp.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Images Money (cc)

Hogere winstbelasting is nog niet zo’n gek idee

DATA - Eind januari werd het voorstel van de FNV om de winstbelasting te verhogen afgeschoten door zowel VVD-staatssecretaris Wiebes als door ondernemersclub VNO-NCW. Met als belangrijkste argument dat een lagere winstbelasting voor meer banen zorgt. Toch was dat niet zo’n gek idee.

Het argument van de FNV is dat bedrijven ook een eerlijke bijdrage moeten leveren aan allerlei voorzieningen. Over wat een eerlijke bijdrage is zullen de meningen nogal verschillen, zoals ook de reactie van VNO-NCW laat zien. Al we het woord eerlijk even achterwege laten, dan kunnen we prima kijken naar de bijdrage aan de belastingopbrengsten. Verdeeld over verschillende soorten belastingen, ziet de verdelingen van de belastinginkomsten er als volgt uit:

4-belastinginkomsten

Het is vrij duidelijk dat het aandeel van de vennootschapsbelasting is gedaald, terwijl het aandeel van de loon- en inkomstenbelasting is gestegen. Voor de duidelijkheid hieronder deze twee belastingen apart:

4-loon-vs-vennootsbelasting

Duidelijker kan het bijna niet: de overheidsinkomsten op basis van de loon- en inkomstenbelasting zijn bijna verdubbeld, de overheidsinkomsten op basis van de vennootschapsbelasting zijn amper toegenomen.

Het VNO-NCW ziet een verhoging om een aantal redenen niet zitten. Ten eerste stellen ze dat de omvang van het bedrag waarover winstbelasting wordt berekend groter is geworden. Prima, maar met diezelfde redeneertrant kun je ook beargumenteren dat de loon- en inkomstenbelasting dan omlaag moet. Vervolgens komen ze ook met het argument dat de BTW en andere belastingen zijn verhoogd. Nu klopt het dat die belasting door het bedrijfsleven wordt afgedragen aan de overheid, maar het is uiteindelijk de consument die de BTW betaald en niet het bedrijfsleven. We zijn geen fiscalisten, maar wat betreft die andere belastingen zou het ons niet verbazen als deze gewoon in de kostprijs worden doorberekend. In dat geval ligt ook dan de rekening bij de consument op het bord.