De Slag die de natie maakte
RECENSIE - Waterloo was misschien niet de grootste ‘klassieke’ veldslag ooit, maar ze behoort zeker tot de meeste belangrijke veldslagen aller tijden. En ze werd ook nog eens uitgevochten op Nederlands grondgebied (dat toen ietsje groter was dan nu).
Waterloo maakte een definitief einde aan het Napoleontische keizerrijk, dat heel even uit zijn as leek te gaan herrijzen. Napoleon, ontsnapt van het eiland Elba, was er in korte tijd in geslaagd weer een enorm leger te formeren, en de Geallieerden (Pruisen, Engeland, Nederland) moesten alles op alles zetten om de keizer weer op de vlucht te jagen. Het was kantje boord – de Fransen beschouwen de nederlaag van ‘hun’ keizer nog steeds liever als het gevolg van toeval (een regenbui, een verkeerde beslissing) dan een teken van vijandige militaire overmacht. (Maar in feit was het land de dictator spuugzat.)
Voor Nederland was de overwinning op Napoleon zo mogelijk nóg dramatischer. Men sprak in die tijd van een ‘dubbele verlossing’: de Fransen hadden in 1813, na Napoleons nederlaag bij Leipzig, Nederland verlaten om het eigen vaderland te verdedigen, maar de ware verlossing van het Franse juk was toch de Slag bij Waterloo. Pas tóén was het jonge koninkrijk veilig. Een Napoleontische overwinning was de kersverse Willem I waarschijnlijk fataal geworden.