GeenCommentaar: RFID – myth not busted
, door
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
WW: Magnetische Koeien
, door
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Met nieuwe technologieën worden ook nieuwe onderzoeksmethoden en -gebieden geboren. Zo is de nieuwe generatie van het Web niet alleen een goudmijn voor computerwetenschappers maar ook voor bijvoorbeeld sociologen, psychologen en zelfs kunsthistorici. Maar dat ook biologen iets zouden hebben aan alle hippe nieuwe programma’s die met het trendy Web 2.0 geassocieerd worden, leek lang onwaarschijnlijk.
Toch gebruikten Dr Sabine Begall en haar collega’s van de Universiteit van Duisburg-Essen Google Earth om tot een interessante ontdekking te komen: koeien van over de hele wereld grazen meestal met hun kop naar het noorden. Al langer werd vermoed dat koeien een soort ‘zesde zintuig’ hebben omdat ze beter dan mensen aanvoelen wanneer regen op komst is en de onderzoekers gingen maar eens op zoek naar meer bijzondere eigenaardigheden van onze wandelende melkfabrieken. Hiervoor bekeken ze duizenden Google Earth foto’s van koeien in Groot-Brittanië, Ierland, India en de Verenigde Staten. Ook bekeken ze 3000 herten in Tsjechië. En daaruit bleek dat op alle plekken de koeien (en de herten) veel vaker naar het noorden toe stonden dan andere richtingen. Doordat het op zoveel plekken gemeten was konden mogelijke oorzaken zoals windrichting en zonlicht uitgesloten worden. Begall en co. concludeerden dat het magnetisch veld van de aarde voor het verschijnsel verantwoordelijk moest zijn.
En daarmee kan de koe (en het hert) toegevoegd worden aan het rijtje van dieren dat het magnetisch veld van de aarde kan waarnemen. We kennen natuurlijk de trekvogels die ieder jaar met behulp van het magnetisch veld hun weg naar het zuiden of het noorden kunnen vinden. Minder bekend is dat bepaalde salamander- en kikkersoorten het magnetisch veld kunnen gebruiken om bij gevaar de snelste weg naar het water te vinden. En onderzoek uit 2001 toonde aan dat baby-schilppadjes waarneming van het magnetische veld combineren met de oceaanstromingen om door de zee te navigeren (Duuuude).
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
WW: Rijdend brein in een vat
, door
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Eén van de meest nare filosofische ideeën is dat van het Solipsisme. Kort samengevat stelt het Solipsisme dat er maar één enkele bewustzijn is in het universum en dat is die van jouzelf, de waarnemer. Alle kennis over de buitenwereld is vals, een door jezelf gecreëerde illusie. Erg vervelend natuurlijk, omdat het het bestaan nogal eenzaam maakt. Problematisch is ook dat er weinig tegen het Solipsisme in te brengen valt omdat hij eigenlijk niet falsificeerbaar is. Tegen allerlei tegenwerpingen blijken solipsistische gedachtenexperimenten overeind te blijven.
Het bekendste, en meest tot de verbeelding sprekende gedachtenexperiment is dat van het ‘Brein in een Vat‘. Het idee is hier dat een ‘mad scientist’ een brein uit iemands hersenpan heeft gelepeld en het in een met vloeistof gevuld vat in leven houdt. Het brein is aangesloten op een supercomputer die het brein prikkels geeft. Door middel van deze prikkels worden waarnemingen gesimuleerd die door het brein niet van ‘echt’ te onderscheiden zijn. Het brein denkt dus dat het nog steeds buiten rondloopt, bloemen ruikt en vogels hoort, terwijl het in werkelijkheid in het vat ronddobbert. Veel filosofen hebben grote problemen gehad met dit gruwelijke gedachtenexperiment en de conclusies die hieruit voortvloeien over de onkenbaarheid van het bewustzijn. Iedereen was dan ook blij dat het bij een gedachtenexperiment bleef. Tot deze week.
Want wat deden Mark Hammond en co. van de Universiteit van Reading? Ze stopten een prutje van 300.000 ratneuronen in een vaatje en lieten ze connecties maken. Op die manier vormde zich een (primitief) breintje. Dat breintje werd gekoppeld aan, je raadt het al, elektroden waarmee door middel van voltages prikkels toegediend werden. Hammond en zijn collega’s proberen de boel door te meten om zo meer inzicht te krijgen in de werking van het brein en zo eventueel tot nieuwe behandelingen voor aandoeningen als Alzheimers en epilepsie te komen.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Quote du Jour – Messing with the atmosphere
, door
“I’m not a huge fan of messing with the atmosphere in an geo-engineering sense because there could be unpredictable consequences. But there are also a lot of unpredictable consequences of temperature increase. It does appear that we’re failing to act [on emissions]. And if we are failing to act, then we have to consider some of the other options.” (Guardian)
Dr Alice Bows van het Tyndall Centre for Climate Change Research aan de Universiteit van Manchester is een van de wetenschappers die in een publicatie van de Britse Royal Society pleit voor een radicale aanpak van het klimaatprobleem. Geo-engineering is zo’n radicale aanpak en kan o.a. inhouden dat we de oceanen bemesten om explosieve algengroei te bevorderen: de algen nemen vervolgens CO2 op. Andere geo-engeneering ideeën zijn het plaatsen van grote spiegels in de ruimte of het zaaien van wolken om de aarde te behoeden voor te veel inkomende zonnestraling.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
WW: Nieuw soort synesthesie ontdekt
, door
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Toen ik mijn vriendin nog niet zolang kende kon ze nog wel eens niet op de naam van één van mijn vrienden komen. ‘Dinges, hoe heet hij ook al weer? Hij heeft een blauw-gele naam’. Mij niet bewust van enige naamsgekleurdheid in mijn vriendenkring maakte ik op deze manier kennis met de afwijking/superpower van mijn wederhelft: Synesthesie.
Synesthesie is een eigenschap in de hersenen die ervoor zorgt dat de waarnemingen van twee of meer zintuigen door elkaar heen lopen. Bij synestheten wordt bij een waarneming door één van de zintuigen een neuraal pad dat hoort bij een tweede zintuig geactiveerd, wat er toe leidt dat zintuiglijke waarnemingen door elkaar lopen.
Synesthesie komt waarschijnlijk bij 1 op de 23 mensen voor en verreweg de meest voorkomende vorm is de letter-kleur synesthesie die mijn vriendin ervaart. Hierbij worden letters onwillekeurig met vaste kleuren waargenomen. De specifieke kleuren zijn voor iedere synestheet anders. Zo ziet mijn vriendin de letter ‘s’ bijvoorbeeld geel, haar zus -synesthesie is genetisch bepaald- ziet hem paarsig. Synesthesie is een interessant fenomeen voor hersenonderzoekers en na onderzoek door onder andere Simon Baron-Cohen (de oom van) zijn er ook objectieve meettaken voor het vaststellen van synesthesie ontwikkeld.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
WW: Large Hadron Rap
, door
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Hoera! CERN’s Large Hadron Collider draait en we zijn nog steeds niet verdwenen in een zwart gat. Dat lijkt een goed moment om maar eens in een rap uitgelegd te krijgen wat het dan precies wel doet.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.