Wetenschap Archives - Pagina 7 van 158

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ontkenning 2.0: De overslaande klimaatplaat van De Lange en Crok

6 november 2018 , 08:00 , door Klimaatverandering

LONGREAD - Op 31 oktober vond er een rondetafelgesprek plaats bij de Vaste Commissie van Economische Zaken en Klimaat. Daarbij waren enkele mensen – Kees de Lange, Marcel Crok en Fred Udo – aanwezig die de wetenschappelijke inzichten over klimaatverandering geheel of ten dele in twijfel trekken. Hierover hebben een aantal wetenschappers via een brief aan de leden van de Commissie hun zorgen geuit. Deze brief is integraal opgenomen in een vorig blogstuk:
Oproep van klimaatwetenschappers tbv hoorzitting VC-EZK “kosten en baten van de voorgenomen klimaatwet”: baseer beleidsdiscussie op wetenschappelijke inzichten

Voor het rondetafelgesprek zijn diverse zogenaamde position papers ingediend. De meeste gaan over klimaatbeleid, maar Kees de Lange gebruikt zijn inbreng echter om veel tenenkrommende onzin over klimaatwetenschap en haar bevindingen te bezigen. In dit soort politieke hoorzittingen dient beleid besproken te worden, het zijn geen fora waar dolle, niet-onderbouwde meningen over de wetenschap thuishoren. De stand van zaken in de klimaatwetenschap wordt keurig samengevat door het IPCC door vele wetenschappers en is gebaseerd op duizenden wetenschappelijke artikelen. Dat biedt een prima en onderbouwde ondergrond voor een discussie over klimaatbeleid.
Hieronder gaan we in detail in op de inhoud van het stuk van Kees de Lange en eindig ik met enkele opmerkingen over de inbreng van Marcel Crok.
Waarschuwing vooraf: Het is al met al een lang verhaal geworden en voor onze trouwe lezers zal veel ervan bekend voorkomen.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waan van de dag

Het decennium waarin we klimaatverandering bijna stopten

1 augustus 2018 , 23:46 , door Krispijn Beek

ACHTERGROND - Een lang stuk van Nathaniel Rich in de New York Times over de periode 1979-1989: het decennium waarin de mensheid voor het eerst tot breed inzicht in de oorzaken en gevaren van klimaatverandering kwam. En een decennium waarin een oplossing binnen hamdbereik leek.

Ht Miko F Lohr.

Foto: Gerrit Burow (cc)

Pas op met populisme

20 oktober 2018 , 08:00 , door Gastauteur

ANALYSE - Een halve eeuw nadat een aantal academici het eerste wetenschappelijke boek over populisme schreven, lijkt er nog steeds weinig duidelijkheid te bestaan over wat populisme nu eigenlijk is. Maar onder wetenschappers is een sterkere consensus ontstaan over wat populisme is, schrijft Matthijs Rooduijn op Stuk Rood Vlees.

Precies een halve eeuw geleden was een groep academici druk bezig met het schrijven van het eerste echte wetenschappelijke boek over populisme. De belangrijkste conclusie: er kon geen overeenstemming worden bereikt over wat populisme nu eigenlijk was. Als je vandaag de dag kijkt wat er allemaal over populisme wordt gezegd en geschreven, zou je bijna denken dat er in de afgelopen vijftig jaar nauwelijks iets is verandert: nog steeds lijkt er weinig duidelijkheid te bestaan over wat populisme nu eigenlijk is.

Maar schijn bedriegt. In de afgelopen jaren is er onder wetenschappers een steeds sterkere consensus ontstaan over wat populisme is en hoe we het zouden moeten bestuderen. Dat betekent natuurlijk niet dat er geen meningsverschillen meer bestaan. Maar het betekent wel dat die meningsverschillen kleiner zijn dan ooit tevoren.

Een “ideationele” definitie van populisme

De meeste onderzoekers zien populisme, kort samengevat, als de boodschap dat het goede volk wordt verraden door een slechte elite die geen flauw idee heeft van wat gewone burgers belangrijk vinden. Sommige wetenschappers omschrijven die boodschap als een “dunne ideologie”, terwijl anderen het over een “discours” of een “stijl” hebben. Maar wat de precieze benaming ook is, deze onderzoekers zijn het met elkaar eens dat het om een inhoudelijke boodschap gaat die het volk tegenover de elite plaatst.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Overheid breidelt wetenschap

4 september 2018 , 11:27 , door Jos van Dijk

De NRC onderzocht de druk van de overheid op wetenschappelijk onderzoek. Ruim een kwart van de onderzoekers die met externe financiering te maken hadden, zei in de peiling dat ze met ongewenste druk te maken kregen. Bij bijna de helft daarvan (266 respondenten) kwam die druk van de overheid. Een paar citaten:

Onderwijsonderzoeker Don Westerheijden van de Universiteit Twente.

„We worden gevraagd om een evaluatie van het beleid. Eigenlijk zou je een experiment moeten opzetten, om verschillende situaties te vergelijken. Maar daar is dan geen geld of tijd voor. Dus eigenlijk word je alleen gevraagd het beleid te legitimeren.”

Paul Frissen, hoogleraar bestuurskunde Universiteit van Tilburg:

„Het is een evaluatieonderzoekindustrie. Het wordt de opdrachtgever veel te makkelijk gemaakt. Ook de onderzoekers zijn beleidsverslaafd.”

Harmen van der Wilt (hoogleraar internationaal strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam) had een ‘rare ervaring’ met het ministerie van Buitenlandse Zaken. Ambtenaren vielen over zijn definitie van terrorisme.

„Daarmee zouden we op de zere tenen van die landen gaan staan, dus die definitie moest anders”.

Ook het vermelden van obstakels in het internationaal strafrecht riep problemen op:

„Daarbij had ik man en paard genoemd, maar dat vonden die ambtenaren veel te openhartig. „Voor een wetenschapper is dit lastig werken. Je krijgt opdracht om iets goed uit te zoeken, maar moet het vervolgens versluierd weergeven.”

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Waan van de dag

Censuur in de wetenschap: blaffen tegen de verkeerde boom

6 juli 2018 , 16:22 , door Age Letor

Twee weken geleden twitterde VVD-kamerlid Judith Tielen triomfantelijk dat haar motie tegen academische zelfcensuur was aangenomen, met steun van VVD, FvD, SP, PVV, PvdD, SGP, 50Plus, DENK en het CDA.

Dit was niet de eerste motie die dit beoogde te doen. Laten we even kort de historische feiten op een rijtje zetten. Eer jaar geleden diende Pieter Duisenberg een soortgelijke motie in. De onderbouwing, op de The Post Online nota bene, bestond uit twee artikelen van sociaal-psychologen en de anekdotes van een politicus die geen promotor kon vinden (Martin Bosma). Ten slotte voerde Duisenberg een anonieme “vriend” op die een goed voorstel had geschreven, maar geen persoonlijke beurs kreeg, volgens Duisenberg vanwege diens politieke oriëntatie. Geen bewijs, slechts anekdotes en verdachtmakingen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Academici tegen bullshit

18 augustus 2018 , 08:00 , door Marc van Oostendorp

COLUMN - Ik vind dat je wijsgerige traktaten liever geen grappige titels moet geven, maar ik maak een uitzondering voor het essay On bullshit van Harry Frankfurter. Dat is inmiddels een van de bekendste Amerikaanse beschouwingen van de afgelopen decennia, en terecht. Het boekje lijkt mij verplichte kost voor iedereen die in de Westerse wereld woont en/of werkt.

De beste Nederlandse vertaling van bullshit lijkt me kletskoek (al komt bullshit natuurlijk ook wel voor in het Nederlands). In zijn essay maakt Frankfurter aldus onderscheid tussen liegen en kletskoek verkopen. Iemand die liegt, verdraait de werkelijkheid met de opzet om de ander in die verdraaide werkelijkheid te doen geloven. Een leugenaar trekt zich in die zin nog wel degelijk iets aan van de waarheid, en gaat uit van het contract dat er meestal tussen mensen is dat de spreker probeert de waarheid te zeggen en de luisteraar ervan uitgaat dat de spreker dit doet.

Iemand die kletskoek verkoopt, zegt zomaar wat: het gezegde kan waar zijn, of niet, het maakt niet uit, zoals het de spreker ook eigenlijk niet uitmaakt of de luisteraar het wel of niet gelooft. Het taalgedrag van bepaalde hedendaagse politici kan, enkele decennia na verschijnen van Frankfurters essay, uitstekend op die manier kan worden begrepen.

Foto: Andrew Ballantyne (cc)

Heeft ‘links’ een achterhaald beeld van economen?

7 augustus 2018 , 11:00 , door Janos

Wel volgens Jesse Frederik van de Correspondent, die daar vorige week een artikel over schreef. Zoals wel vaker bij de Correspondent is het een artikel dat goed is geschreven en een relevant onderwerp behandelt: er is veel nuttig en interessant economisch onderzoek dat gedaan wordt.

Dat herken ik. In mijn eigen onderzoek, een experiment naar de bijstand in Nijmegen, kom ik talloze interessante economische onderzoeken en literatuur tegen, onder andere uit de gedragseconomie. Hier op Sargasso heb ik daar ook wel eens over geschreven.

Ik heb echter twee kanttekeningen bij het stuk van Frederik.

De generalisering over ‘links’
Het beeld dat geschetst wordt van de huidige economische wetenschap

1) Wie is ‘links’?

Om te beginnen bij ‘links’. Dat is, ik citeer, “Denk aan Jesse Klaver, Kate Raworth, Ewald Engelen, Sander Heijne, Rutger Bregman, en eerlijk is eerlijk, ikzelf.” Dat laatste stukje zelfkritiek siert Frederik natuurlijk, maar het was beter geweest als hij het helemaal bij zichzelf had gehouden. Hij is blijkbaar verrast over de hoeveelheid interessant, niet-klassiek/theoretisch economisch onderzoek die er is. Mooi, die verrassing, fijne aanleiding voor een leuk stuk.

Maar een Jesse Klaver, die zal niet echt verrast zijn dat er economen zijn die zinnige dingen zeggen; hij haalde nota bene hoogstpersoonlijk Piketty naar de Tweede Kamer. En zal Frederiks Correspondent-collega Rutger Bregman, die een uitgebreid stuk schreef over het boek Schaarste van (onder andere) de econoom Mullainathan, vol verbazing hebben gereageerd? Ik kan me dat nauwelijks voorstellen.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Subsidieer geen blogs, maar aggregeer ze

10 juli 2018 , 08:00 , door Marc van Oostendorp

OPINIE - Het fijne van een filterbubbel is natuurlijk dat je af en toe verschrikkelijk met zijn allen opgewonden kunt zijn over dingen die vreselijk belangrijk zijn en die niemand interesseren.

De aanleiding was vorige week een stuk waarin de wetenschapsjournalist Maarten Keulemans van de Volkskrant de wetenschap opriep om bloggers serieus te nemen. Hij richtte zich aan het eind van dat stuk specifiek tot de voorzitter van NWO:

Kom, Stan Gielen, stop je geld waar je mond is, om er ook eens een anglicisme tegenaan te gooien. Het is 2018, wordt het onderhand niet eens tijd de academische blogs fatsoenlijk te ‘waarderen en te belonen’ voor hun ‘maatschappelijke impact’? Met op zijn minst een vergoeding voor zaken als vormgeving en hosting, of beter: een beurs die wetenschappers kunnen aanvragen, net zoals ze dat doen voor hun onderzoek?

Oudheidswetenschapsblogger Jona Lendering kwam met enkele interessante kritische kanttekeningen (hoe behoud je de vrijheid als je je gaat onderwerpen aan een subsidieregime, met aanvragen, toetsingscommissies en criteria?) Taalkundeblogger Marten van der Meulen was meer onverdeeld enthousiast, al pleitte hij ook voor subsidie voor andere vormen van wetenschapscommunicatie.

‘Populariseren’

Ik sta in dezen meer aan de kant van Jona. Een van de mooie kanten van het bloggen is de absolute vrijheid die het biedt. Marten wijst in zijn bijdragen terecht ook op de vele vormen die je er kwijt kunt – van een tabel tot een filmpje –, maar zoiets geldt ook voor de inhoud. Op een blog kun je ideeën kwijt die net wat te wild zijn voor publicatie in een officieel tijdschrift, naast keurige beschrijvingen van de methodologie. Je kunt er collega’s interviewen, je kunt er reageren op een onzinstuk dat gisteren in de krant staat, je kunt je er overgeven aan herinneringen aan de wetenschap van veertig jaar geleden. Er zijn maar weinig grenzen.

Foto: Martin Pettitt (cc)

De laatste vraag?

18 juni 2018 , 08:00 , door P.J. Cokema

To arrive at the edge of the world’s knowledge, seek out the most complex and sophisticated minds, put them in a room together, and have them ask each other the questions they are asking themselves.

Deze uitspraak van kunstenaar James Lee Byars is het motto van The Edge, opgericht door uitgever en publicist John Brockman.

Twintig jaar lang formuleerde Brockman een vraag waar wetenschappers, schrijvers, kunstenaars en ondernemers op reageerden. In die twintig jaar leidden 21 vragen tot ruim 2950 essays. Van mensen als Hans Ulrich Obrist (curator Serpentine Gallery, London), Brian Eno (componist, musicus), Alan Alda (acteur, regisseur, schrijver), John Markoff (journalist, Pulitzer Prize-winnaar, The New York Times). Mike Godwin (advocaat, schrijver, jawel, van de Wet van Godwin) tot een groot aantal wetenchappers als Daniel C. Dennett (filosoof), Helen Fisher (biologisch antropoloog), Leonard Susskind (theoretisch natuurkundige), Richard Dawkins (evolutionair bioloog) en Jared Diamond (fysioloog en evolutionair bioloog).

Eén vraag per jaar. Brockman zegt nu door zijn vragen heen te zijn en stelt de laatste:

Ask ‘The Last Question,’ your last question, the question for which you will be remembered.

Het cliché zegt dat elke vraag weer een volgende oproept. Een laatste vraag zou dus niet kunnen bestaan, maar daar gaat het bij The Edge ook niet om. Het hele project berust op het principe van een “vragende werkelijkheid”. Een werkelijkheid die niet uitgaat van oplossingen of verklaringen. Een antwoord (een uitleg of een oplossing) is een eindpunt en weerhoudt een verdere ontwikkeling (m.a.w. het ‘doordenken’, het doorvragen stopt daar).

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Steun ons!

Mededeling

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende