2022 was een jaar dat van zich deed spreken. Vanaf 24 februari zette het de wereld op z’n kop en dat hield niet meer op. Een oorlog die een pandemie naar de achtergrond dreef. En zo zou 2022 zomaar ook 2023 kunnen gaan beheersen, of krijgt het bestaan enige lichtheid terug?
De redactie wenst u in ieder geval een goed en mooi nieuw jaar toe. Net als bij het vorige nieuwe jaar richten een aantal van onze redacteurs zich persoonlijk tot u. Ieder op z’n eigen manier. Met een terugblik op 2022, met een wens voor 2023, met een tip voor een artikel dat het teruglezen waard is, of een serie die nog niet het publiek heeft gekregen dat het verdient.
-o-o-o-
János Betkó: "Erger dan dit kan het echt niet meer worden". Zodra iemand deze gevleugelde woorden uitspreekt op tv, wéét je gewoon dat het altijd erger kan. In het echt werkt het trouwens ook zo: bij menig kater-uit-de-hel dacht ik, toen ik nog jong en naïef was, dat het echt niet erger zou kunnen, en dat nog wat gif in het lijf misschien louterend zou werken (nope it doesn't). Hoeveel mensen zullen eind 2020 (de tering), 2021 en nu weer gedacht hebben "erger dan dit...". Nee, ik ga 'em niet eens afmaken deze keer.
Maar wie weet? Misschien valt het deze keer écht mee. Krijgen we (een beetje meer) vrede op aarde, wordt de ongelijkheid (in eigen land en daarbuiten) aangepakt, wordt eindelijk eens iets gedaan aan de diverse crises die ons teisteren (of het nou klimaat, biodiversiteit of COVID-19 betreft). Je kan altijd hopen...
O ja, een tip voor iets teruglezen? Nou ja, het zal jullie niet verbazen dat ik jullie allen dan aanraad om nog eens door mijn Closing Time'pjes van het afgelopen jaar te bladeren en jezelf te trakteren op goddelijke muziek. Neem deze nou bijvoorbeeld, van Tristania - de band bestaat niet meer, maar de muziek kan wellicht wat troost en schoonheid brengen in deze bittere, donkere en koude tijden.
-o-o-o-
Jos van Dijk: Mijn eerste wens voor het komend jaar is dat er van welke kant dan ook een initiatief komt voor onderhandelingen over een wapenstilstand in Oekraïne. Oorlog is erg. Een uitzichtloze oorlog nog een graadje erger. Verder hoop ik dat een oorlog voorkomen kan worden in Kosovo en Noord-Ierland,
Verder mag ik hopen dat meer politici het komende jaar de olifant in de kamer gaan zien die de aanpak van de klimaatverandering nog steeds in de weg staat. Lees Jason Hickels LESS IS MORE.
-o-o-o-
Ad van der Stok: Wat je na 2022 moet wensen voor 2023? Terug naar een lichtheid van bestaan? Die lichtheid zie ik voorlopig echter niet terugkomen. Het is vooral hopen op politici zonder bijziendheid, die juist scherp zien in de verte die onze toekomst heet. Die voorbij morgen kunnen kijken en voorbij komende week en komende maand. Die begrijpen dat de toekomst die we ons wensen ons niet overkomt, maar dat er leiders nodig zijn om ons naar die toekomst te leiden. Over de oorlog gesproken, die afgelopen jaar zo op het bestaan heeft gedrukt, bestaat er zo'n politicus. Jens Stoltenberg, die hier toch helder uiteenzet waar het op staat. Dat is dan wel een beetje hoopvol.
-o-o-o-
Krispijn Beek: 2022 is het jaar waarin de EU en Nederland een harde landing maakten in de realiteit dat handelsrelaties geen garantie voor vrede zijn. De hernieuwde inval van Rusland in Oekraïne zorgde voor een aanbodcrisis op de Europese energiemarkt. Een aanbodcrisis die voorlopig nog niet afgelopen is. Ik wens de lezers dan ook vooral een betaalbare energierekening toe, want de prijzen dit winterseizoen zijn waarschijnlijk slechts een voorproefje van het stookseizoen 2023-2024. Aangezien EU voor meer dan de helft van z’n energievoorziening afhankelijk is van import en een groot deel van die gas, olie en kolen uit Rusland kwam (ook in 2022 nog).
Verder wens ik de lezer bestuurders toe die stoppen met reageren en zoeken naar geitenpaadjes, maar weer een aanvang maken met het oude ambacht van regeren. Na ruim 10 jaar reageren en geitenpaadjes zoeken blijkt Nederland namelijk niet af, maar heeft het land te maken met een grote ruimtelijke puzzel, en (onder andere) een wooncrisis en een stikstofcrisis die al jaren voortduren. Tot slot wens ik de lezers uit met name de provincies met veel op- en overslag van vluchtige organische stoffen (zoals olie, benzine, diesel en benzeen) toe dat 2023 het jaar wordt dat de provinciale verboden op varend ontgassen eindelijk gehandhaafd gaan worden.
-o-o-o-
Nina de Haan: Ik wens iedereen meer positieve ontwikkelingen en berichten toe. Toen ik dit jaar aan de redactie voorstelde om bewust wat meer positieve berichten te plaatsen, leidde dat tot niks omdat we barweinig positiefs konden bedenken. Misschien nodigen dingen die goed gaan minder uit tot schrijven dan de vele dingen die overduidelijk beter kunnen en moeten. Maar we hebben ook een positief verhaal nodig, om bijvoorbeeld niet in een klimaatdepressie te belanden, dus ik neem mijn voorstel graag mee naar 2023.
Ook wens ik een hernieuwd gevoel van saamhorigheid. In coronatijd deden we zo ons best om voor onszelf én elkaar te zorgen, of in ieder geval werd dat idee luidkeels verkondigd. Het woord 'verbinding' verloor door het vele gebruik ervan haast zijn betekenis. Nu vraag ik me af hoe het met de saamhorigheid en verbinding gesteld is in al dan niet polariserend Nederland. We mogen verder op zoek naar een saamhorigheid die ons een beter gevoel geeft én die ons helpt om samen te werken om onze problemen systematisch aan te pakken. We moeten daarbij wel radicaal eerlijk zijn, dus niet alleen maar positief, zodat we niet slechts gezellig samen onze kop in het zand steken.
-o-o-o--
P.J. Cokema: Bam!!! Staan we van de een op de andere dag in de toekomst. Iedereen is een jaartje ouder geworden. Hopelijk is dat niet het enige dat verandert.
Komt er in 2023 nog wat van dat Nationale Covid-monument? En laten Rijk en gemeenten dit jaar het heel snel eens worden over een fatsoenlijke asielopvang.
Verder heb ik niet zo veel wensen. Opvallend hoe een wensenlijstje krimpt naar mate Rutte langer aan het roer staat. Je kan wensen wat je wil, de man vergeet het subiet en dan lijkt elk volgend jaar sterk op het vorige.
Awel, laat ik nu niet de 2023-hypochonder worden. Er is altijd nog hoop. En met een beetje meer hedendaags klassiek in Closing Time en een iets andere Kunst op Zondag wordt ik al wat vrolijker.
Maar bovenal: ik hoop oprecht dat het met u, met jullie, het komend jaar goed zal gaan. Proost!
-o-o-o-
Karin van der Stoop: Het is soms lastig om optimistisch te blijven, als je ziet wat er allemaal gaande is in de wereld. Maar toch denk ik dat de mensheid als geheel het wel gaat rooien. We doen veel fout, maar we maken ook prachtige dingen! Als we samenkomen ontstaat soms - vaak - iets waanzinnig moois. En daar doen we het toch voor. We verzinnen verhalen, we maken mooie dingen, we hebben lief, we ervaren het leven en geven dat weer door. De zin van het leven is gewoon leven; voelen, maken, proeven, ruiken. Dat is wat we hier doen. Ervaren. It's life Jim!
-o-o-o-
Joost: Democratie staat wereldwijd onder druk, er wordt overal aan de rechtstaat gemorreld, er is weer geen zak gedaan aan de klimaatcrisis, er is voor het eerst in meer dan 70 jaar weer een gewapend internationaal conflict in Europa, en we doen alsof de pandemie voorbij is. Last en misschien least heeft een despoot een van de meest invoeldrijke social media overgenomen en er een free hate speech medium van gemaakt. Let that sink in: op het eerste gezicht lijkt er niet veel om positief op terug te kijken dit jaar.
Maar ook in deze ellende zijn er lichtpuntjes. Dit keer kijken we niet lijdzaam toe terwijl Rusland een land binnenvalt, en ook na bijna 10 maanden oorlog blijkt de steun aan Oekraïne zonder aarzeling groot, ondanks dat het ook ons pijn doet. Dat had ik niet verwacht. Het is een extentiële strijd voor hoe Europa er de komende tijd uit gaat zien, en het verloop is - ondanks het onnoemelijke leed - hoopvol.
Het snel toenemende protest van ondermeer Extintion Rebellion blijft het nieuws halen, en klimaatontkenning is dermate marginaal geworden dat partijen als Clintel zich nu vooral richten op hoe lelijk windmolens wel niet zijn en hoeveel decibellen ze produceren, waarmee ze en passant ook mooi laten zien dat het ze uiteindelijk niet om de wetenschap gaat, maar alleen om de transitie vertragen.
Ook de teloorgang van Twitter bracht iets nieuws: mensen stapten massaal over naar dat andere netwerk: Mastodon, onderdeel van een universum, of fediverse, van gelinkte maar onafhankelijke servers. Instagram? Nee, Pixelfed. Facebook? Nah, Friendica. En nog veel meer. En allemaal kunnen ze met elkaar communiceren, waardoor het bijvoorbeeld mogelijk is om op Mastodon een Pixelfed-account te volgen. En het mooiste? Het kan niet verkocht worden aan de hoogste bieder.
Ik hoop dat deze ontwikkelingen zich voortzetten en verder ontwikkelen in 2023 en de wereld, althans ietsje, beter maken. Proost! En misschien tot ziens op onze eigen Mastodon-server!
-o-o-o-
de Redactie: Zo, het jaar kan loos.... En we blijven het zeggen: Hoop is geen berg om tegenop te zien. Wij herhalen: hoop is…
Mijn Eindejaarscolumn valt dit jaar vroeg, aangezien de krant *) met Kerst niet verschijnt. Daarom nu al wat tips om het komende jaar beter door te komen.
