Zomercollege | De ethiek van wat we eten
Volgens bioethicus Peter Singer is eten nog onvoldoende een ethisch discussie-onderwerp. Ten onrechte.
De honger naar het normale leven is groot. Huidhonger. Terrashonger. Winkelhonger. Museumhonger. Festivalhonger. De coronapandemie heeft een bonte stoet nieuwe hongerkunstenaars opgeleverd. Niet dat ze voor geld hun honger publiekelijk manifesteren, nee, media-aandacht is genoeg want daar slaat het kabinet tenminste op aan. De hongerkunstenaar van Franz Kafka, leed honger ‘om den brode’. Zelf beweerde de hongerkunstenaar dat hij niet at omdat hij geen voedsel naar zijn smaak kon vinden (“Weil ich nicht die Speise finden konnte, die mir schmeckt”). Een leed dat hij tot vermaak opdiende als variété- en circusartiest. In een podcastaflevering van de Zandman (VRT -Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie) leest actrice Hilde Van Mieghem Kafka’s korte verhaal uit 1992 voor. Hongerkunstenaars zijn waarachtig geen engelen. Ook als hun naam anders pretendeert. Denk bijvoorbeeld aan Engeltje van der Vlies (geboren in Schiedam, gestorven in Pijnacker), die in 1820 een BN’er werd omdat ze niets at en toch bleef leven. Haar bedrog kon pas na haar dood wetenschappelijk worden vastgesteld. Terug naar Kafka en het vermaak in tijden van leed. Wie weet heeft Kafka’s verhaal anderen geïnspireerd tot creatief ondernemerschap. In Berlijn na de Eerste Wereldoorlog heerste er honger naar vermaak, om even te ontsnappen aan de sfeer van werkloosheid en armoede. Op 13 februari 1926 begon ‘Jolly’ (artiestennaam van ene Siegfried Herz) aan een 44 dagen durende hongersessie in café de ‘Krokodilbar’. Zijn show trok 350.000 betalende bezoekers en leverde hem ruim 400.000 euro op. Daar zagen ook anderen brood in, waaronder het duo ‘Fastello und Harry’. Maar goed, echte honger is geen vermaak. Wat is honger ook alweer? Paul de Vos - Honger naar koren, 1991. In het dorp Vriescheloo symboliseren molenstenen en zeisen het agrarische verleden van het dorp. Die betekenis zal menig hedendaagse toerist ontgaan. De coronamaatregelen hangen als een molensteen om de nek. Maar ja, even niet in acht genomen of de kans dat de man met de zeis langs komt is weer een stuk groter geworden. Het beeld doet me denken aan een stukje poëzie uit 1980: Sikkels klinken Sikkels blinken Ruisend valt het graan Als je iemand weg ziet hinken Heeft hij ’t fout gedaan. Het versje komt uit een dichtbundel over een vergeten gebied, een nieuwe wereld, waar de eenzaamheid regeert. U mag raden naar de titel van de bundel en de naam van de dichter. Chalermchai Kositpipat - Wat Rong Khun (the white temple), 1977 e.v. De Thaise kunstenaar Chalermchai Kositpipat kocht een vervallen boeddhistische tempel op en transformeerde de ruïne tot wat nu de ‘witte tempel’ heet. Ontworpen in 1977 en de transformatie gaat nog tot op vandaag door. De bedoeling is dat de tempel in 2070 helemaal af is. Om de tempel te betreden moet je eerst over een brug. Daar onder ligt de ‘hel van verleidingen’. Aardse verleidingen wel te verstaan. De graaiende handen behoren natuurlijk de hebzuchtigen toe. Jens Galschiøt - The Hunger March, 2002. Naar het idee van de film The March (een paar duizend Afrikanen verlaten de armoede en gaan op weg naar het rijkere Europa) maakte Jens Galschiøt zijn versie, mede als protest tegen bezuinigingen op de ontwikkelingshulp. Jens Galschiøt en Lars Calmar – Survival of the fattest, 2002. In hetzelfde jaar maakte hij een sculptuur waarmee hij duidelijk maakte waar het probleem ligt om honger en armoede de wereld uit te helpen. Subodh Gupta - Very Hungry God, 2006. Samengesteld uit allerlei keukenattributen, staat ‘Very Hungry God’ van de Indiaase kunstenaar Subodh Gupta, voor veranderingen die tot verarming en verrijking kunnen leiden. De potten en pannen komen uit de traditionele Indiase keuken, die verdrongen wordt door moderniteiten als hamburgerkoningen en sushirestaurants. Vandaar het doodshoofd. De honger naar ‘tijden na corona’ zal ook in India toenemen, nu ook dat land zwaar wordt getroffen door het coronavirus. De economische opmars die het land maakte zal er misschien heel anders uit gaan zien. Het land zou in 2023 nummer drie van de grootste economieën kunnen zijn, na de V.S. en China. Honger neemt toe door corona, laat The Hunger Project weten. Ongeveer 690 miljoen mensen lijden honger. Door Covid-19 komen er waarschijnlijk 132 miljoen bij, meldt het Wereldvoedselprogramma en de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties. Het Rode Kruis is in februari begonnen met een actie (giro 5125) om geld in te zamelen voor voedselhulp. Huidhonger. Terrashonger. Winkelhonger. Museumhonger. Festivalhonger. Dat is geen honger, dat is ‘lekkere trek’.
Volgens bioethicus Peter Singer is eten nog onvoldoende een ethisch discussie-onderwerp. Ten onrechte.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.