Tussen hemel en aarde

In een serie van zes artikelen presenteren we de nieuwe politieke partijen. Waar komen ze vandaan? Wie zijn de mensen achter de partij? We geven historische duiding en deden bizarre ontdekkingen. En voor wie in het stemhokje eens een nieuwe politieke keuze wil maken, eindigen we de serie met Sargasso’s stemadvies. Vandaag deel 4: een breed spectrum aan spiritueel geïnspireerde politici dient zich aan. Religieuzen Het christelijk deel van het electoraat kan al jaren uit een redelijk stabiel aanbod van politieke partijen kiezen. Met name na de fusie van het GPV en de RPF in de ChristenUnie, waren er niet veel nieuwe partijen meer die zich aanboden en ook daadwerkelijk aan verkiezingen deelnamen.

Door: Foto: © Sargasso logo serie Nieuwe politieke partijen
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Stemorakel

, door

De StemWijzer en het Kieskompas zijn weer gelanceerd. Afgelopen maandagavond zag ik op televisie verschillende partijleiders met het zweet op het voorhoofd de StemWijzer invullen, vurig hopend dat niet per ongeluk de verkeerde partij uit de test kwam rollen.

Toen ik ze daar zo zag zitten deed het invullen van deze digitale test me een beetje denken aan het raadplegen van een orakel. Vol spanning klik je achter je computer door de test heen om tot slot van het digitale orakel je stemadvies te krijgen.

Hoewel deze moderne stemhulpen een stuk beter onderbouwd zijn dan een gemiddeld orakel, is het voor mij toch altijd de vraag wat er nu gebeurt achter de schermen. Waar komt dat advies nu eigenlijk vandaan? En waarom krijg ik van het KiesKompas een ander advies dan van de StemWijzer?

Afgelopen jaar keken we met onderzoekers van de Universiteit Utrecht onder de motorkap van dit soort digitale tests (Voting Advice Applications). Ze proberen ons zo neutraal mogelijk van informatie over de partijstandpunten te voorzien, maar elke keuze in het ontwerp heeft gevolgen voor hoe de test uiteindelijk wordt ingevuld.

Neem dit dilemma: Laat je de partijen zelf aangeven waar ze staan op elke stelling in de test, of moeten externe experts dit doen?

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: © Sargasso logo serie Nieuwe politieke partijen

Nieuwe democratie

, door

In een serie van zes artikelen presenteren we de nieuwe politieke partijen. Waar komen ze vandaan? Wie zijn de mensen achter de partij? We geven historische duiding en deden bizarre ontdekkingen. En voor wie in het stemhokje eens een nieuwe politieke keuze wil maken, eindigen we de serie met Sargasso’s stemadvies. Vandaag deel 3: hoe nieuwe partijen de kloof tussen burger en politiek denken te overbruggen.

De huidige nieuwe politieke partijen komen zonder uitzondering voort uit onvrede over hoe de gevestigde partijen politiek bedrijven. Twee opvattingen spelen daarbij een rol: politici luisteren slecht en de invloed van de burger is, afgezien van de verkiezingen, minimaal. Hoe denken de nieuwe partijen daar verandering in te brengen?

Van de elf nieuwe partijen besteden er vijf aandacht aan hoe een nieuwe democratie er in hun optiek uit zou moeten zien.

Opvallende tegenvallers

Eerst drie partijen die het opvallend af laten weten qua visie op die nieuwe democratie:

Van de Politieke Partij NXD is nog steeds niets bekend. Er is nog nergens een programma gesignaleerd. De partij doet in slechts één kieskring mee (Amsterdam), dus valt er ook geen concrete politieke vernieuwing van te verwachten.

Het Democratisch Politiek Keerpunt (DPK) vermeldt niets concreets over politieke en bestuurlijke vernieuwing. Dat is enigszins merkwaardig, omdat in deze partij TON (Trots op Nederland) en de OBP (Onafhankelijke Burger Partij) zijn gefuseerd.

Het groeiende belang van de voorkeurstem

, door

DATA - De politiek is gepersonaliseerd en alles draait om de lijsttrekker, heet het. Recent onderzoek wijst echter uit dat voorkeurstemmen steeds belangrijker worden. Maar niet iedereen profiteert daarvan.

Maarten van Rossem is lijstduwer van de PvdA. De Utrechtse bromprofessor moet extra stemmen winnen op basis van zijn persoonlijke uitstraling. Vrijwel iedere partij maakt gebruik van lokale of landelijke beroemdheden om het aantal voorkeurstemmen op te schroeven. Uit recent onderzoek van politicologen Joop van Holsteyn en Rudy Andeweg (Universiteit Leiden) blijkt echter dat de lijstduwers geen stemmenmagneten zijn.

In de verkiezingen van 2010 deden er achttien lijstduwers mee. In totaal haalden zij 2,5 keer zoveel stemmen binnen als alle op een na laatste kandidaten. Dat lijkt heel wat. Maar in totaal vergaarden die achttien duwers 12.078 stemmen, ongeveer een vijfde van de kiesdeler en nog steeds ver verwijderd van de 15.694 stemmen die je als individuele kandidaat nodig hebt om op basis van voorkeurstemmen in de Kamer te kunnen komen.

Wie op eigen kracht in de Kamer gekozen wil worden, doet er goed aan om hoog op de lijst te staan. Want voorkeurstemmen zijn wel degelijk van belang.

Het begrip voorkeurstemmen is wat lastig in het Nederlandse bestel, omdat feitelijk alle stemmen voorkeurstemmen zijn – je brengt immers een stem uit op een persoon. Toch is er veel veranderd in de electorale geschiedenis. Van Holsteyn en Andeweg analyseerden alle voorkeurstemmen (in dit geval stemmen die niet op de lijsttrekker werden uitgebracht) vanaf 1946 tot en met 2010. In de jaren veertig en vijftig kraste het stemvee braaf het vakje rood bij de lijsttrekker. In de jaren zestig nam het aantal voorkeurstemmen toe, om in de jaren tachtig weer in te zakken. Pas in de jaren negentig nam het uitbrengen van voorkeurstemmen een rol van betekenis aan (mijn interpretatie).

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: © Sargasso logo serie Nieuwe politieke partijen

De zwe(r)vende politicus

, door

In een serie van zes artikelen presenteren we de nieuwe politieke partijen. Waar komen ze vandaan? Wie zijn de mensen achter de partij? We geven historische duiding en deden bizarre ontdekkingen. En voor wie in het stemhokje eens een nieuwe politieke keuze wil maken, eindigen we de serie met Sargasso’s stemadvies. Vandaag deel 2: rondzwervende politici.

Politici hebben veel werk aan de zwevende kiezer. Elke verkiezing weer moeten de politieke partijen zo’n twintig tot dertig procent van de kiezers hun kant op zien te krijgen.

Maar niet alleen de kiezer blijkt te zweven, ook veel politici blijken van partij te wisselen.

Het komt maar zelden voor dat een nieuwe politieke partij ook echt nieuw is, in die zin dat de partij wordt opgericht door mensen die uitsluitend een partijloos verleden hebben. Oprichters en leden van nieuwe partijen zijn grotendeels in twee groepen te verdelen. Volksvertegenwoordigers die in conflict zijn gekomen met de partij waarvoor ze in parlement, provinciale staten of gemeenteraden zijn gekozen en burgers die na één of meerdere lidmaatschappen van bestaande partijen besluiten voor zichzelf te beginnen.

De meest recente en bekende voorbeelden van de eerste groep zijn Hero Brinkman (PvdA, PVV, OBP, DPK), Geert Wilders (VVD, PVV) en Rita Verdonk (PPR, PSP, VVD, TON), Anton van Schijndel (VVD, groep Van Schijndel, groep Eerdmans (ex-LPF)/Van Schijndel, EénNL) en Pim Fortuyn (PvdA, VVD, Leefbaar Nederland, Leefbaar Rotterdam, LPF).

Foto: © Sargasso logo serie Nieuwe politieke partijen

De ratrace naar het Binnenhof

, door

Sargasso voorspelt dat hooguit zestien van de vijftig geregistreerde politieke partijen op de stembiljetten van 12 september zullen verschijnen. 

In een serie van zes artikelen presenteren we de nieuwe politieke partijen. Waar komen ze vandaan? Wie zijn de mensen achter de partij? We geven historische duiding en doen bizarre ontdekkingen. En voor wie in het stemhokje eens een nieuwe politieke keuze wil maken, eindigen we de serie met Sargasso’s stemadvies. Vandaag deel 1: wie zijn de Hollandse Nieuwe?

Ratrace

Er staan vijftig politieke partijen ingeschreven bij de Kiesraad. Tien daarvan zitten al in de Tweede Kamer. In januari waren er bij de Kiesraad nog maar eenentwintig partijen ingeschreven. In april, een week voor de val van kabinet Rutte, waren dat er zevenentwintig.

Daarna barstte het pandemonium los. Op 19 juni registreerde de Kiesraad nog vijftien nieuwe partijen en leek het erop dat er vijftig partijen aan de ratrace naar het Binnenhof mee zouden doen.

Dit is geen record. Bij de vorige verkiezingen stonden eenenzestig partijen geregistreerd en deden er uiteindelijk negentien mee. Het topjaar was 1989: vierenzestig partijen ingeschreven bij de Kiesraad, vijfentwintig deelnemers, waarvan er zeventien nog niet in de Tweede Kamer zaten.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende