Kunst op Zondag en de drie van Venlo

Tegenover het station van Venlo liggen twee mooie musea: Museum Van Bommel Van Dam en het Limburgs Museum. Deze zomer vind je hier een interessant programma voor een culturele ontdekkingsdag in het zuiden. Voor Kunst op Zondag bezocht ik de zomerse drie van Venlo. Het zijn de tentoonstellingen Giselle Kuster en It’s not a Joke in Museum Van Bommel Van Dam en bij de buren (het Limburgs Museum) de Hete Vuren. [caption id="attachment_358320" align="aligncenter" width="450"] Impressie van het aanbod in Giselle's galerie in Leiden© collage WL.[/caption] Kennismaking met Giselle Kuster Tijdens mijn bezoek aan de tentoonstelling 'De luiken Open' van Evert Thielen (Venlo, 1954) zag ik een oproep voor werken van Giselle Kuster (1911-1972). Voor mij een onbekende schilder. Maar de oproep leverde tot grote verrassing van het museumteam ruim 130 werken op. Ook het museum zelf heeft verschillende werken van Kuster in haar collectie. Uit dit grote aanbod zijn 75 werken geselecteerd die je in vier thema’s kennis laten maken met het  leven en werk van Giselle Kuster. Haar ouders hadden een kledingatelier. Al vroeg zagen zij dat hun dochter een groot tekentalent had. Giselle kreeg tekenles en ging na de middelbare school naar de kunstacademie in het Belgische Luik. In 1940 verhuist het gezin naar Leiden en Giselle opent daar haar eigen galerie. Naast eigen werk exposeert ze werk van tijdgenoten als Charley Toorop, Otto Rees, en Jan Sluijters. [caption id="attachment_358321" align="aligncenter" width="450"] Kuster verblijft in de jaren 50 zomers op Formentera © collage WL.[/caption] Onbegrensd Giselle Kuster In Venlo leer je Kuster kennen als een vrouw met een groot artistiek talent. Ze volgt onbevreesd haar eigen weg en probeert steeds nieuwe kunststijlen uit. In haar Leidse dagen wordt er minstens zo veel geld voor haar werk betaald als voor een doek van Sluijters. In Leiden leert Kuster student geneeskunde Carl van Essen kennen. Na WO II trouwen ze en wordt Van Essen uitgezonden als militair naar Nederlands Indië. Na en jaar volgt Kuster hem naar de Gordel van Smaragd. Over deze periode zegt  ze tegen een journalist, na terugkeer in 1951, dat de mensen en de natuur haar intens inspireerden. Ze zou genoeg inspiratie hebben opgedaan waaruit ze nog zeker tien jaar kon putten. [caption id="attachment_358319" align="aligncenter" width="450"] Kuster onderzoekt nieuwe stijlen in Indonesië © collages Wilma Lankhorst.[/caption] Indië en Formentera Na haar verblijf in Indië schildert Kuster portretfantasieën en geabstraheerde, gefragmenteerde voorstellingen die doen denken aan de kubistische uitingen van Pablo Picasso (1881-1973). Na terugkeer in ons land verhuist het echtpaar naar Maastricht. Kort daarna wordt het huwelijk ontbonden en verhuist Kuster richting Heerlen. In de jaren 50 en 60 is ze ’s zomers vaak op het Spaanse eiland Formentera. Met deze periode eindigt de tentoonstelling 'Onbegrensd Giselle Kuster'. Onbegrensd Giselle Kuster is nog tot en met 24 augustus 2025 te zien in Museum Van Bommel Van Dam. Kijk hier voor de details. MK = geldig. [caption id="attachment_358328" align="aligncenter" width="500"] It is not a joke, Flip flops © Hester Oerlemans © foto Wilma Lankhorst.[/caption] It is not a joke In de tentoonstelling 'It is not a joke' staat humor centraal. Elf kunstenaars dagen je uit om verder te kijken dan het, op het eerste oog, speelse element in hun werk. Ze zetten je aan tot nadenken en verder te kijken over thema’s als machtsmisbruik, genderongelijkheid en klimaatverandering. We zien beeldend kunstenaar Willem de Haan (1970) op het dak van ‘zijn’ motorhome door de grachten varen. Hoe klimaatbestendig had hij gebouwd? Verderop is er een stiltemoment in de kapel van Agatha Siwek (1972). Hier maak je kennis met de 'Barmhartige Bever'. De bever geeft zichzelf een opdracht: Jezus verlossen van zijn al meer dan 2000 jaar durende lijdensweg. [caption id="attachment_358318" align="aligncenter" width="450"] De Barmhartige Bever © Agatha Siwek © collage Wilma Lankhorst.[/caption] Nationale en internationale kunstenaars De elf kunstenaars komen uit verschillende landen. Je ziet werk van de Britse kunstenaar Sarah Lucas (1962). Zij brak al in de jaren 90 internationaal door met haar even humorvolle als confronterende kunstwerken. Ze stelt in haar werk vaak de heersende ideeën over mannelijkheid en vrouwelijkheid aan de kaak. Bij de entree zie je werk van de Kroatische kunstenaar Nora Turato (1991). Met haar grote, locatie specifieke muurschildering vraagt ze zich af hoe authentiek wij eigenlijk nog zijn in een online wereld waarin alles draait om consumeren. 'It is not a joke' is een interessante ontdekkingsreis door de thema’s die we zo vanzelfsprekend vinden. Maar zijn ze dat wel? It is not a joke is tot en met 14 September 2025 te ontdekken in Museum Van Bommel Van Dam in Venlo. Kijk hier voor de details. MK = geldig. Deelnemende kunstenaars zijn Yael Bartana (IS, 1970), Salim Bayri (MA, 1992), Pii Daenen (NL, 1950), Ryan Gander (GB, 1976), Willem de Haan (NL, 1996), Sarah Lucas (GB, 1962), Tala Madani (IR, 1981), Hester Oerlemans (NL, 1961), Agata Siwek (PL, 1972), Ghita Skali (MA, 1992) en Nora Turato (HR, 1991). [caption id="attachment_358324" align="aligncenter" width="450"] Hete Vuren, het huiselijke vuur © collage Wilma Lankhorst.[/caption] Hete Vuren in het Limburgs Museum Ontdek in het Limburgs Museum de betekenis en de impact van vuur door de eeuwen heen. In de tentoonstelling 'Hete Vuren' zie je een selectie van ruim dertig schilderijen uit het Rijksmuseum met werken van onder andere Jan Steen, Gerard Dou en Jozef Israëls. [caption id="attachment_358323" align="aligncenter" width="450"] Hete Vuren, het vernietigende vuur © collage Wilma Lankhorst.[/caption] De Limburgse vuren Daarnaast vertellen ze in Venlo het Limburgse verhaal aan de hand van drie historische thema’s: 'Huiselijk Vuur' (Limburgs aardewerk), 'Vernietigend Vuur' (stadsbelegeringen) en 'Ambachtelijk Vuur' (de mijnindustrie). Het begon in Limburg allemaal met de vuursteen. Vuur als begrip is neutraal, door de eeuwen heen werd het een gereedschap voor de mens en dat roept sterke, verschillende gevoelens bij ons op. Ervaar je vuur als gevaarlijk of als sfeervol? Je krijgt een audio mee zodat je in je eigen tempo de verhalen kunt beluisteren. Daarnaast heeft het museumteam de Limburgse singer-songwriter Ylka Kolken uitgenodigd om twee nummers exclusief voor 'Hete Vuren' te schrijven. Zo hoor je zingend het verhaal van de mijnwerkers. [caption id="attachment_358322" align="aligncenter" width="450"] Vuren, het ambachtelijke vuur © collage Wilma Lankhorst.[/caption] M6: samenwerken de musea De tentoonstelling 'Hete Vuren' is een initiatief van M6, een samenwerkingsverband van zes Nederlandse musea: Gemeentemuseum het Hannemahuis, Musea Zutphen, Westfries Museum, Museum Gouda, het Markiezenhof en het Limburgs Museum. Het Rijksmuseum leent voor de M6 tentoonstellingen altijd aanvullende werken uit. Hete Vuren: Schatten uit het Rijks is nog tot en met 25 mei 2025 te zien in het Limburgs Museum in Venlo. Kijk hier voor de details. MK = geldig. © tekst en foto’s Wilma Lankhorst © gebruik van de afbeeldingen met dank aan en met toestemming van de genoemde musea, kunstenaars en de bruikleengevers.

Door: Foto: It is not a joke, Authenticity Ha ha © Nora Turato © foto Wilma Lankhorst.
Foto: Andrew Skudder (cc)

Vangnet in Venlo: een week bij de sociale dienst (slot)

REPORTAGE - De sociale dienst was vroeger een uitkeringsfabriek, maar is getransformeerd tot een veelarmig vangnet van een welvaartsstaat in crisis. Sjors van Beek liep een week mee me de dienst. Vandaag het laatste deel (lees hier 1 en 2).

Strakke handhaving en strenge toelatingseisen vormen echter maar één kant van de medaille, zo blijkt deze week in Venlo telkens weer. De sociale dienst anno 2013 heeft twee gezichten: de barse bovenmeester èn de vertroetelende moeder. Op een kantoor elders in Venlo overleggen Heinz Dreuning en Henriëtte Stoop van de sociale dienst met medewerkers van de GGZ en gespecialiseerde thuisbegeleiding over een nieuwe casus. Een 67-jarige vrouw die vorige week uit haar huis is gezet. ‘Geen redden meer aan’, aldus Stoop. Het aantal dreigende uithuiszettingen stijgt volgens haar enorm, ‘al tachtig in de afgelopen drie maanden’. De vrouw in kwestie woonde in een sterk vervuilde woning, ongeopende post van twee jaar slingerde rond. Mogelijk een drankprobleem, mogelijk ook beginnende dementie. De vrouw is tijdelijk ondergebracht in een slooppand. Ze heeft een rollator nodig, de container voor opslag van haar meubels moet betaald, er moet worden gezocht naar een aanleunwoning. De huisarts moet benaderd, en er moet worden uitgezocht of de vrouw nog geld op de bank heeft. De GGZ-medewerker zal haar elektrische fiets ophalen en kijken of hij de douchekraan kan repareren, de thuisbegeleiding sorteert haar post. ‘Kleine klusjes, maar daarmee krijgen we contact en winnen we het vertrouwen van de cliënt’, leggen de medewerkers hun vergaande praktische bemoeienissen uit.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Andrew Skudder (cc)

Vangnet in Venlo: een week bij de sociale dienst (2)

REPORTAGE - De sociale dienst was vroeger een uitkeringsfabriek, maar is getransformeerd tot een veelarmig vangnet van een welvaartsstaat in crisis. Sjors van Beek liep een week mee me de dienst. Vandaag het tweede deel van drie (hier deel 1).

In de workshop ‘Rechten & plichten’ sloffen 37 nieuwe aanvragers één voor één naar binnen. Vier coaches geven de groep uitleg en beantwoorden vragen. ‘We betalen altijd de 15e van de maand, achteraf. Aan het begin zit je dus met een gat van zes weken’, vertelt coach Verheijden. ‘Een voorschot kan, maar alleen in heel schrijnende gevallen’.

Coach Hans van Aarssen (50) drukt de pret nog verder. ‘Denk er om: alles wordt als passend werk gezien, van bureaubaan tot tomatenplukken! En als je wordt afgewezen na een sollicitatiegesprek, vragen we na waarom. Als je je ongeïnteresseerd hebt opgesteld, geen hand hebt gegeven en je pet hebt opgehouden, kunnen we de uitkering verlagen’.

Medewerking aan huisbezoeken van de ambtenaren van de sociale dienst is vrijwillig, leggen de coaches uit. Maar wat is vrijwillig? ‘Je mag de toegang weigeren. Maar dat leidt tot verlaging van de uitkering. Wen er maar aan: het is allemaal een stuk strakker dan in het verleden’.

Foto: Andrew Skudder (cc)

Vangnet in Venlo: een week bij de sociale dienst

REPORTAGE - De sociale dienst was vroeger een uitkeringsfabriek, maar is getransformeerd tot een veelarmig vangnet van een welvaartsstaat in crisis. Sjors van Beek liep een week mee me de dienst. Vandaag het eerste deel van drie.

Je zou bijna vergeten dat Nederland tot de hoogst ontwikkelde landen ter wereld behoort, in deze vergadering van de gemeentelijke stuurgroep “Vervuilde woningen” in Venlo. Medewerkers van de sociale dienst, maatschappelijk werk, de geestelijke gezondheidszorg en de woningcorporatie bespreken enkele schrijnende gevallen van vereenzaamde, vervuilde, verwaarloosde cliënten.

Zoals mevrouw B., 56 jaar oud. Ze woont in een flatje in een minder florissante wijk van Tegelen, een van de dorpen van de gemeente Venlo.
‘De zus heeft aangegeven dat mevrouw een erg vervuilde woning heeft en zichzelf verwaarloost’, zo melden de notulen van een vorige vergadering. ‘Mevrouw is werkzaam bij de WAA (sociale werkplaats). Daar hebben ze haar naar huis gebracht wegens ernstige verwondingen die zijn gaan ontsteken aan haar benen. Thuis troffen ze de vervuilde woning aan. Mevrouw zou het vuil niet buitenzetten waardoor er veel ongedierte in huis was en als je naar binnen gaat word je verwelkomd door een deken van vliegen. Wegens de wonden aan haar benen is ze na veel pushen opgenomen in het ziekenhuis waar zij momenteel nog verblijft. Mevrouw is volgens haar zus en dochter van zus niet in staat om zelfstandig te wonen. Ze zou vergeten om te eten, is wellicht cognitief beperkt maar dit is nooit getest. Ze heeft problemen met de financiën (ze betaalt onder andere nog steeds een schuld van een bouwvereniging in Zuid-Limburg waar ze twintig jaar geleden woonachtig was). Of de kosten van de woning momenteel goed betaald worden is niet duidelijk aangezien de stroom ook hier al een keer afgesloten zou zijn’.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Verkiezingen 18 november: Venlo

Op 18 november vinden er in een zestal gemeentes al gemeenteraadsverkiezingen plaats, in verband met herindelingen. GC kijkt vooruit naar de interessantste van deze verkiezingen. Vandaag: Venlo.

De verkiezingen in de gemeente Venlo (die plaatsvinden omdat Venlo is gefuseerd met Arcen en Velden) zijn om twee redenen interessant: in de eerste plaats omdat Wilders’ PVV in zijn eigen stad niet meedoet, omdat er niet voldoende geschikte kandidaten konden worden gevonden. Dat betekent dat Venlo, waar bij de Europese verkiezingen nog 31,4% van de kiezers op de PVV stemde, als eerste antwoord mag geven op de vraag die vaak gesteld zal worden in de aanloop van 3 maart: “Waar gaan de kiezers van Wilders heen als ze niet op de PVV kunnen stemmen?”
Venlo is de ideale proeftuin, juist omdat er zoveel Wildersstemmers zijn. Als ze massaal thuisblijven is dat zichtbaar in de opkomstcijfers. Gaan ze naar reguliere rechtse partijen als CDA en VVD (nu al vrij groot in Venlo) dan merken we dat ook snel. Gaan ze naar de SP, die voor het eerst sinds 1998 meedoet, dan moet die partij een behoorlijke grote overwinning behalen. En er is nog behoorlijke kans dat PVV’ers dan maar naar de plaatselijke partijen stappen. Die zijn gezamenlijk ook redelijk groot in Venlo, maar halen hun stemmen tot nu toe vooral uit het buitengebied van de stad.