Er was eens…

Met enige regelmaat biedt Sargasso ruimte voor gastredacteuren. Hieronder volgt een gastbijdrage van Marieus over inspiratie- en visieloze politici, burgers en kiezers in schril contrast met vroeger. Er was eens… vroeger. Vroeger, toen ging de koningin met haar Gouden Koets naar de Ridderzaal en sprak de Troonrede uit. En amper terug in haar paleis werden grote woorden gesproken. Door de oppositie, door de vakbonden. Over een "hete herfst" vol demonstraties en andere acties om toch dát voor elkaar te krijgen wat de regering niet wil. Woorden als "solidariteit", ja zelfs "internationale solidariteit" en "opkomen voor de zwakkeren" kwamen uit de monden van gepassioneerde voorlieden die het beste wilden voor de "gewone man". Die gewone man was goed, sterk en hartstochtelijk vertegenwoordigd in het Haagse. De herfst kwam en het Malieveld, Museumplein of de Dam stond vol met tienduizenden mensen met spandoeken, die leuzen scandeerden: van onderwijzers en ambtenaren tot verplegend personeel en havenarbeiders. En ondertussen stond die gewone man eveneens klaar om zich solidair te verklaren met Solidarność in Polen, de Dwaze Moeders in Argentinië en vond het hele land wel iets van de wapenwedloop variërend van "Kruisraketten Nee" tot "liever een raket in de tuin, dan een Rus in de keuken". Inmiddels zijn woorden als solidariteit, om maar te zwijgen over internationale solidariteit vrijwel vergeten termen. Opkomen voor de zwakkeren is een tamelijk holle frase die soms nog door een PvdA-er, als slip-of-the-tongue wordt uitgesproken. Een hete herfst kennen we allang niet meer, laat staan dat er gedemonstreerd wordt.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Quote du Jour

Quote du Jour | Staken vanwege AOW?

, door

“Voor ons is het menens.”
(Woordvoerder AbvaKabo in NRC Handelsblad)

Als het aan de vakbeweging ligt komt er woensdag een staking in het openbaar vervoer in de grote steden – een protest tegen de AOW-plannen van het kabinet. Nederland lijkt voor een periode van maatschappelijke onrust te staan. Eén van de meest onwelkome perspectieven is het vooruitzicht om na je vijfenzestigste gewoon door te moeten werken. Eerst kwamen vakbeweging en werkgevers er niet uit na een half jaar overleggen. Nu ligt de bal weer bij het kabinet. En dat kabinet is door de economische crisis van een investeringskabinet in een bezuinigingskabinet veranderd. Meningsverschillen, ruzietjes, incidenten – het begint te schuren. De kabinetsinzet is dat de AOW-leeftijd hoe dan ook omhoog gaat. Maar hoe zal het de coalitiepartners tevreden stellen en tegelijkertijd de vakbeweging van de straat houden? De gemeentelijke vervoerbedrijven hebben in reactie op de vakbondsplannen al laten weten een kort geding aan te spannen.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kan links zonder de vakbonden?

, door

Regelmatig plaatst Sargasso gastbijdragen. Dit maal hier een stuk van Dirk Kloosterboer dat vandaag ook op het blog Vakbondsvernieuwing verscheen.

get_out_the_vote_200Nu het slecht gaat met de vakbeweging, moet links nadenken over een toekomst zonder vakbonden, stellen twee Amerikaanse journalisten. Dat brengt wel een risico met zich mee: links wordt elitair en biedt alle ruimte aan een populistische tegenbeweging.
Volgens Mark Schmitt van The American Prospect hebben de vakbonden slechts een beperkte rol gespeeld bij de verkiezing van Barack Obama (ander geluid hier). Tegenwoordig zouden de Democraten verkiezingen kunnen winnen zonder steun van de vakbonden, door zich te richten op jongeren, minderheden en professionals.

Schmitt vindt dit op zich positief, maar waarschuwt dat er ook gevaren aan zijn verbonden. “Een politieke coalitie die Joe the – nep – Plumber (John McCain’s mascotte van de blanke arbeidersklasse) niet nodig heeft, kan het zich ook veroorloven om de echte Joe’s, José’s en Josephine’s van de werkende middenklasse te negeren, degenen die $16 per uur verdienen, geen $250.000 per jaar. Ze kan het zich permitteren om luchtig te doen over het verdwijnen van werkgelegenheid in de verwerkende industrie terwijl ze ons terloops geruststelt dat meer onderwijs het antwoord vormt op alle economische ellende.”

In een reactie op het artikel van Schmitt verwoordt Michael Lind van Salon.com vergelijkbare zorgen. Hij zegt dat moderne linkse organisaties vooral afhankelijk zijn van subsidies en giften. Daarin verschillen ze van de klassieke ledenorganisaties, waarin leden het geld opbrengen en de leiders kiezen.
Ondertussen bestaat de achterban van de huidige linkse organisaties vooral uit blanke, hoog opgeleide professionals. Ze maken zich misschien wel druk om de minder bedeelden in de samenleving, maar ze doen dit niet uit solidariteit, maar uit liefdadigheid: We’re from Washington and we’re here to help.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Uitdagingen voor vakbonden

, door

Nederlandse vakbonden hebben een luxeprobleem: Alle echt belangrijke zaken zijn gerealiseerd. Goede lonen, vakantiedagen, collectieve regelingen en inspraak in arbeidsvoorwaarden zijn wettelijk geregeld. Er is feitelijk niets meer om tegen te vechten, behalve dan, verandering. Juist omdat alles goed is geregeld, is elke verandering in het systeem een aantasting van de rechten van de leden. Als belangenbehartiger van hun bestaande leden doen de vakbonden het dus goed, maar voor de nabije toekomst zijn er een paar forse uitdagingen om te trotseren, anders kan de vakbond als instituut, samen met haar steeds meer vergrijzende leden, met pensioen.

Als eerste probleem is er de leeftijdsopbouw van de vakbondsleden: Weinig jongeren en veel leden in de leeftijd 45-65. Veel van de oudere leden gaan de komende vijf tot tien jaar met pensioen, een hele generatie gaat uitstromen. Vakbonden en sociale fondsen proberen al door middel van allerlei projecten jongeren voor de traditionele sectoren te behouden omdat ze weten dat er over twee tot drie jaar een schrijnend tekort aan werknemers hebben vanwege de pensioen-uitstroom. Maar deze werknemers uit traditionele beroepen zijn vaak ook vakbondslid waardoor er een demografische (en contributietechnische) ramp op de loer ligt.

Om financieel overeind te blijven is het voor vakbonden dus nodig om meer jonge leden binnen te halen, maar jongeren zijn niet meer zomaar te porren voor betaalde lidmaatschappen en dit heeft een aantal redenen: De drempels die er vroeger waren om je te verenigen (zaaltje, coordinatie, communicatie via folders) zijn door de komst van internet vrijwel verdwenen. Iedereen kan een groep gelijkgestemden bereiken en bundelen op Hyves, LinkedIn en Facebook. De centrale, bemiddelende rol die de vakbond hierin speelde is feitelijk overbodig geworden.
Toch hebben werkgevers en werknemers afspraken gemaakt om nieuwkomers buiten de deur te houden: Meepraten over een CAO mag pas als je twee jaar bestaat als nieuwe ‘vakbond’ en aanspraak maken op subsidie kan pas als je daadwerkelijk een CAO mede hebt afgesloten. Het AVV heeft aan den lijve ondervonden dat je als nieuwe partij niet zomaar kunt aanschuiven. Ook niet na twee jaar wachten overigens.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour

Quote du Jour | AOW

, door

“Het is geen halfhartige oplossing. Bovendien snijdt het mes aan drie kanten. Er wordt voldoende bezuinigd, pensioenfondsen kunnen hun zaakjes weer op orde krijgen. Jonge werknemers en ondernemers hebben de tijd om zich er op in te stellen.” (Volkskrant)

VNO-NCW-directeur Niek Jan van Kesteren meldt dat de werkgeversorganisatie vandaag met een ultieme poging komt om de AOW-onderhandelingen vlot te trekken. Hierin wordt voorgesteld om in 2025 de AOW-leeftijd in één keer te verhogen naar 67 jaar, zodat iedereen die nu al 50 jaar of ouder is gewoon nog met 65 jaar met pensioen gaat.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zimbabwe | Een heel land werkloos

, door

Deze week is John Verhoeven hoofdredacteur van onzeWereld op pad in Zimbabwe, in het kielzog van een delegatie van FNV Mondiaal, met voorzitter Agnes Jongerius, en hoofdbestuurder Jan Willem van der Pol van de Nederlandse Politiebond. Hieronder volgt zijn vierde bijdrage aan Sargasso vanuit Zimbabwe.

In Zimbabwe bedraagt de werkloosheid 95 procent. Slechts vijf procent van de arbeidzame mensen heeft een baan. En de rest?

Die probeert zijn kostje bij elkaar te scharrelen in de informele economie: straatverkoop, handeltjes, bedelen, klusjes opknappen.
Wat doet een vakbond in een land waar bijna niemand een echte werkgever heeft? Precies, je richt een vakbond op voor de informele economie. Die dateert nu al van 2002 en heeft inmiddels ongeveer 2,5 miljoen leden. Iemand van de bond schat dat het er misschien wel vijf miljoen zijn. Het exacte aantal is niet bekend. De leden zijn geregistreerd maar dat betekent niet dat ze ook contributie betalen. Bijna niemand heeft daar geld voor.

In het kantoor van de ZCTU, de Zimbabwe Congress of Trade Unions, de evenknie van de FNV, zijn de wanden van onbehandeld multiplex, het soort waarmee in Nederland leegstaande panden worden dichtgetimmerd. Om op de vierde verdieping te komen gebruiken we de trap, de lift is al tijden niet meer in gebruik. Misschien maar beter ook, want de elektriciteit valt dagelijks uren uit. Tot voor een jaartje gebeurde dat op vaste tijdstippen, maar tegenwoordig is er geen peil op te trekken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

“AOW kan naar 67 jaar”

, door

CNV voorzitter René Paas zegt morgen in een interview dat, wat het CNV betreft, de AOW leeftijd naar 67 jaar kan. Waar de collega;s van de FNV nog mordicus tegen zijn, maakt Paas de ruimte om te verkennen wat er zoal mogelijk is qua hervorming van het arbeidsstelsel. En dat is belangrijk, want er zijn prangende zaken die al te lang zijn blijven liggen, zoals de kosten van de vergrijzing die moeten worden opgevangen. En bij voorkeur niet alleen door de jongere generaties.

In de reacties bij het nieuwsbericht met de uitspraak van Paas -even tussen de typische Telegraaf reacties doorlezen- vind je regelmatig een aantal standaard vakbondsreflexen terug: “Ammennooitniet”. “Ik heb er xx jaar voor gewerkt, mag ik niet van een oude dag genieten”. “Wij hebben dit land opgebouwd na de oorlog”. etc etc.
Een van de primaire bestaansredenen van vakbonden is echter solidariteit. Tussen werkenden en niet werkenden, tussen hoog- en laagopgeleiden, maar ook tussen jong en oud. De vraag is alleen of de vakbonden in staat zijn om beide te vertegenwoordigen.

Jong en oud hebben andere belangen, de wereld van de werkende ‘jongere’ is radicaal anders dan die van de bijna gepensioneerde babyboomer: Werkenden brengen de AOW op, maar de hoeveelheid werkenden neemt af en de hoeveelheid gepensioneerden neemt explosief toe. Het aantal banen voor het pensioen verschilt enorm, evenals de loyaliteit aan een werkgever. Jonge werknemers zijn bijvoorbeeld vaak niet meer gebonden aan een bepaalde sector en worden gedwongen hun pensioen mee te nemen naar het volgende sector pensioenfonds. Keer op keer op keer, met alle nadelige gevolgen. Kennelijk geldt de keuzevrijheid die we als consument zo nodig hebben, niet voor financiële producten. De vakbonden zijn zich overigens wel bewust van deze, en andere, problemen en zien ook wel dat er veranderd zal moeten worden om de arbeidsmarkt draaiende te houden.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Quote du Jour

Quote du Jour | ‘Asociale partners’

, door

“De vakbeweging stelt zich volstrekt onverantwoordelijk op, door alleen maar de belangen van werknemers van boven de 50 te behartigen. De werkgevers zijn alleen maar bezig met de belangen van die paar grote bedrijven die bij VNO/NCW zijn aangesloten en die in de rij staan te bedelen voor staatssteun”.

Bas Jacobs is hoogleraar economie en overheidsfinanciën aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Een relatieve jonkie nog, die in 2002 promoveerde, maar sindsdien wel een bliksemcarrière maakte. Jacobs was een van de zes economen die door Wouter Bos om advies werd gevraagd inzake de huidge crisis en dus leggen zijn analyses wel enig gewicht in de schaal, mag je verwachten. Temeer omdat hij al meteen na Prinsjesdag grote vraagtekens plaatste bij de houdbaarheid van de Miljoenennota en de naar zijn mening veel te optimistische toon daarin.
In Buitenhof (v.a. 18:40) voegde Jacobs daar gisteren nog wat uitroeptekens bij. Zijn scherpe toon richting sociale partners, die met hun milardenverslindend sociaal akkoord de kabinetsbesprekingen hinderlijk voor de voeten lopen, is toch wel opmerkelijk. “Men neemt in het geheel geen aandeel in het oplossen van de huidige problemen. Als je noodzakelijke maatregelen alleen maar uit de weg gaat, dan ondermijnt dat alleen nóg meer het vertrouwen van burgers en bedrijven in het herstel van de economie”.
De politiek moet hier standvastig optreden. Want de vakbeweging bepaalt niet wat er moet gebeuren in dit land, aldus deze eigenzinnige econoom

Vorige Volgende