“Maar 2,7%”? Genocide is geen rekensom

Er is een bepaald soort mens dat zich bij de koffieautomaat of in de reaguurderspanelen aan de onderkant van het internet buigt over de dood in Gaza alsof het om een spreadsheetprobleem gaat. Je kent het type: moreel zelfverzekerd, gewapend met een toetsenbord, en vastbesloten om het woord genocide af te serveren zolang de doden niet op industriële schaal worden geproduceerd. “Het is geen genocide,” zeggen ze dan, “want er is ‘maar’ 2,7 procent van de bevolking omgekomen.” Alsof het pas écht genocide mag heten als de teller boven de 10, 50 of misschien liever nog 99 procent komt. Alles daaronder is blijkbaar gewoon een pittige militaire operatie met wat menselijke bijvangst. Zo'n redenering is niet alleen moreel failliet, maar ook historisch blind. Het meet de vernietiging van een volk alsof het gaat om korting op een pak koekjes. Alsof het geen genocide mag heten zolang het percentage op papier ‘laag’ genoeg blijft. De werkelijkheid is dat genocide geen kwestie is van aantallen, maar van intentie. En die intentie druipt van elke puinberg in Gaza af. Volgens het Verdrag inzake Genocide, dat ooit werd opgesteld om herhaling van de Holocaust te voorkomen, gaat het niet alleen om massamoord. Genocide betekent ook het opzettelijk toebrengen van lichamelijke of geestelijke schade, het vernietigen van leefomstandigheden. Je weet wel, precies datgene wat op dit moment doelbewust met Gaza wordt gedaan. Voor wie nu denkt: ja maar, andere genocides, die waren toch veel erger? Prima. Laten we er even een paar bijpakken. Tijdens de Armeense genocide werd 50 tot 75 procent van de Armeniërs uitgeroeid. De Holocaust kostte het leven aan zo’n 6 miljoen Joden, op dat moment ongeveer een derde van de wereldwijde Joodse bevolking. In Oekraïne kwam tijdens de Holodomor 15% van de bevolking om, in Rwanda ging het om zo’n 70 procent van de Tutsi’s. Recenter was 2-3% van de Rohingya het slachtoffer, en in Srebrenica werd minder dan 1 procent van de totale Bosnische bevolking afgeslacht, maar niemand met een geweten twijfelt eraan dat dat genocide was. Zie je? Het gaat niet om de hoogte van het cijfer, maar om de bedoeling, de systematiek, de schaal van vernietiging en het politieke fiat dat dit mogelijk maakt. Zolang we genocide blijven behandelen als een soort macabere race richting een high score, verliezen we elke morele grond onder onze voeten. Dit is geen wedstrijd in wie het meeste bloed mag claimen. Geen potje genocidaal verpissen waarbij de hoogste score het label mag dragen. Dit is de georganiseerde vernietiging van een volk. Punt. Dus hou je cijfers, steek je spreadsheet in de fik en durf het beestje bij de naam te noemen. Genocide. In Gaza. Nu.

Door: Foto: Plaatje gemaakt met ChatGPT
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Laurent Nkunda, Soldaat van de Heer

Eén van de vele vluchtelingenkampen (Foto: Flickr/Julien Harneis)

Er lijkt een voorlopig einde te zijn gekomen aan de carriere van de Congolese warlord Laurent Nkunda, leider van het Congres National pour la Defense du Peuple in Congo. Zijn carriere is tamelijk gecompliceerd – complexer dan de gemiddelde krantenlezer zich zal willen realiseren. In 1994 vocht hij mee met de RPF, de organisatie die Rwanda veroverde op de Hutu’s ten tijde van de Rwandese genocide. Na afloop hiervan mocht hij van de nieuwe Rwandese regering freelancer worden in buurland Zaire (het huidige Congo) om de overgebleven genocide-plegers, die hier hun toevlucht hadden gezocht, op te jagen. In de langdurige Congolese oorlog die volgde ontpopte Nkunda zich vervolgens zelf als een oorlogsmisdadiger, als we bijvoorbeeld Human Rights Watch moeten geloven. Nu hebben uiteindelijk ook zijn voormalige vrienden in Rwanda genoeg van hem, en hebben hem laten arresteren.

Frappant is echter het volgende. Hij is een zeer overtuigd aanhanger van de Zevende-dags Adventisten. In al zijn militaire en criminele activiteiten achtte hij zich gesteund door zijn geloof, en was hij ervan overtuigd te handelen in overeenstemming met de wil van de heer. Allerlei christenen, inclusief zijn eigen kerkgenootschap, bestrijden dat hij een ‘echte christen’ zou zijn, maar dit is misschien te naïef gedacht. Er zijn bijbelse uitspraken die lijken te pleiten voor geweldloos handelen (keer de andere wang toe), maar ook een groot aantal die juist het tegendeel lijken te beweren (ik ben niet gekomen om vrede te brengen maar het zwaard). Met betrekking tot dit laatste citaat zouden veel Christenen zeggen dat de Here Jezus het niet letterlijk bedoeld heeft. Dat is natuurlijk alleszins mogelijk. Maar iedere gelovige heeft het recht zelf de Heilige Schrift te interpreteren, en het zou zomaar kunnen dat dhr. Laurent Nkunda dit citaat van Jezus wel letterlijk heeft opgevat.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.