Beeld voor de burgers

Een blauwe maandag in de Tweede Kamer en dan al een beeld voor de burgers voor elkaar krijgen? Het is mevrouw Van der Plas van de BBB-fractie niet gelukt. Haar motie, ingediend op 12 mei: De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de burger volgens de Nationale ombudsman «beter verdient» en het nodig blijkt dat Tweede Kamer en kabinet de focus houden op het belang van de burger en niet op elkaar; verzoekt het kabinet om opdracht te geven om voor 1 september 2021 bij de ingang van de tijdelijke Tweede Kamer, bij gebouw B67, en straks na de renovatie op het Plein, een beeld te laten plaatsen dat de burgers verbeeldt voor wie wij allen horen te werken, burgers die te allen tijde centraal horen te staan in ons denken en handelen, een beeld met een plaquette waarop staat «Opdat wij niet vergeten voor wie wij het doen», en hiervoor maximaal € 1.000 uit te trekken om de burger niet op kosten te jagen; voorts gaan we verder met het verspreiden van gezond verstand in de Tweede Kamer, en gaat over tot de orde van de dag. Er werd na het debat over het eindverslag van de informateur over gestemd. De uitslag (fracties + aantal leden): Voor: PVV 17, BBB 1 Tegen: VVD 34, D66 24. CDA 15, PvdA 9, SP 9, FVD 8, GroenLinks 8, PvdD 6, ChristenUnie 5, DENK 3, JA21 3, SGP 3, Volt 3, BIJ1 1, Fractie Den Haan 1 Tja, sneu voor mevrouw Van der Plas. Hoe mooi zou het voor haar zijn geweest als eerste wapenfeit een ‘beeld voor de burgers’ op haar scorestaat te krijgen. Of haar achterban er blij mee zou zijn geweest? De boeren misschien niet. Maar waarom zouden al die partijen tegen zijn? Omdat duizend euro voor zo’n monumentale gedachte ietsjes te weinig is? Want hoe zou zo’n beeld er uit moeten zien? Iets in de trant van de ‘Burgers van Calais’ (Rodin)? Of de ‘Burgers van Carnisse’ (Erik Buijs)? Vermoedelijk komt een ontwerp in de stijl van Susanne Boerner's ‘European Citizens’ (ter gelegenheid van het 60-jarig jubileum van het Verdrag van Rome) niet in aanmerking. Maar goed, de tegenstemmers zagen natuurlijk niets in een net even te populistische stellingname in het zinnetje “dat Tweede Kamer en kabinet de focus houden op het belang van de burger en niet op elkaar”. Wel vreemd dat FvD, JA21 en fractie Den Haan tegen hebben gestemd. We hebben nog wel een suggestie voor een ‘beeld voor de burger’. Wat dacht u van een ‘Monument voor prima mensen’? (Eerder op Sargasso al eens besproken in dit artikel).

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Ferdinand Domela Nieuwenhuis

© Museum Domela Nieuwenhuis Logo Domela 2019-2020

Een select groepje christenen geloven dat Jezus nog eens terugkomt op aarde. In Friesland is men op zoek naar ‘ús Ferlosser’ (onze Verlosser).

Nee, dat is niet Jezus, maar een anarchist die met een straatnaam hier en daar en een museum in Heerenveen nog enigszins in herinnering wordt gehouden. Ter gelegenheid van zijn 100-jarige sterfdag zoekt het museum nu 100 portretten van Ferdinand Domela Nieuwenhuis.

Portret moet je breed nemen. Een schilderij of tekening is prima, maar een sculptuur, een gedicht of een muziekstuk, het mag allemaal. De 100 kunstwerken krijgen een plaats in de tentoonstelling ‘ús Ferlosser’ (19 november 2019 t/m 22 maart 2020).

Tijdens zijn leven werd hij al in kunst gevat. Vooral in politieke prenten van o.a. Albert Hahn, Johan Braakensiek en Lex Metz.

Albert Hahn – De vrije triumphator. 1913.
cc commons.wikimedia.org Ferdinand Domela Nieuwenhuis De vrije socialist.

Tweemaal verschenen er gedenkboeken, waarin niet alleen bevriende poltici, maar ook kunstenaars hem de lof toezwaaiden. Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van het tijdschrift ‘Recht voor Allen’ deed men Domela Nieuwenhuis een ‘liber amicorum’ kado, met aquarellen en tekeningen van bevriende kunstenaars en waarin Frederik van Eeden hem toedichtte:

Zoo zal de naam niet sterven, van wie ’t eerst
in ons arm land, aan ons arm lijdend volk
de konde van een beter toekomst bracht

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Konijn moet uit oor Mandela

NIEUWS - In het standbeeld van Mandela, onthuld na zijn begrafenis, zit een konijn dat een haas moet voorstellen. Een grapje van de kunstenaars die het beeld onder grote tijdsdruk moesten maken en bovendien hun namen niet in het beeld mochten graveren.

Het bedrijf van de zoon van anti-apartheidstrijder Oliver Tambo ingeschakeld om de haas uit het oor te halen. Dali Tambo: “Het is alsof je president Barack Obama afbeeldt met een muis in zijn neus.”

Foto: Sharon Mollerus (cc)

Kunst op Zondag | Daar bij de haven

Waar het begrip ‘haven’ al niet voor staat… Zeelieden, meerminnen- en mannen, zeegoden, lokale of nationale beroemdheden, duikers, vissers zijn de havenhoofden die bij gaten in de kust toegang of uitweg bieden.

Nu kun je met symboliek nogal wat kanten op. Bijvoorbeeld ‘bevrijding is pakken wat je pakken kan’….
Seward Johnson
Unconditional Surrender, 2007 – 2013, bij Tuna Harbor Park, San Diego, USA.
cc Flickr pellgen (@1179_jp) Unconditional Surrender

of een reusachtige ontworsteling…
Seward JohnsonThe Awakening, 1980, bij National Harbor, Washington D.C., USA.
cc Flickr Adam Fagen photostream The Awakening at National Harbor

of de haven als plaats om tot rust en troost te komen.
Max PattéSolace in the Wind, 2008, bij haven in Wellington, Nieuw Zeeland.
cc Flickr Aidan photostream Solace in the Wind

De haven is natuurlijk hét spuigat van diversiteit, getuige de vele figuren die we bij de havens zien.

Maker onbekend – Standbeeld van Pythagoras, bij de haven van Pythagorio, Griekenland.
cc Flickr Anders Gustavson photostream Statue of Pythagoras in the harbour of Pythagorio

Jonás Gutiérrez – De subtiele steen-eter, 2006, bij de haven van Puerto Vallarta, Mexico.
cc Flickr Wally Gobetz photostream Puerto Vallarta Malecón - El Sutil Comepiedras

Elek ImredyGirl in a Wetsuit, 1972, bij haven van Vancouver, Canada.
cc Flickr Matthew Kendall photostream Girl in a Wetsuit

Svajunas Jurkus, Sergejus Plotnikovas – Juodasis vaiduoklis (Zwarte geest), 2010, bij de jachthaven van Klaipėda, Litouwen.
cc Flickr magro_kr photostream Czarny duch

Magnus Tomasson – Monument voor de onbekende bureaucraat, 1993, bij de haven van Reykjavik, IJsland.
cc Flickr Duncan Stephen photostream Monument to the unknown bureaucrat

Foto: Adriaen Key (1544–1589), Portret van Willem van Oranje copyright ok. Gecheckt 26-10-2022

Beeldenstrijd in Dordrecht

OPINIE - Er gaan dagen, ja weken voorbij zonder dat ik denk aan Willem van Oranje. Er gaan weken, ja maanden voorbij zonder dat ik op bezoek ga in Dordrecht. Maar gisteren ging ik er bij iemand op de koffie en in de tuin kwam ter sprake dat de stad een monument zou oprichten voor Willem van Oranje. “Dat is gek,” zei ik, “Ik wist niet dat die iets met Dordrecht had te maken.”

Daarop liep mijn gastheer leeg. Dat zijn stad nou net géén Oranje-stad was. Dat Dordt niets méér met Willem de Zwijger had te maken dan met de meeste treinreizigers, voor wie de stad immers ook weinig meer is dan een tussenstop op weg van Rotterdam naar Brabant. Dat Willem van Oranje weleens op doorreis in Dordt was geweest maar er verder weinig te doen had gehad. Ik probeerde nog een grapje maar het zat mijn gastheer merkbaar dwars dat zijn stad zou worden ontsierd met een monumentale tang op een varken.

Even later ging ik met een bevriend echtpaar lunchen en terwijl we naar een restaurant wandelden, kwam opnieuw het standbeeld voor Willem van Oranje ter sprake. Raar, vonden ze. Net als mijn eerdere gastheer wezen ze erop dat Dordt traditioneel weinig van de Oranjes moest hebben. Dit was de stad van de gebroeders De Witt. We konden wel even langs hun monument wandelen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Jimmy Emerson, DVM (cc)

Kunst op Zondag | Reusachtig

Kunst mag groots en meeslepend zijn. Groot en veelwegend zul je bedoelen, hoor ik sommige kunstenaars zeggen. Prima, zeg ik dan, als het publiek het wel reusachtig vindt. Vandaag bekijken we omvangrijke kunst.

Kunstenaar Eric de Valk heeft het grootste kunstwerk ter wereld in de aanbieding. Het moet nog wel worden gemaakt. Ondertussen moeten we het doen met standbeelden van 100 meter hoog en meer. Die overtreffen het in 2010 onthulde grootste kunstwerk van Nederland: De Stip. Een door de Beweging Toyisten beschilderde gasbol in Emmen.

Nee, wacht. Het grootste kunstwerk van Nederland is het Feestaardvarken van Florentijn Hofman, die de hele wereld kent van zijn reusachtige badeend. Het Feestaardvarken werd in 2013 aan het publiek prijs gegeven.

Of nee, het grootste Nederlandse kunstwerk heet de Hoorn des Overvloeds, ontworpen door Arno Coenen en zijn team. Te zien in de Markthal te Rotterdam, kort geleden geopend door mevrouw Máxima. Stelt deze digitale projectie op 11.000 vierkante meter alle “grootste” kunstwerken van Nederland in de schaduw?

Nee, ik hou het er op dat de Aardzee (ontworpen door Piet Slegers), een vijf hectare groot stukje land-art, vooralsnog het grootste kunstwerk van Nederland is. De Nachtwacht lijkt er een postzegel bij.