Recensie | Op zoek naar Karadzic – Zvezdana Vukojevic

Zvezdana Vukojevic heeft met Op zoek naar Karadzic een boeiend en leesbaar boek geschreven. Ik kan het iedereen van harte aanbevelen die interesse heeft in het conflict in het voormalig Joegoslavië, de internationale vervolging van oorlogsmisdaden, of het drama in Srebrenica (en de Nederlandse rol daar in). Of die gewoon een beetje gezonde algemene interesse in de wereld heeft. Zo. Wellicht heb ik hiermee al de strekking van de hieropvolgende recensie verklapt, maar weet ik veel… ik doe dit ook maar voor het eerst, zo’n boek review. Als een uitgever Sargasso benadert voor een gratis recensie-exemplaar van een boek over zo’n interessant onderwerp zeg ik daar geen nee tegen. En voor wat hoort wat – al heb ik geen ervaring met deze specifieke ‘wat’. Maar ik dwaal af. En ik ratel nu over mijn eigen persoontje, terwijl het hier natuurlijk gaat om het boek van Vukojevic. En daar valt genoeg boeiends over te vertellen. Maar voor we dat doen, even heel kort een reminder wie Karadzic ook al weer is:

Door: Foto: UN International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia (cc)
Foto: Stefano Cannas (cc)

Nederlanders hebben (te) weinig kennis over zwarte bladzijden uit de eigen geschiedenis

, door

ONDERZOEK - Nederlanders weten niet alleen weinig over de zwarte bladzijden van onze geschiedenis. Als ze meer informatie krijgen verandert ook hun houding tegenover de betrokken bevolkingsgroepen, ontdekte de Utrechtse sociologe Sabrina de Regt

Een van de speerpunten van het nieuwe kabinet is meer aandacht voor de Nederlandse cultuur, identiteit en geschiedenis. Meer specifiek staat in het regeerakkoord: “We vinden het belangrijk de kennis over onze gedeelde geschiedenis, waarden en vrijheden te vergroten. Deze maken ons tot wat we samen zijn. … Het is van groot belang dat we die historie en waarden actief uitdragen (p. 19)”.

De vier regeringspartijen hebben ook nagedacht over hoe ze dit willen bereiken. Zo lezen we in het regeerakkoord dat alle kinderen op school het Wilhelmus moeten leren, inclusief de context ervan. Ook willen ze dat alle kinderen tijdens hun schooltijd het Rijksmuseum en het parlement bezoeken. Verder wordt de nationale canon uitgereikt aan jongeren die de leeftijd van 18 jaar bereiken en aan personen die het Nederlanderschap verwerven.

In het regeerakkoord wordt echter met geen woord gerept over de “beladen” kanten van de nationale geschiedenis. Het AD suggereerde eerder op basis van uitgelekte stukken dat D66 heeft gepleit voor lessen over kolonialisme en slavernij, maar daar is in het regeerakkoord niets over terug te vinden. Uiteraard is de totstandkoming van een regeerakkoord een kwestie van geven en nemen. Zeker wanneer het min of meer een “gedwongen huwelijk” betreft tussen verschillende partijen zoals de VVD, het CDA, D66 en de CU. Toch is het erg spijtig dat juist dit punt het niet gehaald heeft in de onderhandelingen. Dit omdat, zoals ik hieronder zal laten zien, 1) Nederlanders weinig kennis hebben van dit deel van onze “gedeelde geschiedenis” en 2) een focus op het beladen verleden kan zorgen voor meer cohesie in de samenleving.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waan van de dag

Werd Srebrenica moedwillig opgeofferd?

, door

In 2013 gaf de Amerikaanse overheid 341 tot dan toe geheime documenten vrij over de Amerikaanse betrokkenheid in voormalig Joegoslavië.

Bill Clinton was er zo trots op dat hij ze zelf presenteerde en onderdeel maakte van zijn Clinton-bibliotheek.

Uit de documenten blijkt echter dat de Amerikanen de val van de Bosnische enclaves onder toedoen van Servische troepen van te voren zagen aankomen. Ze deden echter niets om de Serviërs te stoppen, integendeel.

Foto: wikimedia.commons

“Mladic was er niet bij” zegt zijn echtgenote

, door

ELDERS - In Den Haag is het proces heropend tegen de Servische generaal Ratko Mladic die beschuldigd wordt van de moord op duizenden moslims uit Srebrenica na de overgave door de Nederlandse VN-troepen in juli 1995. Nederland is inmiddels wel klaar met deze geschiedenis. Servië is nog dagelijks bezig met de gevolgen van de oorlogen uit de jaren negentig.

Bosiljka Mladic, de echtgenote van Mladic, zat woensdag in de getuigenbank van het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag (foto). “Mijn man was in juli 1995 bij mij in Belgrado”, verklaarde ze. Hij kan dus niet aanwezig zijn geweest bij het bloedbad dat de Serviërs hebben aangericht onder de mannen die zij uit Srebrenica hadden weggevoerd. Ze ontkende ook dat haar man er orders voor had gegeven. Ze had het hem ook gevraagd en zijn antwoord was: twijfel je aan me? Nee, natuurlijk. Hoe relevant is de getuigenis van de echtgenote van een aangeklaagde?

Bosiljka bevestigde dat haar man tot de arrestatie van Milosevic in 2001 beschermd werd door de Servische regering. Daarna is hij ondergedoken. Ze dacht dat hij al wel dood zou zijn toen hij tien jaar later alsnog werd gevonden en uitgeleverd. Hij had eerder al eens een hartaanval gehad en leefde ondergedoken in moeilijke omstandigheden. De verdediging van Mladic zegt dat de 73-jarige oud-generaal inmiddels te ziek is om het proces te doorstaan. Russische dokters zijn ingeschakeld om zijn toestand te onderzoeken. Een dergelijk scenario is al eerder vertoond bij het Joegoslavië-tribunaal.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Waan van de dag

Foto’s Srebrenica duiken alsnog op

, door

Herinnert u het zich nog, dat verhaal van dat fotorolletje dat was mislukt, waardoor het tastbare bewijs dat Dutchbat weet had van de massaslachting van Bosnische moslimmannen door Servische soldaten onder leiding van Ratko Mladic?

Dat verhaal blijkt toch niet helemaal te kloppen…

Foto: Martijn.Munneke (cc)

Srebrenica: Ordelijk verlopen

, door

Hasan Nuhanovic was die dag al tien keer geïnterviewd en hij was liever aan de bar van Calypso blijven hangen, met zijn Bacardi Breezer. Hij oogde vermoeid, om niet te zeggen afgepeigerd. Toch sleepte ik hem mee naar de rommelige kamer in de oude bioscoop, waar RTL Nieuws zich tijdelijk geïnstalleerd had. Nogmaals zou de tolk van Dutchbat in Srebrenica moeten vertellen hoe hij gepleit had voor een pasje ten behoeve van zijn jongere broer, hoe dat verzoek geweigerd was en hoe zijn broer door de Serviërs werd afgevoerd en vermoord, net als de rest van zijn familie. Hij had het verhaal nu zo vaak verteld dat de emotie zich niet meer toonde in zijn gezicht.

Zodra ik Hasan had afgeleverd, ging ik verder, informeren bij de stage manager en de technici of alles naar hun zin verliep. Toen trok een journaliste aan mijn mouw of ik zo snel mogelijk Ronald Giphart voor haar microfoon kon halen. Ik dook onder een camera door en legde het verzoek aan hem voor. Daarna was de beurt aan het meisje van het lokale huis-aan-huisblad, helemaal onderaan in de journalistieke pikorde.

Hoewel ik de Nacht van Srebrenica zelf georganiseerd had, was ik misschien wel degene die op dit moment het minste betrokkenheid voelde, bedacht ik ineens. Mijn gedachten waren niet bij de verschrikkingen. Ik werd in beslag genomen door andere zaken. Konden de journalisten hun werk doen, waren de gasten binnen, hoe gingen we het uitlopende programma weer binnen de afgesproken tijd brengen, enzovoort. Ik kon het me helemaal niet veroorloven met de inhoud bezig te zijn.

Foto: Martijn.Munneke (cc)

Ben ik mijn broeders hoeder?

, door

ANALYSE - Op het moment dat druk wordt overlegd over ingrijpen in Syrië, werd Nederland vrijdag geconfronteerd met enkele zwarte bladzijden uit de geschiedenis van humanitaire interventies. Enkele nabestaanden van slachtoffers van de massamoord in Srebrenica stelden de Staat der Nederlanden aansprakelijk voor de dood van hun familieleden, en werden door de Hoge Raad in het gelijk gesteld.

Het gaat om Hasan Nuhanovic en de nabestaanden van Riza Mustafic. Mustafic werkte als elektricien voor Dutchbat, maar hij had niet de voor evacuatie benodigde VN-pas en werd uiteindelijk, samen met zijn familie, van de compound weggestuurd (zie ook dit blog). Buiten de poort werd hij van hen gescheiden, en later vermoord. Zijn vrouw, zoon en dochter overleefden. Tijdens de mondelinge pleidooien voor de Hoge Raad afgelopen januari hield dochter Alma een emotioneel betoog. Hasan Nuhanovic, tolk voor Dutchbat, had wél een VN-pas; hij werd met de Nederlandse troepen in veiligheid gebracht. Zijn familieleden (vader, moeder, broer) stonden echter niet op de lijst. Vlak voordat zij de poort zouden uitlopen, werd vader Ibro verteld dat hij tóch kon blijven, aangezien hij deel had uitgemaakt van het burgercomité dat overleg had gevoerd met Mladic. Zijn andere zoon en vrouw zouden wel moeten vertrekken. Zoals Hasan Nuhanovic tijdens diezelfde hoorzitting zou verklaren: ‘What choice did he have? To live with one son, or to die with the other?’ De vader liep samen met de anderen de poort uit. Alledrie de familieleden werden weggevoerd en later vermoord.

Waan van de dag

Rechter: Nederland aansprakelijk voor deel deportaties Srebrenica

, door

Het NRC:

Nederland is aansprakelijk voor de deportatie van ruim driehonderd mannen in Srebrenica in 1995. Dat heeft de rechtbank in Den Haag vanochtend bepaald. De rechter vindt niet dat de Nederlandse Staat verantwoordelijk kan worden gehouden voor de deportatie en moord op alle 8000 moslims in 1995.

De Haagse rechtbank vindt dat Nederland verantwoordelijkheid draagt voor het wegvoeren van een groep van ruim 300 mannen op 13 juli 1995 door de Bosnische Serven van de Dutchbat-compound. Dutchbat had “gezien de kennis van dat moment over het lot van de mannelijke vluchtelingen en vanwege de bijzondere positie van de compound” geen medewerking mogen verlenen aan de deportatie van deze mannen, aldus de rechter.

Waan van de dag

Nabestaanden Srebrenica eisen alsnog vervolging Karremans

, door

Zo bericht nu.nl:

De nabestaanden van drie slachtoffers van de val van de moslimenclave Srebrenica in 1995, eisen alsnog vervolging van commandant Thom Karremans van Dutchbat en zijn toenmalige rechterhand Rob Franken. […]

De nabestaanden zijn Hasan Nuhanovic, tolk van Dutchbat en de nabestaanden van Rizo Mustafic, toen elektricien van Dutchbat.

De Nederlandse militairen die de moslimenclave en de bevolking moesten beschermen, hebben de broer en vader van Nuhanovic en Mustafic destijds toch overgedragen aan de Bosnische Serviërs. ”Die hebben ze vervolgens vermoord”, vertelt Zegveld. Karremans en Franken zijn hiervoor verantwoordelijk, vindt de advocate.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Volgende