Sommige schrijvers hebben op één of andere manier een neus voor op handen zijnde veranderingen in de geschiedenis. Cees Nootenboom had het bijvoorbeeld toen hij in 1989 een appartement huurde in Berlijn, ver voordat de omwenteling zich in de voormalige DDR voltrok. Hij zag de gebeurtenissen letterlijk voor zijn raam ontstaan en tekende deze op, hetgeen zijn weerslag kreeg in Berlijnse Notities (1990). De vorig jaar overleden journalist/schrijver/dichter Ryszard Kapuściński (Pinsk 1932 - Warschau 2007) had het ook meerdere malen; tijdens zijn verblijf in Afrkia vond de dekolonisatie plaats en in totaliteit zag hij maar liefst 27 revoluties en staatsgrepen aan zich voorbijtrekken. Kapuściński hang naar het reizen werd vooral gevoed door een bovenmatige interesse in de mens. In een speciale reisbijlage van het Nrc rond kerstmis vorig jaar waarbij Kapuściński's verhalen als leidraad waren genomen, werd dat duidelijk zichtbaar. Kapuściński had namelijk de gewoonte om aan verschillende mensen dezelfde vragen te stellen om zo zijn kennis over een onderwerp te vergroten en nieuwe invalshoeken te ontdekken. Hij verbaasde zich over de mensen die zeiden dat ze zich een onderwerp eigen hadden gemaakt waarbij vaak bleek dat ze er maar één keer over hadden gesproken. Het sierde hem dat hij het geduld kon opbrengen om door te blijven vragen. Kapuściński begon zijn journalistieke loopbaan vanaf 1949. In 1953 werd hij lid van de communistische partij en vanaf 1964 was hij de enige buitenland correspondent van het Poolse persbureau PAP waarbij hij vooral Latijns-Amerika, Azië en Afrika bezocht. Het gaf hem vooral de mogelijkheid om te ontkomen aan het strenge Poolse communistische bewind waar hij overigens in 1981 defintief mee brak als gevolg van het strenge optreden van de Poolse regering tegen de vakbond Solidarność van Lech Wałęsa. Vanaf dat moment wijdde Kapuściński zich vooral aan het schrijven van boeken. Eén van die boeken is Imperium - ondergang van een wereldrijk dat in 1993 in Nederland uitkwam.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
