Oncontroleerbare geschiedenis (voor mij dan)

De mooiste film van vorig jaar was, als je het mij vraagt, Summer of Soul. Als u die niet hebt gezien: het gaat over enkele concerten die in de zomer van 1969 zijn gegeven in Harlem, New York. Een soort Woodstock, maar grotendeels vergeten. Regisseur Questlove vond het materiaal terug en maakte er een documentaire van. En dus zien we Stevie Wonder (superjong), Mahalia Jackson, Sly & the Family Stone, B.B. King en Nina Simone. Allemaal “zwarte” muziek en dat is geen toeval, want burgemeester John Lindsay wilde, kort na de moord op Martin Luther King en Robert Kennedy, rassenrellen tot elke prijs vermijden. Daarom steunde hij het initiatief van een zwart muziekfestival. Meer muziek Nog zoiets: de documentaire They say I’m different, over de onlangs overleden Betty Davis. Terwijl de burgerrechtenbeweging een keurig imago wilde hebben om geen voeding te geven aan theorieën dat zwarten gelijke rechten niet aankonden, was hier een nogal libertijnse zangeres. De documentaire is vrijwel geheel in scène gezet, want er is nauwelijks beeldmateriaal. Wel een aanrader echter, want de muziek is fenomenaal. Hier is het nummer waaraan de documentaire haar naam ontleend. https://www.youtube.com/watch?v=EKWPynScqgw&t=2s They say I’m different en Summer of Soul veronderstellen de burgerrechtenbeweging maar gaan vooral over muziek. The United States versus Billie Holiday is veel scherper en toont de eigenlijke strijd. De film vertelt hoe de Amerikaanse autoriteiten de zangeres dwars zaten. Ik wist wel het een en ander over het (deels illegale) Counter Intelligence Program waarmee de FBI meende de openbare orde te beschermen, maar het schokte me toch. Burgerrechtenbeweging De film Judas and the Black Messiah beviel me ook. Hij gaat over de moord op de zwarte activist Fred Hampton. Na het zien van de trailer had ik gehoopt op van die mooie toespraken en daarin werd ik wat teleurgesteld, maar ik vond het desondanks een boeiende film. Opnieuw: de schandalige praktijken van het Counter Intelligence Program. Ik zou haast vergeten over Netflix te schrijven. Hoewel mijn vriendin en ik vooral hebben gekeken naar Breaking Bad en Better Call Saul (en Lupin en The Queen’s Gambit en Inventing Anna en wat niet al meer), viel ook hier niet aan de burgerrechtenbeweging te ontkomen. Zo was er The Trial of the Chicago 7, een fantastische film. De documentairereeks Who Killed Malcolm X? had wat korter gekund, maar was buitengewoon boeiend. Al had ik de indruk dat de makers wat makkelijk stapten over de wijze waarop Malcolm X lange tijd het gebruik van geweld rechtvaardigde. Geweld Dat aspect van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging van de jaren zestig – of deze pervertering van het ideaal – begrijp ik simpelweg niet. Ik kan de redenering volgen dat je, zonder machtsmiddelen, genegeerd zult blijven worden. [Voeg hier zelf uw grap in over tractoren en provinciehuizen.] Dat ik de logica kan uitleggen, wil echter niet zeggen dat ik het werkelijk snap. Hoewel, op dit punt wil ik The Black Panther Party van journalist David Walker en tekenaar Marcus Kwame Anderson noemen. Ondertitel: A Graphic Novel History. Het is inderdaad een getekend geschiedenisboek, dat veel duidelijk maakt over de burgerrechtenbeweging en over de gewelddadige kant ervan. Kritiek op het hypermasculiene karakter van de Black Panthers blijft niet achterwege en Walker schrijft dat zijn “opinion of some members of the Party changed drastically – and not always for the better”. Het boek lijkt me bepaald geen kritiekloze propaganda. Oncontroleerbare geschiedenis Ik schreef “lijkt”. Ik kan het namelijk inhoudelijk helemaal niet beoordelen. Zijn de films, documentaires en het stripverhaal objectief? Of, anders gezegd, geven ze een consensus weer? Zo ja, van wie? Who Killed Malcolm X? heeft in elk geval geleid tot de erkenning dat verkeerde mensen zijn veroordeeld, wat bewijst dat de documentairereeks hout sneed. Verder weet ik alleen dat de bioscoopfilms ten dele zijn gefictionaliseerd. Ik heb geen idee wat wel en niet klopt. Nog meer onwetendheid: ik weet niet of het hierboven genoemde aanbod representatief is voor de wijze waarop de populaire media de burgerrechtenbeweging presenteren. Ik weet eigenlijk alleen dat dit is wat wordt getoond en weinig méér. Verscheen eerder bij Mainzer Beobachter.

Door: Foto: Stuart Richards (cc)

Closing Time | Lord Don’t Move The Mountain ‘

, door

Gisteravond viel ik in een documentaire op de VPRO: Martin Luther King vs.The FBI. Andere tijden, zeker, de Apartheid in Amerika en een volkomen paranoïde geheime dienst die overal bedreigingen zag.

Maar daar hoorde ik ineens Mahalia Jackson. En dat was toch een beetje een vreemde gewaarwording, want ik associeer haar songs en haar stem vooral met kerst, gospels. Dus het was een beetje wennen om haar te horen terwijl het buiten 25 graden was.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Closing Time | Nobody (live)

, door

Dan maak je spetterende zwarte muziek, voor het hart, voor de ziel, waar niet aan te ontkomen is, en dan heet je Smit en Willemsen. En dan kom je uit Nederland en dan ben je wit.

Maar de zangeres heet Michelle David en zingt al vanaf toen ze vier jaar oud was, en zij komt uit Amerika, maar woont nu ook hier.

 

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Strange

, door

Een piano. Een microfoon. En een soulstem met wat heesheid. Celeste beschrijft een liefde die voorbij is gegaan.

Isn’t it strange?
How people can change
From strangers to friends
Friends into lovers
And strangers again

 

Closing Time | I Try

, door

Er zijn liedjes die blijven hangen. Dat kan om verschillende redenen zijn. De muziek, de tekst, de artiest, je eigen stemming, het moment, en bij dit nummer van Macy Gray is het voor mij het refrein. Altijd als ik dit nummer ergens hoor, denk ik: laat de rest van dat nummer maar zitten, doe voor mij geen moeite, sla die coupletten maar over, ga gelijk door naar het refrein. Want dat hoor ik het liefst. Doe maar gelijk het refrein. En als het mag en kan, Macy, doe het maar gelijk een paar keer achter elkaar. Het refrein. Dank je wel.

Closing Time | Lost And Lookin’

, door

Sam Cooke zing bijna acapella, de enige begeleiding is de bas. Hij verheft zijn stem niet, en toch komt het verdriet, de wanhoop diep uit zijn ziel. Hij zoekt zijn baby, zijn kind.

De zoon van Sam Cooke, Vincent, want hij is het onderwerp van deze song, verdronk toen hij 18 maand jong was.

I’m lost and a-lookin’ for my baby
Wonder why my baby can’t be found
I’m lost and a-lookin’ for my baby
Lord knows my baby ain’t around
So I’m lost and a-lookin’ for my baby
Wonder why my baby can’t be found
Lost and a-searching for my baby
Lord knows my baby ain’t around
Crying for my baby, crying all alone
Calling for you, come home, come home

 

Closing Time | Different Strokes

, door

Van de week las ik vier overlijdensberichten van muzikanten, zangers: Betty Davis, George Crumb, Ian McDonald en Syl Johnson. Allemaal min of meer op leeftijd, de tragiek van de jonggestorvene bleef bij dit viertal gelukkig achterwege. En een oudere artiest heeft meestal een aardig oeuvre dat achtergelaten wordt: er is keuze. Maar wie moet er in de Closing Time? Ogen dicht en kiezen: Syl Johnson.

Syl Johnson kende ik eigenlijk niet. Maar ik kende hem eigenlijk wel: door zijn samples. Zijn werk is nogal vaak gebruikt in de muziek van onder andere  Cypress Hill, Wu-Tang Clan, Kanye West, Jay-Z, De La Soul, Public Enemy en nog zo her en der in de hiphop.

Closing Time | Do You Love Me?

, door

Do you love me is een single van The Contours. Het is afkomstig van hun album Do you love me. De single verscheen in juni 1962 .

Berry Gordy schreef het lied eigenlijk voor The Temptations, maar die waren onbereikbaar toen de opname gepland stond. In de Hitsville studio liep Gordy vervolgens The Contours tegen het lijf. Die hadden het moeilijk bij Motown, aangezien hun twee eerder verschenen singles nauwelijks verkochten. Met de single Do you love me haalden The Countours de Billboard Hot 100. Het zou hun grootste hit blijven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende