Behålla

Waar in Nederland het vakbondslidmaatschap tanende is, is dat in Zweden wel anders, merkte Eddy Stam tijdens een bluesfestival. Mijn vriend en collega Mari en ik bezochten een klein bluesfestival in Noord-Zweden. De hoofdsponsors waren de collega-vakbonden IF Metall en Kommunal. Nu heb ik mij wel vaker afgevraagd of vakbonden evenementen moet sponsoren. Zo was er bij ABVAKABO een jarenlange traditie om voor duizenden euro’s appels uit te delen bij de Nijmeegse vierdaagse. Ik was er op tegen om de simpele reden dat er nog nooit een lid is bijgekomen omdat ze een appel hebben gekregen. En omdat ze aan het vierdaagsen zijn, heb je ook geen tijd om een gesprekje aan te knopen. En dat is juist het ding van iets weggeven, een wervingsgesprekje te beginnen. Dus zochten we op het festival terrein naar de wervings“stand” van de collega’s. Die was er niet. Nog meer redenen om je af te vragen waarom de bonden dit sponsoren.

Foto: IISG (cc)

Politieke partijen in verval

Fantastische puzzel: waarom koerst het slimste kamerlid strak af op een verwoestende nederlaag voor zijn organisatie? Voor wie het niet begrijpt: ik heb het over Diederik Samsom. Waarom legt zijn partij hem geen strobreed in de weg? In de partij roeren zich ontevredenen: linksom, sommige oude bestuurders. Maar de partijtop lijkt tevreden.

Is het de essentie van de sociaaldemocratie: schipperen tot niemand meer weet waar je voor staat? Is het een wanprestatie van de organisatie, van de politieke partij die Partij van de Arbeid heet? Is het een probleem van het functioneren van politieke partijen en algemener van aard? Of heeft de PvdA de geschiedenis tegen?

Ik onderzoek en twijfel. Voor wie het wil weten, ik voel me sociaaldemocraat, maar niet echt vertegenwoordigd door een partij die de koers nogal kwijt lijkt te zijn. Exit is geen optie. Mijn stem is te zwak om gehoord te worden. Mijn trouw verbaast me zelf het meest.

Schipperen der sociaaldemocraten

Zondig zijn ze, de sociaaldemocraten. De scheiding in de Internationale, aan het begin van de twintigste eeuw, leidde tot het Leninistische communisme aan de ene kant en de socialisten, die geloofde in de parlementaire weg en de kleine hervormende stappen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du jour | De instincten van een sociaal-democraat

Gemekker aan de zijlijn’ noemde de liberaal Bolkestein in september 2001, enkele dagen na de aanslagen in New York en Washington, de oproep van premier Kok aan de Amerikaanse regering ‘met democratische waardigheid’ op deze terreur te reageren. In zijn ogen had Kok de Amerikanen dat vertrouwen stilzwijgend moeten geven. Zou Bolkestein zich deze week na de onthulling van de martelpraktijken van de CIA even achter de oren hebben gekrabd? […]

Zo onderzoekt minister Asscher thans op verzoek van de Kamer de mogelijkheden om groeperingen te verbieden die het op onze democratische rechtsorde hebben voorzien. Het CDA, dat de bewuste motie indiende, noemde hierbij als voorbeeld partijen die de sharia willen invoeren. De kwestie is een welkome toetssteen voor de huidige verdeling van de gewichten in het spanningsveld dat Kok en Bolkestein in 2001 tegenover elkaar bracht. Hoe tolerant moet de democratie zijn tegenover intolerantie? Hoe zwaar kan de last van de beschaving worden? […]

De sociaal-democraat Thijs Wöltgens (1943-2008) gaf op deze vraag een visie waarmee ik u graag de Kerstdagen in stuur. Hij schreef tien jaar terug dat de democratie moet uitkijken zich aan te passen aan de strijdwijze van fundamentalisten zonder scrupules. Doet zij dat, dan wordt zij zelf fundamentalistisch en is er voor verscheidenheid van culturen geen plaats meer.

Foto: copyright ok. Gecheckt 07-11-2022

Verlicht begrip

OPINIE - Ze waren er weer, de deskundige zwatelaars om de verkiezingen te duiden. Als de media op de wereld zijn om verlicht begrip over de staat van het land te bevorderen , dan was het oeverloos gezwets wel weer een dieptepunt.

“Het verschil tussen coalitie en oppositie is onzichtbaar geworden.”

Daar moet je voor doorgeleerd hebben! Iedereen kan al jaren zien dat drie politieke partijen van de constructieve oppositie de coalitie in de lucht houden.

“De PvdA is de natuurlijke relatie met de eigen achterban kwijt.”

Wat een kletskoek! Ik ben al decennia lid van die partij, maar heb nog nooit een natuurlijke relatie tot mijn  voor-ban gevoeld; hoe kun je kwijt raken wat niet bestaat?

“De VVD is bestraft door de kiezer, de PvdA is neergesabeld, de constructieve oppositie een beetje beloond.”

Als je een rekentoets hebt doorstaan, kun je dat beweren. Maar wat zeg je dan? De correspondent in Den Haag erkende het: “Van deze uitslag is geen chocolade te maken.” Moet ik urenlang deze onzin verdragen? In woede wierp ik mijn wijnfles naar NPO 1. De explosie die het resultaat was bracht weer wat orde in mijn kop.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-03-2022

Groots of klein denken bij de PvdA

De PvdA denkt niet groot in zijn nieuwe partijprogramma. Waar is de bevlogenheid?

Het programma van mijn politieke partij, de PvdA, is 70 pagina’s lang. Het is bedoeld om kiezers mee te trekken, jawel, maar goed lezen neemt wel een dag. Dat komt door het probleem dat partij-programma’s  vaker hebben. Het zijn lijsten van wensen, beloften en inzichten, uit alle hoeken van de partij, vaak niet met een heldere samenhang en wisselend van diepzinnigheid, detaillering en uitwerking. Een bord zand eet niet lekker weg.

Het is niet mogelijk op alle details in te gaan, (b.v. van het type “kopen we die JSF nu wel of niet”,) maar ik kan wel een leeservaring met mijn lezers delen. Toen ik me er door had gewerkt was ik teleurgesteld. De inleiding van Diederik Samsom is een redelijke samenvatting, met de kennelijke bedoeling inspiratie aan te wakkeren. Warempel: dat lukt een beetje.

Maar dan komt een minder heldere compositie: “onze keuzes voor” achtereenvolgens een sterke economie, goed onderwijs, arbeid, meedoen, een veilig Nederland, wonen, de zorg, duurzaamheid, Europa, een solidaire wereld, democratie en bestuur, cultuur en sport, financiën. Het is een wonderlijke opsomming; wat is de onderliggende structuur?

Waarom begin je met een “sterke economie”? Is dat een impliciet gevecht tegen de 3% tekort van Brussel? Strijdt de PvdA tegen het frame van socialistische potverteerders?

Foto: copyright ok. Gecheckt 30-10-2022

Socialisme na honderd jaar

Heeft het politieke denken van de sociaal-democratie ons nog iets te bieden? Het is maar een vraag. De Wiardi Beckman Stichting zocht naar een antwoord in het project “Van Waarde”. Die speurtocht werd verslagen in een aantal dubbeldikke nummers van Socialisme & Democratie. Maar om nu te zeggen dat er eenduidige antwoorden in staan…

De slotmanifestatie was onlangs in Nijmegen. Mijn eerdere kritiek is gebleven: te veel papier, te weinig inspiratie, te weinig gebruik van de denkkracht in de partij. Uit irritatie daarover maakte ik voor deze kolommen een paar stukken over Den Uyl’s spreiding van kennis, macht en inkomen, mijn eigen “Van Waarde” project. Maar sociaal-democraten vergaderen meer dan dat zij Sargasso lezen.

De WBS bijeenkomst in Nijmegen was niet slecht, maar ook niet goed. Er was een behoorlijk gevulde zaal, met zelfdenkende socialisten, maar tot inspiratie kwam het niet. De organisatie had niet goed nagedacht: waarom nodig je mensen uit? Wie nodig je uit? Wat laat je ze doen? Wie leidt in en waarom? En vooral: hoe gebruik je de kennis van de bezoekers en roep je inspiratie op?

Aan inleider Kees Schuyt lag het niet. Het onderwerp “levensloop” is bij hem in goede handen. Het probleem van de hogere pensioenleeftijd is een productiviteitsprobleem: je zou dus ook vakantiedagen kunnen inleveren, of de vrije zaterdag, die pas in 1962 is ingevoerd, of eerder beginnen met werken. Eerder beginnen!

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

De leider en het verhaal

Het was al weer onderzocht door de onvermijdelijke duider van ons onderbuikgevoel: had de PvdA een probleem, was Job Cohen het probleem of allebei? En we wisten het wel: een kwart vond Cohen een probleem, een meerderheid vond het een probleem van partij en leider. Het is een slaapverwekkende uitkomst van Maurice de Hond, maar wat is er nu aan de hand? Ik probeer een schetsje te geven van de dingen die aan de orde zijn.

Mensen in het land ‘wisten hun plaats’, vroeger; de samenleving schiep orde. Dat is veranderd door de democratisering en de vervaging van de klassenstructuur. De individu kreeg een minder vaste plek in de samenleving. De verzorgingsstaat heeft dat ook sterk bevorderd; je hoeft niet meer onderdanig te zijn voor het behoud van je dagelijks brood. Dat danken we aan de sociaal-democratie.

Maar dit is ook het probleem van de sociaal-democratie. De verbinding tussen geschiedenis en utopie en utopie en arbeid is zoekgeraakt. De produktiekrachten worden destructief, de plannings- en beheersingsinstrumenten storend en vervreemdend. Uit heel Europa komen goedkope arbeidskrachten en de werkgevers ontduiken de regels over gelijke betaling. De PvdA worstelt daarmee. Het oude socialistische wereldbeeld lijkt obsoleet geworden: hoe vinden de socialisten nieuwe verhoudingen tussen markt en overheid?

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Leven met gevaren

Leven wij in voortdurende angst? ‘Feiten zijn geen nudisten’, dus die vraag laat zich niet zo gemakkelijk beantwoorden. Angst is wel iets voor de politiek: na 9/11 werd een enorme veiligheidsindustrie gebouwd in de USA, rond de angst voor terroristische aanslagen. In ons land surft de PVV wat mee op de, politiek aangewakkerde, angst voor de overheersing door de Islam. Wie bepaalt wat een risico is?

Maar er zijn natuurlijk nog wel serieuze gevaren: in 1986, toen in Rusland een kerncentrale ontplofte, publiceerde Ulrich Beck zijn boek “Risikogesellschaft”. Dat boek heeft een opvolger gekregen waar het woord “Welt”  voor risiko is toegevoegd: klimaat en terrorisme houden zich niet aan grenzen op de kaart. (U.Beck, Weltrisikogesellschaft, Suhrkamp, 2007)

Tony Judt schrijft over een ‘age of fear’. Ik vind hem een geweldig historicus en schrijver, maar dit is een moeilijk punt: ,,To put the point quite bluntly, if social democracy has a future, it will be as a social democracy of fear”.  (Ill fares the land, p.221) Hij citeert Karl Popper: ,,For there is no freedom if it is not secured by the state; and conversely, only a state which is controlled by free citizens can offer them any reasonable security”. (p.217) De staat moet iets doen, en de staat moet kunnen handelen op basis van een legitimerende kwaliteit, zo interpreteer ik de filosoof.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kastelen van herinnering


Het nieuwe boek The Memory Chalet van Tony Judt is uniek: iets tussen memoires, geschiedenis, politiek en filosofie in. Ik heb het ademloos uitgelezen. Hij maakt herinneringen los, waarvan ik het bestaan al lang vergeten was. Hij stelt vragen, die alsnog verbazen: waarom is mij dat nooit eerder opgevallen? Zijn vertellingen hebben een spanning, die voortkomt uit het ontstaan ervan.

Het gaat om dictaten na slapeloze nachten. In “Night” verklaart hij het ontstaan van deze verhalen. Judt werd een paar jaar geleden gediagnosticeerd als ALS patiënt en was sinds 2009 hulpbehoevend, totaal verlamd, permanent beademd, zonder pijn, met een normaal werkend verstand. Zijn nachten zijn soms rampzalig: moet je nu al weer roepen in de babyfoon, terwijl je alleen maar even gekrabd wilt worden of een arm of been verlegd wil hebben? Dit gevecht met lichamelijk ongemak bestrijdt hij door te harken in zijn brein. Zijn geheugen, zijn vermogen tot expressie, zijn ordenende en analytische scherpte zijn niet aangetast door zijn ziekte. Mogelijk namen zij zelfs nog in kracht toe. Zolang hij nog verstaanbaar kon spreken dicteerde hij ’s ochtends wat hij in de nacht had bedacht. Hij is in augustus 2010 overleden.

Wat betekent herinnering? Voor de individu kun je te rade gaan bij Dick Swaab of Douwe Draaisma: je bent je levensverhaal. Dat is meer dan je je kunt herinneren, maar de gedachte dat we alles kunnen onthouden lijkt onjuist. Ook bij Oliver Sacks kom je identiteit als levensverhaal tegen: je bent wat je kunt vertellen over je verleden, je ervaringen, je vakkennis en vaardigheden. (Als je het niet meer kunt vertellen, vervaagt ook je identiteit, zoals ik bij mijn dementerende vader heb kunnen ervaren.)

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Volgende