Zo, dus het Kabinet gaat de ‘sleepwet’ aanpassen. Het ‘slepen’ zal gerichter gebeuren (maar dat was al toegezegd), en ook belooft men dat de gegevens van de inlichtingendiensten alleen maar uitgewisseld met democratische bondgenoten. Dit laatste omdat sommigen vreesden dat de inlichtingendiensten het regime van Erdogan ter wille zouden willen zijn. Alles bij elkaar te weinig om tegenstanders tevreden te stellen, natuurlijk. Maar helaas, de strijd is gestreden. Ik had het moeilijk met het referendum. Niet omdat de keuze tussen ‘veiligheid’ en ‘privacy’ zo moeilijk was. Zo werd het referendum wel gepresenteerd, maar dat is natuurlijk niet waar het om gaat. Het was van meet af aan een absurd referendum. Het wekte de indruk dat wij, burgers, de grenzen mogen vaststellen van wat de inlichtingendiensten gaan doen. En dat is natuurlijk een illusie. De inlichtingendiensten bepalen sinds jaar en dag hun eigen grenzen. En als daar iets van naar buiten lekt, moet de politiek het mediabrandje blussen met ‘wetgeving’. Nu ook weer.
Uitslag raadplegend referendum WIV (sleepwet): meer stemmen tegen dan voor.
Maar is dat ook een meerderheid. Gelijk werd protest ingediend. Als de blanco stemmen meetellen is 49,44% tegen de wet en 46,53% voor. Tellen de blanco stemmen niet mee dan is 51,51% tegen en 48,49% voor.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
COLUMN - De regeringsdeelname van D66 doet de democratie geen deugd. Vooral Kajsa Ollongren, vicepremier en minister van Binnenlandse Zaken, lijkt het wantrouwen dat toch al heerst jegens Den Haag flink aan te willen moedigen.
Ze kwam met een amper onderbouwd verhaal over nepnieuws en vond dat de EU desinformatie moest ‘ontmaskeren’ en bestrijden, schijnbaar zonder zich af te vragen of zoiets wel een (supra-)nationale taak moet zijn. Dat het bureau dat de EU daartoe heeft opgericht, meteen ook legitieme media – waaronder Radio 1 en De Gelderlander – onder de nepnieuwsverspreiders rekende, deed haar argumenten geen goed.
Ollongren gaf de tegenstanders een gratis schot voor open doel. ‘Wil de overheid dan soms bepalen wat er gepubliceerd mag worden?’ joelden GeenStijl, The Post Online en Thierry Baudet, allemaal geduchte verspreiders van haat, wantrouwen, complotdenkerij en aangedikt nieuws. En zo maakte ze de discussie hoe de overheid zich beter kan verhouden tot nepnieuws, propaganda en haat kapot voordat-ie fatsoenlijk was begonnen.
Dat D66 de kooltjes voor Rutte uit het vuur moest halen en juist die partij de afschaffing van het referendum verdedigde, was pijnlijk, maar kennelijk de prijs die de partij wilde betalen voor regeringsdeelname. Wat je ook van het referendum vindt: dat instrument na de eerste de beste keer dat het volk ernaar greep, gelijk weer afschaffen nadat de uitkomst je niet beviel, is een hoogst pijnlijke oplossing – zeker voor D66, voor wie het referendum altijd tot de kroonjuwelen heeft behoord. Geen wonder dat je als volk dan gaat denken dat je mening hooguit telt wanneer een partij iets van je wil, maar dat je verder vooral je kop moet dichthouden.
OPINIE - Door het laatste (?) referendum over de Sleepwet hebben we de afgelopen maanden wat meer gehoord over de geheime diensten. Te weinig gaat het over het grote belang van mensenrechten zoals privacy en uitingsvrijheid. Gastredacteur Mr Robin Caron bepleit een sterke stem tegen de WIV, een in de kern fascistische wet.
Ondanks alle referendum-aandacht is de bescherming van onze ‘nationale veiligheid’ door AIVD en MIVD een vaag begrip gebleven. Vooral ‘heilige’ verhalen worden verteld, zonder de dirty details. Het meeste blijft geheim. Zichtbaar werden wel wat contouren van een wereld waarachter schimmige belangen schuilgaan. Informatie blijft macht. Toch vooral handig om bedrijven, diplomaten, politieke tegenstanders, klokkenluiders, activisten, journalisten, advocaten, medici ja in feite iederéén in de gaten te houden met de nieuwe vergaande, wettelijke bevoegdheden. En (niet-wettelijke) waarborgen schieten tekort.
Toen ik halverwege de jaren negentig mijn eerste mobiele telefoon en e-mail-adres kreeg, viel het me al meteen op. Inboxen van providers werden de ouderwetse postbus in het postkantoor: we zetten onze brievenbus en antwoordapparaat op flinke afstand van onszelf. En de inkomende berichten in mailboxen en antwoordapparaten werden daarmee ook doodeenvoudig van een afstand te onderscheppen. Hmmm. Niet OK!
Twintig jaar later is het zo ver. Ons hele leven is geleidelijk verschoven naar het internet, dat van oudsher een Amerikaans defensienetwerk is. In plaats van een democratisch utopia is het geleidelijk tot een surveillance-netwerk verworden, met het internet of things nog onderweg. Nu ons hele leven richting digitaal ‘gedwongen’ is, moet de Sleepwet de vervolmaking van het online ‘panopticon’ worden, zo lijkt het. Er is altijd een kans dat we in de gaten worden gehouden. Met ‘chilling effects’ tot gevolg.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Ollongren houdt fabel over ontoegankelijle kabel overeind.
In een interview met NOS Nieuwsuur probeert Ollongren de WIV te verdedigen met het vaak gehoorde argument dat de huidige wet achterloopt bij de digitale werkelijkheid.
Ollongren:
“Dat betekent dat de communicatie nu niet meer door de lucht gaat maar door de ether, die al afgetapt kon worden, maar door de kabels onder de grond, maar dat mag op dit moment niet onder de huidige wet.”
COLUMN - Op 25 mei gaat in heel Europa de GDPR in, of in gewoon Nederlands de AVG. De wat?
De General Data Protection Regulation, oftewel de Algemene Verordering Gegevensbescherming.
Ik zie de vage blikken al komen. Waar komt deze wet op neer? Kort en simpel gezegd staat in deze in Brussel gemaakte wet neer dat alle bedrijven in Europa, of die handel drijven in Europa, gedwongen worden alle gegevens die zij van mensen opslaan voor al die mensen inzichtelijk te maken, inzichtelijk te maken met welke bedrijven en instanties zij die gegevens delen, de reden van het opslaan van die gegevens toe kunnen lichten, en de gegevens over een persoon met die persoon op verzoek kunnen delen en zelfs wissen.
Het is saaie wetgeving, en het wordt pas interessant voor mensen als zij ook daadwerkelijk hun dossier op willen vragen. De meeste mensen zullen dat niet willen doen, maar het is prettig dat dit kan. Je zal maar een keer een conflict krijgen met een bedrijf, nietwaar? Niet alle data die opgeslagen wordt is ook betrouwbaar. Als je ergens verkeerd staat geregistreerd wil je recht kunnen zetten.
De AVG is dus wetgeving waar je als burger weinig tegen kan hebben. Het staat echter in schril contrast met de zogenaamde sleepwet, waar we in een referendum aanstaande woensdag 21 maart voor of tegen gaan stemmen.
Met de ene na de andere wet en maatregel wordt de privacy in Nederland door de regering en het parlement al zeker 20 jaar stelselmatig als grondwettelijk recht weggeschaafd.
En nu we een referendum hebben over alweer een wet die alweer een stap verder gaat in het schaven aan uw privacy merk ik dat ik na ruim 11 jaar schrijven over dit onderwerp in herhaling verval en dat ik het opgeef. Maar omdat dit waarschijnlijk de eerste en laatste keer is dat u zich mag uitspreken over dit belangrijke onderwerp, heb ik toch nog maar weer eens mijn toetsenbord afgestoft.
Laat ik eerst kort even ingaan op de wet waar het in het referendum over gaat.
Ja, het werd de hoogste tijd dat de wet een update kreeg. En ja, de wet bevat veel noodzakelijke en goede verbeteringen. Maar tegelijk neemt de ruimte van de diensten enorm toe in het ongericht verzamelen van gegevens en DNA (ja, daar hoort u te weinig over) en het hacken van computers en mobieltjes in buurt verdachten.
Intussen laat de aanpassing van de controle op al dit werk veel te veel ruimte voor interpretatie van wie er dan ook op de bestuurlijke of ministeriële stoel zit. Misschien gaat dat nu goed, maar het is en blijft gevaarlijk naar de toekomst.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
SP Tweedekamerlid Ronald van Raak neemt op TPO Kees Verhoeven flink op de korrel:
D66’er noemde de Sleepwet vorig jaar nog ‘een valse belofte, een fata morgana in een droge woestijn’
Inmiddels heeft Kees Verhoeven lak aan z’n eigen amendementen.
OPINIE - Waarom ik volgende week tegen de ‘sleepwet’ ga stemmen.
Bezwaren genoeg tegen de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (WIV). Privacy First heeft een heel alfabet aan kritiekpunten. Amnesty noemt er drie: de privacy van onschuldige burgers die door het ‘sleepnet’ geschonden kan worden, het delen van bulkgegevens met buitenlandse diensten en het vrijblijvende toezicht. Bits of Freedom vindt dat de wet op vijf punten verbeterd zou moeten worden. Naast de drie punten van Amnesty heeft BoF ook nog bezwaar tegen het mogelijk gebruik van databases van allerlei organisaties en tegen het misbruik van zwakke plekken in de software die inbraak in computers moet vergemakkelijken. GroenLinks Kamerlid Kathalijne Buitenweg heeft een reparatiewet ingediend die het sleepnet uit de wet haalt, het delen van gegevens met buitenlandse diensten beperkt en meer garanties biedt voor journalisten en medici bij de bescherming van persoonsgegevens. In De Groene las ik vorige week tenslotte nog een verontrustend artikel over de mogelijkheid die de AIVD krijgt om een eigen database met DNA-gegevens in stand te houden.
De AIVD probeert de critici gerust te stellen met politiek correcte toezeggingen over het gebruik van de nieuwe bevoegdheden. Harm Brouwer, lid van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD), noemt de wet ‘niet volmaakt’. Hij meent echter dat allerlei toezeggingen die de minister in het Kamerdebat heeft gedaan toch wel voldoende garanties geven voor de nodige zorgvuldigheid van de dienst. Maar waarom staan die garanties dan niet in de wet? En zullen alle ministers zich daar in de toekomst aan houden?
Wanneer burgers zich niet vrijwillig in rotten van drie opstellen om het hogere collectieve doel te dienen, dan moeten ze daartoe gedwongen worden. Vroeger waren het christen- en sociaal-democraten die hier een handje van hadden. En dan zeiden de liberale partijen: ho, ho, ho, het zelfbeschikkingsrecht van het individu is er ook nog.
Daarom is de donorwet, vandaag ter behandeling in de Eerste Kamer, zo verwarrend. Liberalen tegen de zelfbeschikking. Christenen voor. Links verdeeld. Met de sleepwet is ook al zoiets aan de hand: liberalen die zich hartstochtelijk tegen de privacy keren. Men heeft het dezer dagen wel eens over socialisten, die niet zouden weten waarvoor ze staan. Maar met de liberalen is ook iets heel raars aan de hand.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.