De aftakeling van de Nederlandse rechtsstaat

Zorgen over de kwaliteit van de rechtsstaat in Europa worden gewoonlijk geassociëerd met ontwikkelingen in landen als Polen en Hongarije. Niet ten onrechte. Maar nadat ik vorige week had geschreven over nieuwe wetgeving in Polen die -opnieuw- de onafhankelijkheid van de rechtspraak dreigt aan te tasten kwam ik dit artikel van Marc Chavannes tegen bij De Correspondent. 'Als het aan de regering ligt gaat u vooral niet naar de rechter', staat er boven. 'Hoe minder rechtspraak hoe beter,' is volgens Chavannes het uitgangspunt van minister Sander Dekker (VVD) van Rechtsbescherming. Dit gaat niet over de onafhankelijkheid van de rechtspraak, zoals in Polen, maar wat Chavannes over het beleid van Dekker te berde brengt lijkt mij zeker ook wel reden tot zorgen over de Nederlandse rechtsstaat. Het begint met de bereikbaarheid van rechtbanken. In 2012 waren er nog 54 kantongerechten op een gemiddelde afstand van 5-10 kilometer. In 2019 zijn er nog 31 over. Sommigen mensen moeten daarvoor 60 km. reizen. Is dat erg? Is schaalvergroting altijd slechter? Kijk naar ziekenhuizen en andere zorginstellingen; daar weegt de afstand toch een stuk zwaarder, zou je zeggen. OK. Maar er is meer. Griffierechten zijn verhoogd en wel zodanig dat mensen er van afzien conflicten over kleinere bedragen voor de rechter te brengen. Dit treft de middenstander meer dan de multinational. Dekker is verder uiteindelijk onder druk door de knieën gegaan om meer geld ter beschikking te stellen voor de sociale advocatuur. De Nederlandse Orde van Advocaten: 'De maatregel die het kabinet nu heeft getroffen lenigt de eerste nood maar is geen duurzame oplossing.’ Uit een enquête van Orde van Advocaten blijkt dat nog maar 5 procent van de jonge advocaten een toekomst ziet in de sociale advocatuur. Dat betekent grote onzekerheid voor de rechtsbijstand voor laagstbetaalden. Klassejustitie dreigt.

Door: Foto: SP (cc)

Quote du Jour | Waar heb je een advocaat voor nodig?

We zouden kunnen kijken: waar heb je een advocaat voor nodig, en welke delen van het probleem zouden door anderen kunnen worden opgelost?

Sander Dekker, minister voor rechtbescherming, vindt dat sociaal advocaten minder kunnen doen. Dan worden de problemen, te lage vergoeding en te hoge werkdruk, namelijk als bij toverslag opgelost.

Dat is natuurlijk een fantastisch staaltje wensdenken. Of mooipraterij voor de buhne. Hij praat schijnbaar achteloos over het feit heen dat 60% van de zaken tegen de overheid zijn. Daarom een tip voor Sander Dekker: kijk eens naar de effecten van het beleid dat zijn partij voorstaat. Dat is namelijk de grote veroorzaker dat mensen in de knel komen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Incidentenpolitiek bij het thuisonderwijs

ANALYSE, OPINIE - Ophef op het ministerie van onderwijs: thuisonderwijs is in opmars, en dat is zorgelijk, zo vindt men op Onderwijs. Staatssecretaris Sander Dekker wil af van het thuisonderwijs, zo konden we hem vanochtend op Radio 1 horen. De wet moet aangepast worden, want, aldus Dekker: we hebben er geen enkel zicht op, en een kind moet gewoon naar school want dat is onmisbaar voor de sociale en emotionele ontwikkeling.

En dat is niet de eerste keer: ook vorig jaar was er al ophef over, toen Dekker er een brief naar de Kamer over stuurde.

De wet

Eerst maar eens de getallen: vorig schooljaar is voor 575 kinderen een ontheffing verleend van de schoolplicht. Dat is een toename van 100 ten opzichte van het jaar daarvoor. Hoewel het om kleine aantallen gaat, is er duidelijk een groeiende trend. Ruim tien jaar geleden ging het nog om slechts 94 kinderen.

In Nederland is leerplicht ongeveer synoniem met schoolplicht: het kind wordt geacht naar school te gaan. De ouders van deze kinderen doen beroep op de onderwijswet uit 1969, die stelt dat thuisonderwijs enkel en alleen mogelijk is als er geen school binnen redelijke afstand van het ouderlijk huis te vinden is die aansluit bij de levensovertuiging van de ouder(s). Een merkwaardige wet: of je kind nou systematisch doodgepest wordt op school, of als er geen passend onderwijs is dat aansluit bij het ontwikkelingsniveau van het kind, het mag allemaal niet baten – dat zijn geen redenen om je kind thuisonderwijs te geven. Uit een documentaire van 2011 kwam naar voren dat het soms erg moeilijk is om passend onderwijs te vinden voor bijvoorbeeld hoogbegaafde kinderen, maar thuisonderwijs mag dan niet. Ouders uit de documentaire zijn inmiddels naar Australië geëmigreerd omdat ze daar wel mogelijkheden tot thuisonderwijs hadden.

Foto: woodleywonderworks (cc)

Zwakke scholen bepalen onderwijsbeleid

COLUMN - Nederlandse leerlingen moeten beter leren rekenen. Daar is iedereen het bijna wel over eens. Maar over de manier waarop verschillen de deskundigen en de politiek nogal van mening. De kritiek op de verplichte rekentoets voor eindexamenleerlingen van staatssecretaris Sander Dekker is niet mals. Onderwijsorganisaties vinden het opnemen van de rekentoets in de zak- en slaagregeling disproportioneel en onaanvaardbaar. Net als het verlagen van de norm om het slagingspercentage op te krikken. Leerlingen mogen volgens hen ook niet de dupe worden van overhaaste regelgeving, slechte toetsen en onderwijs dat onder de maat is.

Vooral de laatste constatering is zorgwekkend. Als onderwijsorganisaties al toegeven dat het Nederlandse onderwijs niet altijd even goed is, is het dan niet zaak om daar iets aan te doen? De kwaliteit van het onderwijs bepaalt uiteindelijk toch ook de kwaliteit van diegenen die dit onderwijs hebben genoten. Zwakke scholen leveren doorgaans zwakke leerlingen af. Ik denk ook niet dat het invoeren van alleen een rekentoets daar verandering in brengt. Ik vermoed dat het veel leerlingen ook ontbreekt aan andere vaardigheden om eindexamen of een geschikte vervolgopleiding te kunnen doen. Met spelling en begrijpend lezen zal het toch niet veel beter zijn gesteld, dus waarom alleen een rekentoets?

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Quote du jour | Ook iets van de leraar zélf

Ik begrijp het gevoel van overbelasting bij veel docenten maar het vraagt soms ook iets van de leraar zélf. Als je dingen moet doen waarvan je denkt dat ze geen zin hebben, stop ermee! Doe alleen waarvan je zeker weet: dit helpt mijn leerlingen vooruit. Doe de rest niet! Ik kan niet zo goed tegen de klaagcultuur in het onderwijs, tegen het: ik zie het nut er niet van in, maar… Stop er gewoon mee! Kom in actie! Zeg: ik wil mijn tijd besteden aan de kinderen. Zeg dat op school tegen je collega’s, tegen je baas. […] Misschien is het goed dat ik dit zeg tegen een links weekblad dat ook in het onderwijs wordt gelezen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Anders nog iets? | Nederlandse onderwijs gebaat bij rust

COLUMN - Staatssecretaris Dekker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap lijkt tegenwoordig op een navigator die de weg kwijt is. Hij is de controle kwijt over zijn onderwijsvisies en de uitvoering hiervan. Iets wat ten koste lijkt te gaan van zijn opportunistische bewijsdrang om te slagen in dit kabinet. Met alle gevolgen van dien voor het onderwijsstelsel in het algemeen en onze leerlingen in het bijzonder.

Met zijn typische gedachtegoed omtrent het ‘excellente onderwijs’, wil hij voor eeuwig de boeken in gaan als de man die het onderwijs op een vooruitstrevende manier naar een ‘hoger niveau heeft getild.’ Een nobel streven, van de man die de huidige zesjescultuur in het Nederlandse onderwijs hekelt en excelleren op een voetstuk heeft staan. Het onlangs verschenen rapport van de Inspectie van het Onderwijs en enkele vergelijkbare internationale onderzoeken, geven echter andere feiten weer. De Nederlandse leerlingen blijken namelijk weinig plezier te beleven aan het opdoen van kennis. Het binnenharken van zoveel mogelijk achten en negens op een diploma lijkt dan ook voor bijna geen enkele Nederlandse leerling een doel te zijn. De ‘gewoon slagen en dan zien we wel verder’ houding domineert kennelijk in de gangen en klaslokalen van de landelijke middelbare scholen. Tot grote frustratie van onze excellentie, dhr. Dekker.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Anders nog iets? | Goed, beter, cum laude!

COLUMN - Staatssecretaris Dekker van Onderwijs beschikt over een goed gevulde trukendoos. Hij wil het onderwijsveld in ons land aanpakken, verbeteren en vooral naar een hoger niveau tillen. Tot nu toe hebben een aantal plannen die hij op papier heeft gezet – waaronder het ‘passend onderwijs’ en het ‘excellente onderwijs’ – voor beroering en discussie in het land gezorgd. Met zijn typische VVD-gedachtegoed vraagt hij veel van zichzelf, maar misschien nog meer van alle docenten én leerlingen.

Zijn nieuwste plan is echter nog niet eens zo gek van opzet. Waarschijnlijk zal het binnen een aantal jaren de gewoonste zaak zijn, dat alle leerlingen gepersonaliseerd onderwijs kunnen gaan volgen. Leren op maat, met daarbij de mogelijkheid om sommige vakken op een hoger niveau aangeboden te krijgen én af te sluiten.

Een prima deal, waar veel docenten, leerlingen en ouders zich nu al in kunnen vinden. Daarnaast oppert Dekker echter ook dat het mogelijk moet worden om de excellente leerling in het voortgezet onderwijs, een diploma te geven met het predikaat ‘cum laude’. Hiermee wil hij de slimste slimmeriken proberen te motiveren en te stimuleren om voor deze prestigieuze titel te werken. Misschien ook nog wel in een verkort VWO-programma, als het even kan. Op deze manier zullen ‘we’ namelijk definitief naam gaan maken bij de concurrerende Europese onderwijslanden om ons heen en aansluiting gaan vinden in de onderwijstop!

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 18-10-2022

De blinde vlek van het neoliberale onderwijsbeleid

LONGREAD - Onderwijs wordt steeds meer een richtingenstrijd. Met in het ene kamp bestuurskundigen en neoliberale economen en in het andere kamp psychologen en onderwijskundigen. De strijd gaat over de vraag of menselijk gedrag en drijfveren teruggebracht kunnen worden tot verlies en winst, tot scores op ranglijstjes en tot onderlinge competitie. Of bestaat er nog zoiets als innerlijke drijfveren en een moreel kompas? Volgens hoogleraar Rob Martens heeft het neoliberale onderwijsbeleid een blinde vlek.

Ruim een jaar geleden voorspelde ik dat het gedoe over de Cito-toetsen zou blijven aanhouden. Omdat het namelijk al een heel lang een punt van debat is tussen onderwijshervormers en degenen die geloven in ‘afrekenende’ toetsen als een belangrijk instrument om de kwaliteit van onderwijs te verbeteren. En zolang beleidsmakers het fundamentele probleem van toetsing en de weerstand daartegen niet begrijpen, zal het gedoe onverminderd, jaar op jaar doorgaan, zo voorspelde ik.

Het probleem gaat echter verder dan alleen toetsen op de school zelf. Het gaat ook om de vergelijkingen tussen scholen op basis van toetsen, of bijvoorbeeld het circus rond de verkiezing van excellente scholen, waaraan sommige scholen in Noord-Brabant tot verbazing van de staatssecretaris weigeren deel te nemen. Er is namelijk een groep beleidsmakers die er oprecht van overtuigd is dat het de kwaliteit bevordert als je heldere criteria hanteert en transparant laat zien hoe iedereen in het onderwijs (leerling, leraar, school, onderwijssector, of zelfs het hele land in een internationale vergelijking) scoort. Daarnaast is er een ongeveer even grote groep mensen die hardnekkig blijft beweren dat dit doorgeslagen en zelfs schadelijk is.

Foto: Rex Pe (cc)

De school staat in brand

BRIEF - Minister van Onderwijs Jet bussemaker wil dat er meer taaldocenten worden opgeleid en stelt daar 4 miljoen euro voor beschikbaar. In een open brief aan de minister en de staatssecretaris legt docente Nederlands Michelle van Dijk uit dat de minister en de staatssecretaris de verkeerde prioriteiten leggen.

Hooggeachte mevrouw Bussemaker, hooggeachte heer Dekker,

De school staat in brand. Er is een extreem lerarentekort, dus trekt u vier miljoen uit voor meer taaldocenten. De alarmbel luidt: wat moeten we doen? Je kunt de brandslang pakken en blussen, met je handen in je zakken gaan staan kijken. Of wegrennen.

Natuurlijk probeert u de brand te blussen en te redden wat er te redden valt, maar gebeurt dat wel op een goede manier? Er gaat geld naar de lerarenopleidingen, naar beginnende docenten, maar er is nog niet één maatregel bedacht om het werk voor de ‘blijvers’ aantrekkelijk te houden. Wat zeg ik, aantrekkelijk? Ik bedoel burn-out-veilig. De werkdruk wordt steeds hoger en het toekomstperspectief is beperkt. Daardoor staan in het onderwijs veel mensen met de handen in de zakken. Waarom zou je jezelf overspannen werken als daar niets tegenover staat? Daarom stel ik (eerstegraads docent Nederlands) drie oplossingen voor, die nú nodig zijn om ons onderwijssysteem overeind te houden.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Screenshot van P&W 15/11/2013

Houd eens op over toptalenten

BRIEF - Sander Dekker moet ophouden leerlingen van nu als toekomstig exportproduct te zien en echt durven investeren in het onderwijs, vindt Gabriëlle Jurriaans.

Beste Sander Dekker,

Twee weken terug zat u bij Pauw en Witteman. Ik heb niet geturfd, maar de term ’toptalent’ kwam erg vaak voorbij. Ik ben moeder van zo’n ’toptalent’. Een jongetje van negen, dat qua denkvermogen bij de 2% van alle leerlingen hoort. Een jongetje dat onlangs volledig overspannen is uitgevallen op school. Hij ging letterlijk op de grond liggen en wilde niet meer opstaan. ‘Mama, ik kán niet meer,’ zei hij.

Door jarenlang relatief onderpresteren – dat wil zeggen dat mijn kind nog steeds redelijk hoge cijfers haalde, maar ver onder zijn eigen kunnen presteerde – is bij mijn kind de koek op. Net als leerlingen die met moeite de cito-norm halen, moest mijn zoon zichzelf voegen naar de middelmaat, maar dan naar beneden toe. De basisschool waar hij op zit kan hem maar een klein beetje helpen.

Geld voor dit soort kinderen is er niet. Onderwijs speciaal voor hoogbegaafden zal ons bijna tweeduizend euro per jaar gaan kosten. En we hebben waarschijnlijk nog zo’n kind. Voordat onze kinderen van de basisschool komen, zullen we dan 12.000 Euro armer zijn. En veel liever laten wij onze kinderen op een ‘gewone’ school, gemengd met kinderen van alle soorten en maten. Want dat vinden wij namelijk óók belangrijk. Wij zitten met onze handen in het haar, want hoe gaan we dit oplossen?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende