Dit is een gastbijdrage van Ingo Piepers. Hij is militair deskundige en heeft de wetmatige onvermijdelijkheid van het ontstaan van (grote) oorlogen bestudeerd. Met enige regelmaat laat hij op Sargasso zijn licht schijnen op internationale militaire conflict. Hieronder zijn beschouwing naar aanleiding van de recente ontwikkelingen in de Kaukasus. -- Update: Ingo is inmiddels associated blogger. Daarom staat dit stuk nu onder zijn eigen naam -- Eerlijk gezegd ben ik niet helemaal verrast door het nogal forse optreden van Rusland in Georgië. En dat niet eens zo zeer vanuit mijn onderzoek beredeneerd. Grootmachten (het is verklaarbaar, maar geen excuus), dulden nu eenmaal geen gedoe aan hun grenzen. Grootmachten hebben (per definitie) veel macht, veel invloed en ook grote belangen. Grootmachten brengen ook grote ego's voort. Grote ego's hebben ook altijd lange tenen. De VS handelen ook vaak vanuit deze grootmachtlogica en schromen niet om de spelregels van het internationale systeem (overigens nu vooral nog Amerikaanse spelregels) naar eigen inzicht (selectief) te interpreteren. De inval van de VS in Irak - onder valse voorwendselen, laat ik daar duidelijk over zijn - is hiervan voorlopig (?) het laatste voorbeeld. Rusland doet ook haar 'eigen ding', zonder zich daarvoor te schamen. Rusland wordt steeds assertiever en wil zichzelf rehabiliteren, vooral naar aanleiding van de reputatieschade die dit land in de jaren negentig van de vorige eeuw heeft opgelopen. Terug op de kaart, dat is het doel. Een kat in het nauw maakt rare sprongen. Rusland voelt zich getergd door Georgië, dat zich in haar optreden weer gesterkt voelt door de VS en de NAVO. Georgie opereerde misschien wel binnen de kaders van de 'internationale wet' - voorzover die bestaat - maar wordt toch geconfronteerd met de zojuist beschreven 'grootmachtrealiteit'. Gelijk hebben en gelijk krijgen zijn in een anarchistisch systeem zeker niet hetzelfde. De VS, de EU en de NAVO hebben de precedentwerking van Kosovo onderschat; waarom Kosovo wel en Zuid-Ossetië niet? Meten met twee maten? Overigens, voor alle duidelijkheid, deze dynamiek en redenaties verklaren misschien het handelen van Rusland, maar kunnen nooit een excuus zijn voor het gewelddadige optreden van dit land in Ossetië en Georgië. Wij kunnen hier niet zo veel aan doen. Lastig is (ook) dat de VS, vooral onder president Bush, nogal wat 'soft power' - waarvan 'gezag op basis van gedrag en reputatie' deel uitmaken - hebben ingeleverd. We hebben ons recht van spreken verloren.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Het is duidelijk dat het Westen in de crisis in de Kaukasus geen sterke positie heeft, en dit komt voor een flink deel door de houding ten aanzien van Kosovo, eerder dit jaar. Door actie te ondernemen tegen de Serviërs in de Kosovo-crisis in 1999 heeft de NAVO een groot, maar zeker gerechtvaardigd risico genomen. Een herhaling van Srebrenica moest koste wat kost voorkomen worden. Het erkennen van de onafhankelijkheid van Kosovo, eerder dit jaar, was daarentegen een fatale fout, omdat het een nieuw precedent schiep. Toen Slovenië, Montenegro, Macedonië, Kroatië en Bosnië zich afscheidden hield dat de ontbinding van de Joego-Slavische federatie in: het ging hier om deelstaten binnen een federale republiek. Kosovo daarentegen was onderdeel van de deelstaat Servië. Bovendien heeft Kosovo zijn onafhankelijkheid uiteindelijk verkregen door militair ingrijpen van buitenlandse mogendheden, die dit zonder duidelijke internationaal gerechtelijke onderbouwing hebben gedaan.
De Russen zijn woedend over de onafhankelijkheid van Kosovo, maar het heeft wel een precedent geschapen dat ze voor hun eigen twijfelachtige doeleinden kunnen misbruiken. Formeel gesproken zijn Zuid-Ossetië en Kosovo vergelijkbaar: semi-autonome gebieden binnen een voormalige deelstaat van een federale republiek, waarvan een deel van de bevolking onafhankelijkheid wil, en om dit te bereiken de hulp van een vreemde mogendheid inroept. Militair lijken de Russen, aan het einde van deze eerste ronde, oppermachtig, en een veroordeling van dit ingrijpen op grond van internationaal recht kan moeilijk worden vanwege Kosovo. De Russen kunnen in alle rust de politieke frustraties van de afgelopen twintig jaar uitleven op Georgië, met dank aan de politieke onhandigheid van het Westen.
Goed, ook al is de oorlog misschien al voorbij, we werden en worden doodgegooid met feitjes, fictie en zuivere propaganda. In dit postje gaan we proberen zoveel mogelijk van die feitjes te checken op waarheid. Hoe gaat dit te werk? Geef in de comments een uitspraak, en waar deze wordt gedaan. Geef daarnaast, indien mogelijk, een bevestiging dan wel ontkrachting van de claim.
Als bewijs worden alleen onafhankelijke bronnen geaccepteerd. De redactie gaf alvast een kleine voorzet.
Claim: Georgië pleegde genocide.
Status: onbekend.
Claim: Rusland beschermt slechts Russische staatsburgers.
Status: dubieus/onjuist.
90% van de Zuid-Ossetische bevolking is inderdaad Russisch. Maar dat komt doordat Rusland de afgelopen 10 jaar paspoorten heeft uitgegeven alsof het snoepgoed was.
Claim: Georgië is de agressor.
Status: onbekend.
Beide partijen claimen dat zij niet begonnen.
Claim: Rusland probeert alleen maar de vrede te bewaren.
Status onbekend.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Het conflict in Georgië is nog steeds gaande (hoewel net het bericht binnenkomt dat Rusland aangeeft de activiteiten te staken). Het is op afstand moeilijk goed zicht te krijgen op de situatie. Het lukt me dan ook niet om een sluitende analyse en update te geven. Wel voorzie ik eenieder graag van de nodige bronnen en linkjes waar relevante informatie te vinden is. Allereerst nog wat over het ontstaan van de het conflict. De consensus is nu wel dat Georgië met haar aanval op Zuid-Ossetië de aanleiding heeft gegeven voor het huidige conflict. De situatie is echter wat minder zwart-wit wanneer er naar de dagen voor 7 augustus gekeken wordt. Er waren al enige tijd provocaties vanaf het grondgebied van Zuid-Ossetië. En ook de Russen hebben daar mogelijk een actieve rol in gespeeld. Blijft dat Georgië ondanks waarschuwingen toch het conflict op een hoger niveau heeft gebracht.
Aan de kant van Georgië speelt mee dat de situatie in het land zelf economisch niet zo rooskleurig is en dat Saakashvili misschien weg zocht om het land achter hem te verenigen.
Aan de kant van Rusland speelt mee dat ze niet gelukkig zijn met het aansturen op het Navo-lidmaatschap van Georgië door de VS. De aanwezigheid van militaire adviseurs uit de VS (die overigens het conflict niet zagen aankomen) gaf de pro-actieve houding goed aan.
Verder is er natuurlijk het meten met twee maten dat hun steekt. Waar in het voormalige Joegoslavië het westen het opbreken in onafhankelijke staatjes steunde, zou Rusland dat niet mogen doen in de Kaukasus?
Verrassing! Terwijl de hele wereld gespannen keek naar Olympisch vuurwerk ontplofte er in de Caucasus een heel ander buskruit. Het kan verkeren. Ook voor uw correspondent. Hij had de vliegtickets naar Georgie al klaarliggen, maar is nu bezig met een opdracht bij de buren. Het kogelvrij-vest hangt voorlopig nog in de kast. Een paar bedenkingen die ik u niet wil onthouden:
* Men heeft het vaak over de ‘Russen’ in Abkhazie en Zuid-Ossetie. Een ‘Rus’ is een ingewikkeld begrip dat over het algemeen niet zozeer etnisch te definieren valt. De meeste Abkhazen en Zuid-Ossetiers hebben inderdaad een Russisch paspoort. En waarschijnlijk nog een stapeltje andere identiteitsdocumenten. Rusland strooide de afgelopen vijftien jaar paspoorten als snoepgoed over verschillende delen van de wereld.
* Rusland zoekt al jaren een ‘regime-change’ in Georgie. Verwacht aanhoudende bombardementen. De Russen gaan uit van een strategie waarbij de Georgische bevolking de bombardementen zo zat is dat men rebeleert tegen Saakashvili.
* Een probleem dat nog heel groot gaat worden: honderden ‘freelancers’ die en masse de grens oversteken om de Georgiers door het hoofd te schieten. Van Noord-Ossetiers tot geflipte Moskovieten.
* Er ligt een lijntje olie. De BTC-pijplijn is een van de steunpeilers van de ‘diversificatie’ van de energietoevoer naar Europa. Als die stil komt te liggen zijn we nog afhankelijker van Rusland. Snapt u h’m?
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Nadat Rusland een cyberattack begon tegen Georgië, is nu ook het Russische persbureau RIA Novosti slachtoffer van een cyberattack. Dat meldt het persbureau op de eigen website volgens mijn rss-reader, maar ja, die website werkt dus niet. De informatieoorlog gaat ook verder. CNN spreekt tot boosheid van Russische vrienden van ‘de aanval van Rusland op Georgië’. Maar Russia Today is wederom baas boven baas. Echt alle remmen zijn er los. De hele dag al staat er in koeienletters op het scherm: GENOCIDE. Hoe bedoel je spreekbuis van de Russische autoriteiten… Poetin nam dat woord immers ook in de mond en schoothondje Medvedev volgde braaf.
Dus als Georgische bombardementen en gevechten tweeduizend doden kosten, zoals de Russen beweren, dan is er sprake van volkerenmoord. Het Russische leger voert daarentegen uiteraard een vredesmissie uit. Net als in Tsjetsjenië zeker, waar het Russische leger Grozni platbombardeerde, massaal vrouwen verkrachtte, mannen ontvoerde, martelde en afslachtte. Toen heette het ook een ‘speciale operatie’ met als doel de vrede te herstellen (en met honderdduizend doden).
De verslaggevers van RT hebben echt hun best gedaan zoveel mogelijk huilende slachtoffers te vinden, alleen aan Ossetische zijde uiteraard. Een met een Ossetische getrouwde Amerikaan mocht vertellen dat de Georgische acties net zo erg zijn als wat Hitler de joden aandeed (er is kennelijk geen verschil tussen 6.000.000 mensen die met voorbedachten rade worden afgeslacht en 2.000 slachtoffers bij bombardementen en in de strijd).
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.