Moldavië tussen oost en west

Moldavië is een arm, gespleten land tussen Oekraïne en Roemenië, op de geopolitieke grens van oost en west. Een deel kijkt naar Rusland, een ander deel verwacht het heil uit de EU. Begin deze maand vond in Berlijn onder auspiciën van de OECD een conferentie plaats die tot nieuwe stappen zou moeten leiden voor de hereniging van de twee delen waaruit Moldavië sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie bestaat. De besprekingen, waar ook Rusland, Oekraïne, de EU en de VS bij betrokken waren hebben weinig opgeleverd. De spanningen tussen Rusland en de NATO die sinds de oorlog in Oekraïne weer zijn opgelaaid zetten een enorme druk op de politieke situatie in Moldavië. Transnistrië, het oostelijke deel van Moldavië, waar Russen in de meerderheid zijn, heeft zich al in 1990 afgescheiden en functioneert sindsdien als een niet erkende dwergstaat die beschermd wordt door de aanwezigheid van Russische troepen en verder ook economisch volledig afhankelijk is van Rusland. In de hoofdstad Tiraspol zetelt nog steeds de Opperste Sovjet als parlement. Het landsdeel is een reservaat van ouderwets sovjetcommunisme. Ze hebben goedkoop Russisch gas, de geheime dienst heet KGB, er wordt Russisch gesproken en er is geen McDonalds. In 2006 stemde een overgrote meerderheid van de bevolking in een niet-erkend referendum voor aansluiting bij Rusland. Sinds de bezetting van de Krim door Rusland in 2014 en de oorlog in Oost-Oekraïne is het separatisme weer opgelaaid. In Chisinau, de officiële hoofdstad van Moldavië aan de westkant van de Dnjestr, vonden begin dit jaar grote demonstraties plaats tegen de pro-Europese regering die beschuldigd wordt van corruptie. In 2014 was er een groot bankschandaal toen ontdekt werd dat meer dan een miljard euro uit drie Moldavische banken was verdwenen. In verhouding tot de omvang van de economie van het land een van de grootste bankdiefstallen ooit, schreef de New York Times. De demonstranten verweten achtereenvolgende regeringen in gebreke te zijn gebleven bij het opsporen van het geld en het straffen van de misdadigers. In september was er ook al een grote demonstratie geweest van meer dan 40.000 mensen. In het regeringskwartier werd een tentenkamp opgericht dat deed herinneren aan de Maidan-revolte in buurland Oekraïne.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Voetballen

Een wedstrijd heb ik nog niet gezien, maar de relletjes volg ik op de voet. Britten en Russen gingen met elkaar op de vuist in Marseille. Een paar Britten werden veroordeeld, een halve bus Russen het land uitgekieperd. Duitse supporters gingen er met gestrekte arm in in Lille. Duitsers en Britten schaamden zich, Russen dachten daar genuanceerder over.

De realiteit van het EK speelt zich niet op het veld af, maar erbuiten – het is iets dat je pas goed beseft als je eigen team niet meedoet en je dus minder betrokken bent bij het sportieve deel van het kampioenschap. De uitslagen hebben geen geopolitieke consequenties, de acties van hooligans wel. Als Rusland gediskwalificeerd wordt, weet heel Rusland dat de rellen in Marseille een westerse samenzwering waren.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Het Grote Anti-Russische complot

Al bijna honderd jaar heeft de ganse wereld één allesverzengende obsessie, namelijk het kleinkrijgen van Rusland. Geen middel wordt geschuwd in het Grote Anti-Russische Complot (GARC), van een complete wereldoorlog tot het in de wereld helpen van sprookjes over goelag-archipellen en gerotzooi met Panamese bv’s. Gelukkig laten Russen zich niet van de wijs brengen door dergelijke propaganda.

De vijanden van de Russen zijn immers fascisten. Fascist word je door een vijand van Rusland te zijn, niet omgekeerd. Denk je bijvoorbeeld democraat te zijn, maar heb je iets tegen Putin, dan ben je dus alsnog fascist. Het is de grote tragiek van het GARC: de hele wereld heeft niets belangrijkers te doen dan Rusland dwars te zitten, maar de Russen zelf zijn de enigen die het zien.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

NRC strooit zand in de ogen met defensiecijfers

ANALYSE, DATA - In NRC en NRCNext een artikel over de dreiging van Rusland en de reactie van de VS door de uitgaven op defensie in Europa te verhogen. Boodschap: Europa doet zelf te weinig aan defensie.
Daarbij wordt, in de papieren editie, een staatje getoond van defensie-uitgaven als % van het BNP.
defDat staatje geeft een misleidende indruk om twee redenen.

Ten eerste is het BNP van Rusland van 2013 naar 2014 met zo’n 10% gedaald. Een stijging van het defensiebudget als % van het BNP van 4,2 naar 4,5 levert nog altijd een daling in de uitgaven op van $87,8 miljard naar $84,5 miljard.

Ten tweede zegt een % van het BNP weinig over de absolute uitgaven als je niet ook het BNP zelf noemt.
We hebben de data van het SIPRI genomen en zetten de twee grafieken even achter elkaar voor het betere perspectief (bij tweede de EU toegevoegd):
def1_475
def2_475
Daarbij nog aangetekend dat de defensie-uitgaven van de EU van $276 miljard in 2013 naar $277 miljard in 2014 gingen. Dus waar Rusland minder kon uitgeven, ging de EU licht omhoog.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Quote du Jour | Toward a global realignment

A comprehensive U.S. pullout from the Muslim world favored by domestic isolationists, could give rise to new wars (for example, Israel vs. Iran, Saudi Arabia vs. Iran, a major Egyptian intervention in Libya) and would generate an even deeper crisis of confidence in America’s globally stabilizing role.

In different but dramatically unpredictable ways, Russia and China could be the geopolitical beneficiaries of such a development even as global order itself becomes the more immediate geopolitical casualty.

Last but not least, in such circumstances a divided and fearful Europe would see its current member states searching for patrons and competing with one another in alternative but separate arrangements among the more powerful trio.

Quote du Jour | Slag om Aleppo bepalend voor toekomst Europa

[A]s the fate of Aleppo hangs in the balance, these events have – as no other perhaps since the beginning of the war – highlighted the connections between the Syrian tragedy and the strategic weakening of Europe and the west in general. This spillover effect is something Moscow has not only paid close attention to, but also in effect fuelled. The spread of instability fits perfectly with Russia’s goal of seeking dominance by exploiting the hesitations and contradictions of those it identifies as adversaries.

Turkije vs Rusland: which side are you on?

Volgens een gepensioneerde generaal van de Amerikaanse luchtmacht lijkt het er bijzonder sterk op dat Turkije het internationaal recht heeft geschonden door de Russische bommenwerper neer te schieten.

Daarnaast lijkt Poetin toch echt wel een punt te hebben met zijn opmerking dat de Turken ‘medeplichtigen zijn van IS’.

Daar staat dan weer tegenover dat Rusland nauwelijks serieuze inspanningen vertoont om IS aan te pakken: liever wordt een bloeddorstige dictator in het zadel gehouden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende