Overleven in de personal information economy (6/6)

Alle consumenten, in Nederland en daarbuiten, laten een groeiende digitaal spoor achter in de duizelingwekkende grote databanken van het bedrijfsleven. En we worden omringd door een wolk van klantprofielen. Op basis daarvan worden we gelabeld, gestuurd, verleid en beoordeeld. Dit raakt niet alleen onze privacy. Deze klantprofielen bepalen of we worden bediend en tegen welke prijs en zijn dus direct van invloed hoe we ons kunnen handhaven in de informatiemaatschappij. Een serie. Vandaag het laatste deel: nieuwe verhoudingen. We hebben de afgelopen week gezien wat voor enorm belangrijke rol informatie speelt in de verhouding tussen consumenten en bedrijven. Het gebruik van persoonsgegevens heeft weliswaar te maken met privacy, maar gaat veel verder. Het gebruik raakt direct onze levenskansen. Het gebruik van informatie is een uitermate politieke kwestie: niet alleen het verzamelen, maar ook hoe die informatie wordt gebruikt en welke - geautomatiseerde - bewerkingen er op worden uitgevoerd. Het is nauwelijks tegen te houden dat de consument steeds transparanter wordt. Dat bedrijven transparanter worden, is helaas minder vanzelfsprekend. Of zoals Perri6 het zegt in het boek The Glass Consumer: ,,For much of the collection, use and disclosure of personal information is – ironically – veiled by considerations of commercial confidentiality in the private sector and the exemptions for national security, detection of crime and fraud control in the public services; no reliable or meaningful statistics are published even by companies and agencies that issue their codes of practice about their own compliance with them.''

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Overleven in de personal information economy (4/6)

Alle consumenten, in Nederland en daarbuiten, laten een groeiende digitaal spoor achter in de duizelingwekkende grote databanken van het bedrijfsleven. En we worden omringd door een wolk van klantprofielen. Op basis daarvan worden we gelabeld, gestuurd, verleid en beoordeeld. Dit raakt niet alleen onze privacy. Deze klantprofielen bepalen of we worden bediend en tegen welke prijs en zijn dus direct van invloed hoe we ons kunnen handhaven in de informatiemaatschappij. Een serie. Vandaag deel 4: sorry, u komt er niet meer in.

dollarsDe verzameling van gegevens, het volgen op internet en daarbuiten, het ligt dus gevoelig. Het klinkt inderdaad soms eng als je ziet hoeveel bedrijven van ons weten. We denken autonome mensen te zijn, mediawijs, modern. We laten ons niet makkelijk verleiden en sturen. Toch? Maar blijkbaar worden we aan alle kanten gemanipuleerd en hebben we dat vaak niet door. Is dat erg? Ja en nee. Eerst waarom dat niet erg is.

We moeten niet vergeten dat sprake is van een simpele uitruil. Onze persoonsgegevens in ruil voor gratis of goedkopere diensten. Je denkt er niet meer bij na, maar is het niet verbazingwekkend dat zoveel sites, diensten en content op internet gratis zijn (ook deze site)? Je kunt honderden foto’s kwijt op flickr en het kost je niets. Je mag je e-mailbak op hotmail tot de nok vullen op kosten van Microsoft. Je kunt twee computers met Syncplicity synchroon laten lopen. Voor niets. Wil je een spreadsheet maken of een boek schrijven? Doe het met google docs en de prijs is nul euro. De beste kranten en tijdschriften ter wereld zetten hun verhalen online. In ruil doorvoor willen ze graag weten wie je bent, zodat ze meer geld verdienen met hun advertenties. Lijkt mij best een goede deal.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Overleven in de personal information economy (1/6)

Een hand met dollarbiljetten komt uit een beelschermRalph Hupkens (44) wilde eind vorig jaar (2008) een abonnement voor zijn mobieltje afsluiten bij KPN. Het bedrijf weigerde: hij was niet kredietwaardig. Vreemd. Vlak daarvoor had hij zonder problemen een hypotheek van 2,5 ton afgesloten voor zijn nieuwe huis in Haarlem. Hupkens belde KPN. De medewerker van het callcenter kon alleen oplezen wat het computerscherm toonde. Hij kreeg het advies contact op te nemen met databedrijf Experian, dat voor KPN risicoprofielen van nieuwe klanten maakt. Een medewerker van Experian vertelde dat op zijn adres ‘negatieve kredietinformatie’ was gevonden.

Toen viel het kwartje. Hupkens had zijn huis in een executieverkoop gekocht: de vorige bewoner kon niet aan diens betaalverplichtingen voldoen. „Ik werd dus beoordeeld op zíjn betaalverleden. Experian keek naar informatie op adresniveau, in plaats van op persoonsniveau. Ik kon het laten veranderen, maar dan moest ik een papierwinkel invullen. Daar had ik geen zin in. Ik heb die fout niet gemaakt.” Hupkens liet KPN voor wat het was en stapte over op een andere telefoonaanbieder. Daar kreeg hij zonder problemen een abonnement.

Of hij er verstandig aan heeft gedaan om zijn informatie niet te veranderen, is de vraag.

Hupkens’ slechte risicoprofiel kan nog als een boemerang bij hem terugkomen: Experian levert aan meer dan drieduizend bedrijven informatie over Nederlandse consumenten. Er zijn dus nog een hoop bedrijven die een verkeerd beeld van Ralph Hupkens kunnen krijgen. Experian wilde geen toelichting geven. In de orde der dingen lijkt dit voorbeeld niet zo dramatisch, maar toch raakt het iedereen. „Experian beschikt over een immens grote databank, met uiteenlopende gegevens van 7,5 miljoen Nederlandse huishoudens”, meldt de website. Experian meet zijn wereldwijde omzet in miljarden en is bij lange na niet de enige datagigant die succesvol in persoonsgegevens handelt. Lexis Nexis ChoicePoint, DoubleClick, Google, ValueClick, AdLINK, 24/7 Real Media, Wunderloop, Graydon, Trans Links Systems, Adbrite: de kans is groot dat u, of uw huishouden in hun databanken staat. Volgens onderzoeksbureau Considerati komt de gemiddelde Nederlander in enkele honderden, mogelijk duizenden klantbestanden voor. Preciezer kunnen ze het niet zeggen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Als onvoorspelbaarheid tot strafpunten leidt

GSM MastEen opvallend bericht gisteren op de Amerikaanse publieke radio NPR. Onderzoeker Laszlo Barabasi van de Northeastern University (Boston) heeft zojuist een onderzoek (pdf) gepresenteerd naar het reisgedrag van een niet nader genoemd Europees volk. Een telefoonprovider leverde geanonimiseerde data van 50.000 klanten over een langere tijd. Ook locatiegegevens waren beschikbaar.

Barabasi onderzocht in hoeverre deze klanten een vast reispatroon hadden. Hij kwam tot de conclusie dat we bijzonder voorspelbaar zijn. Als eenmaal een patroon is vastgesteld, houden we ons daar in 93 procent van de gevallen aan. Opmerkelijk is dat dat niet alleen voor brave kantoormuizen geldt, maar ook voor reizigers die het hele land doorcrossen. De implicaties van deze vaststelling zijn niet mis. ,,Je kunt een algoritme ontwerpen dat met een accuratesse van 93 procent voorspelt waar iemand zich bevindt,’’ zegt hij in het interview (hieronder te beluisteren).

Dat je met de gsm een peilzender meedraagt, is allang bekend. In de VS blijken de opsporingsdiensten steeds vaker gsm-gegevens op te vragen om iemands pad – of beter gezegd, dat van zijn telefoon – te reconstrueren. Uiteraard groeit ook het verzet daartegen. Ook in Nederland worden dit soort gegevens in het kader van de bewaarplicht een half jaar achter de hand gehouden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige