De angst van de macht

Wat is er toch met die bestuurders die uit angst evenementen verbieden of willen voorkomen dat bepaalde artiesten optreden. Parkpop is een goed voorbeeld. Snoop Dogg werd de wacht aangezegd omdat er volgens het stadsbestuur gevaar bestond dat er ongeregeldheden zouden plaatsvinden. In Rotterdam werd de Dance Parade zeer vakkundig de nek omgedraaid met allerlei extra regeltjes die de veiligheid moesten bevorderen. Of ze hebben geholpen zullen we nooit weten, maar feit is dat evenementen die jarenlang zonder noemenswaardige problemen opeens worden afgeblazen omdat er - vaak niet eens gerelateerd - incidenten plaatsvonden. Natuurlijk, in een democratie draag je verantwoordelijkheid. En ja, je wordt ter verantwoording geroepen als er iets gruwelijk misgaat en daar verwijtbare fouten bij zijn gemaakt. En dat is niet leuk. Maar dat gegeven mag niet omslaan in een soort absurd veiligheidsdenken, waarbij ieder risico, hoe klein ook, fanatiek uit de weg wordt gegaan. Besturen is niet alleen risico's mijden, maar ook het verantwoord nemen van risico's. Anders creëer je een onleefbare samenleving waarin niets meer mag.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: De Ig Nobelprijzen van 2009

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Hoe doet ze dat toch, niet omvallen? (Foto: Flickr/baicai9527)

Het was vorige week prijzenregen in wetenschapsland. De Nobelprijzen werden verdeeld onder wetenschappers die hun vindingen allang weer vergeten waren. Veel recenter en leuker (om over te bloggen in ieder geval) was het onderzoek dat enkele dagen daarvoor beloond werd met één van de Ig Nobel prijzen.

De Ig Nobel prijzen worden sinds 1991 uitgereikt door het Amerikaanse humoristisch-wetenschappelijk tijdschrift Annals of Improbable Research (AIR) voor onderzoek waar je eerst om moet lachen, en vervolgens over moet denken. Enkele Nederlandse onderzoekers hebben ook al wat gewonnen, zoals C.W. Moeliker, die de prijs kreeg voor zijn befaamde documentatie van de eerste wetenschappelijke observatie van homoseksuele necrofilie bij de wilde eend.

De Ig Nobel awards zijn een mooi voorbeeld van een serieuze grap: De ceremonie bol staat van de grappen en grollen (zo wordt ieder jaar een klein meisje ingehuurd om de speeches van de winnaars kort te sluiten met een piepend “Please stop. I’m bored. Please stop. I’m bored….”) Tegelijkertijd worden de prijzen wel uitgereikt door een comité waarin o.a. échte Nobelprijswinnaars zitting nemen. En veel van de prijzen leggen mooi bloot wat er zich allemaal afspeelt in het wetenschappelijke circuit.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendquote | Maakbaarheid

…dit is niet, zoals in de jaren zestig en zeventig, een maakbaarheid gericht op emancipatie, vooruitgang en solidariteit, maar een die in het teken staat van surveillance, controle, misdaad- en terreurpreventie, bewaking, zero tolerance, spreidingsbeleid, inperking van privacy, kortweg: van herstel van een autoritaire, gesloten samenleving

Citaat uit het boek De Nieuwe Wanorde van René Boomkens, aangehaald in de column van Marc Chavannes over het onrealistisch en gevaarlijke streven naar een risicoloze en volledig veilige samenleving.
Misschien maar eens lezen dat boek.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het is nog nooit zo veilig geweest

Sinds 11 september 2001 lijkt de wereld in de greep van angst te zijn. Dan Gardner pakt de getallen erbij en prikt de angst door: het leven is nog nooit zo risico-arm geweest als nu.

Boekomslag

Nadat ze de beelden van de vliegtuigen die zich in het World Trade Centre in New York boorden, hadden gezien, stapten Amerikanen massaal in de auto om zich te verplaatsen. Voor hen even geen vliegen ? veels te gevaarlijk. Dat effect hield ongeveer een jaar aan, becijferde statisticus Gerd Gigerenzer. Omdat vliegen ondanks de aanslagen gemiddeld veiliger bleef dan autorijden, liepen Amerikanen door de switch naar de auto een groter risico op een dodelijk ongeluk. De aanslagen op het WTC kostte bijna 3000 mensen het leven. De daaropvolgende switch naar de auto nog eens 1600.

De Canadese wetenschapsjournalist Dan Gardner opent zijn boek ‘Risk; the science and politics of fear’ met dit aansprekende voorbeeld om een betoog op te zetten dat irrationaliteit van angst onder de loep neemt. Wat volgt is een schat aan voorbeelden van hoe mensen risico?s inschatten (vaak verkeerd) en welke psychologische mechanismes daaraan ten grondslag liggen.

De crux van het probleem is dat de menselijke hersenen sinds de steentijd niet zo heel erg geëvolueerd zijn, stelt Gardner. De kern van de hersenen is snel en intuïtief, en die kern krijgt vaak de overhand boven het logisch redenerende maar langzamere deel. In de dagelijkse ratrace van beslissingen nemen is er gewoon niet genoeg tijd om alles logisch te beredeneren. Dus is het helemaal niet zo gek dat we vaak onlogische besluiten nemen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige